Ένα Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημογραφία και την Οικογένεια είναι το τελευταίο μεγάλο project που θα παρουσιάσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης πριν από τις ευρωεκλογές. Αντικείμενο του εμβληματικού αυτού έργου για την κυβέρνηση αποτελεί η δημιουργία ενός ενιαίου εθνικού σχεδίου, με τη συμμετοχή όλων των υπουργείων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Κοινωνίας των Πολιτών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα του δημογραφικού. Τα στοιχεία -που αποτέλεσαν το έναυσμα για την προσπάθεια αυτή- μιλούν από μόνα τους: Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας το 2001 ήταν 10.934.097, ενώ το 2021 είχε μειωθεί κατά μισό εκατομμύριο (-4,6%) και είχε φτάσει τα 10.432.481. Ο ετήσιος αριθμός των γεννήσεων το 2001 ήταν 102.282, ενώ το 2021 ήταν 76.541, μια μείωση της τάξης του 25,2%!

Η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, που έχει τον συντονισμό και την εποπτεία της προσπάθειας αυτής, έχει ήδη ξεκινήσει τις επαφές με όλα τα υπουργεία και ακολουθούν οι περιφέρειες, μέσω ΕΝΠΕ, οι δήμοι, μέσω της ΚΕΔΕ, οι σύλλογοι τριτέκνων και πολυτέκνων και άλλες οργανώσεις, ενώ τον Απρίλιο θα υπάρξει δημόσια διαβούλευση, στην οποία θα μπορεί να συμμετέχει κάθε πολίτης.

* Διαβάστε ακόμα: Σοφία Ζαχαράκη: Ξεκινά τη διαβούλευση με την Τοπική Αυτοδιοίκηση για το δημογραφικό από την Ένωση Περιφερειών Ελλάδας

Τον Μάιο θα επιδοθεί το τελικό σχέδιο στον πρωθυπουργό, ώστε περίπου στα μέσα του μήνα να παρουσιαστεί από την κυβέρνηση. Είναι βέβαιο, δε, ότι θα αξιοποιηθεί πολιτικά και ως ένα μήνυμα σε όσους, με αφορμή τον νόμο για την ισότητα στον γάμο, κατηγόρησαν ευθέως ή εμμέσως την κυβέρνηση ότι δεν δίνει την πρέπουσα σημασία στη στήριξη της λεγόμενης παραδοσιακής οικογένειας.

Μεγάλο Πακέτο

Οι δράσεις και οι πρωτοβουλίες που αναμένεται να περιλαμβάνει το σχέδιο θα είναι δεκάδες και πολυεπίπεδες. Πρόκειται δηλαδή για ένα μεγάλο πακέτο μέτρων, που στοχεύουν, μεταξύ άλλων, στην υποστήριξη της οικογένειας με την εξισορρόπηση οικογενειακής και επαγγελματικής ζωής, στην εκπόνηση στοχευμένης στεγαστικής πολιτικής, στην ενίσχυση των γυναικών στην εργασία και στην προώθηση εναλλακτικών μορφών τεκνοποίησης, στην ενίσχυση του εργατικού δυναμικού με την παροχή κινήτρων στους νέους που ζουν στο εξωτερικό να επιστρέψουν στην Ελλάδα, στη διαχείριση της γήρανσης με την προώθηση της μεταρρύθμισης για την ενεργό γήρανση, καθώς και στην εμπλοκή των ηλικιωμένων που το επιθυμούν στην εργασία και στο κοινωνικό γίγνεσθαι.

