Βασίλης Κικίλιας στα "Παραπολιτικά": "Φέτος θα δώσουμε μεγάλη μάχη με τις πυρκαγιές"
"Η προσπάθεια πρέπει να είναι στην πρόληψη"
Ο υπουργός Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας, μιλάει στα «Παραπολιτικά» για τις δυσκολίες της αντιπυρικής περιόδου, που ξεκινά σε λίγες εβδομάδες, και περιγράφει τα μέτρα πρόληψης
Κωστας Παπαχλιμιντζος
«Έχουμε κάνει την καλύτερη δυνατή προετοιμασία, αλλά δεν ξέρουμε τι θα κληθούμε να διαχειριστούμε τελικά», τονίζει στα «Παραπολιτικά» ο υπ. Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας, Βασίλης Κικίλιας, λίγες εβδομάδες πριν από την έναρξη μιας δύσκολης, όπως όλα δείχνουν, αντιπυρικής περιόδου.
Φέτος οι πυρκαγιές ξεκίνησαν ήδη από τα τέλη Μαρτίου. Είναι έτοιμη η Πολιτική Προστασία στο σύνολό της να διαχειριστεί μια πολύμηνη μάχη με φωτιές, πιθανώς σε πολλά διαφορετικά μέτωπα;
Το έχω πει πολλές φορές και θα το επαναλάβω: Φέτος θα δώσουμε μια μεγάλη μάχη σε μια αντιπυρική περίοδο που ξέρουμε εκ των προτέρων ότι θα είναι πολύ δύσκολη. Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά για την ευρύτερη περιοχή που οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης θα μας φέρουν αντιμέτωπους με ακραία καιρικά φαινόμενα.
Βλέπετε ότι από αρχές Απριλίου οι πυροσβέστες μας έχουν αρχίσει να ρίχνονται στη μάχη με φωτιές, όπως αυτές στα Πιέρια και στον Γράμμο, που έκαιγαν σε υψόμετρο 2.000 μέτρων, δηλαδή εκεί όπου ακόμη δεν έχουν λιώσει τα χιόνια! Στην Ιεράπετρα ξέσπασε μια πυρκαγιά που είχε τα χαρακτηριστικά της καλοκαιρινής περιόδου.
Μέσα σε ένα τριήμερο το Πυροσβεστικό Σώμα αντιμετώπισε συνολικά πάνω από 230 πυρκαγιές! Εμείς, από την πλευρά μας, ως Πολιτική Προστασία έχουμε κάνει την καλύτερη δυνατή προετοιμασία, αλλά δεν ξέρουμε τι θα κληθούμε να διαχειριστούμε τελικά. Την ίδια αγωνία ζουν οι περισσότερες χώρες, ακόμα και οι πιο πλούσιες και σωστά εξοπλισμένες, καθώς έρχονται αντιμέτωπες με πρωτόγνωρα φαινόμενα.
Τι παραπάνω έχει γίνει φέτος στην προετοιμασία της αντιπυρικής περιόδου;
Κατ’ αρχάς, στον νόμο για την αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας που περάσαμε τον Δεκέμβριο του 2023 βάλαμε στο επίκεντρο την πρόληψη. Να είμαστε ρεαλιστές: Οταν έχεις 80-100 εστίες την ημέρα, υψηλές θερμοκρασίες, ξηρότητα εδάφους, καύσιμη ύλη και σφοδρούς ανέμους, είναι σαν να παίζεις ρώσικη ρουλέτα με τη φωτιά: Κάποια μέρα κάποια εστία θα ξεφύγει. Αρα η προσπάθεια πρέπει να είναι στην πρόληψη.
Τώρα, επιχειρησιακά φέτος, έπειτα από δεκαετίες, αλλάξαμε το δόγμα του Πυροσβεστικού Σώματος και προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η άμεση επέμβαση των εναέριων μέσων με την έναρξη της φωτιάς και όχι σε δεύτερο χρόνο. Επίσης, θα είναι υποχρεωτική η συνδρομή της Δασικής Υπηρεσίας στο έργο των πυροσβεστών στο πεδίο κατά τη διάρκεια της κατάσβεσης, αλλά και η άμεση κινητοποίηση των εθελοντικών ομάδων από την πρώτη στιγμή εκδήλωσης της πυρκαγιάς.
