Την περίοδο 2020-2022 οι σχέσεις Ελλάδας και Γαλλίας έφτασαν ίσως στο υψηλότερο σηµείο της σύγχρονης ιστορίας τους. Η Γαλλία στάθηκε στο πλευρό της χώρας µας στην κρίση µε την Τουρκία τον Αύγουστο του 2020, που ελάχιστα έφτασε από το να δηµιουργήσει θερµό επεισόδιο.

Οι δύο χώρες υπέγραψαν συµφωνία για την εγκαθίδρυση στρατηγικής εταιρικής σχέσης για την άµυνα και την ασφάλεια, που µάλιστα προβλέπει «βοήθεια και συνδροµή» ακόµα και «µε τη χρήση ένοπλης βίας, εάν διαπιστώσουν από κοινού ότι µία ένοπλη επίθεση λαµβάνει χώρα εναντίον της επικράτειας ενός από τα δύο» κράτη. Η δε απόφαση της κυβέρνησης για ενίσχυση των Ενόπλων ∆υνάµεων περιλάµβανε την απόκτηση 24 µαχητικών αεροσκαφών Rafale για την Πολεµική Αεροπορία και τριών φρεγατών Belh@rra για το Πολεµικό Ναυτικό.

Μετά την επανεκλογή των Εμανουέλ Μακρόν και Κυριάκου Μητσοτάκη για δεύτερη θητεία στην εξουσία, το 2022 και το 2023, αντίστοιχα, οι σχέσεις αναθερµάνθηκαν εκ νέου. Οι δύο ηγέτες συναντήθηκαν τρεις φορές µέσα σε µόλις λίγους µήνες: στο Βίλνιους της Λιθουανίας, στο περιθώριο της Συνόδου Κορυφής στο ΝΑΤΟ, στη Μάλτα, στο περιθώριο της σύσκεψης των εννέα ευρωµεσογειακών κρατών (EUMED9), και στο Παρίσι, συζητώντας µεταξύ άλλων τη δηµιουργία ανθρωπιστικού θαλάσσιου διαδρόµου, µέσω κατ’ αρχάς της Κύπρου και εν συνεχεία πιθανώς της Ελλάδας, για τη µεταφορά αγαθών πρώτης ανάγκης στη Λωρίδα της Γάζας.


Τα «σύννεφα» στις σχέσεις Ελλάδας και Γαλλίας

Το τελευταίο εξάµηνο, ωστόσο, κάποια σύννεφα άρχισαν να εµφανίζονται στις σχέσεις των δύο χωρών και πολλοί απέδωσαν σε αυτά το γεγονός ότι ούτε ο Εµανουέλ Μακρόν ούτε ο υπουργός Εξωτερικών, Στεφάν Σεζουρνέ, ήρθαν τον Απρίλιο, όπως φηµολογείτο αρχικά, στην Αρχαία Ολυµπία για την αφή της Ολυµπιακής Φλόγας, που ταξίδεψε στη συνέχεια για τη Μασσαλία. Το σενάριο της συµπαραγωγής νέων κορβετών και της συµφωνίας για νέα πολεµικά αεροσκάφη, δύο προµηθειών που δεν περιλαµβάνουν τη γαλλική πολεµική βιοµηχανία, φέρεται να έπαιξε τον ρόλο του.

Η Ελλάδα ενδιαφερόταν και ήταν σχεδόν έτοιµη πέρυσι να επιλέξει ανάµεσα στην πρόταση των Γάλλων για τις κορβέτες Gowind της Naval Group (εταιρεία που κατασκευάζει τις φρεγάτες Belh@rra) και αυτήν των Ιταλών για τις κορβέτες FCX-30, της εταιρείας Fincantieri. Ωστόσο, τον περασµένο ∆εκέµβριο τα δηµοσιονοµικά περιθώρια της επόµενης δεκαετίας και οι ανάγκες των Ενόπλων ∆υνάµεων εξετάστηκαν σε νέα βάση και αποφασίστηκε να µην προχωρήσει η προµήθεια των κορβετών, ούτε να ενεργοποιηθεί η option για τέταρτη φρεγάτα.

Επιπρόσθετα, τον περασµένο Ιανουάριο ο υπουργός Εθνικής Αµυνας ανακοίνωσε ότι η χώρα µας θα µπει ως συµπαραγωγός στο πρόγραµµα των αµερικανικών φρεγατών νέας γενιάς, κλάσης Constellation, κάτι που ενισχύει σηµαντικά το Πολεµικό Ναυτικό και αναζωογονεί τα ελληνικά ναυπηγεία. Οι αποφάσεις αυτές δεν φαίνεται να έγιναν ευµενώς αποδεκτές από το Μέγαρο των Ηλυσίων, το οποίο θα προτιµούσε η χώρα µας να είχε επιλέξει περισσότερα γαλλικά µαχητικά αντί για τα αµερικανικά F-35 για το µέλλον, αλλά και να ενεργοποιήσει την option για µία επιπλέον (3+1) φρεγάτα της Naval Group.

∆εν ήταν, όµως, µόνο οι εξοπλισµοί που έβαλαν κάποια αγκάθια στον δρόµο των δύο χωρών, ο οποίος πριν έµοιαζε στρωµένος µόνο µε ροδοπέταλα. Ηταν και η διαφωνία του Κυριάκου Μητσοτάκη (αλλά και της µεγάλης πλειονότητας βέβαια των ευρωπαϊκών χωρών), που εκφράστηκε δηµόσια από τον Ελληνα πρωθυπουργό, για την προοπτική αποστολής δυτικών χερσαίων δυνάµεων στην Ουκρανία.

Ηταν επίσης το γεγονός ότι πλησιάζουν οι ευρωεκλογές και οι δύο ηγέτες ανήκουν σε διαφορετικές πολιτικές οµάδες (Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόµµα και Renew Europe), µε συχνά αντικρουόµενα συµφέροντα. Για παράδειγµα, ο κ. Μητσοτάκης είναι από τους πλέον ένθερµους υποστηρικτές της ανανέωσης της θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στην Κοµισιόν, ενώ ο κ. Μακρόν θα προτιµούσε κάποιον άλλον ηγέτη στο τιµόνι της Κοµισιόν, όπως, π.χ., τον Μάριο Ντράγκι.


Το κλίμα που αλλάζει και τα Rafale 

Εχει διαρραγεί, λοιπόν, η ακµάζουσα επί µία τριετία ελληνογαλλική φιλία; Ανθρωποι µε γνώση των συζητήσεων µεταξύ Αθήνας και Παρισιού διαβεβαιώνουν περί του αντιθέτου. «∆είχνουν» κατ’ αρχάς προς την κατεύθυνση των εξοπλισµών. «∆εν έχουµε βάλει στο “ράφι” ούτε τη λογική της option προµήθειας τέταρτης φρεγάτας Belharra ούτε το ζήτηµα των κορβετών. Είναι κι αυτό µέσα στις πιθανότητες τις οποίες έχουµε», είπε χαρακτηριστικά ο κ. ∆ένδιας την περασµένη εβδοµάδα µιλώντας στο Συνέδριο DEFEA Conference 2024.

Παράλληλα, σύµφωνα µε πληροφορίες, που αποκλειστικά δηµοσίευσε η στήλη «Big mouth» του powergame. gr, η κυβέρνηση εξετάζει σοβαρά την πιθανότητα απόκτησης τεσσάρων επιπλέον Rafale – πέραν των 24 για τα οποία έχει υπογράψει και τα οποία αναµένεται να έχουν παραδοθεί όλα έως τις αρχές του 2025.

Η χρηµατοδότηση για τα εξοπλιστικά προγράµµατα

Πώς θα βρεθεί η αναγκαία χρηµατοδότηση για τα εξοπλιστικά αυτά προγράµµατα; Πρώτον, η υλοποίησή τους ξεπερνά τον ορίζοντα του τρέχοντος και του επόµενου έτους. Επειτα, έχει ήδη µπει στα σκαριά η πώληση των παλαιών µαχητικών F-4, όπως και των Mirage 2000-5 και των F-16 Block 30. Με τους πόρους που θα προκύψουν από τις συµφωνίες αυτές, αλλά και µε τη διαρκή επαναξιολόγηση του σχεδιασµού για τις προµήθειες των Ενόπλων ∆υνάµεων, τα «έξτρα» γαλλικά αεροσκάφη τέταρτης γενιάς και τα πολεµικά πλοία µπαίνουν και πάλι στο τραπέζι.

Υπάρχει, παράλληλα, κι ένας τρίτος πόρος: αυτό τον οποίο διεκδικεί η ελληνική κυβέρνηση µέσα από ένα νέο ευρωπαϊκό αµυντικό ταµείο, το οποίο θα χρηµατοδοτεί κοινές ευρωπαϊκές αµυντικές δαπάνες. Για το φιλόδοξο αυτό σχέδιο, ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτιµά ότι θα βρει µετεκλογικά έναν ισχυρό σύµµαχο στο πρόσωπο του Εµανουέλ Μακρόν.

Στους «27» της Ε.Ε. ο κ. Μητσοτάκης είναι από τους πιο ισχυρούς ηγέτες του ΕΛΚ και ο κ. Μακρόν ο πλέον ισχυρός ηγέτης του Renew. Στις συζητήσεις µε το νέο Ευρωκοινοβούλιο και τη νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή, η συνεννόηση µεταξύ τους για ζητήµατα από τον πρόεδρο της Κοµισιόν µέχρι το σχέδιο για ευρωπαϊκή στρατηγική αυτονοµία µπορεί να αποδειχθεί κοµβικής σηµασίας και να αποφέρει σηµαντικούς καρπούς.

Το «λιώσιµο» των όποιων «πάγων» πρόλαβαν να αναπτυχθούν στις ελληνογαλλικές σχέσεις έχει αναλάβει άλλωστε πρωτίστως ο ίδιος ο πρωθυπουργός. «Σε λίγες ηµέρες από τώρα θα βρεθώ προσκεκληµένος του προέδρου Μακρόν στη Νορµανδία για τα 80 χρόνια από την Απόβαση, που έγινε στις 6 Ιουνίου του 1944, και πριν από αυτό θα επισκεφθώ το ναυπηγείο της Λοριάν, όπου ναυπηγούνται και οι τρεις ελληνικές, υπερσύγχρονες φρεγάτες Belh@rra», αποκάλυψε ο ίδιος σε οµιλία του προ ηµερών.

Αυτό που δεν αποκάλυψε είναι ότι έχει σηµειώσει και µία τρίτη ηµεροµηνία στο καλεντάρι του: την Παρασκευή 26 Ιουλίου, οπότε θα βρίσκεται πιθανότατα εκ νέου στη Γαλλία, και συγκεκριµένα στο Παρίσι, για να παραστεί στην τελετή έναρξης των Ολυµπιακών Αγώνων, τιµώντας και τον οικοδεσπότη, κ. Μακρόν.

*Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά