Φουντώνει το παρασκήνιο για νέα "Ένωση Κέντρου": Η στάση Ανδρουλάκη - Κασσελάκη και ο ρόλος Τσίπρα
Οι συμμαχίες που δείχνουν τον δρόµο
Το αποτέλεσµα στις ευρωεκλογές θα αποτελέσει καταλύτη εξελίξεων για την ανασύνθεση όλου του λεγόµενου προοδευτικού χώρου
Ανδρεας Παπαδοπουλος
H ιστορία της Κεντροαριστεράς θυµίζει κάπως την κατάσταση που επικρατούσε στο ευρύτερο Κέντρο στα τέλη της δεκαετίας του ’50 έως τις αρχές του ’60.
Ο πολύπειρος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ηγετικό στέλεχος τότε του Κέντρου και δεξί χέρι του Γεωργίου Παπανδρέου έως το καλοκαίρι του 1965, συνήθιζε να λέει πως «ήµασταν πολλοί αρχηγίσιµοι και κανένας δεν αναγνώριζε στον άλλον την πρωτοκαθεδρία».
Τα γεγονότα εκείνης της ταραγµένης περιόδου, µε αποκορύφωµα όσα είχαν γίνει στις εκλογές του 1961, αλλά και οι θάνατοι εµβληµατικών παραγόντων, όπως του Σοφοκλή Βενιζέλου, συνέτειναν αφενός στη δηµιουργία της Ενώσεως Κέντρου, αφετέρου στην αποδοχή του Γεωργίου Παπανδρέου ως επικεφαλής του συµµαχικού σχήµατος.
Ηταν ένας συνασπισµός κοµµάτων και προσώπων µε διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες, στον οποίο συµµετείχαν, για παράδειγµα, ο Στέφανος Στεφανόπουλος, που ήταν µεν δεξιός αλλά σφόδρα αντικαραµανλικός, ο Σπύρος Μαρκεζίνης µε το Κόµµα των Προοδευτικών, ο Ηλίας Τσιριµώκος από τον χώρο της Αριστεράς, όπως επίσης και άλλες προσωπικότητες της εποχής, µεταξύ αυτών ο Παυσανίας Κατσώτας, ο Σάββας Παπαπολίτης, ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής κ.ά.
Περίπου 60 χρόνια µετά, η κατάσταση στην πολυδιασπασµένη Κεντροαριστερά παραπέµπει στο πολιτικό σκορποχώρι εκείνων των εποχών. Υπενθυµίζεται ότι την προηγούµενη δεκαετία έγιναν αλλεπάλληλες προσπάθειες ενοποίησης των προοδευτικών δυνάµεων χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσµα.
Αναφερόµαστε στην πρωτοβουλία των «58», στη δηµιουργία της Ελιάς, στη συγκρότηση του ΚΙΝΑΛ κ.ά. Υπήρχε, βεβαίως, ο ανασταλτικός παράγοντας του τρόπου µε τον οποίο πολιτευόταν ο ΣΥΡΙΖΑ, που σε συνδυασµό µε την κυβερνητική συνεργασία µε τους ΑΝ.ΕΛ. του κ. Καµµένου είχε προκαλέσει συγκρουσιακές καταστάσεις στην ευρύτερη οικογένεια της Κεντροαριστεράς. Γι’ αυτό και στο λεγόµενο «αντιΣΥΡΙΖΑ µέτωπο» πρωτοστατούσαν και δυνάµεις από το ΠΑΣΟΚ. Η πολυετής κυριαρχία της Ν.∆. και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει δηµιουργήσει, ωστόσο, νέα πολιτικά δεδοµένα.
Βοήθησε και το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη δύο συντριπτικές ήττες, ενώ και η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα κάπως αποφόρτισε το αρνητικό κλίµα που επικρατούσε εδώ και πολλά χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό πως πλέον στο ευρύτερο περιβόλι του Κέντρου, της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς ανθίζουν ή φυτοζωούν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, η Νέα Αριστερά, η Πλεύση Ελευθερίας, οι ∆ηµοκράτες (του Ανδρέα Λοβέρδου), ο Κόσµος (του Πέτρου Κόκκαλη) κ.λπ. Στην εξίσωση εκ των πραγµάτων δεν µπαίνει από επιλογή το ΚΚΕ, που δεν θέλει να µετέχει σε τέτοιες συζητήσεις, όπως επίσης και το ΜέΡΑ25 του κ. Βαρουφάκη, που κινείται σε διαφορετικές ράγες. Η συζήτηση για τις συνεργασίες και πολύ περισσότερο την ενοποίηση δυνάµεων προφανώς και δεν γίνεται σε κεντρικό επίπεδο, ούτε µπορεί να πραγµατοποιηθεί λίγες εβδοµάδες πριν από τις ευρωεκλογές, µιας και τα κόµµατα κινούνται ανταγωνιστικά.
Το «βρείτε τα», όµως, αρχίζει να αποτελεί µια συζήτηση που φουντώνει από «τα κάτω», ενώ και τα όσα έγιναν στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές κατά πολλούς «δείχνουν τον δρόµο».
Πρώτο απ’ όλα το παράδειγµα της νίκης του κ. ∆ούκα στον ∆ήµο της Αθήνας και ακολούθως οι συµµαχίες που έγιναν για τις εκλογές στην ΚΕ∆Ε. Παραλλήλως, για τους περισσότερους εκλογικούς αναλυτές προεξοφλείται πως αν δεν υπάρξουν συνεργασίες, δύσκολα θα απειληθεί η κυριαρχία της Ν.∆. Με µπακαλίστικους όρους, λοιπόν, και παρότι στην πολιτική είναι αξίωµα πως «ένα και ένα δεν κάνει δύο», υπολογίζεται ότι στις ευρωεκλογές το άθροισµα των ποσοστών που θα συγκεντρώσουν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Αριστερά θα είναι περίπου αντίστοιχο των ποσοστών που θα έχει συγκεντρώσει µόνη της η Ν.∆.
Οι πρώτοι που φαίνεται να το αντιλαµβάνονται αυτό είναι οι ίδιοι οι πολιτικοί αρχηγοί, οι οποίοι µε έµµεσο τρόπο αναφέρονται στις συνεργασίες που µπορεί ή πρέπει να γίνουν.
Πρώτος απ’ όλους ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει δηλώσει πως µετά τις ευρωεκλογές θα αναλάβει πρωτοβουλίες, ενώ εσχάτως ανέφερε πως υπάρχουν πρόσωπα τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στη Νέα Αριστερά µε τα οποία θα µπορούσε να συνεργαστεί. Πιο ανοιχτά µιλάει για τα θέµατα αυτά ο επικεφαλής της Νέας Αριστεράς, παρότι εκεί είναι συγκρουσιακές οι σχέσεις µε τον κ. Κασσελάκη, λόγω της πρόσφατης διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, τα πράγµατα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι κάπως πιο σύνθετα, µε την έννοια ότι ο πρόεδρος του κόµµατος έχει πει αντιφατικά πράγµατα, ενώ η πολιτική απειρία του και η άγνοια των προσώπων δεν βοηθά τέτοιες διεργασίες. Ενώ δηλώνει ανοιχτός στον διάλογο, έχει ταυτόχρονα υποστηρίξει πως δεν συνοµιλεί µε τον κ. Ανδρουλάκη επειδή τον θεωρεί εκβιαζόµενο για το θέµα των υποκλοπών. Οπως είναι φυσικό, οι δηλώσεις αυτές είχαν προκαλέσει τη σκληρή αντίδραση της Χαριλάου Τρικούπη.
Εστω κι έτσι, όµως, οι συζητήσεις γίνονται στο παρασκήνιο µεταξύ των στελεχών των κοµµάτων. Μιλάµε πάντα για ανεπίσηµες συζητήσεις, που δείχνουν πως τα τείχη που υπήρχαν στο παρελθόν έχουν πέσει.
Για παράδειγµα, πριν από λίγες εβδοµάδες υπήρξε η κοινή πρόταση µοµφής κατά της κυβέρνησης για το δυστύχηµα των Τεµπών που είχαν υπογράψει οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, της Νέας Αριστεράς και της Πλεύσης Ελευθερίας. Κατά πολλούς η κοινοβουλευτική σύµπραξη αποτέλεσε µια πρόγευση των ζυµώσεων που θα προκύψουν από την εποµένη της 9ης Ιουνίου.
Απλώς το αποτέλεσµα είναι κοµβικό για τον κάθε πολιτικό αρχηγό, καθώς ανάλογα µε το ποσοστό που θα συγκεντρώσει θα έχει και την αντίστοιχη πολιτική ισχύ στις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει και στον ρόλο που θα παίξει. Στην εξίσωση εκ των πραγµάτων µπαίνει ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος κατά πληροφορίες θα ήθελε να παίξει έναν ενοποιητικό ρόλο.
Οπως έχει αποκαλύψει η «Κυριακάτικη Απογευµατινή», στην κατεύθυνση αυτή είναι και οι συζητήσεις που έχει κάνει κατά το πρόσφατο παρελθόν µε τον Γιώργο Παπανδρέου.
Συµπερασµατικά θα λέγαµε πως όποιο και αν είναι το αποτέλεσµα στις ευρωεκλογές, θα αποτελέσει καταλύτη εξελίξεων για την ανασύνθεση όλου του λεγόµενου προοδευτικού χώρου. Και το ερώτηµα κατά πολλούς, για να πάµε στην αρχή του κειµένου, είναι αν µπορεί να δηµιουργηθεί σήµερα µια... «Ενωση της Κεντροαριστεράς».
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
Ο πολύπειρος Κωνσταντίνος Μητσοτάκης, ηγετικό στέλεχος τότε του Κέντρου και δεξί χέρι του Γεωργίου Παπανδρέου έως το καλοκαίρι του 1965, συνήθιζε να λέει πως «ήµασταν πολλοί αρχηγίσιµοι και κανένας δεν αναγνώριζε στον άλλον την πρωτοκαθεδρία».
Τα γεγονότα εκείνης της ταραγµένης περιόδου, µε αποκορύφωµα όσα είχαν γίνει στις εκλογές του 1961, αλλά και οι θάνατοι εµβληµατικών παραγόντων, όπως του Σοφοκλή Βενιζέλου, συνέτειναν αφενός στη δηµιουργία της Ενώσεως Κέντρου, αφετέρου στην αποδοχή του Γεωργίου Παπανδρέου ως επικεφαλής του συµµαχικού σχήµατος.
Ηταν ένας συνασπισµός κοµµάτων και προσώπων µε διαφορετικές ιδεολογικές αφετηρίες, στον οποίο συµµετείχαν, για παράδειγµα, ο Στέφανος Στεφανόπουλος, που ήταν µεν δεξιός αλλά σφόδρα αντικαραµανλικός, ο Σπύρος Μαρκεζίνης µε το Κόµµα των Προοδευτικών, ο Ηλίας Τσιριµώκος από τον χώρο της Αριστεράς, όπως επίσης και άλλες προσωπικότητες της εποχής, µεταξύ αυτών ο Παυσανίας Κατσώτας, ο Σάββας Παπαπολίτης, ο Αλέξανδρος Μπαλτατζής κ.ά.
Οι αλλεπάλληλες προσπάθειες ενοποίησης των προοδευτικών δυνάµεων χωρίς αποτέλεσµα
Περίπου 60 χρόνια µετά, η κατάσταση στην πολυδιασπασµένη Κεντροαριστερά παραπέµπει στο πολιτικό σκορποχώρι εκείνων των εποχών. Υπενθυµίζεται ότι την προηγούµενη δεκαετία έγιναν αλλεπάλληλες προσπάθειες ενοποίησης των προοδευτικών δυνάµεων χωρίς ουσιαστικό αποτέλεσµα. Αναφερόµαστε στην πρωτοβουλία των «58», στη δηµιουργία της Ελιάς, στη συγκρότηση του ΚΙΝΑΛ κ.ά. Υπήρχε, βεβαίως, ο ανασταλτικός παράγοντας του τρόπου µε τον οποίο πολιτευόταν ο ΣΥΡΙΖΑ, που σε συνδυασµό µε την κυβερνητική συνεργασία µε τους ΑΝ.ΕΛ. του κ. Καµµένου είχε προκαλέσει συγκρουσιακές καταστάσεις στην ευρύτερη οικογένεια της Κεντροαριστεράς. Γι’ αυτό και στο λεγόµενο «αντιΣΥΡΙΖΑ µέτωπο» πρωτοστατούσαν και δυνάµεις από το ΠΑΣΟΚ. Η πολυετής κυριαρχία της Ν.∆. και προσωπικά του Κυριάκου Μητσοτάκη έχει δηµιουργήσει, ωστόσο, νέα πολιτικά δεδοµένα.
Βοήθησε και το γεγονός ότι ο ΣΥΡΙΖΑ υπέστη δύο συντριπτικές ήττες, ενώ και η αποχώρηση του Αλέξη Τσίπρα κάπως αποφόρτισε το αρνητικό κλίµα που επικρατούσε εδώ και πολλά χρόνια. Είναι χαρακτηριστικό πως πλέον στο ευρύτερο περιβόλι του Κέντρου, της Κεντροαριστεράς και της Αριστεράς ανθίζουν ή φυτοζωούν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ, η Νέα Αριστερά, η Πλεύση Ελευθερίας, οι ∆ηµοκράτες (του Ανδρέα Λοβέρδου), ο Κόσµος (του Πέτρου Κόκκαλη) κ.λπ. Στην εξίσωση εκ των πραγµάτων δεν µπαίνει από επιλογή το ΚΚΕ, που δεν θέλει να µετέχει σε τέτοιες συζητήσεις, όπως επίσης και το ΜέΡΑ25 του κ. Βαρουφάκη, που κινείται σε διαφορετικές ράγες. Η συζήτηση για τις συνεργασίες και πολύ περισσότερο την ενοποίηση δυνάµεων προφανώς και δεν γίνεται σε κεντρικό επίπεδο, ούτε µπορεί να πραγµατοποιηθεί λίγες εβδοµάδες πριν από τις ευρωεκλογές, µιας και τα κόµµατα κινούνται ανταγωνιστικά.
Οι συμμαχίες που δείχνουν τον δρόµο
Το «βρείτε τα», όµως, αρχίζει να αποτελεί µια συζήτηση που φουντώνει από «τα κάτω», ενώ και τα όσα έγιναν στις πρόσφατες αυτοδιοικητικές εκλογές κατά πολλούς «δείχνουν τον δρόµο». Πρώτο απ’ όλα το παράδειγµα της νίκης του κ. ∆ούκα στον ∆ήµο της Αθήνας και ακολούθως οι συµµαχίες που έγιναν για τις εκλογές στην ΚΕ∆Ε. Παραλλήλως, για τους περισσότερους εκλογικούς αναλυτές προεξοφλείται πως αν δεν υπάρξουν συνεργασίες, δύσκολα θα απειληθεί η κυριαρχία της Ν.∆. Με µπακαλίστικους όρους, λοιπόν, και παρότι στην πολιτική είναι αξίωµα πως «ένα και ένα δεν κάνει δύο», υπολογίζεται ότι στις ευρωεκλογές το άθροισµα των ποσοστών που θα συγκεντρώσουν ο ΣΥΡΙΖΑ, το ΠΑΣΟΚ και η Νέα Αριστερά θα είναι περίπου αντίστοιχο των ποσοστών που θα έχει συγκεντρώσει µόνη της η Ν.∆.
Οι πρώτοι που φαίνεται να το αντιλαµβάνονται αυτό είναι οι ίδιοι οι πολιτικοί αρχηγοί, οι οποίοι µε έµµεσο τρόπο αναφέρονται στις συνεργασίες που µπορεί ή πρέπει να γίνουν.
Πρώτος απ’ όλους ο Νίκος Ανδρουλάκης έχει δηλώσει πως µετά τις ευρωεκλογές θα αναλάβει πρωτοβουλίες, ενώ εσχάτως ανέφερε πως υπάρχουν πρόσωπα τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στη Νέα Αριστερά µε τα οποία θα µπορούσε να συνεργαστεί. Πιο ανοιχτά µιλάει για τα θέµατα αυτά ο επικεφαλής της Νέας Αριστεράς, παρότι εκεί είναι συγκρουσιακές οι σχέσεις µε τον κ. Κασσελάκη, λόγω της πρόσφατης διάσπασης του ΣΥΡΙΖΑ. Από την άλλη, τα πράγµατα στον ΣΥΡΙΖΑ είναι κάπως πιο σύνθετα, µε την έννοια ότι ο πρόεδρος του κόµµατος έχει πει αντιφατικά πράγµατα, ενώ η πολιτική απειρία του και η άγνοια των προσώπων δεν βοηθά τέτοιες διεργασίες. Ενώ δηλώνει ανοιχτός στον διάλογο, έχει ταυτόχρονα υποστηρίξει πως δεν συνοµιλεί µε τον κ. Ανδρουλάκη επειδή τον θεωρεί εκβιαζόµενο για το θέµα των υποκλοπών. Οπως είναι φυσικό, οι δηλώσεις αυτές είχαν προκαλέσει τη σκληρή αντίδραση της Χαριλάου Τρικούπη.
Το αποτέλεσµα των ευρωεκλογών καταλύτης εξελίξεων στον προοδευτικό χώρο
Εστω κι έτσι, όµως, οι συζητήσεις γίνονται στο παρασκήνιο µεταξύ των στελεχών των κοµµάτων. Μιλάµε πάντα για ανεπίσηµες συζητήσεις, που δείχνουν πως τα τείχη που υπήρχαν στο παρελθόν έχουν πέσει.Για παράδειγµα, πριν από λίγες εβδοµάδες υπήρξε η κοινή πρόταση µοµφής κατά της κυβέρνησης για το δυστύχηµα των Τεµπών που είχαν υπογράψει οι βουλευτές του ΠΑΣΟΚ, του ΣΥΡΙΖΑ, της Νέας Αριστεράς και της Πλεύσης Ελευθερίας. Κατά πολλούς η κοινοβουλευτική σύµπραξη αποτέλεσε µια πρόγευση των ζυµώσεων που θα προκύψουν από την εποµένη της 9ης Ιουνίου.
Απλώς το αποτέλεσµα είναι κοµβικό για τον κάθε πολιτικό αρχηγό, καθώς ανάλογα µε το ποσοστό που θα συγκεντρώσει θα έχει και την αντίστοιχη πολιτική ισχύ στις πρωτοβουλίες που θα αναλάβει και στον ρόλο που θα παίξει. Στην εξίσωση εκ των πραγµάτων µπαίνει ο Αλέξης Τσίπρας, ο οποίος κατά πληροφορίες θα ήθελε να παίξει έναν ενοποιητικό ρόλο.
Οπως έχει αποκαλύψει η «Κυριακάτικη Απογευµατινή», στην κατεύθυνση αυτή είναι και οι συζητήσεις που έχει κάνει κατά το πρόσφατο παρελθόν µε τον Γιώργο Παπανδρέου.
Συµπερασµατικά θα λέγαµε πως όποιο και αν είναι το αποτέλεσµα στις ευρωεκλογές, θα αποτελέσει καταλύτη εξελίξεων για την ανασύνθεση όλου του λεγόµενου προοδευτικού χώρου. Και το ερώτηµα κατά πολλούς, για να πάµε στην αρχή του κειµένου, είναι αν µπορεί να δηµιουργηθεί σήµερα µια... «Ενωση της Κεντροαριστεράς».
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
