Αλλάζουν όλα στην κατανομή των εδρών για την Ευρωβουλή - Ποια τα σενάρια για τον αριθμό των βουλευτών που θα εκλέξει κάθε κόμμα
Πώς η κυβέρνηση διόρθωσε ένα διαχρονικό παράδοξο
Πώς διαμορφώνονται τα νέα δεδομένα - "Πυρετός" διεργασιών στο Μαξίμου για το "γαλάζιο" ευρωψηφοδέλτιο
Νέα δεδοµένα στο πεδίο των επικείµενων ευρωεκλογών δηµιουργεί η παρέµβαση που έφερε η κυβέρνηση στο πλαίσιο του νοµοσχεδίου για την επιστολική ψήφο σχετικά µε την κατανοµή των εδρών (που αναλογούν στη χώρα µας) στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο. «Οι κάλπες για την Ευρώπη διαχρονικά αποτελούν την ευκαιρία για τα µικρά κόµµατα προκειµένου να εκπροσωπηθούν στις Βρυξέλλες και στο Στρασβούργο. Η χαλαρότητα της ψήφου, καθώς από το αποτέλεσµα της κάλπης δεν κρινόταν το µέλλον του τόπου και η κυβέρνηση που θα προέκυπτε, έδινε τη δυνατότητα σε µικρά κόµµατα να δοκιµάσουν την τύχη τους και να αποκτήσουν φωνή στα ευρωπαϊκά κέντρα λήψης των αποφάσεων. Είναι χαρακτηριστικό ότι στο παρελθόν κόµµατα µε ποσοστό περί του 2% µπόρεσαν και εξέλεξαν ευρωβουλευτή», επισηµαίνουν στα «Π» κυβερνητικές πηγές, αποτυπώνοντας τη λογική µε την οποία ελήφθησαν οι σχετικές αποφάσεις.
Συγκεκριµένα, όταν το 1994 ο νοµοθέτης έθετε το όριο του 3% για την εκλογή ευρωβουλευτή, σε αντιστοιχία µε αυτό που ισχύει στις εθνικές εκλογές, χωρίς όµως να αναπροσαρµόσει αντίστοιχα το εκλογικό µέτρο, δεν µπορούσε να φανταστεί ότι πιθανόν θα δηµιουργούσε τις προϋποθέσεις για ένα παράδοξο: ένα κόµµα µε λιγότερες ψήφους να κερδίζει περισσότερες έδρες. Σχεδόν 25 χρόνια πριν, λίγες µέρες πριν από τη διενέργεια των ευρωεκλογών του 1999, προσοµοιώσεις που έγιναν βάσει υποθετικών αποτελεσµάτων έδειξαν ότι το πρώτο κόµµα σε ψήφους πανελλαδικά, µε ποσοστό 36,4%, εκλέγει 10 ευρωβουλευτές και το δεύτερο κόµµα, µε 35,6%, εκλέγει 11. Αντίστοιχα παραδείγµατα υπάρχουν και µε βάση σενάρια τα οποία κινούνται κοντά στα αποτελέσµατα του Μαΐου του 2023. Αν το δεύτερο κόµµα, αντί για 20,1%, λάµβανε 17,8%, τότε το πέµπτο κόµµα, µε 4,45%, θα εξέλεγε τρεις ευρωβουλευτές και το τέταρτο κόµµα, µε 7,2%, µόλις δύο, ανατρέποντας την πολιτική αντιπροσώπευση στο Κοινοβούλιο.
Αυτό ακριβώς το παράδοξο «θεραπεύει» ο νέος τρόπος κατανοµής των εδρών που ψηφίστηκε στο ίδιο νοµοσχέδιο µε την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου, κατόπιν ενεργειών του υπουργείου Εσωτερικών και του αρµόδιου αναπληρωτή υπουργού, Θοδωρή Λιβάνιου. Εισάγοντας την παλιά µέθοδο σχετικά µε την εκλογή των βουλευτών Επικρατείας, που ισχύει από το 2007, εξασφαλίζει αφενός την απόλυτα αναλογική κατανοµή σε όσα κόµµατα υπερβαίνουν το 3% και αφετέρου δεν δηµιουργεί αναντιστοιχία του αριθµού των εκλεγόµενων ευρωβουλευτών και της δύναµης του κάθε κόµµατος. Η ίδια ακριβώς µεθοδολογία χρησιµοποιήθηκε και στο µέτωπο της απλής αναλογικής που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ και εφαρµόστηκε στις εκλογές του Μαΐου του 2023 για την κατανοµή των 300 εδρών της Βουλής. Ως εκ τούτου, το εκλογικό µέτρο για την εκλογή ευρωβουλευτή εξαρτάται πλέον άµεσα και αποκλειστικά από το ποσοστό των κοµµάτων που υπερβαίνουν το 3% πανελλαδικά. Στην ακραία περίπτωση που όλα τα κόµµατα που θα συµµετάσχουν στις εκλογές υπερβούν το 3%, το εκλογικό µέτρο διαµορφώνεται στο 4,76%, ενώ αν το ποσοστό των κοµµάτων που δεν υπερβεί το 3% ανέλθει στο 20%, το εκλογικό µέτρο υποχωρεί στο 3,8%. Ασφαλώς, ένα κόµµα που δεν συγκεντρώνει το εκλογικό µέτρο, εφόσον υπερβαίνει το 3% πανελλαδικά, πιθανότατα θα εκλέξει έναν ευρωβουλευτή, κάνοντας χρήση των διαθέσιµων αχρησιµοποίητων υπολοίπων
Με τον νέο τρόπο κατανοµής των εδρών εξασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή αναλογία εκλεγµένων ευρωβουλευτών και συνολικής δύναµης κάθε κόµµατος. Ενδεικτικοί της νέας κατάστασης που διαµορφώνεται µετά τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες είναι οι πίνακες που παρουσιάζουν σήµερα τα «Π».
Στο µεταξύ, αυτό το διάστηµα κορυφώνονται οι διεργασίες τόσο στη Νέα ∆ηµοκρατία όσο και στο Μέγαρο Μαξίµου σχετικά µε την κατάρτιση του «γαλάζιου» ευρωψηφοδελτίου. Ήδη, παράλληλα µε τις συναντήσεις των αρµόδιων κυβερνητικών και κοµµατικών παραγόντων (στις οποίες συµµετέχουν ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος, ο στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη Θανάσης Νέζης, η γραµµατέας της Ν.∆., Μαρία Συρεγγέλα, και ο γενικός διευθυντής, Γιάννης Σµυρλής) για την προώθηση των αξιόλογων βιογραφικών, πραγµατοποιούνται επαφές στο υψηλότερο επίπεδο των εν δυνάµει υποψηφίων, που ήδη φέρονται «κλειδωµένοι».
Στην εν λόγω κατηγορία φιγουράρει εδώ και καιρό ο διευθυντής του πρωθυπουργικού γραφείου Τύπου, ∆ηµήτρης Τσιόδρας, αλλά και ο χρυσός Ολυµπιονίκης Πύρρος ∆ήµας. Αµφότεροι έχουν έντονες αναφορές στην Κεντροαριστερά, όπως και η επισήµως ανακοινωµένη υποψηφιότητα της άλλοτε «πράσινης» υφυπουργού Εύης Χριστοφιλοπούλου. Με τον τρόπο αυτόν ενισχύεται το διαρκές άνοιγµα του κυβερνώντος κόµµατος στον χώρο αυτό, ενώ σε ό,τι έχει να κάνει µε την πολιτική ανάγκη να βρεθεί σηµειολογικό αντίβαρο στα δεξιά, έχουν ακουστεί έντονα τα ονόµατα του πρώην αρχηγού ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου και του άλλοτε αρχηγού ΓΕΣ και υποψήφιου περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου στις τελευταίες αυτοδιοικητικές κάλπες, Αλκιβιάδη Στεφανή. Τις τελευταίες ηµέρες φαίνεται να οριστικοποιήθηκε η υποψηφιότητα του πρώην αναπληρωτή υπουργού Υγείας Βασίλη Κοντοζαµάνη, ενώ σχεδόν σίγουρη θεωρείται από τους γνωρίζοντες η έχουσα θητεία στο ίδιο ακριβώς χαρτοφυλάκιο Μίνα Γκάγκα.
