Το παρασκήνιο και οι συμβολισμοί της επαναπροσέγγισης Εκκλησίας-κυβέρνησης
Το τραύμα επουλώθηκε
Τα πρόσωπα που έπαιξαν καθοριστικό ρόλο και τα δύο κομβικά γεγονότα
Σε μία νέα φάση περνούν πλέον οι σχέσεις της Εκκλησίας με την κυβέρνηση και με τις δύο πλευρές να έχουν κάνει βήματα, η μία προς την πλευρά της άλλης. Η κοινή παρουσία του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του Αρχιεπισκόπου Ιερώνυμου στη μονάδα φροντίδας ηλικιωμένων στο Δήλεσι, σήμανε, σύμφωνα, με έμπειρους παρατηρητές, την επούλωση ενός τραύματος που χρονολογείται από τα τέλη του 2023, όταν άρχισε να συζητιέται το σχέδιο –τότε— νόμου για την ισότητα των ομόφυλων ζευγαριών στον γάμο.
Η προσέγγιση αυτή δεν επιτεύχθηκε από τη μία μέρα στην άλλη και αποτελεί, σύμφωνα με πληροφορίες, προϊόν διεργασιών που είναι σε εξέλιξη εδώ και εβδομάδες. Εκκλησιαστικές πηγές επισημαίνουν ότι από τα εκατέρωθεν βήματα προσέγγισης, τα περισσότερα έχουν γίνει από την πλευρά της κυβέρνησης προς την Εκκλησία. Προς επιβεβαίωση του παραπάνω ισχυρισμού υπογραμμίζουν δύο γεγονότα.
Πρώτον την πρώτη προσέγγιση με πρωταγωνιστή του Υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, ο οποίος συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο στα μέσα Μαρτίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρωτοβουλία της συνάντησης ανήκε στον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ο οποίος δρα πάντα σε απόλυτη συνεννόηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Δεύτερον, η κοινή μετάβαση στη Βοιωτία σε δομές της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών περιλαμβάνει πολλαπλούς συμβολισμούς. Η περιοχή που επισκέφθηκαν βρίσκεται κοντά στον τόπο καταγωγής του προκαθήμενου της Ελλαδικής Εκκλησίας, είναι ένα έργο ζωής για τον ίδιο ενώ είναι και η πρώτη συνάντησή τους μετά την ψήφιση του νόμου που προκάλεσε τη μεγαλύτερη κρίση στις σχέσεις Εκκλησίας και κυβέρνησης από το 2019 και την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη σε πρωθυπουργό, μέχρι σήμερα.
Η μόνη κίνηση που έκανε ο Αρχιεπίσκοπος ήταν η συνάντησή του με τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Κυριάκο Πιερρακάκη, στο γραφείο του τελευταίου. Η συνάντηση αυτή χαρακτηρίστηκε από εκκλησιαστικές πηγές ως «θεσμική» καθώς ήταν η πρώτη από την ανάληψη καθηκόντων του κ. Πιερρακάκη. Σε δηλώσεις του δε, ο Αρχιεπίσκοπος έκανε λόγο για «μια πολύ καλή και δημιουργική συζήτηση που εξαπλώνεται σε όλα τα θέματα, κυρίως στη σχέση Εκκλησίας – Πολιτείας» και το ειρηνικό πνεύμα που επιβάλλεται να διατηρηθεί τις ημέρες που έρχονται.
Από κυβερνητικής πλευράς, εκείνο το οποίο προσμετράται στα θετικά για την Εκκλησία, είναι η στάση την οποία τήρησε όλο αυτό το διάστημα στον δημόσιο λόγο της. Ειδικότερα, ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος ανέλαβε με δημόσια δήλωσή του να ξεκαθαρίσει τη θέση της Εκκλησίας μετά την επίθεση εναντίον της βουλευτή της ΝΔ Αγγελικής Δεληκάρη όπως και της φραστικής επίθεσης εναντίον της υφυπουργού Μεταφορών, Χριστίνας Αλεξοπούλου στην Πάτρα. Σε ερώτηση δημοσιογράφου ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος τόνισε: «Τέτοιου είδους εκδηλώσεις δεν είναι σωστές. Η Εκκλησία είναι αγάπη. Παραπονιέται, λέει τις θέσεις της, είναι σταθερή σε αυτές, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αγάπη είναι εκείνη η οποία είναι πάνω από όλα, καθώς, επίσης, η ευγένεια και η ανοχή. Αυτά τα περιστατικά οφείλονται και στην παιδεία του καθενός και στην επίδραση μερικών ανθρώπων οι οποίοι εκλαμβάνουν πολλά πράγματα της Εκκλησίας σαν εκδίκηση. Η Εκκλησία, όμως, δεν εκδικείται». Εκείνο που υπογραμμίζει ιεράρχης, είναι ότι μπορεί η στάση του Αρχιεπισκόπου να θεωρήθηκε από μερικούς ως «παθητική», ωστόσο λειτούργησε αποτρεπτικά για πιο ριζοσπαστικές φωνές που υπήρχαν στις τάξεις της ιεραρχίας και έκαναν λόγο ακόμα και για διοργάνωση συγκεντρώσεων.
Η κοινή τους παρουσία στον παιδικό σταθμό και στο Κέντρο Γεροντολογίας που δημιουργήθηκαν και λειτουργούν με ευθύνη της Εκκλησίας, αποτελεί σύμφωνα με εκκλησιαστικές πηγές έναν δυνατό συμβολισμό και μάλιστα σε έναν χώρο που αναδεικνύει τη μεγάλη συμβολή της Εκκλησίας σε όλο το φάσμα της κοινωνίας, από τις μικρότερες μέχρι και τις μεγαλύτερες ηλικίες.
Κρίσιμο ρόλο στην επαναπροσέγγιση Εκκλησίας-κυβέρνησης διαδραμάτισαν μία σειρά από πρόσωπα που όλο αυτό το διάστημα διατήρησαν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών. Ο Διευθυντής του Γραφείου Τύπου, Ενημερώσεως και Επικοινωνίας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και επί σειρά ετών στενός συνεργάτης του κ. Ιερωνύμου, Χάρης Κονιδάρης έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην άμβλυνση των σχέσεων μεταξύ Μαξίμου και Αρχιεπισκοπής. Αντιπροσωπευτική ήταν η συνάντηση με τον Πέτρο Μπελέρη, γιο του Δημάρχου Χειμάρρας και υποψήφιου ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Φρέντη Μπελέρη. Μετά την συνάντηση ο Αρχιεπίσκοπος δήλωσε: «Είχα την ιδιαίτερη χαρά να δεχτώ τον κ. Μπελέρη και να συζητήσουμε για το θέμα που συζητείται σε όλο το μήκος της Ελλάδας τις ημέρες αυτές, για το θέμα του πατέρα του. Άκουσα με χαρά την επιλογή του να είναι υποψήφιος για την ευρωβουλή. Συνδετικός κρίκος και έτερο πρόσωπο με κομβική συμβολή είναι ο πρώην Υπουργός Επικρατείας, Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος συνόδευε τον Πέτρο Μπελέρη. Ο Χάρης Κονιδάρης, συνδέεται με μακρόχρονη φιλία, από το Δημοτικό, με τον κ. Παπασταύρου, ενώ υπήρξε και συμμαθητής στο Κολέγιο Αθηνών με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.
Η προσέγγιση αυτή δεν επιτεύχθηκε από τη μία μέρα στην άλλη και αποτελεί, σύμφωνα με πληροφορίες, προϊόν διεργασιών που είναι σε εξέλιξη εδώ και εβδομάδες. Εκκλησιαστικές πηγές επισημαίνουν ότι από τα εκατέρωθεν βήματα προσέγγισης, τα περισσότερα έχουν γίνει από την πλευρά της κυβέρνησης προς την Εκκλησία. Προς επιβεβαίωση του παραπάνω ισχυρισμού υπογραμμίζουν δύο γεγονότα.
Πρώτον την πρώτη προσέγγιση με πρωταγωνιστή του Υπουργό Εξωτερικών, Γιώργο Γεραπετρίτη, ο οποίος συναντήθηκε με τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυμο στα μέσα Μαρτίου. Σύμφωνα με πληροφορίες, η πρωτοβουλία της συνάντησης ανήκε στον επικεφαλής της ελληνικής διπλωματίας ο οποίος δρα πάντα σε απόλυτη συνεννόηση με τον Κυριάκο Μητσοτάκη.
Δεύτερον, η κοινή μετάβαση στη Βοιωτία σε δομές της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών περιλαμβάνει πολλαπλούς συμβολισμούς. Η περιοχή που επισκέφθηκαν βρίσκεται κοντά στον τόπο καταγωγής του προκαθήμενου της Ελλαδικής Εκκλησίας, είναι ένα έργο ζωής για τον ίδιο ενώ είναι και η πρώτη συνάντησή τους μετά την ψήφιση του νόμου που προκάλεσε τη μεγαλύτερη κρίση στις σχέσεις Εκκλησίας και κυβέρνησης από το 2019 και την ανάδειξη του Κυριάκου Μητσοτάκη σε πρωθυπουργό, μέχρι σήμερα.
Η μόνη κίνηση που έκανε ο Αρχιεπίσκοπος ήταν η συνάντησή του με τον Υπουργό Παιδείας και Θρησκευμάτων, Κυριάκο Πιερρακάκη, στο γραφείο του τελευταίου. Η συνάντηση αυτή χαρακτηρίστηκε από εκκλησιαστικές πηγές ως «θεσμική» καθώς ήταν η πρώτη από την ανάληψη καθηκόντων του κ. Πιερρακάκη. Σε δηλώσεις του δε, ο Αρχιεπίσκοπος έκανε λόγο για «μια πολύ καλή και δημιουργική συζήτηση που εξαπλώνεται σε όλα τα θέματα, κυρίως στη σχέση Εκκλησίας – Πολιτείας» και το ειρηνικό πνεύμα που επιβάλλεται να διατηρηθεί τις ημέρες που έρχονται.
Από κυβερνητικής πλευράς, εκείνο το οποίο προσμετράται στα θετικά για την Εκκλησία, είναι η στάση την οποία τήρησε όλο αυτό το διάστημα στον δημόσιο λόγο της. Ειδικότερα, ο ίδιος ο Αρχιεπίσκοπος ανέλαβε με δημόσια δήλωσή του να ξεκαθαρίσει τη θέση της Εκκλησίας μετά την επίθεση εναντίον της βουλευτή της ΝΔ Αγγελικής Δεληκάρη όπως και της φραστικής επίθεσης εναντίον της υφυπουργού Μεταφορών, Χριστίνας Αλεξοπούλου στην Πάτρα. Σε ερώτηση δημοσιογράφου ο Αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος κ. Ιερώνυμος τόνισε: «Τέτοιου είδους εκδηλώσεις δεν είναι σωστές. Η Εκκλησία είναι αγάπη. Παραπονιέται, λέει τις θέσεις της, είναι σταθερή σε αυτές, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι η αγάπη είναι εκείνη η οποία είναι πάνω από όλα, καθώς, επίσης, η ευγένεια και η ανοχή. Αυτά τα περιστατικά οφείλονται και στην παιδεία του καθενός και στην επίδραση μερικών ανθρώπων οι οποίοι εκλαμβάνουν πολλά πράγματα της Εκκλησίας σαν εκδίκηση. Η Εκκλησία, όμως, δεν εκδικείται». Εκείνο που υπογραμμίζει ιεράρχης, είναι ότι μπορεί η στάση του Αρχιεπισκόπου να θεωρήθηκε από μερικούς ως «παθητική», ωστόσο λειτούργησε αποτρεπτικά για πιο ριζοσπαστικές φωνές που υπήρχαν στις τάξεις της ιεραρχίας και έκαναν λόγο ακόμα και για διοργάνωση συγκεντρώσεων.
Η κοινή τους παρουσία στον παιδικό σταθμό και στο Κέντρο Γεροντολογίας που δημιουργήθηκαν και λειτουργούν με ευθύνη της Εκκλησίας, αποτελεί σύμφωνα με εκκλησιαστικές πηγές έναν δυνατό συμβολισμό και μάλιστα σε έναν χώρο που αναδεικνύει τη μεγάλη συμβολή της Εκκλησίας σε όλο το φάσμα της κοινωνίας, από τις μικρότερες μέχρι και τις μεγαλύτερες ηλικίες.
Κρίσιμο ρόλο στην επαναπροσέγγιση Εκκλησίας-κυβέρνησης διαδραμάτισαν μία σειρά από πρόσωπα που όλο αυτό το διάστημα διατήρησαν ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας μεταξύ των δύο πλευρών. Ο Διευθυντής του Γραφείου Τύπου, Ενημερώσεως και Επικοινωνίας της Ιεράς Αρχιεπισκοπής Αθηνών και επί σειρά ετών στενός συνεργάτης του κ. Ιερωνύμου, Χάρης Κονιδάρης έχει διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην άμβλυνση των σχέσεων μεταξύ Μαξίμου και Αρχιεπισκοπής. Αντιπροσωπευτική ήταν η συνάντηση με τον Πέτρο Μπελέρη, γιο του Δημάρχου Χειμάρρας και υποψήφιου ευρωβουλευτή της Νέας Δημοκρατίας, Φρέντη Μπελέρη. Μετά την συνάντηση ο Αρχιεπίσκοπος δήλωσε: «Είχα την ιδιαίτερη χαρά να δεχτώ τον κ. Μπελέρη και να συζητήσουμε για το θέμα που συζητείται σε όλο το μήκος της Ελλάδας τις ημέρες αυτές, για το θέμα του πατέρα του. Άκουσα με χαρά την επιλογή του να είναι υποψήφιος για την ευρωβουλή. Συνδετικός κρίκος και έτερο πρόσωπο με κομβική συμβολή είναι ο πρώην Υπουργός Επικρατείας, Σταύρος Παπασταύρου, ο οποίος συνόδευε τον Πέτρο Μπελέρη. Ο Χάρης Κονιδάρης, συνδέεται με μακρόχρονη φιλία, από το Δημοτικό, με τον κ. Παπασταύρου, ενώ υπήρξε και συμμαθητής στο Κολέγιο Αθηνών με τον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη.