Σκυλακάκης στα Παραπολιτικά: "Η Ελλάδα θα αποκτήσει αυτονομία και θα εξάγει ηλεκτρική ενέργεια"

Τον φιλόδοξο στόχο η χώρα μας να αποκτήσει ενεργειακή αυτονομία και να γίνει μάλιστα μελλοντικά εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας θέτει, μιλώντας στα «Παραπολιτικά», ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Θεόδωρος Σκυλακάκης, ο οποίος απαντά σε ερωτήματα για τα τιμολόγια στο ρεύμα, τη διαχείριση των δασών και την εκτός σχεδίου δόμηση.

Μπαίνουμε στον τρίτο μήνα εφαρμογής του νέου συστήματος τιμολόγησης στο ηλεκτρικό ρεύμα. Τι δείχνει η εμπειρία μέχρι στιγμής; Εκτιμάτε ότι μέσα στην άνοιξη θα μειωθούν οι τιμές στο ρεύμα για τα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις;

Η μεταρρύθμιση που σχεδιάσαμε και υλοποιούμε στο υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας για τα νέα τιμολόγια ρεύματος στη χαμηλή τάση αποδεικνύεται, κάθε μήνα που περνάει, πως πετυχαίνει τον σκοπό της και με το παραπάνω. Κι αυτό γιατί έχει αναζωπυρώσει τον ανταγωνισμό προς όφελος του καταναλωτή! Οι τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος είναι χαμηλότερες από αυτές που θα καταγράφονταν αν δεν είχε εφαρμοστεί το παρόν σύστημα. Τον Μάρτιο, μάλιστα, παρατηρείται περαιτέρω υποχώρηση των τιμών. Ξέρετε, το βασικότερο πλεονέκτημα της συγκεκριμένης μεταρρύθμισης είναι πως ο καταναλωτής είναι, πλέον, καλύτερα ενημερωμένος για τις τιμές του ηλεκτρικού ρεύματος. Όπως θα έχετε δει, οι πάροχοι έχουν μεγάλες διαφημιστικές καμπάνιες, στις οποίες σχεδόν ποτέ δεν αναφέρουν τιμές. Κι αυτό επιβεβαιώνει την άποψή μου πως πρέπει η Πολιτεία να φροντίζει να γίνονται γνωστές οι τιμές. Γι’ αυτό θεσμοθετήσαμε το πράσινο τιμολόγιο, όπου οι τιμές είναι γνωστές σε όλους και συγκρίσιμες, που είναι και αυτό το οποίο κινητοποίησε τον ανταγωνισμό μεταξύ των παρόχων.

Οι τιµές του ηλεκτρικού ρεύµατος είναι χαµηλότερες από αυτές που θα καταγράφονταν αν δεν είχε εφαρµοστεί το παρόν σύστηµα. Τον Μάρτιο, µάλιστα, παρατηρείται περαιτέρω υποχώρηση των τιµών

Εσείς τι χρώμα τιμολόγιο έχετε;

Είμαι στο πράσινο τιμολόγιο. Άλλωστε, θεσμοθετήθηκε έπειτα από δική μου προτροπή, για να γνωρίζει ο καταναλωτής ποιος είναι ο φθηνότερος πάροχος. Και με τις τιμές να κινούνται πτωτικά, δεν χρειάζεται να κάνω κάποια αλλαγή.



Επί μήνες συζητούσαμε για τα λεγόμενα υπερκέρδη των εταιρειών ενέργειας. Πόσα, τελικά, ήταν αυτά και τι ποσό έχει εισπράξει το κράτος από τη φορολόγηση αυτών των υπερεσόδων;

Ο τελικός υπολογισμός των υπερκερδών θα γίνει από τη ΡΑΑΕΥ, σε συνεργασία με τους ορκωτούς λογιστές των παρόχων. Σε κάθε περίπτωση, είναι σημαντικά, ενώ δημοσιονομικά τα έχουμε υπολογίσει τη φετινή χρονιά και θα εισπραχθούν μέσα στο επόμενο χρονικό διάστημα.

Πάμε τώρα στις ανακοινώσεις που κάνατε την περασμένη Τρίτη. Θα μπουν, τελικά, ιδιώτες στη διαχείριση των δασών και πότε θα ξεκινήσει να υλοποιείται αυτή η πρωτοβουλία;

Κατ’ αρχάς, το θεμελιώδες είναι ότι αποκτούν διαχείριση τα δάση της χώρας μας. Μέχρι σήμερα και για τουλάχιστον 50 χρόνια τα περισσότερα δεν έχουν διαχειριστικές μελέτες. Και σε αυτά που έχουν (π.χ. κάποια στη Β. Ελλάδα), δεν πραγματοποιείται υποχρεωτική απομάκρυνση της εναπομείνασας βιομάζας. Αυτό σημαίνει ότι, ενώ παίρνουν το ξύλο, αφήνουν τα κλαδιά μέσα στο δάσος, με αποτέλεσμα να αυξάνεται ο κίνδυνος για πυρκαγιά, διότι τα κομμένα κλαδιά ξεραίνονται και γίνονται προσάναμμα. Είναι εντυπωσιακό ότι για τα περισσότερα δάση της Αττικής δεν υπάρχει καμία διαχειριστική μελέτη. Kι αυτό είναι που αλλάζουμε πρώτα. Μέσα στις επόμενες ημέρες ανατίθενται διαχειριστικές μελέτες για δάση σε Αττική, Βοιωτία, Ηλεία και Αρκαδία.

Εντός του καλοκαιριού θα έχουμε διαγωνισμούς και τα υβριδικά, συνεργατικά σχήματα (ιδιώτες που ασχολούνται με τη μεταποίηση της βιομάζας και ΔΑΣΕ) που θα επιδοτηθούν για την αφαίρεση της βιομάζας. Θα αναλάβουν -με νέες προδιαγραφές διαχειριστικών μελετών. Αυτές που έχουμε είναι από τη δεκαετία του ’60- και θα ξεκινήσουν τη μακροχρόνια διαχείριση των δασών αυτών. Και διαχείριση σημαίνει: αραιώσεις τη σωστή στιγμή, για να μεγαλώσουν τα δέντρα, αφαίρεση της υπερβάλλουσας, νεκρής βιομάζας κατά τη διάρκεια των ετών και, όταν το δέντρο ωριμάσει, κόψιμο για ξυλεία και στη θέση του ένα νέο δέντρο που μεγαλώνει. Η διαχείριση των δασών θα ξεκινήσει πιλοτικά - θα προσδιορίσουμε τον χρόνο εκκίνησης. Είναι ένα στρατηγικό σχέδιο, το οποίο θα εξελίσσεται στα επόμενα χρόνια και σταδιακά θα καλύψει όλα τα ελληνικά δάση.

Βρισκόμαστε δύο μήνες από την έναρξη της αντιπυρικής περιόδου. Η καύσιμη ύλη υπάρχει, η κλιματική κρίση είναι εδώ και ο κίνδυνος για μεγάλες πυρκαγιές είναι υπαρκτός.

Γι’ αυτό υλοποιούμε το τεράστιο πρόγραμμα «AntiNero», με έμφαση φέτος σε αντιπυρικές ζώνες γύρω από οικισμούς και ιδιαίτερη προτεραιοποίηση στην Αττική. Σε γενικές γραμμές, το «AntiNero» είναι ένα πρόγραμμα που αφορά σε όλη την Ελλάδα και με το οποίο βελτιστοποιούμε -κατά το δυνατόν- την προετοιμασία για την αντιπυρική περίοδο.

Υπάρχουν πολλά υπό σχεδιασμό ενεργειακά σχέδια και ο πρωθυπουργός έχει πει ότι η Ελλάδα µπορεί να γίνει ενεργειακός κόµβος…

Ένας από τους µεγαλύτερους στόχους που θέτουµε είναι να εξελιχθεί η Ελλάδα σε µια χώρα µε πολύ ισχυρή ενεργειακή παραγωγή. Το πιο σηµαντικό που έχει πει ο πρωθυπουργός -και θα ήθελα να το τονίσω και εγώ από την πλευρά µου- είναι να αποκτήσει η χώρα µας ενεργειακή αυτονοµία. Η Ελλάδα, ιστορικά, είχε παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη και υδροηλεκτρικά, κατά βάση... Από λιγνίτη παράγει ακόµη, παρόλο που είχατε δεσµευθεί ότι θα τελειώσει… Τελειώνει ο λιγνίτης!

Το µερίδιό του είναι πάρα πολύ µικρό. ∆εδοµένου ότι είναι πολύ ακριβός, το ηλεκτρικό σύστηµα περιορίζει συνεχώς τη συµµετοχή του στο µείγµα. Αυτό που έχει σηµασία, ωστόσο, είναι ότι η Ελλάδα ιστορικά ήταν µια χώρα που είχε αυτόχθονα ηλεκτρική παραγωγή -κατά κύριο λόγο- και όλα τα άλλα καύσιµά της (π.χ. για βιοµηχανία και µεταφορές) ήταν εισαγόµενα. Η ενεργειακή µετάβαση που θα κάνουµε µε βάση τις ανανεώσιµες πηγές -κατά κύριο λόγο- έχει ως στόχο να περιορίσει, δραµατικά, την εξάρτηση της χώρας µας από εισαγόµενα καύσιµα και να αποκτήσουµε ως «καύσιµο» τον ήλιο, τον αέρα, το νερό, τη γεωθερµία. Εκεί, δηλαδή, που έχουµε ανταγωνιστικό πλεονέκτηµα.

Αυτή είναι η ουσία της ενεργειακής µετάβασης, η οποία είναι κλιµατικά συµφέρουσα για τον πλανήτη και ταυτόχρονα αλλάζει τελείως την ανταγωνιστικότητα της χώρας µας και την εξάρτησή της από το εξωτερικό.

∆εν άκουσα να βάζετε σε αυτή την εξίσωση τους υδρογονάνθρακες.

Ναι, κι αυτό διότι οι υδρογονάνθρακες -το φυσικό αέριο, για να είµαστε ακριβείς- είναι ένα µεταβατικό καύσιµο. ∆εν ξέρουµε τις ποσότητες που πιθανόν να υπάρχουν και σε κάθε περίπτωση το 2050 τελειώνει.

Έχουµε τελικά, όµως, φυσικό αέριο ή όχι;

Ακόµη δεν ξέρουµε αν οι ερευνητικές γεωτρήσεις -που είναι πιθανόν να ξεκινήσουν- θα έχουν αποτέλεσµα. Ξέρουµε, όµως, ότι ο αέρας στο Αιγαίο και ο ήλιος έχουν αποτέλεσµα και ξέρουµε ότι θα είναι εκεί αενάως. Πρέπει να καταλάβουµε, δηλαδή, ότι συζητάµε για κάτι που πιθανώς έχουµε και δεν έχουµε συνειδητοποιήσει αυτό που µε βεβαιότητα έχουµε, δηλαδή το αιολικό, ηλιακό και υδρολογικό δυναµικό, τα οποία, σωστά αξιοποιούµενα, έχουν τεράστια αξία. Για παράδειγµα, η Ελλάδα έχει διπλάσιες ώρες λειτουργίας φωτοβολταϊκών σε σχέση µε τη Γερµανία. Και έχουµε το καλύτερο υπεράκτιο αιολικό δυναµικό στην Ανατολική Μεσόγειο.

Αλλά πολύ κακό δίκτυο για να τα διαχειριστεί όλα αυτά…

Το δίκτυο καλύπτει σήµερα, από πλευράς ηλεκτρικού χώρου, όλες τις υφιστάµενες επενδύσεις - και τα 16 GW επιπλέον που έχουµε δώσει σε όρους σύνδεσης. Θα δώσουµε και άλλον ηλεκτρικό χώρο (τάξης µεγέθους 5 GW) µε µια σειρά από µέτρα που λαµβάνουµε (π.χ. αξιοποίηση των µπαταριών κ.λπ.), που θα µας υπερκαλύψει µέχρι το 2030. Σταδιακά, µε το σύστηµα που σας περιέγραψα, το οποίο περιλαµβάνει υδροηλεκτρικά, αιολικά, υπεράκτια, φωτοβολταϊκά, βιοµάζα και γεωθερµία -όπου µπορούµε-, η χώρα µας θα αποκτήσει ενεργειακή αυτονοµία και θα γίνει, κάποια στιγµή, εξαγωγέας ηλεκτρικής ενέργειας.

∆εν καταγράφετε αντιδράσεις για τα πλωτά αιολικά;

Από τη δηµόσια διαβούλευση που κάναµε, για το 90% των οικοπέδων δεν είχαµε κανένα πρόβληµα. Συνεπώς, στο υπόλοιπο 10% θα κάνουµε ό,τι είναι αναγκαίο για να αναπτυχθεί αυτός ο πλούσιος πόρος. Σηµειώνω ότι αντιδράσεις έχουµε και για τους υδρογονάνθρακες. Και σε γενικές γραµµές αντιδράσεις έχουµε στη χώρα µας για κάθε είδους δραστηριότητα, διότι οι άνθρωποι -κατά βάσηφοβούνται το καινούργιο. Είναι µια φυσιολογική διεργασία των κοινωνιών. ∆ική µας δουλειά είναι να εξηγήσουµε, να νοµοθετήσουµε, να δώσουµε ανταποδοτικά οφέλη, να κάνουµε τις αντίστοιχες διευθετήσεις, για να µεγιστοποιούµε την αναπτυξιακή δυνατότητα των περιοχών, σταθµίζοντας την τουριστική µε την ενεργειακή ανάπτυξη.

Θέλω να κλείσουµε µε ένα θέµα που παραµένει σταθερά στην επικαιρότητα στα 50 χρόνια της Μεταπολίτευσης, που συµπληρώνουµε φέτος, την εκτός σχεδίου δόµηση…

Εγώ θα σας έλεγα ότι δεν έχουµε µόνον εκτός σχεδίου δόµηση, δηλαδή εκτός των οικισµών. Εχουµε και εκτός σχεδιασµού δόµηση. Τι κάνουµε, λοιπόν, µε αυτά τα δεδοµένα; Εχουµε στο 80% της χώρας ξεκινήσει ένα τεράστιο πρόγραµµα πολεοδοµικού σχεδιασµού µέσα από το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας. Θα τελειώσει µαζί και µε τα Προεδρικά ∆ιατάγµατα µέσα στην επόµενη τετραετία.

Παράλληλα, έχουµε µια πολύ µεγάλη µελέτη χαρακτηρισµού των δρόµων (οι παραπάνω πρωτοβουλίες υπερβαίνουν τα 500 εκατ. ευρώ), έτσι ώστε όλη η δόµηση της χώρας -που µπορεί να είναι και θα είναι και δόµηση εκτός οικισµών- να είναι εντός σχεδιασµού. Μέχρις ότου πάµε σε αυτή τη δόµηση -την εντός σχεδιασµού δόµηση, µε επέκταση και των οικισµών- φτιάχνουµε κάποιους οριζόντιους κανόνες. Κι αυτό διότι υπάρχει µια ανασφάλεια ∆ικαίου µετά τις πρόσφατες αποφάσεις του Συµβουλίου της Επικρατείας, που έχουν µπλοκάρει τη δόµηση σε πολλές περιοχές της χώρας και έχουν δηµιουργήσει σοβαρή ανασφάλεια ∆ικαίου για όσο δεν νοµοθετούµε.

Και επίσης θέλουµε τις πιο «απείραχτες» περιοχές να τις προστατεύσουµε από τη δόµηση, µέχρις ότου γίνει ο πολεοδοµικός σχεδιασµός. Με τις προωθούµενες διατάξεις, λοιπόν, ενθαρρύνουµε η ζήτηση για τη λεγόµενη «εκτός σχεδίου» να πηγαίνει µεταβατικά εκεί όπου έχουµε ήδη δόµηση. Και γιατί το κάνουµε αυτό; Οταν χτίζεται το πρώτο σπίτι, κατά µεγάλο ποσοστό η επιβάρυνση -η περιβαλλοντική και από πλευράς υποδοµών- επέρχεται. Συνεπώς, τα επόµενα σπίτια έχουν πολύ µικρότερη επιβάρυνση. Οπότε ενθαρρύνουµε η νέα δόµηση γι’ αυτή τη µεταβατική περίοδο να γίνει εκεί όπου ήδη υπήρχε η επιβάρυνση. ∆ηµιουργούµε µεγαλύτερη οικιστική πύκνωση και προστατεύουµε τις περιοχές που είναι «απείραχτες». Παράλληλα, θέτουµε κάποιους αυτονόητους κανόνες. Για παράδειγµα, δεν µπορεί να θέλει κάποιος να χτίσει κάπου όπου δεν έχει δρόµο ή κάπου όπου δεν χωράει να περάσει πυροσβεστικό όχηµα.

Το ΤΕΕ υποστηρίζει, πάντως, ότι µε αυτόν τον τρόπο πάνω από 2.000.000 ακίνητα δεν θα µπορούν πλέον να οικοδοµηθούν.

Αυτό θα συνέβαινε αν όλα τα χωράφια στη χώρα, όλοι οι ελαιώνες, οι πορτοκαλεώνες, τα χωράφια βαµβακιού, οι βοσκότοποι ήταν δυνητικά οικόπεδα για δόµηση. Κοιτάξτε, εκπρόσωποι από τον µισό τεχνικό κόσµο µού λένε «θα χτίσετε παντού» και από τον άλλο µισό ότι «απαγορεύετε παντού το χτίσιµο». Οπως αντιλαµβάνεστε, αποκλείεται να συµβαίνουν ταυτόχρονα και τα δύο, µε το ίδιο νοµοσχέδιο. Ας µιλούµε λοιπόν µε λογική και µέτρο και ας κάνουµε αυτό που είναι σωστό και σταθµίζει τα πολλαπλά και συνταγµατικά προστατευόµενα, αλλά αντίρροπα στην προκειµένη περίπτωση, αγαθά που διακυβεύονται. ∆ηλαδή, από τη µια το περιβάλλον και τον οργανωµένο χωροταξικό σχεδιασµό και από την άλλη το δικαίωµα στην ιδιοκτησία και την ελεύθερη ανάπτυξη της οικονοµικής και κοινωνικής ζωής.

Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά