Η Λιβύη, το µακρύ χέρι της Τουρκίας στη Μεσόγειο, έκανε πάλι το θαύµα της. Προχώρησε σε διάβηµα, διαµαρτυρόµενη για τις έρευνες που διεξάγει εδώ και ενάµιση χρόνο η Ελλάδα στα δύο οικόπεδα νότια και νοτιοδυτικά της Κρήτης, σε συνεργασία µε την αµερικανική εταιρεία Exxon Mobil. Τα «Π» αποκαλύπτουν το παρασκήνιο αυτής της κίνησης, τον τρόπο µε τον οποίο απαντά η χώρα µας και το στάδιο στο οποίο βρίσκονται οι έρευνες για κοιτάσµατα υδρογονανθράκων. Ηδη δροµολογούνται τα επόµενα βήµατα. Η πιθανότητα να κάνει η Ελλάδα άλµα στον ενεργειακό «πόλεµο» της Ανατολικής Μεσογείου εντός του τρέχοντος έτους είναι µεγάλη. Εξού και η αντίδραση των γειτόνων.

Η απάντηση της Ελλάδας στη Λιβύη

Σύµφωνα µε πληροφορίες των «Π», δροµολογήθηκε αµέσως η απάντηση της ελληνικής πλευράς στη λιβυκή. Η αλληλογραφία µεταξύ των υπουργείων Εξωτερικών γίνεται πάντα µέσω ρηµατικής διακοίνωσης. Σε ένα τέτοιο, λοιπόν, διπλωµατικό πλαίσιο η Αθήνα απαντά δεόντως στην Τρίπολη, αναλύοντας τις θέσεις της βάσει του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και του ∆ικαίου της Θάλασσας. Ωστε να υπάρχει καταγεγραµµένη και η θέση µας και η αντίθεσή µας στις παράνοµες αξιώσεις της γειτονικής χώρας. Προκειµένου, όµως, να γίνει αντιληπτό πού έγκειται η διαφορά µας, κρίνεται σκόπιµο να αναλυθεί το χρονικό των γεγονότων. Αποδέκτης της λιβυκής ρηµατικής διακοίνωσης ήταν ο Ελληνας πρέσβης στην Τρίπολη, Νικόλαος Γαριλίδης. Σηµειωτέον ότι αυτή δεν είναι η πρώτη φορά που αντιδρά σε διπλωµατικό επίπεδο η Λιβύη, επιχειρώντας να «απαντήσει» στα ενεργειακά σχέδια της Ελλάδας. Μολονότι η επίµαχη περιοχή των ερευνών, όπου το νορβηγικό πλοίο «Ramform Hyperion» έριξε τα καλώδιά του προ µηνών, βρίσκεται εντός ορίων δικής µας περιοχής.

Αρµόδιες πηγές αναφέρουν στην εφηµερίδα µας ότι:

• Από τον Νοέµβριο του 2022 έως τον Φεβρουάριο του 2023 διεξήχθησαν δισδιάστατες έρευνες στη συγκεκριµένη περιοχή, όπου υπάρχουν σοβαρές ενδείξεις για κοιτάσµατα υδρογονανθράκων. Η Λιβύη είχε αντιδράσει και τότε.

• Από τον Φεβρουάριο του 2024 έως τον Μάρτιο του 2024 διεξήχθησαν οι τρισδιάστατες έρευνες.

• Σύµφωνα µε αποκλειστικές πληροφορίες, αν οι περιβαλλοντικές συνθήκες το επιτρέψουν, υπάρχει η δυνατότητα να γίνει η πρώτη διερευνητική γεώτρηση το φθινόπωρο του 2024. Γεγονός που, εµµέσως πλην σαφώς, έχει προαναγγείλει η ελληνική πλευρά. Αυτό, βεβαίως, εξαρτάται από το αν θα δοθεί το «πράσινο φως» από την αρµόδια εταιρεία Exxon Mobil, σε συνεννόηση, φυσικά, µε την πολιτική ηγεσία του τόπου. «Η χώρα µας -όπως έχω πει πολλές φορές-, ασχέτως της προσήλωσης στη γρήγορη πράσινη µετάβαση, οφείλει να διερευνήσει αν έχει αυτή τη στιγµή τη δυνατότητα να εξορύξει φυσικό αέριο, το οποίο θα συµβάλει όχι µόνο στην ενεργειακή ασφάλεια τη δική µας, αλλά και στην ενεργειακή ασφάλεια της Ευρώπης», δήλωνε χαρακτηριστικά ο Κυριάκος Μητσοτάκης στον ΑΝΤ1 το 2022.

Παράνομες αξιώσεις

Είναι πασιφανές πως, αν εντέλει βρεθούν κοιτάσµατα υδρογονανθράκων, οι Λίβυοι και οι Τούρκοι φίλοι τους, µε τους οποίους έχουν υπογράψει το παράνοµο και ανυπόστατο τουρκολιβυκό µνηµόνιο, θα προσπαθήσουν να εγείρουν αξιώσεις. Εξίσου παράνοµες. ∆ιότι οι Λίβυοι διατείνονται ότι µέρος της περιοχής των ερευνών εµπίπτει στη δικαιοδοσία τους. Γεγονός που δεν ισχύει. Μια µατιά στον χάρτη αρκεί για να αντιληφθεί κανείς ότι η δυνητική ΑΟΖ µεταξύ Ελλάδας - Λιβύης δεν συµπίπτει µε τα επίµαχα οικόπεδα. Οι έρευνες γίνονται βορειότερα. Η µεταβατική κυβέρνηση του Ντµπέιµπα (η θητεία της οποίας έχει λήξει) επιµένει να αµφισβητεί την ελληνική οριοθέτηση των οικοπέδων. Η φιλοτουρκική ηγεσία της γειτονικής χώρας προφανώς επιλέγει να αγνοεί το γράµµα του νόµου. Από τη στιγµή που δεν έχουµε οριοθετήσει ΑΟΖ µε τη Λιβύη, η χώρα µας καθόρισε τα οικόπεδα βάσει του «Νόµου Μανιάτη». Σύµφωνα µε τα όσα προβλέπει, ελλείψει οριοθετηµένης ελληνο-λιβυκής ΑΟΖ, εξωτερικό όριο της ελληνικής ΑΟΖ θεωρείται η λεγόµενη «µέση γραµµή». Εποµένως, οι συγκεκριµένες έρευνες γίνονται εντός περιοχής ελληνικής δικαιοδοσίας.

Αν οι περιβαλλοντικές συνθήκες το επιτρέψουν, υπάρχει η δυνατότητα να γίνει η πρώτη διερευνητική γεώτρηση το προσεχές φθινόπωρο

Η τακτική της Άγκυρας

Κακά τα ψέµατα, όµως, η (νοµική) αλήθεια είναι µία και είναι µε το «µέρος» της Ελλάδας. Αλλωστε, ένας κολοσσός του επιπέδου της Exxon Mobil δεν θα έµπαινε στη διαδικασία να κάνει κάτι παράνοµο. Ούτε να δαπανήσει χρόνο και (τόσα) χρήµατα για ένα αµφίβολο σενάριο. Είναι επίσης σίγουρο ότι οι κινήσεις της Λιβύης έγιναν σε συνεννόηση ή, τουλάχιστον, εις γνώσιν της Τουρκίας. ∆υνάµεις της οποίας παραµένουν στο λιβυκό έδαφος. Μόνο τυχαίο δεν µπορεί να θεωρηθεί το γεγονός ότι η λιβυκή αντίδραση «συνέπεσε» χρονικά µε τη συνάντηση του Ταγίπ Ερντογάν και του Κυριάκου Μητσοτάκη στην Αγκυρα, αν και η είδηση για τη διεξαγωγή των ερευνών ήταν γνωστή εδώ και µήνες. Φαίνεται πως η τακτική της Αγκυρας «µια στο καρφί και µια στο πέταλο» καλά κρατεί. Αλλοτε ασκείται απευθείας από την Τουρκία και άλλοτε... δι' αντιπροσώπων. Εν προκειµένω, διά της Λιβύης.

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»