Στο µεταξύ, έχει επανέλθει δυναµικά το όνοµα του πρώην πρύτανη του ΑΠΘ Νίκου Παπαϊωάννου, καθώς και του καθηγητή Ναπολέοντα Μαραβέγια, ο οποίος στις τελευταίες εθνικές εκλογές ήταν υποψήφιος στην Κεφαλλονιά, ενώ παίζουν και τα ονόµατα του προέδρου της Ένωσης Αστυνοµικών Ν/Α Αττικής, Γιώργου Καλλιακµάνη, του πρώην υφυπουργού Περιβάλλοντος Γιώργου Αµυρά και του Παραολυµπιονίκη Αντώνη Τσαπατάκη. ∆εδοµένες θεωρούνται οι συµµετοχές στη «γαλάζια» ευρωλίστα τόσο του δηµοσιογράφου Γιώργου Αυτιά όσο και της πρώην βουλευτίνας Πειραιά Νόνης ∆ούνια, ενώ ισχυρή είναι και η αντίστοιχη επιθυµία της Βούλας Πατουλίδου, που εκτός των άλλων έχει και το προνόµιο της δυνατότητας να συσπειρώσει ένα σηµαντικό µέρος της δεξιάς δεξαµενής στη Βόρεια Ελλάδα. Από την παλαιά φρουρά, εκ προοιµίου θα είναι και πάλι υποψήφιοι οι Βαγγέλης Μεϊµαράκης, Αννα-Μισέλ Ασηµακοπούλου και Στέλιος Κυµπουρόπουλος, οι οποίοι θα διεκδικήσουν µια δεύτερη θητεία στην Ευρωβουλή, µε την Ελίζα Βόζεµπεργκ να προστίθεται, όπως όλα δείχνουν, στο σχετικό κάδρο, ως η µοναδική εκπρόσωπος µεταξύ των συναδέλφων της του κυβερνώντος κόµµατος που θα αναζητήσουν µια τρίτη ευρωπαϊκή πενταετία.
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 3 Φεβρουαρίου
Συγκεκριµένα, όταν το 1994 ο νοµοθέτης έθετε το όριο του 3% για την εκλογή ευρωβουλευτή, σε αντιστοιχία µε αυτό που ισχύει στις εθνικές εκλογές, χωρίς όµως να αναπροσαρµόσει αντίστοιχα το εκλογικό µέτρο, δεν µπορούσε να φανταστεί ότι πιθανόν θα δηµιουργούσε τις προϋποθέσεις για ένα παράδοξο: ένα κόµµα µε λιγότερες ψήφους να κερδίζει περισσότερες έδρες. Σχεδόν 25 χρόνια πριν, λίγες µέρες πριν από τη διενέργεια των ευρωεκλογών του 1999, προσοµοιώσεις που έγιναν βάσει υποθετικών αποτελεσµάτων έδειξαν ότι το πρώτο κόµµα σε ψήφους πανελλαδικά, µε ποσοστό 36,4%, εκλέγει 10 ευρωβουλευτές και το δεύτερο κόµµα, µε 35,6%, εκλέγει 11. Αντίστοιχα παραδείγµατα υπάρχουν και µε βάση σενάρια τα οποία κινούνται κοντά στα αποτελέσµατα του Μαΐου του 2023. Αν το δεύτερο κόµµα, αντί για 20,1%, λάµβανε 17,8%, τότε το πέµπτο κόµµα, µε 4,45%, θα εξέλεγε τρεις ευρωβουλευτές και το τέταρτο κόµµα, µε 7,2%, µόλις δύο, ανατρέποντας την πολιτική αντιπροσώπευση στο Κοινοβούλιο.
Αυτό ακριβώς το παράδοξο «θεραπεύει» ο νέος τρόπος κατανοµής των εδρών που ψηφίστηκε στο ίδιο νοµοσχέδιο µε την καθιέρωση της επιστολικής ψήφου, κατόπιν ενεργειών του υπουργείου Εσωτερικών και του αρµόδιου αναπληρωτή υπουργού, Θοδωρή Λιβάνιου. Εισάγοντας την παλιά µέθοδο σχετικά µε την εκλογή των βουλευτών Επικρατείας, που ισχύει από το 2007, εξασφαλίζει αφενός την απόλυτα αναλογική κατανοµή σε όσα κόµµατα υπερβαίνουν το 3% και αφετέρου δεν δηµιουργεί αναντιστοιχία του αριθµού των εκλεγόµενων ευρωβουλευτών και της δύναµης του κάθε κόµµατος. Η ίδια ακριβώς µεθοδολογία χρησιµοποιήθηκε και στο µέτωπο της απλής αναλογικής που ψήφισε ο ΣΥΡΙΖΑ και εφαρµόστηκε στις εκλογές του Μαΐου του 2023 για την κατανοµή των 300 εδρών της Βουλής. Ως εκ τούτου, το εκλογικό µέτρο για την εκλογή ευρωβουλευτή εξαρτάται πλέον άµεσα και αποκλειστικά από το ποσοστό των κοµµάτων που υπερβαίνουν το 3% πανελλαδικά. Στην ακραία περίπτωση που όλα τα κόµµατα που θα συµµετάσχουν στις εκλογές υπερβούν το 3%, το εκλογικό µέτρο διαµορφώνεται στο 4,76%, ενώ αν το ποσοστό των κοµµάτων που δεν υπερβεί το 3% ανέλθει στο 20%, το εκλογικό µέτρο υποχωρεί στο 3,8%. Ασφαλώς, ένα κόµµα που δεν συγκεντρώνει το εκλογικό µέτρο, εφόσον υπερβαίνει το 3% πανελλαδικά, πιθανότατα θα εκλέξει έναν ευρωβουλευτή, κάνοντας χρήση των διαθέσιµων αχρησιµοποίητων υπολοίπων
Με τον νέο τρόπο κατανοµής των εδρών εξασφαλίζεται η καλύτερη δυνατή αναλογία εκλεγµένων ευρωβουλευτών και συνολικής δύναµης κάθε κόµµατος. Ενδεικτικοί της νέας κατάστασης που διαµορφώνεται µετά τις κυβερνητικές πρωτοβουλίες είναι οι πίνακες που παρουσιάζουν σήµερα τα «Π».
