Ντόρα Μπακογιάννη στην Απογευματινή: Η λογική του είπα-ξείπα στις διεθνείς συµφωνίες δεν γίνεται ανεκτή
Συνέντευξη στην Κυριακάτικη Απογευματινή
Η βουλευτής Χανίων και πρώην υπουργός Εξωτερικών στέλνει το µήνυµά της για τις ευρωεκλογές και µιλάει για την ενταξιακή πορεία της Αλβανίας, το Κοσσυφοπέδιο, τη Συνθήκη των Πρεσπών και την Ευρωπαϊκή Ενωση
Tην ανησυχία της για τις «εθνικιστικού τύπου εξάρσεις στα Βαλκάνια» εκφράζει µε συνέντευξή της στην «Κυριακάτικη Απογευµατινή» η βουλευτής Χανίων και πρώην υπουργός Εξωτερικών, Ντόρα Μπακογιάννη, επισηµαίνοντας ότι «η λογική του είπα-ξείπα στην εξωτερική πολιτική και στις διεθνείς συµφωνίες δεν µπορεί να υπάρξει και δεν γίνεται ανεκτή».
Αναφορικά µε το διακύβευµα των επερχόµενων ευρωεκλογών, τονίζει πως «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει να αντιµετωπίσει µεγάλες προκλήσεις και πρωτόγνωρες απειλές», προσθέτοντας ότι «δεν µπορεί πια η Ευρώπη να συνεχίσει να ακολουθεί την πολιτική που ακολουθούσε επί χρόνια, βασίζοντας την ενεργειακή της ασφάλεια στους Ρώσους και την άµυνά της στους Αµερικανούς».
Κυρία Μπακογιάννη, µία εβδοµάδα προ των ευρωεκλογών, ποιο θα ορίζατε ως διακύβευµα της κάλπης της επόµενης Κυριακής; Πώς θα επηρεαζόταν η πολιτική σταθερότητα στην περίπτωση ποσοστού µικρότερου από τον πήχυ που έχει τεθεί;
Οι ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου είναι πολύ κρίσιµες για το µέλλον της Ευρώπης και της Ελλάδας µέσα σε αυτή. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει να αντιµετωπίσει µεγάλες προκλήσεις και πρωτόγνωρες απειλές. Τα αµυντικά θέµατα της Ευρώπης είναι πλέον πάνω στο τραπέζι. ∆εν µπορεί πια η Ευρώπη να συνεχίσει να ακολουθεί την πολιτική που ακολουθούσε επί χρόνια, βασίζοντας την ενεργειακή της ασφάλεια στους Ρώσους και την άµυνά της στους Αµερικανούς. Είµαστε πλέον σε µια τελείως διαφορετική φάση. Αρα θα χρειαστεί να αναζητηθούν µεγάλες συµφωνίες κορυφής για να µπορέσει η Ευρώπη να διατηρήσει την αυτονοµία της αλλά και την ασφάλειά της. Οσο περισσότεροι Ελληνες συµµετέχουν στο ΕΛΚ, που αυτή τη στιγµή δίνει τον τόνο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τόσο µεγαλύτερη επιρροή θα έχουµε στις αποφάσεις. Στις αποφάσεις για τους Ελληνες αγρότες και την ΚΑΠ, για την ασφάλειά µας και την πρόταση του πρωθυπουργού για κοινή ευρωπαϊκή αµυντική ασπίδα, για την οικονοµία και την κλιµατική αλλαγή. Αρα είναι πολύ σηµαντικό για το αύριο της χώρας µας το να ενισχύσουµε τη Ν.∆., στέλνοντας περισσότερους βουλευτές στην Ευρωβουλή και έτσι να ενδυναµώσουµε τη φωνή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Οµως, ας µη γελιόµαστε, αν οι πολίτες επιλέξουν τη διαµαρτυρία, αυτό θα αποπροσανατολίσει την πολιτική συζήτηση από τα πραγµατικά προβλήµατα της κοινωνίας και την επίλυσή τους.
