ΟΙ ΑΝΕΞΑΡΤΗΤΕΣ Αρχές, όταν πρωτοπαρουσιάστηκαν, περίπου στα μέσα της δεκαετίας του ’90, έλαβαν μια μορφή τύπου «the next big thing». Μιας μεγάλης διοικητικής ανατροπής, που θα έκανε το κράτος περισσότερο αποτελεσματικό, λιγότερο κομματικό, πιο δίκαιο. Για κάθε τομέα της καθημερινότητας, για κάθε σοβαρό ζήτημα της δημόσιας διοίκησης και ζωής, αυτόματα κρίθηκε αναγκαία η δημιουργία μιας Ανεξάρτητης Αρχής. Βλέπετε, η επιτυχία του ΑΣΕΠ δημιουργούσε προσμονή πως η αποκέντρωση εξουσιών από τις κυβερνήσεις θα ήταν το αντίδοτο κατά πάσας στρέβλωσης και πάσας παθογένειας. Παρά ταύτα, περίπου τριάντα χρόνια μετά, μια σειρά αποτυχιών δείχνει πως ίσως έχει έλθει η ώρα σε μερικούς τομείς το κράτος να αναλάβει τις ευθύνες του. Να συγκεντρώσει ξανά αρμοδιότητες κι ευθύνες.
ΧΑΡΑΚΤΗΡΙΣΤΙΚΟΤΑΤΟ παράδειγμα είναι η αδυναμία που επιδεικνύει η Επιτροπή Ανταγωνισμού ως προς την πάταξη όσων επιχειρήσεων κερδοσκοπούν. Έπρεπε ο υπουργός, Κώστας Σκρέκας, να διατάξει μια βροχή προστίμων, για να σταλούν μηνύματα προς πάσα κατεύθυνση. Η Ανεξάρτητη Αρχή επέδειξε μεγάλη αδυναμία και αργοπορία, αφήνοντας τον καταναλωτή απροστάτευτο στην ακρίβεια. Η «καραμέλα» δε της υποστελέχωσης που οι εκάστοτε ηγεσίες της Επιτροπής Ανταγωνισμού πιπιλάνε μάλλον έχει λιώσει. Γιατί δηλαδή το αποδεδειγμένα με ελλείψεις κεντρικό κράτος, και συγκεκριμένα το υπουργείο Ανάπτυξης, επιβάλλει πρόστιμα λειτουργώντας σωστά και η Ανεξάρτητη Αρχή δεν λειτουργεί, περιοριζόμενη στην «γκρίνια»; Πόσες υποθέσεις καρτέλ διερευνήθηκαν τα τελευταία χρόνια και ποια πρόστιμα επιβλήθηκαν; Ομολογουμένως το έργο είναι μικρό. Προβλήματα επίσης ακούμε διαρκώς στην πορεία στελέχωσης υπηρεσιών του Δημοσίου λόγω των αργών κρίσεων του ΑΣΕΠ, πυρά υπάρχουν ως προς τη συγκέντρωση εσόδων, ως προς τις υποθέσεις στον χώρο της ενέργειας, ως προς το ραδιοτηλεοπτικό τοπίο κ.ά.
ΟΤΑΝ λοιπόν οι Ανεξάρτητες Αρχές εξελίσσονται σε απλές «θέσεις καριέρας» κι όχι σε μάχιμες μονάδες καλυτέρευσης της ζωής του Έλληνα πολίτη, το κεντρικό κράτος οφείλει να τις βελτιώσει ή να τις αλλάξει. Δικαιολογίες και νομικισμοί μετά από τριάντα χρόνια λειτουργίας των Αρχών αυτών δεν υπάρχουν. Κι αν μιλάμε για «Ανεξάρτητες» Αρχές, αυτό δεν σημαίνει πως είναι κι «ανεξέλεγκτες» Αρχές. Όπως το πολιτικό σύστημα δέχεται (και σωστά) κριτική, έτσι και οι Αρχές αυτές πλέον κρίνονται με τρόπο δημοκρατικό κι ανοικτό.
Ο Δημήτρης Μαρκόπουλος είναι βουλευτής Β΄ Πειραιώς της ΝΔ