"Πυρετός" διεργασιών για το "γαλάζιο" ευρωψηφοδέλτιο
Στο µεταξύ, αυτό το διάστηµα κορυφώνονται οι διεργασίες τόσο στη Νέα ∆ηµοκρατία όσο και στο Μέγαρο Μαξίµου σχετικά µε την κατάρτιση του «γαλάζιου» ευρωψηφοδελτίου. Ήδη, παράλληλα µε τις συναντήσεις των αρµόδιων κυβερνητικών και κοµµατικών παραγόντων (στις οποίες συµµετέχουν ο υφυπουργός παρά τω πρωθυπουργώ Γιάννης Μπρατάκος, ο στενός συνεργάτης του Κυριάκου Μητσοτάκη Θανάσης Νέζης, η γραµµατέας της Ν.∆., Μαρία Συρεγγέλα, και ο γενικός διευθυντής, Γιάννης Σµυρλής) για την προώθηση των αξιόλογων βιογραφικών, πραγµατοποιούνται επαφές στο υψηλότερο επίπεδο των εν δυνάµει υποψηφίων, που ήδη φέρονται «κλειδωµένοι». Στην εν λόγω κατηγορία φιγουράρει εδώ και καιρό ο διευθυντής του πρωθυπουργικού γραφείου Τύπου, ∆ηµήτρης Τσιόδρας, αλλά και ο χρυσός Ολυµπιονίκης Πύρρος ∆ήµας. Αµφότεροι έχουν έντονες αναφορές στην Κεντροαριστερά, όπως και η επισήµως ανακοινωµένη υποψηφιότητα της άλλοτε «πράσινης» υφυπουργού Εύης Χριστοφιλοπούλου. Με τον τρόπο αυτόν ενισχύεται το διαρκές άνοιγµα του κυβερνώντος κόµµατος στον χώρο αυτό, ενώ σε ό,τι έχει να κάνει µε την πολιτική ανάγκη να βρεθεί σηµειολογικό αντίβαρο στα δεξιά, έχουν ακουστεί έντονα τα ονόµατα του πρώην αρχηγού ΓΕΕΘΑ Κωνσταντίνου Φλώρου και του άλλοτε αρχηγού ΓΕΣ και υποψήφιου περιφερειάρχη Βορείου Αιγαίου στις τελευταίες αυτοδιοικητικές κάλπες, Αλκιβιάδη Στεφανή. Τις τελευταίες ηµέρες φαίνεται να οριστικοποιήθηκε η υποψηφιότητα του πρώην αναπληρωτή υπουργού Υγείας Βασίλη Κοντοζαµάνη, ενώ σχεδόν σίγουρη θεωρείται από τους γνωρίζοντες η έχουσα θητεία στο ίδιο ακριβώς χαρτοφυλάκιο Μίνα Γκάγκα.
Στο µεταξύ, έχει επανέλθει δυναµικά το όνοµα του πρώην πρύτανη του ΑΠΘ Νίκου Παπαϊωάννου, καθώς και του καθηγητή Ναπολέοντα Μαραβέγια, ο οποίος στις τελευταίες εθνικές εκλογές ήταν υποψήφιος στην Κεφαλλονιά, ενώ παίζουν και τα ονόµατα του προέδρου της Ένωσης Αστυνοµικών Ν/Α Αττικής, Γιώργου Καλλιακµάνη, του πρώην υφυπουργού Περιβάλλοντος Γιώργου Αµυρά και του Παραολυµπιονίκη Αντώνη Τσαπατάκη. ∆εδοµένες θεωρούνται οι συµµετοχές στη «γαλάζια» ευρωλίστα τόσο του δηµοσιογράφου Γιώργου Αυτιά όσο και της πρώην βουλευτίνας Πειραιά Νόνης ∆ούνια, ενώ ισχυρή είναι και η αντίστοιχη επιθυµία της Βούλας Πατουλίδου, που εκτός των άλλων έχει και το προνόµιο της δυνατότητας να συσπειρώσει ένα σηµαντικό µέρος της δεξιάς δεξαµενής στη Βόρεια Ελλάδα. Από την παλαιά φρουρά, εκ προοιµίου θα είναι και πάλι υποψήφιοι οι Βαγγέλης Μεϊµαράκης, Αννα-Μισέλ Ασηµακοπούλου και Στέλιος Κυµπουρόπουλος, οι οποίοι θα διεκδικήσουν µια δεύτερη θητεία στην Ευρωβουλή, µε την Ελίζα Βόζεµπεργκ να προστίθεται, όπως όλα δείχνουν, στο σχετικό κάδρο, ως η µοναδική εκπρόσωπος µεταξύ των συναδέλφων της του κυβερνώντος κόµµατος που θα αναζητήσουν µια τρίτη ευρωπαϊκή πενταετία.
*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά στις 3 Φεβρουαρίου