Οι τέσσερις πυλώνες για τα πανεπιστήμια: Τα ''Π'' παρουσιάζουν τι περιλαμβάνει το νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας
'Εμφαση στο δημόσιο πανεπιστήμιο
Ο Κυριακός Πιερρακάκης και οι συνεργάτες του επεξεργάζονται τις τελευταίες λεπτομέρειες ενός νομοθετήματος σαφώς πιο εκτενούς, αλλά και πιο εμβληματικού
Χρηστος Δρουζιας
Αναμφίβολα, ένα από τα θέματα που κυριαρχούν τις τελευταίες εβδομάδες στον δημόσιο διάλογο είναι το επικείμενο νομοσχέδιο του υπουργείου Παιδείας για την αναβάθμιση των δημόσιων πανεπιστημίων και τη δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων ΑΕΙ. Δεν θα μπορούσε να γίνει και διαφορετικά, καθώς πρόκειται για μια πάγια θέση της Νέας Δημοκρατίας, αλλά και μια προεκλογική δέσμευση του Κυριάκου Μητσοτάκη.
Εχοντας ολοκληρώσει την ψήφιση (και μάλιστα με συναίνεση από κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης) του νόμου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, ο αρμόδιος υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης και οι συνεργάτες του επεξεργάζονται τις τελευταίες λεπτομέρειες ενός νομοθετήματος σαφώς πιο εκτενούς, αλλά και πιο εμβληματικού. Καθώς, λοιπόν, το νομοσχέδιο μπαίνει στην τελική ευθεία για να δημοσιευθεί προς διαβούλευση και μετά να πάρει τον δρόμο για ψήφιση στη Βουλή, τα «Π» παρουσιάζουν τον προσανατολισμό του, αλλά και σημεία τα οποία μέχρι τώρα έχουν περάσει «κάτω από τα ραντάρ» της επικαιρότητας. Το νομοσχέδιο θα έχει τέσσερις πυλώνες: τη θεσμική και λειτουργική ενίσχυση των δημόσιων πανεπιστημίων, τη δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων ΑΕΙ, την αναβάθμιση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και τη διοικητική «αυτονόμηση» του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι οι δύο τελευταίοι πυλώνες προορίζονταν αρχικά για αυτοτελή νομοθετική πρωτοβουλία, ωστόσο κρίθηκε ότι είναι τελικά προτιμότερο τα δύο ζητήματα να ενταχθούν στο νομοσχέδιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, καθώς αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ενίσχυσης και αναβάθμισης των δημόσιων ΑΕΙ.
Ξεκινώντας, λοιπόν, από τον κεντρικό πυλώνα του νομοσχεδίου, αυτό που επιδιώκεται είναι η απελευθέρωση του δημόσιου πανεπιστημίου από τη γραφειοκρατία και από λογικές του παρελθόντος, που εμποδίζουν την πλήρη ανάπτυξη όλων των δυνατοτήτων του. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Παιδείας, οι δύο όροι που έχουν την τιμητική τους στο νομοσχέδιο είναι η αυτοτέλεια και η εξωστρέφεια των ΑΕΙ. Για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, ο νόμος καθιερώνει απλούστερες διαδικασίες αλλά και μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τη λειτουργία των οργάνων διοίκησης, δίνοντας ταυτόχρονα έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΑΕΙ.
Φυσικά, πρώτος ο ίδιος ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει τονίσει την ανάγκη αύξησης της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, κάτι το οποίο υλοποιείται σταθερά από το 2019 μέχρι και φέτος, αντιστρέφοντας την πτωτική τάση που παρουσίαζε η χρηματοδότηση κάθε χρόνο μέχρι και το 2018. Για τον λόγο αυτό, ο υπουργός Παιδείας αναφέρεται πολύ συχνά στα πολλαπλά χρηματοδοτικά εργαλεία που κατευθύνονται προς τα δημόσια πανεπιστήμια, ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα εξακολουθούν να αποτελούν τη ναυαρχίδα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
Τέλος, µε τον νέο νόµο το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήµιο (ΕΑΠ) αποκτά διοικητική αυτοτέλεια, αποκτώντας Πρυτανικό Συµβούλιο αντί για τη ∆ιοικούσα Επιτροπή που είχε µέχρι σήµερα. Με τον τρόπο αυτόν, το ΕΑΠ θα λειτουργεί όπως και όλα τα υπόλοιπα πανεπιστήµια, ώστε να µπορεί να αξιοποιεί στο έπακρο τα συγκριτικά του πλεονεκτήµατα.
*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»
Εχοντας ολοκληρώσει την ψήφιση (και μάλιστα με συναίνεση από κόμματα της ελάσσονος αντιπολίτευσης) του νόμου για την Επαγγελματική Εκπαίδευση, ο αρμόδιος υπουργός Παιδείας, Κυριάκος Πιερρακάκης και οι συνεργάτες του επεξεργάζονται τις τελευταίες λεπτομέρειες ενός νομοθετήματος σαφώς πιο εκτενούς, αλλά και πιο εμβληματικού. Καθώς, λοιπόν, το νομοσχέδιο μπαίνει στην τελική ευθεία για να δημοσιευθεί προς διαβούλευση και μετά να πάρει τον δρόμο για ψήφιση στη Βουλή, τα «Π» παρουσιάζουν τον προσανατολισμό του, αλλά και σημεία τα οποία μέχρι τώρα έχουν περάσει «κάτω από τα ραντάρ» της επικαιρότητας. Το νομοσχέδιο θα έχει τέσσερις πυλώνες: τη θεσμική και λειτουργική ενίσχυση των δημόσιων πανεπιστημίων, τη δυνατότητα ίδρυσης μη κρατικών, μη κερδοσκοπικών παραρτημάτων ξένων ΑΕΙ, την αναβάθμιση του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης και τη διοικητική «αυτονόμηση» του Ελληνικού Ανοιχτού Πανεπιστημίου. Αξίζει, δε, να σημειωθεί ότι οι δύο τελευταίοι πυλώνες προορίζονταν αρχικά για αυτοτελή νομοθετική πρωτοβουλία, ωστόσο κρίθηκε ότι είναι τελικά προτιμότερο τα δύο ζητήματα να ενταχθούν στο νομοσχέδιο για την Ανώτατη Εκπαίδευση, καθώς αποτελούν χαρακτηριστικά παραδείγματα ενίσχυσης και αναβάθμισης των δημόσιων ΑΕΙ.
Για τη δημόσια εκπαίδευση τα 170 από τα 200 άρθρα του νομοσχεδίου
Ενα σημείο του νομοσχεδίου στο οποίο δίνουν ιδιαίτερη έμφαση στο υπουργείο Παιδείας είναι ότι το μεγαλύτερο μέρος του αφορά διατάξεις για το δημόσιο πανεπιστήμιο. Συγκεκριμένα, ο ίδιος ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει αναφέρει ότι από τα περίπου 200 άρθρα του νομοσχεδίου τα 170 έχουν να κάνουν με τη δημόσια εκπαίδευση και μόνο 30 θα σχετίζονται με τα παραρτήματα - αναλογία σχεδόν έξι προς ένα, δηλαδή.Ξεκινώντας, λοιπόν, από τον κεντρικό πυλώνα του νομοσχεδίου, αυτό που επιδιώκεται είναι η απελευθέρωση του δημόσιου πανεπιστημίου από τη γραφειοκρατία και από λογικές του παρελθόντος, που εμποδίζουν την πλήρη ανάπτυξη όλων των δυνατοτήτων του. Σύμφωνα με πηγές του υπουργείου Παιδείας, οι δύο όροι που έχουν την τιμητική τους στο νομοσχέδιο είναι η αυτοτέλεια και η εξωστρέφεια των ΑΕΙ. Για να επιτευχθούν οι στόχοι αυτοί, ο νόμος καθιερώνει απλούστερες διαδικασίες αλλά και μεγαλύτερη ευελιξία ως προς τη λειτουργία των οργάνων διοίκησης, δίνοντας ταυτόχρονα έμφαση στον ψηφιακό μετασχηματισμό των ΑΕΙ.
Φυσικά, πρώτος ο ίδιος ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει τονίσει την ανάγκη αύξησης της χρηματοδότησης των πανεπιστημίων, κάτι το οποίο υλοποιείται σταθερά από το 2019 μέχρι και φέτος, αντιστρέφοντας την πτωτική τάση που παρουσίαζε η χρηματοδότηση κάθε χρόνο μέχρι και το 2018. Για τον λόγο αυτό, ο υπουργός Παιδείας αναφέρεται πολύ συχνά στα πολλαπλά χρηματοδοτικά εργαλεία που κατευθύνονται προς τα δημόσια πανεπιστήμια, ώστε να εξασφαλιστεί ότι θα εξακολουθούν να αποτελούν τη ναυαρχίδα της Τριτοβάθμιας Εκπαίδευσης.
«Θέτουµε τα πιο αυστηρά κριτήρια στην Ευρώπη»
Στο «μέτωπο» των μη κρατικών παραρτημάτων μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, τώρα, το υπουργείο Παιδείας σηµειώνει ότι τα σχετικά άρθρα του νοµοσχεδίου θα περιλαµβάνουν µε πολύ σαφή τρόπο όλα τα κριτήρια που θα πρέπει να πληρούνται για την εγκατάσταση παραρτηµάτων ξένων πανεπιστηµίων στην Ελλάδα. Ο Κυριάκος Πιερρακάκης έχει τονίσει πολλές φορές ότι «θέτουµε τα πιο αυστηρά κριτήρια στην Ευρώπη, γιατί δεν θέλουµε πανεπιστήµια του ενός ορόφου». Από το υπουργείο Παιδείας εκπέµπεται το µήνυµα ότι η Ελλάδα επιδιώκει να κάνει το βήµα της απελευθέρωσης της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης από το κρατικό µονοπώλιο µε σταθερά βήµατα, επιδιώκοντας να προσελκύσει τα καλύτερα πανεπιστήµια διεθνώς. Επισηµαίνεται, επίσης, ότι υπάρχει η επιθυµία για έναν ουσιαστικό διάλογο µε την αντιπολίτευση, που θα βελτιώσει στην πράξη το έδαφος για τη νέα ακαδηµαϊκή πραγµατικότητα της χώρας.Τι προβλέπεται για το ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης
Σε ό,τι αφορά στο ∆ηµοκρίτειο Πανεπιστήµιο Θράκης (∆ΠΘ), προβλέπεται η αναδιάρθρωση υφιστάµενων τµηµάτων, αλλά και η ένταξη σε αυτό τµηµάτων που µέχρι σήµερα υπάγονται στο ∆ιεθνές Πανεπιστήµιο Ελλάδος (∆ΙΠΑΕ) και εδρεύουν σε ∆ράµα και Καβάλα. Το σκεπτικό για την επιλογή αυτή εστιάζει στην επέκταση και τη γεωγραφική ταύτιση του ιδρύµατος µε την Περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης, που θα δηµιουργήσει µια κατάσταση win-win τόσο για το ίδιο το ίδρυµα όσο και για τις τοπικές κοινωνίες, σε µια περιοχή µε προφανή εθνική σηµασία, αλλά και τεράστιες δυνατότητες.Τέλος, µε τον νέο νόµο το Ελληνικό Ανοιχτό Πανεπιστήµιο (ΕΑΠ) αποκτά διοικητική αυτοτέλεια, αποκτώντας Πρυτανικό Συµβούλιο αντί για τη ∆ιοικούσα Επιτροπή που είχε µέχρι σήµερα. Με τον τρόπο αυτόν, το ΕΑΠ θα λειτουργεί όπως και όλα τα υπόλοιπα πανεπιστήµια, ώστε να µπορεί να αξιοποιεί στο έπακρο τα συγκριτικά του πλεονεκτήµατα.
*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»