Για πρώτη φορά πυροσβέστες και δασικοί κάθισαν μαζί στα θρανία και εκπαιδεύτηκαν από κοινού, ενώ τις επόμενες ημέρες μαζί με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς θα πραγματοποιήσουν ασκήσεις στο πεδίο σε δύσκολα και ρεαλιστικά σενάρια. Υπερδιπλασιάσαμε τις μονάδες δασοκομάντος από 6 σε 16 και προχωρήσαμε σε 990 νέες προσλήψεις στο Πυροσβεστικό Σώμα.
Επειδή δώσατε έμφαση στην πρόληψη, όπως λέτε, τι περισσότερο κάνατε στο κομμάτι αυτό σε σχέση με άλλες χρονιές;
Το υπουργείο Δικαιοσύνης αυστηροποίησε τις ποινές για τους εμπρηστές, ακόμα και τους εξ αμελείας, οι οποίοι θα τιμωρούνται με ποινές που θα φτάνουν τα 10 χρόνια κάθειρξης και πρόστιμα έως 200.000 ευρώ.
Στο πλαίσιο προετοιμασίας της αντιπυρικής περιόδου, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με υποδείξεις του Πυροσβεστικού Σώματος μπαίνει στα δάση μας πραγματοποιώντας εκτεταμένους καθαρισμούς και προχωρώντας στη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών. Αντιπυρικές ζώνες θα ανοίξουμε επίσης μαζί με τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΗΕ στις περιαστικές και δασικές περιοχές όπου υπάρχουν πυλώνες και περνούν καλώδια υπερυψηλής τάσης, αλλά και περιμετρικά των στρατοπέδων, σε διάμετρο 100 μέτρων.
Πέρα από τα νέα Canadair, για τα οποία υπεγράφη στον Καναδά η συμφωνία, ποιο είναι το σχέδιο για την ενίσχυση του ελληνικού στόλου αεροπυρόσβεσης;
Είμαι πολύ υπερήφανος για τις εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες με τις οποίες «τρέχει» το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ. Αυτόν τον μήνα ολοκληρώνουμε όλες τις διαγωνιστικές διαδικασίες, με αρκετά έργα να έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί, όπως τα επτά νέα Canadair.
To ΑΙΓΙΣ περιλαμβάνει την προμήθεια και άλλων αεροσκαφών και ελικοπτέρων, καθώς και οχήματα, κινητά επιχειρησιακά κέντρα, drones, ραντάρ, μετεωρολογικούς σταθμούς, συστήματα Tεχνητής Nοημοσύνης, ασθενοφόρα, σύστημα αναβάθμισης του 112, εκπαίδευση, ψηφιοποίηση κ.ά.
Πρόκειται για ένα εμβληματικό, βαρύ εξοπλιστικό πρόγραμμα με κονδύλια που εξασφάλισε ο πρωθυπουργός, Κυριακός Μητσοτάκης, συνολικού ύψους 2,1 δισ. ευρώ, και εγώ δεσμεύτηκα στον ίδιο και στους συμπολίτες μου να υλοποιήσω. Θέλω, όμως, να είμαι ξεκάθαρος: Η χώρα μας θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα έργα του ΑΙΓΙΣ από το 2025 και θα αποτελέσουν προίκα για τις επόμενες γενιές.
Φτάσαμε στα μέσα Απριλίου και ακόμη χιλιάδες οικόπεδα δεν έχουν καθαριστεί. Τι σκοπεύετε να πράξετε στο κρίσιμο για την πρόληψη των πυρκαγιών αυτό κομμάτι;
Οι δήμοι έχουν την εποπτεία των καθαρισμών με τη συνδρομή του Πυροσβεστικού Σώματος, ενώ ταυτόχρονα θα λειτουργήσει άμεσα η νέα πλατφόρμα ελέγχου από το Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το υπουργείο Εσωτερικών. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εποπτείας των καθαρισμών, «έξυπνων» ελέγχων και ανάληψης των καθαρισμών από τους ΟΤΑ, όπου αυτό απαιτείται. Πιστεύω ότι τόσο ο α’ όσο και ο β’ βαθμός Αυτοδιοίκησης, δήμοι και περιφέρειες που έχουν την ίδια αγωνία με εμάς, θα κάνουν το καλύτερο δυνατό στον τομέα ευθύνης τους.
Θα πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να γίνουν τολμηρά βήματα για την προσαρμογή της χώρας μας στην κλιματική αλλαγή και ποια είναι αυτά;
Ασφαλώς! Το βασικότερο όλων είναι οι νέες υποδομές και η ενίσχυση των μέτρων πρόληψης. Κοιτάξτε, μια χώρα μόνη της ή και μια ήπειρος μόνη της δεν μπορεί να αλλάξει το κλίμα. Μπορεί, όμως, να μετέχει, και αυτό κάνουμε, σε μια παγκόσμια συμφωνία, όπως η Συμφωνία του Παρισιού. Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε; Να προσαρμοστούμε έγκαιρα. Αν μιλάμε για τα πλημμυρικά φαινόμενα, αντιπλημμυρικά έργα με άλλες προδιαγραφές αντοχής για άλλους όγκους νερού. Αν μιλάμε για ανομβρία και ξηρασία, διαχείριση υδάτινων πόρων σε άλλη βάση πλέον, από μονάδες αφαλάτωσης έως νέα έργα «έξυπνης» άρδευσης σε αγροτικές περιοχές. Επιγραμματικά θα σας έλεγα ότι πρέπει να αναθεωρηθεί ριζικά -τώρα, όχι στο μέλλον- η πολιτική αλλά και η κοινωνική μας αντίληψη για τη διαχείριση των κρίσιμων φυσικών μας πόρων.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά
Φέτος οι πυρκαγιές ξεκίνησαν ήδη από τα τέλη Μαρτίου. Είναι έτοιμη η Πολιτική Προστασία στο σύνολό της να διαχειριστεί μια πολύμηνη μάχη με φωτιές, πιθανώς σε πολλά διαφορετικά μέτωπα;
Το έχω πει πολλές φορές και θα το επαναλάβω: Φέτος θα δώσουμε μια μεγάλη μάχη σε μια αντιπυρική περίοδο που ξέρουμε εκ των προτέρων ότι θα είναι πολύ δύσκολη. Είναι η δεύτερη συνεχόμενη χρονιά για την ευρύτερη περιοχή που οι επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης θα μας φέρουν αντιμέτωπους με ακραία καιρικά φαινόμενα.
Βλέπετε ότι από αρχές Απριλίου οι πυροσβέστες μας έχουν αρχίσει να ρίχνονται στη μάχη με φωτιές, όπως αυτές στα Πιέρια και στον Γράμμο, που έκαιγαν σε υψόμετρο 2.000 μέτρων, δηλαδή εκεί όπου ακόμη δεν έχουν λιώσει τα χιόνια! Στην Ιεράπετρα ξέσπασε μια πυρκαγιά που είχε τα χαρακτηριστικά της καλοκαιρινής περιόδου.
Μέσα σε ένα τριήμερο το Πυροσβεστικό Σώμα αντιμετώπισε συνολικά πάνω από 230 πυρκαγιές! Εμείς, από την πλευρά μας, ως Πολιτική Προστασία έχουμε κάνει την καλύτερη δυνατή προετοιμασία, αλλά δεν ξέρουμε τι θα κληθούμε να διαχειριστούμε τελικά. Την ίδια αγωνία ζουν οι περισσότερες χώρες, ακόμα και οι πιο πλούσιες και σωστά εξοπλισμένες, καθώς έρχονται αντιμέτωπες με πρωτόγνωρα φαινόμενα.
«Η προσπάθεια πρέπει να είναι στην πρόληψη της πυρκαγιάς»
Τι παραπάνω έχει γίνει φέτος στην προετοιμασία της αντιπυρικής περιόδου;
Κατ’ αρχάς, στον νόμο για την αναβάθμιση της Πολιτικής Προστασίας που περάσαμε τον Δεκέμβριο του 2023 βάλαμε στο επίκεντρο την πρόληψη. Να είμαστε ρεαλιστές: Οταν έχεις 80-100 εστίες την ημέρα, υψηλές θερμοκρασίες, ξηρότητα εδάφους, καύσιμη ύλη και σφοδρούς ανέμους, είναι σαν να παίζεις ρώσικη ρουλέτα με τη φωτιά: Κάποια μέρα κάποια εστία θα ξεφύγει. Αρα η προσπάθεια πρέπει να είναι στην πρόληψη.
Τώρα, επιχειρησιακά φέτος, έπειτα από δεκαετίες, αλλάξαμε το δόγμα του Πυροσβεστικού Σώματος και προβλέπεται, μεταξύ άλλων, η άμεση επέμβαση των εναέριων μέσων με την έναρξη της φωτιάς και όχι σε δεύτερο χρόνο. Επίσης, θα είναι υποχρεωτική η συνδρομή της Δασικής Υπηρεσίας στο έργο των πυροσβεστών στο πεδίο κατά τη διάρκεια της κατάσβεσης, αλλά και η άμεση κινητοποίηση των εθελοντικών ομάδων από την πρώτη στιγμή εκδήλωσης της πυρκαγιάς.
Για πρώτη φορά πυροσβέστες και δασικοί κάθισαν μαζί στα θρανία και εκπαιδεύτηκαν από κοινού, ενώ τις επόμενες ημέρες μαζί με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς θα πραγματοποιήσουν ασκήσεις στο πεδίο σε δύσκολα και ρεαλιστικά σενάρια. Υπερδιπλασιάσαμε τις μονάδες δασοκομάντος από 6 σε 16 και προχωρήσαμε σε 990 νέες προσλήψεις στο Πυροσβεστικό Σώμα.
16 μονάδες δασοκομάντος, από έξι που ήταν πέρσι, και επιπλέον 990 πυροσβέστες θα ενισχύσουν φέτος τη δασοπυρόσβεση
Επειδή δώσατε έμφαση στην πρόληψη, όπως λέτε, τι περισσότερο κάνατε στο κομμάτι αυτό σε σχέση με άλλες χρονιές;
Το υπουργείο Δικαιοσύνης αυστηροποίησε τις ποινές για τους εμπρηστές, ακόμα και τους εξ αμελείας, οι οποίοι θα τιμωρούνται με ποινές που θα φτάνουν τα 10 χρόνια κάθειρξης και πρόστιμα έως 200.000 ευρώ.
Στο πλαίσιο προετοιμασίας της αντιπυρικής περιόδου, το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας με υποδείξεις του Πυροσβεστικού Σώματος μπαίνει στα δάση μας πραγματοποιώντας εκτεταμένους καθαρισμούς και προχωρώντας στη διάνοιξη αντιπυρικών ζωνών. Αντιπυρικές ζώνες θα ανοίξουμε επίσης μαζί με τον ΔΕΔΔΗΕ και τον ΑΔΜΗΕ στις περιαστικές και δασικές περιοχές όπου υπάρχουν πυλώνες και περνούν καλώδια υπερυψηλής τάσης, αλλά και περιμετρικά των στρατοπέδων, σε διάμετρο 100 μέτρων.
Κικίλιας: Από το 2025 θα παραλαμβάνουμε τα έργα του ΑΙΓΙΣ
Πέρα από τα νέα Canadair, για τα οποία υπεγράφη στον Καναδά η συμφωνία, ποιο είναι το σχέδιο για την ενίσχυση του ελληνικού στόλου αεροπυρόσβεσης;
Είμαι πολύ υπερήφανος για τις εξαιρετικά υψηλές ταχύτητες με τις οποίες «τρέχει» το πρόγραμμα ΑΙΓΙΣ. Αυτόν τον μήνα ολοκληρώνουμε όλες τις διαγωνιστικές διαδικασίες, με αρκετά έργα να έχουν ήδη συμβασιοποιηθεί, όπως τα επτά νέα Canadair.
To ΑΙΓΙΣ περιλαμβάνει την προμήθεια και άλλων αεροσκαφών και ελικοπτέρων, καθώς και οχήματα, κινητά επιχειρησιακά κέντρα, drones, ραντάρ, μετεωρολογικούς σταθμούς, συστήματα Tεχνητής Nοημοσύνης, ασθενοφόρα, σύστημα αναβάθμισης του 112, εκπαίδευση, ψηφιοποίηση κ.ά.
Πρόκειται για ένα εμβληματικό, βαρύ εξοπλιστικό πρόγραμμα με κονδύλια που εξασφάλισε ο πρωθυπουργός, Κυριακός Μητσοτάκης, συνολικού ύψους 2,1 δισ. ευρώ, και εγώ δεσμεύτηκα στον ίδιο και στους συμπολίτες μου να υλοποιήσω. Θέλω, όμως, να είμαι ξεκάθαρος: Η χώρα μας θα αρχίσει να παραλαμβάνει τα έργα του ΑΙΓΙΣ από το 2025 και θα αποτελέσουν προίκα για τις επόμενες γενιές.
Φτάσαμε στα μέσα Απριλίου και ακόμη χιλιάδες οικόπεδα δεν έχουν καθαριστεί. Τι σκοπεύετε να πράξετε στο κρίσιμο για την πρόληψη των πυρκαγιών αυτό κομμάτι;
Οι δήμοι έχουν την εποπτεία των καθαρισμών με τη συνδρομή του Πυροσβεστικού Σώματος, ενώ ταυτόχρονα θα λειτουργήσει άμεσα η νέα πλατφόρμα ελέγχου από το Ψηφιακής Διακυβέρνησης και το υπουργείο Εσωτερικών. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα εποπτείας των καθαρισμών, «έξυπνων» ελέγχων και ανάληψης των καθαρισμών από τους ΟΤΑ, όπου αυτό απαιτείται. Πιστεύω ότι τόσο ο α’ όσο και ο β’ βαθμός Αυτοδιοίκησης, δήμοι και περιφέρειες που έχουν την ίδια αγωνία με εμάς, θα κάνουν το καλύτερο δυνατό στον τομέα ευθύνης τους.
Θα πρέπει, κατά τη γνώμη σας, να γίνουν τολμηρά βήματα για την προσαρμογή της χώρας μας στην κλιματική αλλαγή και ποια είναι αυτά;
Ασφαλώς! Το βασικότερο όλων είναι οι νέες υποδομές και η ενίσχυση των μέτρων πρόληψης. Κοιτάξτε, μια χώρα μόνη της ή και μια ήπειρος μόνη της δεν μπορεί να αλλάξει το κλίμα. Μπορεί, όμως, να μετέχει, και αυτό κάνουμε, σε μια παγκόσμια συμφωνία, όπως η Συμφωνία του Παρισιού. Τι άλλο μπορούμε να κάνουμε; Να προσαρμοστούμε έγκαιρα. Αν μιλάμε για τα πλημμυρικά φαινόμενα, αντιπλημμυρικά έργα με άλλες προδιαγραφές αντοχής για άλλους όγκους νερού. Αν μιλάμε για ανομβρία και ξηρασία, διαχείριση υδάτινων πόρων σε άλλη βάση πλέον, από μονάδες αφαλάτωσης έως νέα έργα «έξυπνης» άρδευσης σε αγροτικές περιοχές. Επιγραμματικά θα σας έλεγα ότι πρέπει να αναθεωρηθεί ριζικά -τώρα, όχι στο μέλλον- η πολιτική αλλά και η κοινωνική μας αντίληψη για τη διαχείριση των κρίσιμων φυσικών μας πόρων.
Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά
