Το φιλόδοξο εγχείρημα να μετατραπεί η Ελλάδα σε κόμβο μεταφοράς ενέργειας από την Αφρική στην Ευρώπη δεν απαιτεί μόνο ισχυρές συμμαχίες και γενναία χρηματοδότηση, αλλά και να ξεπεραστεί ένα σημαντικό «εμπόδιο»: αυτό της Ιταλίας. Παρόλο που Ελλάδα και Ιταλία είναι χώρες γειτονικές, κράτη-μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του ΝΑΤΟ, τα γεωπολιτικά τους συμφέροντα δεν ταυτίζονται απαραίτητα.

Ήδη από την πρωτοβουλία για τον EastMed -ένα έργο που δεν φαίνεται να προχωράει τελικά- η Ρώμη είχε δείξει ότι χαράσσει διαφορετική ρότα. Όταν Ισραήλ, Κύπρος και Ελλάδα συμφωνούσαν στην ανάγκη δημιουργίας ενός αγωγού φυσικού αερίου που θα περνάει και από τις τρεις χώρες και θα συνεχίζει στην υπόλοιπη Ευρώπη, η Ιταλία κρατούσε αποστάσεις. Μάλιστα, πέρυσι τέτοια εποχή ο διευθύνων σύμβουλος του ενεργειακού κολοσσού της Eni, Κλαούντιο Ντεσκάλτσι, υποστήριζε ότι η κατασκευή του υποθαλάσσιου αγωγού EastMed είναι αδύνατη χωρίς τη σύμφωνη γνώμη της Τουρκίας.

Το έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Αιγύπτου

Την περασμένη Κυριακή, ο Κυριάκος Μητσοτάκης βρέθηκε στο Κάιρο ως μέλος μιας κλειστής ευρωπαϊκής αποστολής και συναντήθηκε με τον πρόεδρο της χώρας, Αμπντέλ Φατάχ αλ Σίσι, δίνοντας ιδιαίτερη έμφαση στην ενεργειακή συνεργασία και στο έργο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας - Αιγύπτου (GREGY Interconnector), το οποίο θα μεταφέρει καθαρή ηλεκτρική ενέργεια από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, συμβάλλοντας, όπως είπε, στην ενεργειακή ασφάλεια ολόκληρης της Ευρώπης.

Παρούσα στο Κάιρο ήταν και η Τζόρτζια Μελόνι, η οποία στο παρασκήνιο δεν φαίνεται να βλέπει με καλό μάτι την ελληνοαιγυπτιακή αυτή προσέγγιση. Κι αυτό διότι ούτε οι διαθέσιμοι ιδιωτικοί και ευρωπαϊκοί πόροι είναι άπειροι ούτε η ενέργεια που παράγει η Αίγυπτος από αιολικά και φωτοβολταϊκά είναι άπειρη. Συνεπώς, θεωρείται πολύ δύσκολο υπό τις παρούσες συνθήκες να ευδοκιμήσουν και τα δύο σχέδια, δηλαδή και της Ελλάδας και της Ιταλίας, για να μεταφέρουν «πράσινη» ενέργεια στην Ευρώπη από την Αφρική και να αποκτήσουν έτσι μια προστιθέμενη γεωστρατηγική αξία.

Αναμένεται να ενταθεί ο ανταγωνισμός 

Ο ανταγωνισμός αυτός εξελίσσεται υπόγεια και αναμένεται να ενταθεί τους επόμενους μήνες, καθώς μεταξύ άλλων πιθανώς να διεκδικήσουν για τα υπό μελέτη έργα χρηματοδότηση από το Connecting Europe Facility, ένα Ταμείο της Ε.Ε. για επενδύσεις υποδομής και σε έργα ενέργειας.

To GREGY Interconnector έχει ήδη μπει στα Εργα Κοινού Ενδιαφέροντος (PCI), που προτείνει δηλαδή η Κομισιόν για στήριξη από την Ευρωπαϊκή Ενωση. Πρόκειται για ένα υποθαλάσσιο ηλεκτρικό καλώδιο, με δυνατότητα αμφίδρομης μεταφοράς ενέργειας και συνολικού προϋπολογισμού 4,2 δισ. ευρώ, που θα μεταφέρει ηλεκτρική ενέργεια από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας της Αιγύπτου. Συνολικά 3.000 μεγαβάτ «πράσινης» ηλεκτρικής ενέργειας θα μεταφέρονται από την Αίγυπτο στην Ελλάδα, τα οποία θα παράγονται από 9,5 GW Ανανεώσιμων Πηγών Ενέργειας (ΑΠΕ), που θα κατασκευαστούν σε εκτάσεις στην Αίγυπτο.

Με βάση τον υφιστάμενο σχεδιασμό, περίπου το ένα τρίτο της ενέργειας αυτής θα καταναλώνεται στην Ελλάδα από νοικοκυριά και βιομηχανίες, το ένα τρίτο θα εξάγεται σε γειτονικές χώρες της Ευρωπαϊκής Ενωσης και το ένα τρίτο θα χρησιμοποιείται επίσης στην Ελλάδα, αλλά για παραγωγή πράσινου υδρογόνου, με τη μεγαλύτερη ποσότητα αυτού να εξάγεται στις γειτονικές ευρωπαϊκές χώρες.

Τα φιλόδοξα σχέδια της Ιταλίας

Η γειτονική Ιταλία έχει εξίσου φιλόδοξα σχέδια. Ενα από τα έργα για τα οποία έχουν γίνει εκτεταμένες συζητήσεις -και στο οποίο εμπλέκονται η K&K Group των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και η Siemens Energy, ενώ στο ελληνικό σχέδιο ο Ομιλος Κοπελούζου- είναι η λεγόμενη «Πράσινη Αρτηρία», ένα υποθαλάσσιο καλώδιο μήκους 2.800 χιλιομέτρων, που θα απλώνεται από την Αίγυπτο έως τη Βόρεια Ιταλία και θα μεταφέρει ηλεκτρική ενέργεια 3 GW.

«Η Αίγυπτος έχει τη δυνατότητα να γίνει μια μεγάλη δύναμη στην παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από τον άνεμο και τον ήλιο και επαναβεβαιώσαμε τη δέσμευσή μας να συνεχίσουμε να προωθούμε έργα όπως η ηλεκτρική διασύνδεση GREGY μεταξύ Αιγύπτου και Ελλάδας, η οποία πρόσφατα αναγνωρίστηκε ως Εργο Αμοιβαίου Ενδιαφέροντος από την Ευρωπαϊκή Ενωση», δήλωσε από το Κάιρο ο Κυριάκος Μητσοτάκης, δείχνοντας τη σημασία που αποδίδει η ελληνική κυβέρνηση στο να προχωρήσει το έργο αυτό, που θα αλλάξει τα δεδομένα στον ενεργειακό χάρτη και θα αναβαθμίσει τη θέση της χώρας μας σε αυτόν.

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»