Στις 28 Σεπτεµβρίου του 2021, στο Μέγαρο των Ηλυσίων, ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Εµανουέλ Μακρόν επισφράγιζαν µια ιστορική συµφωνία: τη Συµφωνία Στρατηγικής Εταιρικής Σχέσης Ελλάδας-Γαλλίας στην άµυνα και την ασφάλεια. Μια συµφωνία-ορόσηµο για τις δύο χώρες, γιατί επισφράγιζε το ιστορικό βάθος των ελληνογαλλικών σχέσεων, αλλά και µε ειδικό βάρος για την Ε.Ε., καθώς ήταν ένα σηµαντικό βήµα στη στρατηγική αυτονοµία της Ενωσης.

∆ύο κράτη-µέλη της Ένωσης, µε ρήτρα αµοιβαίας συνδροµής, οι πρόνοιες της οποίας υπερέβαιναν τις δεσµεύσεις συλλογικής υποστήριξης που προβλέπουν οι Συνθήκες του ΝΑΤΟ και της Ε.Ε., ενίσχυαν τις δυνατότητες του ευρωπαϊκού πυλώνα του ΝΑΤΟ. Ήταν η απόδειξη του διευρυµένου πλέγµατος συµµαχιών που έχει οικοδοµήσει η κυβέρνηση του Κυριάκου Μητσοτάκη εντός και εκτός Ε.Ε., µαζί µε την ενίσχυση της αµυντικής θωράκισης της χώρας. Ταυτόχρονα, ήταν ο πρόδροµος για την ενίσχυση της συνεργασίας στον τοµέα της ασφάλειας ανάµεσα στα κράτη-µέλη της Ε.Ε.

Έκτοτε, όλα έχουν αλλάξει. Ένας πόλεµος στην καρδιά της Ευρώπης, τον οποίο ακολούθησαν µια ενεργειακή και πληθωριστική κρίση και πιο πρόσφατα µια κρίση διαρκείας στη Μέση Ανατολή. Αυτό που δεν άλλαξε είναι η συζήτηση για τη στρατηγική αυτονοµία της Ευρώπης σε µια πραγµατικότητα πολυ-κρίσεων, που ήρθαν για να µείνουν. Σε ένα περιβάλλον όπου οι πολλαπλές κρίσεις γίνονται η σταθερά, η ασφάλεια γίνεται προτεραιότητα και θα χρειαστούν αλλαγές στον τρόπο που η Ευρώπη σκέφτεται και τοποθετείται.

Ασφάλεια διατροφική, ενεργειακή, αγροτική, ασφάλεια προµηθειών σε στρατηγικούς τοµείς, ενίσχυση στρατιωτικών δυνατοτήτων. Η Ευρώπη, οικονοµική υπερδύναµη µε µεγάλη ήπια ισχύ, οφείλει να αυξήσει το γεωπολιτικό και αµυντικό της αποτύπωµα. Η συζήτηση για την ευρωπαϊκή αµυντική στρατηγική και βιοµηχανία έχει ήδη αρχίσει και αναµένεται να αποκρυσταλλωθεί στον ευρωπαϊκό κύκλο που θα ανοίξει µετά τις ευρωεκλογές – έναν κύκλο που θα απαιτήσει πρωτοβουλίες και αποφάσεις ουσίας και όχι θεωρητικές ασκήσεις. Αν θέλει η Ευρώπη να είναι θωρακισµένη, πρέπει να εξετάσει νέους τρόπους για τη χρηµατοδότηση των αµυντικών της αναγκών, νέα ευρωπαϊκά χρηµατοδοτικά εργαλεία. ∆εν υπάρχει περιθώριο για εφησυχασµό.

Ο πρωθυπουργός στηρίζει το εγχείρηµα της ευρωπαϊκής άµυνας και της ευρωπαϊκής χρηµατοδότησής της µε συγκεκριµένες προτάσεις. Προτάσεις που µπορούν να ενώσουν όλους τους Ευρωπαίους στη γεωπολιτική αυτή συγκυρία – ώστε να εφαρµοστεί στην πράξη η ευρωπαϊκή αλληλεγγύη έναντι απειλών. Οι πολίτες της Ε.Ε. έχουν συνείδηση του προβληµατικού διεθνούς περιβάλλοντος. Γιατί η γεωπολιτική κρίση δεν πρέπει να µετατραπεί σε υπαρξιακή κρίση. Η επέτειος της Απόβασης στη Νορµανδία στις 6 Ιουνίου, όπου αναµένεται να δώσουν το «παρών» οι ηγέτες της Ε.Ε. -και ο Κυριάκος Μητσοτάκης-, είναι µια αφορµή επίδειξης ευρωπαϊκής ενότητας και αναστοχασµού λίγα 24ωρα πριν από τις ευρωπαϊκές εκλογές, που θα κρίνουν πολλά για το µέλλον της Ευρώπης. Η ευρωπαϊκή άµυνα είναι ένα από τα µεγάλα στοιχήµατα σε αυτό το µετά την 9η Ιουνίου µέλλον. Η συγκυρία είναι κρίσιµη. Και απαιτεί εµπειρία και επίδειξη ηγεσίας τόσο σε εθνικό όσο και σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Είναι όµως και ευκαιρία.

Ποτέ άλλοτε δεν υπήρξε τόση κοινή συνειδητοποίηση του επείγοντος της προτεραιοποίησης της ευρωπαϊκής ασφάλειας σε όλες της τις εκφάνσεις. Ο πρωθυπουργός στηρίζει το εγχείρηµα της ευρωπαϊκής άµυνας και της ευρωπαϊκής χρηµατοδότησής της µε συγκεκριµένες πρωτοβουλίες, όπως αυτή για ένα ευρωπαϊκό «Iron Dome». Πρωτοβουλία µε εθνικό και ευρωπαϊκό πρόσηµο, που µπορεί να ενώσει όλους τους Ευρωπαίους.

*Αριστοτελία Πελώνη: Διευθύντρια του Γραφείου Διεθνούς Στρατηγικού Σχεδιασμού και Επικοινωνίας του Πρωθυπουργού
*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 25/05/2024