Ο νέος ∆ρόµος της Ανατολής, ο εµπορικός και ενεργειακός διάδροµος που θα ενώνει την Ασία µε την Ευρώπη, είναι το νέο πεδίο γεωπολιτικού ανταγωνισµού µεταξύ Ελλάδας και Τουρκίας.
Το διακύβευµα είναι βέβαια πολύ µεγαλύτερο και ξεπερνά τις δύο χώρες, οι οποίες ωστόσο έχουν συγκρουόµενα συµφέροντα στο θέµα αυτό.

Χαρακτηριστική είναι µια φράση σε µεγάλο φόρουµ στην Κωνσταντινούπολη πριν από µερικούς µήνες από τον Αλπέρ Οζέλ, ένα από τα κορυφαία επιχειρηµατικά στελέχη στην Τουρκία: «Ενας από τους λόγους που κατέρρευσε η Οθωµανική Αυτοκρατορία ήταν ότι εγκαταλείφθηκε ο ∆ρόµος του Μεταξιού µετά το άνοιγµα του καναλιού του Σουέζ».

Πώς θα έρχονται, λοιπόν, µε µεγαλύτερη ταχύτητα και ασφάλεια οι άνθρωποι και τα προϊόντα από την Απω Ανατολή και την Ασία προς τη Νοτιοανατολική Ευρώπη και από εκεί προς την υπόλοιπη ήπειρο; Η Ελλάδα είναι η κοντινότερη χώρα στην Ινδία, που είναι ταυτόχρονα µέλος και της Ευρωπαϊκής Ενωσης και του ΝΑΤΟ και βρίσκεται έτσι σε πλεονεκτική γεωγραφικά και γεωπολιτικά θέση για να αποτελέσει την πύλη της Ινδίας προς την Ευρώπη, κάτι που αποτελεί διακηρυγµένη βούληση του κ. Μητσοτάκη.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός συνάντησε πρόσφατα στο Νέο ∆ελχί τον οµόλογό του Ναρέντρα Μόντι και µεταξύ άλλων συζήτησαν και για το σχέδιο αυτό. Σηµείο-κλειδί είναι το λιµάνι του Πειραιά, που µπορεί να αποτελέσει την κύρια πύλη εισόδου των ινδικών προϊόντων στην Ευρώπη.


Οι εξελίξεις

Το φιλόδοξο σχέδιο «Οικονοµικός ∆ιάδροµος Ινδία - Μέση Ανατολή - Ευρώπη» (IMEC), που εµπλέκει και την Ιορδανία, τη Σαουδική Αραβία και το Ισραήλ, έχει και την υποστήριξη των ΗΠΑ, ωστόσο προς το παρόν έχει ουσιαστικά «παγώσει», λόγω της κατάστασης και στο Ισραήλ και των εξελίξεων στην Ερυθρά Θάλασσα.

Οπως τόνισε δε σε οµιλία του στο Νέο ∆ελχί ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, «αυτό το φιλόδοξο σχέδιο συνδεσιµότητας θα ενισχύσει τη στρατηγική σηµασία των εµπλεκόµενων περιοχών, τόσο από οικονοµική όσο και από γεωπολιτική άποψη, και θα προωθήσει την ειρήνη και τη σταθερότητα», ανέφερε.

Οπως εξάλλου σηµειώνει κυβερνητικός παράγοντας µε γνώση των συνοµιλιών Αθήνας - Νέου ∆ελχί, «έχουν καταλάβει πως είµαστε για την Ινδία το ‘‘check in point’’ για την Ευρώπη».

Σύνδεση Ινδίας µε Ευρώπη µέσω του IMEC επιθυµεί η Ελλάδα

Το λιµάνι του Πειραιά, καθώς και άλλα ελληνικά λιµάνια και αεροδρόµια, µπορούν να αποτελέσουν την κύρια πύλη εισόδου των ινδικών προϊόντων στην Ευρώπη, ως τµήµα του IMEC. Ο ίδιος «διάδροµος», που περνάει µέσα δηλαδή από την Ελλάδα, µπορεί να αξιοποιηθεί και για µεταφορά πράσινης ενέργειας. «Αν δείτε τον χάρτη, η Ελλάδα είναι το προφανές σηµείο εισόδου των ινδικών επιχειρήσεων στην ευρωπαϊκή αγορά», έχει τονίσει σχετικά ο κ. Μητσοτάκης. «Και πιστεύω ότι µετά το Brexit οι ινδικές εταιρείες αναζητούν µια νέα ‘‘άγκυρα’’ στην Ευρώπη. Η Ελλάδα θα µπορούσε κάλλιστα να παίξει αυτόν τον ρόλο. Ο διάδροµος IMEC αποτελεί ένα φιλόδοξο έργο γενεών, το οποίο συνδέει τον Ινδο-Ειρηνικό, την Ινδία, τη Μέση Ανατολή και την Ευρώπη. Η Ελλάδα έχει να διαδραµατίσει κρίσιµο ρόλο όσον αφορά τις υποδοµές logistics, τα λιµάνια µας, τα τρένα µας, τα ενεργειακά µας δίκτυα, τις υποδοµές για διαχείριση δεδοµένων».

Ανταγωνιστικό οδικό άξονα σχεδιάζουν Ερντογάν και Ιράκ

Ολος αυτός ο σχεδιασµός σίγουρα δεν ικανοποιεί τον Ταγίπ Ερντογάν, που έχει τα δικά του σχέδια. Ο πρόεδρος της Τουρκίας συναντήθηκε προ ηµερών στη Βαγδάτη µε τον Ιρακινό οµόλογό του, Αµπντούλ Λατίφ Ρασίντ. Είναι χαρακτηριστικό ότι τελευταία φορά που είχε επισκεφθεί την πρωτεύουσα της γειτονικής του χώρας ήταν πριν από δώδεκα χρόνια.

Η συνάντηση των δύο ηγετών έγινε κεκλεισµένων των θυρών και πολύ λίγες λεπτοµέρειες δόθηκαν στη δηµοσιότητα για το περιεχόµενο των συνοµιλιών. Γνωρίζουµε όµως καλά -διότι υπεγράφη µε κάθε επισηµότητα- τι είναι αυτό που επιδιώκει ο κ. Ερντογάν: Τη δηµιουργία του σχεδιαζόµενου από την Αγκυρα οδικού άξονα που θα ενώνει τον Περσικό Κόλπο µε την Τουρκία, δηµιουργώντας έναν άξονα µεταφορών εναλλακτικό και ανταγωνιστικό προς τον σχεδιαζόµενο εµπορικό ναυτικό και σιδηροδροµικό άξονα, που θα ξεκινάει από την Ινδία και µέσω της Αραβικής Χερσονήσου και του Ισραήλ θα καταλήγει στη Μεσόγειο και από εκεί στα λιµάνια της Ελλάδας και της Ιταλίας.


∆εν είναι απλό

Οι υπογραφές που έπεσαν στη Βαγδάτη αφορούσαν ένα τετραµερές µνηµόνιο για τη δηµιουργία αυτού ακριβώς του άξονα. Το µνηµόνιο κατανόησης υπεγράφη, υπό την αιγίδα του Τούρκου προέδρου και του Ιρακινού πρωθυπουργού Μοχάµεντ Σία αλ Σουντανί, µεταξύ του Ιράκ, της Τουρκίας, του Κατάρ και των Ηνωµένων Αραβικών Εµιράτων. Το project αυτό µόνο απλό βέβαια δεν είναι: Για τη δηµιουργία του άξονα µεταφορών θα χρειαστεί να κατασκευαστούν 1.190 χλµ. αυτοκινητόδροµου και 1.176 χλµ. σιδηροδροµικού δικτύου υψηλής ταχύτητας, ενώ το συνολικό ύψος των επενδύσεων που θα χρειαστούν εκτιµάται ότι θα ξεπερνούν τα 17 δισ. δολάρια.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής