Η ψήφος εμπιστοσύνης των επενδυτών στις ελληνικές τράπεζες είναι ψήφος στις μακροοικονομικές προοπτικές της ελληνικής οικονομίας, λέει στο «MoneyPro» o επικεφαλής του Οικονομικού Γραφείου του πρωθυπουργού, Αλέξης Πατέλης, σε συνέντευξή του στην εφημερίδα Παραπολιτικά, τονίζοντας τη μεγάλη επιτυχία του placement της Τράπεζας Πειραιώς και τη σημασία της εξυγίανσης του τραπεζικού κλάδου για τον Ελληνα φορολογούμενο.

Ο κ. Πατέλης μιλά, μεταξύ άλλων, για τις επενδυτικές προοπτικές της χώρας, αλλά και για το θέμα της ακρίβειας, δηλώνοντας ότι η κυβέρνηση είναι σε ετοιμότητα να λάβει και άλλα μέτρα, αν χρειαστεί, για την ανακούφιση των νοικοκυριών.

Ολόκληρη η συνέντευξη του Άλεξ Πατέλη 

Mέσα σε έξι μήνες, τρεις από τις τέσσερις συστημικές τράπεζες έχουν ιδιωτικοποιηθεί πλήρως, αποκτώντας πλέον τη «σφραγίδα» επιστροφής στην κανονικότητα. Γιατί οι ξένοι επενδυτές συνωστίζονται τώρα για να αποκτήσουν ποσοστά συμμετοχής στις ελληνικές τράπεζες;

Ο τραπεζικός τομέας σήμερα έχει εξυγιανθεί και οι επενδυτές συχνά επενδύουν στον τραπεζικό τομέα μιας χώρας όταν κρίνουν ότι οι μακροοικονομικές προοπτικές είναι θετικές. Ειδικά η αλλαγή που έχει συντελεστεί στην περίπτωση της Τράπεζας Πειραιώς είναι θεαματική. Το 2019 υπήρχαν φωνές εντός της χώρας που ζητούσαν τη συγχώνευσή της με άλλη συστημική και εκτός της χώρας που έβαζαν στο τραπέζι ακόμα και «κούρεμα» καταθέσεων.

Πέντε χρόνια αργότερα, αντί για «κούρεμα», βλέπουμε πάνω από 10 δισ. προσφορές, με υπερκάλυψη σχεδόν κατά οκτώ φορές για τις προσφερόμενες μετοχές της τράπεζας και μάλιστα με premium έναντι της χρηματιστηριακής τιμής. Μετά την ολοκλήρωση της αποεπένδυσης του ΤΧΣ από την Τράπεζα Πειραιώς, ποιες είναι οι επόμενες κινήσεις στις τράπεζες;

Απομένουν η αποεπένδυση από την Εθνική Τράπεζα, που τη χειρίζεται προφανώς το Ταμείο Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, και η θωράκιση της Τράπεζας Αττικής. Ως προς τον τραπεζικό τομέα γενικότερα, η κυβέρνηση έχει ως προτεραιότητες την αύξηση του ανταγωνισμού, τη μείωση των προμηθειών, την περαιτέρω διείσδυση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, με στόχο την περαιτέρω καταπολέμηση της φοροδιαφυγής, την πιστωτική επέκταση και σε κατηγορίες δανειοληπτών που σήμερα υποεκπροσωπούνται, την ολοκλήρωση της ευρωπαϊκής τραπεζικής ενοποίησης και, πάνω από όλα, να σιγουρευτούμε ότι δεν θα επαναληφθούν οι υπερβολές του παρελθόντος.

Γιατί το Ελληνικό Δημόσιο αποσύρεται πλήρως από τις ελληνικές τράπεζες; Τι απαντάτε σε όσους κάνουν λόγο για «ξεπούλημα τραπεζών»; Συμφωνείτε με το ότι το Ελληνικό Δημόσιο βγαίνει ζημιωμένο από τη στήριξη που παρείχε στις ελληνικές τράπεζες; Και, εντέλει, πώς ο Ελληνας φορολογούμενος θα μπορέσει να καρπωθεί τα οφέλη από την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος;

Αυτές οι απόψεις ήταν ο λόγος που από το 2015 έως το 2019 δεν έγιναν σημαντικά βήματα εξυγίανσης του ελληνικού τραπεζικού συστήματος και εντέλει δεν κατάφερε να ανακάμψει η ελληνική οικονομία. Το 2019, το τραπεζικό σύστημα είχε σχεδόν το μισό του χαρτοφυλάκιο σε μη εξυπηρετούμενα δάνεια, αποτελώντας κίνδυνο συστημικής αστάθειας. Κατάρρευση μιας τράπεζας θα οδηγούσε σε «κούρεμα» κατθέσεων, ύφεση στην οικονομία και αύξηση του δημόσιου χρέους. Χωρίς την εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος, σήμερα η ελληνική οικονομία δεν θα είχε ανακτήσει την επενδυτική βαθμίδα, ούτε φυσικά θα υπήρχαν περιθώρια χρηματοδότησης της πραγματικής οικονομίας ούτε θα είχε μειωθεί δραστικά η ανεργία. Η εξυγίανση του τραπεζικού συστήματος είναι προς όφελος του Ελληνα φορολογούμενου. Ως προς την άλλη σας ερώτηση, δεν είναι δουλειά του κράτους να παρέχει τραπεζικές υπηρεσίες. Αυτό το μοντέλο δοκιμάστηκε στο παρελθόν και απέτυχε με μεγάλο κόστος για τον Ελληνα φορολογούμενο (βλέπε Αγροτική Τράπεζα).

Τι αποκομίσατε από την πρόσφατη αποστολή στην Ινδία; Ποιες δυνατότητες και ποια πεδία ανοίγονται για τη χώρα μας;

Τεράστιες δυνατότητες. Σκεφτείτε μόνο ότι η Ινδία είναι η πολυπληθέστερη χώρα στον κόσμο και σήμερα η Ελλάδα εξάγει μόλις 1 ευρώ ανά Ινδό. Ευκαιρίες υπάρχουν στον αγροδιατροφικό τομέα, στη φαρμακοβιομηχανία, στον τουρισμό (εκκρεμεί η απευθείας αεροπορική σύνδεση), στις οπτικοακουστικές παραγωγές, στην πράσινη μετάβαση, στην τεχνολογία (η Ινδία έχει το τρίτο μεγαλύτερο οικοσύστημα startups παγκοσμίως), στο εργατικό δυναμικό, στον πολιτισμό, αλλά εντέλει και στη δημιουργία του λεγόμενου IMΕC, της σύνδεσης δηλαδή ανάμεσα στην Ινδία και την Ευρωπαϊκή Ενωση. Η Ελλάδα γεωγραφικά είναι η πλησιέστερη στην Ινδία ευρωπαϊκή χώρα και μετά το Brexit η Ινδία ψάχνει συμμάχους στην Ευρωπαϊκή Ενωση.

Η ακρίβεια είναι το πιο σημαντικό ζήτημα που απασχολεί το ελληνικό νοικοκυριό. Είναι ένα παγκόσμιο πρόβλημα, που χτυπάει και τη χώρα μας. Η ΕΚΤ είναι εντέλει υπεύθυνη για την τιθάσευση του πληθωρισμού και οι τελευταίες ευρωπαϊκές μετρήσεις είναι ενθαρρυντικές. Η κυβέρνηση συνεχίζει να κινείται σε τρεις ξεχωριστές κατευθύνσεις. Πρώτον, με αύξηση του διαθέσιμου εισοδήματος του νοικοκυριού, είτε πρόκειται για τις αυξήσεις που είδαν δημόσιοι υπάλληλοι και συνταξιούχοι, είτε με μειώσεις φόρων, είτε με την επικείμενη αύξηση του κατώτατου μισθού. Δεύτερον, με ελέγχους στην αγορά και πρόστιμα. Τρίτον, με παρεμβάσεις στη λειτουργία της αγοράς, όπως, π.χ., στο βρεφικό γάλα και στις τιμές τιμοκαταλόγου. Αρκούν όλα αυτά; Αν όχι, θα κάνουμε κι άλλα. Το αποδείξαμε και κατά τη διάρκεια του κορονοϊού και στην ενεργειακή κρίση. Η κυβέρνηση αυτή μελετάει, παίρνει αποφάσεις, αφουγκράζεται και διορθώνει όπου χρειάζεται.

Οι ξένοι επενδυτές αναφέρουν ότι επενδύουν στην Ελλάδα και για το εξειδικευμένο εργατικό δυναμικό της. Την ίδια ώρα, οι ελληνικές επιχειρήσεις δηλώνουν ως πρόβλημα την έλλειψη εξειδικευμένου εργατικού δυναμικού. Τι ισχύει ακριβώς;

Η ελληνική οικονομία είναι θύμα της ίδιας της επιτυχίας της, με την έννοια ότι ο ρυθμός αύξησης νέων θέσεων εργασίας είναι τέτοιος που εμφανίζονται επιμέρους ελλείψεις εργατικού δυναμικού σε διάφορους κλάδους. Ομως το ποσοστό του πληθυσμού που συμμετέχει στο εργατικό δυναμικό στη χώρα μας παραμένει κάτω του μέσου όρου της Ευρωπαϊκής Ενωσης, άρα υπάρχουν σημαντικά περιθώρια να προστεθούν και άλλοι εργαζόμενοι. Αυτό απαιτεί κινήσεις από την Πολιτεία -όπως την πρόσφατα ψηφισθείσα διάταξη για την απάλειψη του 30% της παρακράτησης σύνταξης στους εργαζόμενους συνταξιούχους- αλλά και από τις επιχειρήσεις, οι οποίες θα πρέπει να στραφούν ενεργά σε άλλες δεξαμενές, όπως είναι οι γυναίκες (παραμένει πολύ χαμηλό το ποσοστό συμμετοχής), ΑμεΑ, νέοι, ηλικιωμένοι, Ελληνες του εξωτερικού κ.ο.κ. Οι ξένοι επενδυτές που επενδύουν στη χώρα μας αποδεικνύουν ότι με τις σωστές αμοιβές και το σωστό εργασιακό περιβάλλον μπορεί κανείς να προσελκύσει εργατικό δυναμικό.

Είστε αισιόδοξος ότι οι Ελληνες που έφυγαν στα χρόνια της κρίσης θα γυρίσουν πίσω;

Συμμετείχα αυτή την εβδομάδα στην εξαιρετική εκδήλωση που διοργάνωσε η BrainRegain με αυτό ακριβώς το θέμα. Εχω να σας πω ότι το κλίμα σήμερα είναι η μέρα με τη νύχτα σε σχέση με το 2016, όταν ξεκίνησε η οργάνωση. Ναι, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον επαναπατρισμού. Βέβαια μένουν ακόμη πολλά να γίνουν. Η επιστροφή των Ελλήνων που έφυγαν είναι μέρος της εθνικής στρατηγικής για το Δημογραφικό και ως προς αυτό καλούνται οι ενδιαφερόμενοι φορείς να καταθέσουν τις απόψεις τους. Ομως στην προσπάθεια πρέπει να συμμετέχουν και οι επιχειρήσεις, διαμορφώνοντας ελκυστικό εργασιακό περιβάλλον, με συμπεριληπτικότητα (και περισσότερες γυναίκες), διαφάνεια και ευκαιρίες ανέλιξης

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παραπολιτικά