Θέμα της επικαιρότητας είναι και η κάθε μορφής παραβατικότητα των νέων ανθρώπων, με αρκετές χιλιάδες καταγεγραμμένα περιστατικά μέσα στη δεκαετία.

Το θέμα είναι μεγάλο, πολυπαραγοντικό, εξόχως σοβαρό, με το οποίο ασχολούνται πολλοί, ειδικοί και μη.

Γράφω σήμερα λίγες σκέψεις για την παραβατικότητα των εφήβων μας και προφανώς δεν αναφέρομαι σε μικροπαρεκτροπές, καταστάσεις συνήθεις και εν πολλοίς συγγνωστές.

Αναφέρομαι σε συμπεριφορές και πράξεις αντικοινωνικές και συχνά απάνθρωπες από τη βιαιότητα με τραυματισμούς και εισαγωγή στα νοσοκομεία συνομηλίκων, μέχρι την κλοπή ατομικών ειδών, τη συγκρότηση συμμοριών, την περιφρόνηση με απαράδεκτες πρακτικές κάθε δικαιώματος των άλλων, τον εξευτελισμό με αναρτήσεις στο διαδίκτυο συμμαθητών και κυρίως συμμαθητριών και πολλά άλλα, ανάλογα.

Παραπλήσια είναι και η συμπεριφορά στα σχολεία (ευτυχώς όχι σ΄ όλα ακόμη), όπου μαθητές επιτίθενται σε καθηγητές, τους απειλούν, τους τρομοκρατούν, τους προσβάλλουν, τους παρεμποδίζουν να κάνουν τη δουλειά τους.

Λίγοι είναι προς το παρόν οι έφηβοι μ’ αυτή τη συμπεριφορά, το φαινόμενο όμως αυξάνεται και οξύνεται, γι’ αυτό απαιτείται η αναζήτηση των παραγόντων που το δημιουργούν, με στόχο να μη γίνει η κατάσταση ανεξέλεγκτη και συγχρόνως να υπηρετηθεί το συμφέρον των παιδιών και της κοινωνίας μας.

Ο πρώτος παράγοντας είναι η λειτουργία της οικογένειας, του πρώτου και καθοριστικού παιδαγωγού. Η δυσλειτουργία της οικογένειας, τα αρνητικά πρότυπα, η βίαιη συμπεριφορά των ενηλίκων, η πολύωρη απουσία των γονιών από το σπίτι και κυρίως η προτεραιότητα που δίνουν στα χρήματα και στην απόκτηση περιουσίας έναντι της αγωγής των παιδιών, μαζί με την εμπέδωση της άποψης στα παιδιά τους ότι έχουν μόνο δικαιώματα και ότι όλοι τους χρωστάνε, τα οδηγεί συχνά στην αντικοινωνική συμπεριφορά.

Ο άλλος παράγοντας είναι το διαδίκτυο. Το διαδίκτυο δίνει τα πρότυπα, το διαδίκτυο κατευθύνει, αποτελεί το εργαλείο της παγκοσμιοποίησης, εξάπτει τη φαντασία, υπερτονίζει την ατομικότητα, υπονομεύει συστηματικά και ύπουλα αξίες και παραδόσεις. Στο ρυθμό του διαδικτύου είναι παραδομένη η νεολαία μας, αλλά και κάθε νεολαία στις ανοικτές κοινωνίες της Δύσης.

Ο τρίτος παράγοντας είναι το σχολείο, όπου ως θεσμός αντιμετωπίζει πολύ σοβαρά προβλήματα, ιδιαίτερα στο Λύκειο. ΄Οντας περιθωριοποιημένο λόγω Πανελληνίων, με κουρασμένο, παραιτημένο και κακοπληρωμένο προσωπικό, που αποφεύγει να επιβάλει κανόνες και να ελέγξει ασύδοτες συμπεριφορές, μετατρέπεται σε χώρο επώασης και έκφρασης αντικοινωνικών καταστάσεων από κάποιους εφήβους μας.

Συμπερασματικά, Αστυνομία και δικαστήρια, όσο κι αν είναι αναγκαία, δε λύνουν το πρόβλημα. Απαιτείται γενική κινητοποίηση για την εξάλειψη των παραγόντων που το δημιουργούν. Ας προσπαθήσουμε λοιπόν.

Παναγιώτης Νίκας

E-mail: pan.e.nikas@gmail.com