Η υποψηφιότητα Μπελέρη, και µία ενδεχόµενη εκλογή του, πώς µπορεί να επηρεάσει τις ελληνοαλβανικές σχέσεις και την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας; Σας ανησυχούν οι εθνικιστικού τύπου εξάρσεις του Ράµα;
Με ανησυχούν οι εθνικιστικού τύπου εξάρσεις συνολικά στα Βαλκάνια. Η αναζωπύρωση του εθνικισµού και του λαϊκισµού σε µια τόσο ευαίσθητη περιοχή είναι ίσως το µεγαλύτερο πρόβληµα το οποίο θα αντιµετωπίσουµε τα επόµενα χρόνια. Οφείλω να αναγνωρίσω ότι µερικώς ευθύνεται και η Ευρωπαϊκή Ενωση, γιατί την τελευταία πενταετία, µεταξύ κορονοϊού και Ουκρανίας, τα Βαλκάνια βρέθηκαν πολύ χαµηλά στην ατζέντα. Εχουµε τεράστια ευθύνη και δεν πρέπει να επιτρέψουµε να διολισθήσει η κατάσταση σε ακόµα µεγαλύτερη ένταση από αυτή που έχουµε σήµερα. Η εκλογή Μπελέρη θα αναδείξει τα δικαιώµατα της εθνικής µας µειονότητας, τα οποία σήµερα καταπατώνται από την Αλβανία. Από εκεί και πέρα η ενταξιακή πορεία της Αλβανίας στην Ευρώπη περνάει µέσα από τον σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και την ύπαρξη κράτους δικαίου στην Αλβανία. ∆εν υπάρχει Ευρώπη αλά καρτ για καµία χώρα που επιθυµεί να µπει στην Ε.Ε.
Η Ν.∆. καταψήφισε τη Συµφωνία των Πρεσπών και βλέπουµε πως η ενίσχυση του VMRO δηµιούργησε προβλήµατα. Ποια θα είναι η επόµενη ηµέρα για τη Β. Μακεδονία αν συνεχίσει η νέα ηγεσία να αρνείται την εφαρµογή της Συµφωνίας και να µην προωθεί τη συνταγµατική αναθεώρηση που έχει δεσµευτεί στη Βουλγαρία;
Αυτό που σας είπα για την Αλβανία ισχύει και για τη Βόρεια Μακεδονία. Η λογική του είπα-ξείπα στην εξωτερική πολιτική και στις διεθνείς συµφωνίες δεν µπορεί να υπάρξει και δεν γίνεται ανεκτή. Εκ των πραγµάτων, η Βόρεια Μακεδονία θα υποχρεωθεί να ξεχάσει τις κορόνες, να ξεχάσει τους λαϊκισµούς και τους εθνικισµούς και να δει το πραγµατικό συµφέρον των πολιτών της, το οποίο είναι να σεβαστεί τη Συνθήκη των Πρεσπών και να την εφαρµόσει πλήρως. Αυτό άλλωστε κάνουµε κι εµείς, που έχουµε σηµαντικές διαφωνίες µε τη Συνθήκη των Πρεσπών, όµως σεβόµαστε ότι είναι µια συµφωνία που υπέγραψε η χώρα µας.
Ποιες επιλογές έχει η ελληνική πλευρά και ποια στάση εκτιµάτε ότι θα πρέπει να κρατήσει απέναντι στα Σκόπια;
Την ίδια που θα κρατήσει ολόκληρη η Ευρώπη. Ολόκληρη η Ευρώπη δεν θα δεχθεί να υπάρξει αµφισβήτηση της Συνθήκης των Πρεσπών. Αρα δεν θα χρειαστεί κάποια ειδική πολιτική συνεννόηση, όπως υποχρεωθήκαµε να κάνουµε εµείς στο Βουκουρέστι το 2008. Εκείνη την εποχή η Ελλάδα ήταν µόνη και ξεκίνησε έναν αγώνα να βρει συµµάχους για να µην επιτραπεί η είσοδος των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Και τους βρήκε. Σήµερα η Ελλάδα είναι µαζί µε όλα τα υπόλοιπα κράτη της Ευρώπης. Αρα, το µήνυµα θα είναι ευρωπαϊκό, δεν θα είναι ελληνικό και µόνο. Αν η Βόρεια Μακεδονία δεν τηρήσει τη συµφωνία µόνο να χάσει έχει, τόσο σε σχέση µε την Ε.Ε. όσο και σε σχέση µε την Ελλάδα.
Η επιλογή σας να υποστηριχθεί η ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στο Συµβούλιο της Ευρώπης σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως στο εσωτερικό και προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της Σερβίας. Τι οδήγησε στην αλλαγή της στάσης της Ελλάδας στο θέµα;
Κατ’ αρχάς δεν οδήγησε σε αλλαγή στάσης της Ελλάδας. Η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί στάση αποχής ως προς τα ενταξιακά αιτήµατα του Κοσσυφοπεδίου σε διεθνείς οργανισµούς. Από εµένα η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συµβουλίου της Ευρώπης ζήτησε να αξιολογήσω το πλαίσιο δηµοκρατίας, κράτους δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Επειτα από µεγάλη πίεση καταφέραµε να αποκαταστήσουµε την περιουσία του σηµαντικότερου Ορθόδοξου σερβικού µοναστηριού, της Μονής Βισόκι Ντέτσανι, αναγκάζοντας την κυβέρνηση στην Πρίστινα να επιστρέψει 240 στρέµµατα γης. Καταφέραµε επίσης να δεσµεύσουµε τις Αρχές του Κοσόβου σε µακροσκελή λίστα από υποχρεώσεις που αποσκοπούν πρωτίστως στην εγγύηση των δικαιωµάτων και των περιουσιών της σερβικής µειονότητας. Μετά την επιτυχή έκβαση για τον σερβικό πληθυσµό αυτών των διεκδικήσεων, έκανα µία θετική εισήγηση. Αντιλαµβάνοµαι πόσο δύσκολο είναι το θέµα και πόσο περίπλοκο για να το κατανοήσει η κοινή γνώµη, αλλά για µένα δεν υπάρχει άλλοθι άγνοιας. Και πρέπει να συνειδητοποιήσουµε ότι το Κοσσυφοπέδιο δεν µπορεί να µείνει «µαύρη τρύπα» των ανθρωπίνων δικαιωµάτων σε ολόκληρα τα Βαλκάνια. Οι «µαύρες τρύπες» έχουν το κακό να εκδικούνται.
Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή
Αναφορικά µε το διακύβευµα των επερχόµενων ευρωεκλογών, τονίζει πως «το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει να αντιµετωπίσει µεγάλες προκλήσεις και πρωτόγνωρες απειλές», προσθέτοντας ότι «δεν µπορεί πια η Ευρώπη να συνεχίσει να ακολουθεί την πολιτική που ακολουθούσε επί χρόνια, βασίζοντας την ενεργειακή της ασφάλεια στους Ρώσους και την άµυνά της στους Αµερικανούς».
Κυρία Μπακογιάννη, µία εβδοµάδα προ των ευρωεκλογών, ποιο θα ορίζατε ως διακύβευµα της κάλπης της επόµενης Κυριακής; Πώς θα επηρεαζόταν η πολιτική σταθερότητα στην περίπτωση ποσοστού µικρότερου από τον πήχυ που έχει τεθεί;
Οι ευρωεκλογές της 9ης Ιουνίου είναι πολύ κρίσιµες για το µέλλον της Ευρώπης και της Ελλάδας µέσα σε αυτή. Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα έχει να αντιµετωπίσει µεγάλες προκλήσεις και πρωτόγνωρες απειλές. Τα αµυντικά θέµατα της Ευρώπης είναι πλέον πάνω στο τραπέζι. ∆εν µπορεί πια η Ευρώπη να συνεχίσει να ακολουθεί την πολιτική που ακολουθούσε επί χρόνια, βασίζοντας την ενεργειακή της ασφάλεια στους Ρώσους και την άµυνά της στους Αµερικανούς. Είµαστε πλέον σε µια τελείως διαφορετική φάση. Αρα θα χρειαστεί να αναζητηθούν µεγάλες συµφωνίες κορυφής για να µπορέσει η Ευρώπη να διατηρήσει την αυτονοµία της αλλά και την ασφάλειά της. Οσο περισσότεροι Ελληνες συµµετέχουν στο ΕΛΚ, που αυτή τη στιγµή δίνει τον τόνο στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, τόσο µεγαλύτερη επιρροή θα έχουµε στις αποφάσεις. Στις αποφάσεις για τους Ελληνες αγρότες και την ΚΑΠ, για την ασφάλειά µας και την πρόταση του πρωθυπουργού για κοινή ευρωπαϊκή αµυντική ασπίδα, για την οικονοµία και την κλιµατική αλλαγή. Αρα είναι πολύ σηµαντικό για το αύριο της χώρας µας το να ενισχύσουµε τη Ν.∆., στέλνοντας περισσότερους βουλευτές στην Ευρωβουλή και έτσι να ενδυναµώσουµε τη φωνή του Κυριάκου Μητσοτάκη. Οµως, ας µη γελιόµαστε, αν οι πολίτες επιλέξουν τη διαµαρτυρία, αυτό θα αποπροσανατολίσει την πολιτική συζήτηση από τα πραγµατικά προβλήµατα της κοινωνίας και την επίλυσή τους.
Η υποψηφιότητα Μπελέρη, και µία ενδεχόµενη εκλογή του, πώς µπορεί να επηρεάσει τις ελληνοαλβανικές σχέσεις και την ευρωπαϊκή πορεία της Αλβανίας; Σας ανησυχούν οι εθνικιστικού τύπου εξάρσεις του Ράµα;
Με ανησυχούν οι εθνικιστικού τύπου εξάρσεις συνολικά στα Βαλκάνια. Η αναζωπύρωση του εθνικισµού και του λαϊκισµού σε µια τόσο ευαίσθητη περιοχή είναι ίσως το µεγαλύτερο πρόβληµα το οποίο θα αντιµετωπίσουµε τα επόµενα χρόνια. Οφείλω να αναγνωρίσω ότι µερικώς ευθύνεται και η Ευρωπαϊκή Ενωση, γιατί την τελευταία πενταετία, µεταξύ κορονοϊού και Ουκρανίας, τα Βαλκάνια βρέθηκαν πολύ χαµηλά στην ατζέντα. Εχουµε τεράστια ευθύνη και δεν πρέπει να επιτρέψουµε να διολισθήσει η κατάσταση σε ακόµα µεγαλύτερη ένταση από αυτή που έχουµε σήµερα. Η εκλογή Μπελέρη θα αναδείξει τα δικαιώµατα της εθνικής µας µειονότητας, τα οποία σήµερα καταπατώνται από την Αλβανία. Από εκεί και πέρα η ενταξιακή πορεία της Αλβανίας στην Ευρώπη περνάει µέσα από τον σεβασµό των ανθρωπίνων δικαιωµάτων και την ύπαρξη κράτους δικαίου στην Αλβανία. ∆εν υπάρχει Ευρώπη αλά καρτ για καµία χώρα που επιθυµεί να µπει στην Ε.Ε.
Η Ν.∆. καταψήφισε τη Συµφωνία των Πρεσπών και βλέπουµε πως η ενίσχυση του VMRO δηµιούργησε προβλήµατα. Ποια θα είναι η επόµενη ηµέρα για τη Β. Μακεδονία αν συνεχίσει η νέα ηγεσία να αρνείται την εφαρµογή της Συµφωνίας και να µην προωθεί τη συνταγµατική αναθεώρηση που έχει δεσµευτεί στη Βουλγαρία;
Αυτό που σας είπα για την Αλβανία ισχύει και για τη Βόρεια Μακεδονία. Η λογική του είπα-ξείπα στην εξωτερική πολιτική και στις διεθνείς συµφωνίες δεν µπορεί να υπάρξει και δεν γίνεται ανεκτή. Εκ των πραγµάτων, η Βόρεια Μακεδονία θα υποχρεωθεί να ξεχάσει τις κορόνες, να ξεχάσει τους λαϊκισµούς και τους εθνικισµούς και να δει το πραγµατικό συµφέρον των πολιτών της, το οποίο είναι να σεβαστεί τη Συνθήκη των Πρεσπών και να την εφαρµόσει πλήρως. Αυτό άλλωστε κάνουµε κι εµείς, που έχουµε σηµαντικές διαφωνίες µε τη Συνθήκη των Πρεσπών, όµως σεβόµαστε ότι είναι µια συµφωνία που υπέγραψε η χώρα µας.
Ποιες επιλογές έχει η ελληνική πλευρά και ποια στάση εκτιµάτε ότι θα πρέπει να κρατήσει απέναντι στα Σκόπια;
Την ίδια που θα κρατήσει ολόκληρη η Ευρώπη. Ολόκληρη η Ευρώπη δεν θα δεχθεί να υπάρξει αµφισβήτηση της Συνθήκης των Πρεσπών. Αρα δεν θα χρειαστεί κάποια ειδική πολιτική συνεννόηση, όπως υποχρεωθήκαµε να κάνουµε εµείς στο Βουκουρέστι το 2008. Εκείνη την εποχή η Ελλάδα ήταν µόνη και ξεκίνησε έναν αγώνα να βρει συµµάχους για να µην επιτραπεί η είσοδος των Σκοπίων στο ΝΑΤΟ. Και τους βρήκε. Σήµερα η Ελλάδα είναι µαζί µε όλα τα υπόλοιπα κράτη της Ευρώπης. Αρα, το µήνυµα θα είναι ευρωπαϊκό, δεν θα είναι ελληνικό και µόνο. Αν η Βόρεια Μακεδονία δεν τηρήσει τη συµφωνία µόνο να χάσει έχει, τόσο σε σχέση µε την Ε.Ε. όσο και σε σχέση µε την Ελλάδα.
Η επιλογή σας να υποστηριχθεί η ένταξη του Κοσσυφοπεδίου στο Συµβούλιο της Ευρώπης σχολιάστηκε ποικιλοτρόπως στο εσωτερικό και προκάλεσε τη δυσαρέσκεια της Σερβίας. Τι οδήγησε στην αλλαγή της στάσης της Ελλάδας στο θέµα;
Κατ’ αρχάς δεν οδήγησε σε αλλαγή στάσης της Ελλάδας. Η ελληνική κυβέρνηση διατηρεί στάση αποχής ως προς τα ενταξιακά αιτήµατα του Κοσσυφοπεδίου σε διεθνείς οργανισµούς. Από εµένα η Κοινοβουλευτική Συνέλευση του Συµβουλίου της Ευρώπης ζήτησε να αξιολογήσω το πλαίσιο δηµοκρατίας, κράτους δικαίου και ανθρωπίνων δικαιωµάτων. Επειτα από µεγάλη πίεση καταφέραµε να αποκαταστήσουµε την περιουσία του σηµαντικότερου Ορθόδοξου σερβικού µοναστηριού, της Μονής Βισόκι Ντέτσανι, αναγκάζοντας την κυβέρνηση στην Πρίστινα να επιστρέψει 240 στρέµµατα γης. Καταφέραµε επίσης να δεσµεύσουµε τις Αρχές του Κοσόβου σε µακροσκελή λίστα από υποχρεώσεις που αποσκοπούν πρωτίστως στην εγγύηση των δικαιωµάτων και των περιουσιών της σερβικής µειονότητας. Μετά την επιτυχή έκβαση για τον σερβικό πληθυσµό αυτών των διεκδικήσεων, έκανα µία θετική εισήγηση. Αντιλαµβάνοµαι πόσο δύσκολο είναι το θέµα και πόσο περίπλοκο για να το κατανοήσει η κοινή γνώµη, αλλά για µένα δεν υπάρχει άλλοθι άγνοιας. Και πρέπει να συνειδητοποιήσουµε ότι το Κοσσυφοπέδιο δεν µπορεί να µείνει «µαύρη τρύπα» των ανθρωπίνων δικαιωµάτων σε ολόκληρα τα Βαλκάνια. Οι «µαύρες τρύπες» έχουν το κακό να εκδικούνται.
Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή