Έξι χρόνια µετά την υπογραφή της Συµφωνίας των Πρεσπών, η Ελλάδα και η Βόρεια Μακεδονία έρχονται ξανά αντιµέτωπες µε ένα θέµα που θεωρητικά είχε κλείσει.

*Διαβάστε εδώ: Δημοσκόπηση GPO για τα "Παραπολιτικά": Ανοίγει η ''ψαλίδα'' μεταξύ ΝΔ - ΣΥΡΙΖΑ, πάνω από 17 μονάδες η διαφορά λίγο πριν τις ευρωεκλογές

Στην πράξη, όµως, στη ζωή και στην κοινωνία παρέµενε ανοιχτό. Στην εξουσία (και στις δύο χώρες) ήρθαν κόµµατα που δεν ήταν υπέρ της Συµφωνίας.

Η Νέα ∆ηµοκρατία διαφωνούσε µε αρκετά σηµεία της. Ωστόσο, από τη στιγµή που υπεγράφη, δεσµεύτηκε να την τηρήσει. Το ίδιο θα περίµενε κανείς και από τη γειτονική χώρα. Το εθνικιστικό VMRO, που ανέλαβε την εξουσία, έταζε προεκλογικά στο ακροατήριό του ότι θα ακολουθούσε άλλη γραµµή από αυτήν που ορίζει η Συµφωνία. Όπερ και εγένετο.

Τα «Π» αποκαλύπτουν τα 2+1 διπλωµατικά όπλα που έχει η Αθήνα στη φαρέτρα της για να πιέσει τα Σκόπια να εφαρµόσουν τις Πρέσπες. Είναι θέµα πολιτικού γοήτρου, αλλά και ουσίας.


Δυσαρέσκεια

Η προαναγγελθείσα κίνηση της νεοεκλεγείσας προέδρου της Βόρειας Μακεδονίας, Γκορντάνα Σιλιάνοφσκα, να αποκαλέσει «Μακεδονία» τη χώρα της κατά τη διάρκεια της ορκωµοσίας της ήταν κορυφαίο διπλωµατικό φάουλ.

Το γεγονός, δε, ότι συνέβη µε το «καληµέρα σας» εξελήφθη ως δείγµα των προθέσεων της νέας ηγεσίας.

Ο νεο-ορκισθείς πρωθυπουργός της χώρας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, είπε προκλητικά ότι θα αποκαλεί τη χώρα του «Μακεδονία»

Σύµφωνα µε πληροφορίες των «Π», η Ελληνίδα πρέσβης, Σοφία Φιλιππίδου, αποχώρησε από την αίθουσα, κατόπιν σχετικών (προγενέστερων) ελληνικών εντολών.

Σηµειωτέον, η κ. Φιλιππίδου είναι ένας άνθρωπος ήπιων τόνων. Εµπειρότατη διπλωµάτισσα, µε άριστη γνώση των βαλκανικών θεµάτων. Αρµόδιες πηγές χαρακτηρίζουν την κίνησή της πιο «ηχηρή» από ένα διάβηµα. Στη συνέχεια, ακολούθησε µπαράζ αντιδράσεων. Ανακοινώσεις από τον Έλληνα πρωθυπουργό, το υπουργείο Εξωτερικών, την Κοµισιόν, το ΝΑΤΟ, το Στέιτ Ντιπάρτµεντ. Η διεθνής οµοβροντία δεν φάνηκε αρκετή για να νουθετήσει την «ατίθαση» πρόεδρο.

Ωστόσο, οι πιέσεις των υπουργείων Εξωτερικών και ∆ικαιοσύνης της Βόρειας Μακεδονίας, που την «άδειασαν», οδήγησαν σε «εµφύλιο». Μέχρι και για ακύρωση της ορκωµοσίας της µίλησε ο υπουργός ∆ικαιοσύνης, Κρέναρ Λόγκα. Υπήρξε, όµως, και συνέχεια. Ο νεο-ορκισθείς πρωθυπουργός της χώρας, Χρίστιαν Μίτσκοσκι, είπε προκλητικά ότι θα αποκαλεί τη χώρα του «Μακεδονία», καθώς, κατά τη γνώµη του, αυτό δεν αντιβαίνει στη Συµφωνία των Πρεσπών.

Με θράσος πρότεινε στην Ελλάδα να προσφύγει στο ∆ιεθνές ∆ικαστήριο της Χάγης, αν θεωρεί ότι δεν τηρούνται τα συµφωνηθέντα.

∆ιπλωµατικοί κύκλοι εκτιµούν, µιλώντας στα «Π», ότι πίσω από τις γραµµές ο Χρ. Μίτσκοσκι δεν θέτει θέµα καταγγελίας των «Πρεσπών». Ωστόσο, θεωρεί δικαίωµά του να αποκαλεί τη χώρα «Μακεδονία» κι αυτό... είναι πρόβληµα. Η νέα ηγεσία των Σκοπίων προσπαθεί να πατήσει στο Αρθρο 7 των Πρεσπών, που λέει: «Τα µέρη αναγνωρίζουν ότι η εκατέρωθεν αντίληψή τους ως προς τους όρους “Μακεδονία” και “Μακεδόνας” αναφέρεται σε διαφορετικό ιστορικό πλαίσιο και πολιτιστική κληρονοµιά». Η καινούργια πολιτική τους ακροβασία, όµως, δεν θα τους βγάλει κάπου. Αλλωστε, στο Αρθρο 1 προβλέπεται ρητά η χρήση του όρου «Βόρεια Μακεδονία» και στο εσωτερικό και στο εξωτερικό της χώρας.


Οι μοχλοί πίεσης 

Η ελληνική κυβέρνηση έχει στη διάθεσή της τρεις µοχλούς πίεσης. Ωστε, αν η γείτων συνεχίσει στο ίδιο τροπάριο, να την επαναφέρει στον δρόµο της νοµιµότητας.

1. ΕΝΤΑΞΙΑΚΗ ΠΡΟΟΠΤΙΚΗ. «Αν θέλετε να ενταχθείτε στην Ευρωπαϊκή Ενωση, πρέπει να τηρείτε τη Συµφωνία των Πρεσπών». Αυτό ήταν grosso modo το µήνυµα που έστειλαν Αθήνα και Βρυξέλλες στα Σκόπια. Αυτό είναι και το δίληµµα που θα εξακολουθεί να θέτει ο Κυριάκος Μητσοτάκης. «Οποιαδήποτε απόκλιση από την εφαρµογή της Συµφωνίας θα έχει σοβαρές συνέπειες στις δικές µας σχέσεις µε τη Βόρεια Μακεδονία και τον δρόµο της προς Ευρώπη», είπε ο πρωθυπουργός στον ΣΚΑΪ.

2. ΜΝΗΜΟΝΙΑ. Η κυβέρνηση προειδοποιεί, επίσης, ότι τα τρία µνηµόνια συνεργασίας, που εκκρεµεί να έρθουν στη Βουλή προς κύρωση, θα υπογραφούν µόνο όταν τα Σκόπια θα εφαρµόσουν πλήρως τη Συµφωνία. «Είναι απαίτηση του ∆ιεθνούς ∆ικαίου, αλλά είναι και συνταγµατική απαίτηση της Βόρειας Μακεδονίας. ∆εν έχει κανένα νόηµα να ενσωµατώνεις στην εσωτερική έννοµη τάξη µνηµόνια, όταν είναι προφανές ότι η άλλη πλευρά δεν έχει διάθεση συµµόρφωσης», εξήγησε ο υπουργός Εξωτερικών, Γιώργος Γεραπετρίτης, µιλώντας στο Mega.

3. ∆ΙΕΘΝΕΙΣ ΕΠΑΦΕΣ. Ο τρίτος µοχλός πίεσης της Ελλάδας είναι οι διεθνείς επαφές της. Κάθε φορά που θα κάνει φάουλ το VMRO, η Αθήνα θα επικοινωνεί µε τους... φίλους της στις Βρυξέλλες. Όπως έγινε την Κυριακή.

Με την Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, τον Σαρλ Μισέλ και ύστερα το Στέιτ Ντιπάρτµεντ και αξιωµατούχο του NATO, που έβγαλαν κίτρινες κάρτες στην κ. Σιλιάνοφσκα.
Το ερώτηµα είναι: Πόσες... κίτρινες αποµένουν έως την κόκκινη; Την ίδια ώρα, οι αρχιτέκτονες της Συµφωνίας των Πρεσπών, ο Αλέξης Τσίπρας και ο Ζόραν Ζάεφ, θα δώσουν κοινό µήνυµα ειρήνης. Στις 17 και 18 Ιουνίου, το Ινστιτούτο Αλέξη Τσίπρα και το Ίδρυμα Ζόραν Ζάεφ συνδιοργανώνουν στην Αθήνα «∆ιεθνή διάσκεψη για την ειρήνη και τη βιώσιµη ανάπτυξη».

Στο πρόσφατο τηλεφώνηµά τους υπογράµµισαν τη σηµασία που έχει η πιστή τήρηση της Συµφωνίας των Πρεσπών για την ειρήνη και τη σταθερότητα των ∆υτικών Βαλκανίων, σε µι α περίοδο µεγάλων εντάσεων στην περιοχή. Αµφότεροι επεσήµαναν τον κίνδυνο που εγκυµονεί ο εθνικιστικός λαϊκισµός.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 18/05/2024