Μια κρίσιμη και δύσκολη, ωστόσο, απόφαση, που πιθανώς θα κληθεί να λάβει ο ίδιος ο κ. Μητσοτάκης, είναι το αν ο ορισμός της πολύτεκνης οικογένειας θα αλλάξει και θα περιλαμβάνει όχι τις οικογένειες που έχουν από τέσσερα παιδιά και άνω, αλλά από τρία. Η εξίσωση των τριτέκνων με τους πολυτέκνους έχει σημαντικό δημοσιονομικό κόστος, το οποίο είναι ένας παράγοντας που θα ληφθεί σοβαρά υπόψη. Οι συνθήκες, ωστόσο, έχουν αλλάξει δραματικά: «Πολύτεκνοι υπό την έννοιαν του παρόντος νόμου είναι οι γονείς οι έχοντες πέντε τουλάχιστον ζώντα τέκνα», έλεγε ο νόμος του 1944, που υπό τις νέες συνθήκες άλλαξε το 1979 σε «τέσσαρα τουλάχιστον ζώντα τέκνα». Υπό τις δραματικές προβλέψεις για περαιτέρω συρρίκνωση του πληθυσμού, η ενίσχυση των τρίτεκνων οικογενειών μέσω της αναγνώρισής τους ως πολυτέκνων ίσως τελικά κριθεί απαραίτητη το 2024. Πρόσφατα, εξάλλου, στο εξωτερικό, η τοπική κυβέρνηση της Σεούλ, που αντιμετωπίζει σοβαρό δημογραφικό πρόβλημα, μείωσε σε τουλάχιστον δύο τα τέκνα της πολύτεκνης οικογένειας.

Μια ενδιάμεση λύση, εφόσον τα δημοσιονομικά δεν το επιτρέψουν, θα ήταν η χορήγηση περισσότερων προνομίων και επιδομάτων στους τριτέκνους, χωρίς την πλήρη εξίσωσή τους με τους πολυτέκνους.

Η Στρατηγική

Η αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος περνάει μέσα από μια πλειάδα ακόμα μέτρων, που θα ενσωματωθούν στην εθνική στρατηγική. Όπως σημειώνει το κυβερνητικό σχέδιο για το 2024, η «εισαγωγή οικογενειακών πολιτικών με ισχυρό δημογραφικό αντίκτυπο συμβάλλει όχι μόνο στη διαφύλαξη του κοινωνικού και οικονομικού ιστού της χώρας, αλλά και στη διατήρηση της εθνικής της ταυτότητας». Τέτοιες πολιτικές είναι η ενδυνάμωση των γυναικών στην αγορά εργασίας, για παράδειγμα με τη δράση που οδήγησε στην απονομή για πρώτη φορά «Σήματος Ισότητας» σε 18 επιχειρήσεις, και στόχος είναι να εφαρμοστεί καθολικά. Είναι επίσης η διεύρυνση του προγράμματος «Νταντάδες της γειτονιάς», που αποσκοπεί στην υποστήριξη εργαζόμενων μητέρων με την παροχή κατ’ οίκον υπηρεσιών φροντίδας παιδιών βρεφικής ηλικίας (από 2 μηνών έως 2,5 ετών), αλλά και η συνέχιση της στεγαστικής πολιτικής.

Αναλυτικά, οι βασικοί πυλώνες του εθνικού σχεδίου δράσης για το δημογραφικό είναι οι ακόλουθοι:

1. Ενίσχυση γεννήσεων - στήριξη οικογένειας: Η άρση των αντικειμενικών (οικονομικών, πρακτικών και ψυχολογικών) εμποδίων που αποτρέπουν άνδρες και γυναίκες από το να δημιουργήσουν οικογένεια ή/και να πετύχουν τον επιθυμητό αριθμό παιδιών.

2. Ενίσχυση του εργατικού δυναμικού: Η ποσοτική και ποιοτική ενίσχυση των απασχολουμένων, ώστε να μετριαστούν οι δημοσιονομικές και οικονομικές επιπτώσεις της μείωσης του παραγωγικού πληθυσμού της χώρας.

3. Διαχείριση της μακροβιότητας/ γήρανσης του πληθυσμού: Στήριξη της «επιτυχούς γήρανσης», ώστε να μειωθούν οι δημοσιονομικές συνέπειες της δημογραφικής γήρανσης και να αξιοποιηθούν οι προοπτικές που δημιουργεί η «αργυρή οικονομία» (silver economy).

4. Βελτίωση της ποιότητας ζωής: Βελτίωση της καθημερινότητας των πολιτών όλων των ηλικιών, αναβάθμιση του επιπέδου ζωής σε αστικές και αγροτικές περιοχές και προώθηση της κοινωνικής συνοχής.

5. Προώθηση της ανάπτυξης: Δημιουργία προϋποθέσεων διαρκούς και βιώσιμης οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά