Σε μια νέα, σύνθετη ευρωπαϊκή διαπραγμάτευση εισέρχεται πλέον ο Κυριάκος Μητσοτάκης, καθώς, μετά το «πράσινο φως» από το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο για την ανανέωση της θητείας της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν στο τιμόνι της Κομισιόν, ανοίγει ο δρόμος για τη συζήτηση κάθε ηγέτη ξεχωριστά με τη Γερμανίδα πολιτικό για το χαρτοφυλάκιο που θα πάρει η χώρα του στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή της πενταετίας 2024-2029. Μαργαρίτης Σχοινάς, Απόστολος Τζιτζικώστας, Γιώργος Γεραπετρίτης, Νίκη Κεραμέως, Σταύρος Παπασταύρου και Θανάσης Μπακόλας είναι τα ονόματα που ακούγονται στο παρασκήνιο για τον επόμενο Ελληνα επίτροπο.

Ο Ελληνας πρωθυπουργός μπαίνει από θέση ισχύος στη συγκεκριμένη διαβούλευση, καθώς ήταν (μαζί με τον Ντόναλντ Τουσκ) ο ένας από τους δύο πρωθυπουργούς που υπέγραψαν την υποψηφιότητα της Φον ντερ Λάιεν για να διεκδικήσει εκ νέου τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Λαϊκού Κόμματος, και στη συνέχεια ένας από τους δύο διαπραγματευτές εκ μέρους του ΕΛΚ για να διεκδικήσει πλέον τη στήριξη του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου.

Φον Ντερ Λάιεν, Κόστα και Κάλας στην ΕΕ

Αυτό έγινε εφικτό αργά το βράδυ της Πέμπτης στις Βρυξέλλες, παρά τις ισχυρές αντιδράσεις που προέβαλαν η Τζόρτζια Μελόνι της Ιταλίας και ο Βίκτορ Ορμπαν της Ουγγαρίας. Είχε προηγηθεί η τηλεδιάσκεψη των έξι διαπραγματευτών (Κυριάκος Μητσοτάκης-Ντόναλντ Τουσκ, Ολαφ Σολτς-Πέδρο Σάντσεθ, Εμανουέλ Μακρόν-Μαρκ Ρούτε) των τριών πολιτικών ομάδων που αθροιστικά έχουν την πλειοψηφία στο Ευρωκοινοβούλιο (ΕΛΚ, Σοσιαλιστές και Φιλελεύθεροι αντίστοιχα), όπου υπήρξε συναίνεση των τριών πολιτικών οικογενειών για κοινή πρόταση: Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν για την προεδρία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Αντόνιο Κόστα για την προεδρία του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Κάγια Κάλας για τη θέση της ύπατου εκπροσώπου της Ε.Ε. για την εξωτερική πολιτική.

Η συμφωνία εγκρίθηκε κατά πλειοψηφία από τη Σύνοδο Κορυφής κι έτσι ο πρώην πρωθυπουργός της Πορτογαλίας είναι και πλέον επισήμως ο διάδοχος του Σαρλ Μισέλ για τα επόμενα δυόμισι χρόνια - η Φον ντερ Λάιεν, ωστόσο, χρειάζεται την έγκριση του Ευρωκοινοβουλίου.

Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο: Στις 16 Ιουλίου θα συνεδριάσει πρώτη φορά με τη νέα του σύνθεση

Θυμίζουμε ότι στο νέο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο το ΕΛΚ συγκεντρώνει 188 έδρες (από 176), οι Σοσιαλιστές και Δημοκράτες 136 (από 139) και οι Κεντρώοι-Φιλελεύθεροι του Renew 75 (από 102). Οι Συντηρητικοί του ECR είναι τρίτη δύναμη με 83 έδρες, εξ ου και ο εκνευρισμός της Μελόνι που δεν τη συμπεριέλαβαν στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων. Αθροιστικά, τα τρία κόμματα που συνήψαν τη συμφωνία έχουν την απόλυτη πλειοψηφία, με 399 ευρωβουλευτές σε σύνολο 720. Ακόμα, για παράδειγμα, κι αν ένα 10% καταψηφίσει τη Φον ντερ Λάιεν (σ.σ.: Η ψηφοφορία είναι μυστική και ήδη η γαλλική Δεξιά, για παράδειγμα, έχει αφήσει να εννοηθεί ότι θα καταψηφίσει), η Γερμανίδα πρόεδρος της Κομισιόν συγκεντρώνει –έστω και οριακά– το απαιτούμενο όριο των 361 ψήφων για να επανεκλεγεί. Το Κοινοβούλιο με τη νέα του σύνθεση θα συνεδριάσει πρώτη φορά στις 16 Ιουλίου και η ψηφοφορία αναμένεται να διεξαχθεί στις 17 ή στις 18 του μηνός. «Δεν νομίζω ότι το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο θα προκαλέσει θεσμική κρίση», απαντά στα «Π» αξιωματούχος των Βρυξελλών, στον οποίο θέσαμε το ενδεχόμενο να μη συγκεντρώσει η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν την απόλυτη πλειοψηφία και έτσι να απορριφθεί η υποψηφιότητά μας.

Εντατικό «μασάζ» προς τους ευρωβουλευτές

Στις δύο εβδομάδες που μεσολαβούν μέχρι την ψηφοφορία, το «μασάζ» από ηγέτες κρατών και κυβερνήσεων προς τους ευρωβουλευτές τους θα είναι εντατικό, ώστε να διασφαλιστεί η ανανέωση της θητείας της προέδρου της Κομισιόν.

Το ίδιο διάστημα, ωστόσο, θα πάρουν «φωτιά» οι διαπραγματεύσεις των 26 ηγετών με τη Φον ντερ Λάιεν για τη σύνθεση της νέας Επιτροπής. «Η κατανομή των χαρτοφυλακίων είναι αρμοδιότητα της προέδρου της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η Ελλάδα θα επιδιώξει σίγουρα ένα δυνατό χαρτοφυλάκιο, το οποίο θα μας επιτρέψει να κάνουμε για ακόμα μία φορά αισθητή την παρουσία μας σε ευρωπαϊκό επίπεδο», δήλωσε ο Κυριάκος Μητσοτάκης τα ξημερώματα της Παρασκευής από τις Βρυξέλλες.

Τα δυνατά «χαρτοφυλάκια»

Η διατήρηση της αντιπροεδρίας (είναι έξι συνολικά), που έχει για πρώτη φορά η Ελλάδα από το 2019 με τον Μαργαρίτη Σχοινά, δεν αποτελεί προτεραιότητα για τον κ. Μητσοτάκη, που επιδιώκει ένα καλό χαρτοφυλάκιο. Εμπειρος πλέον στα ευρωπαϊκά πράγματα, περιμένει να δει και ποιες αρμοδιότητες θα έχει τελικά κάθε χαρτοφυλάκιο και «ζυγίζει» ποια είναι εκείνα που θα έχουν μεγαλύτερη σημασία για τα ζητήματα που ενδιαφέρουν άμεσα την Ελλάδα. Τέτοια είναι, για παράδειγμα, η υπό σύσταση θέση του επιτρόπου για την άμυνα, όπου ο Ελληνας πρωθυπουργός έχει ήδη καταθέσει πρόταση για τη θέσπιση ενός ενιαίου αμυντικού ευρωπαϊκού Ταμείου, το οποίο θα μπορούσε, για παράδειγμα, να χρηματοδοτήσει μια ενιαία ευρωπαϊκή αεράμυνα. «Δεν μπορεί να ισχυριζόμαστε ότι πρέπει να ενισχύσουμε την αμυντική δυνατότητα της Ευρώπης και να παραγνωρίζουμε το γεγονός ότι αυτό δεν μπορεί να γίνει μόνο από τους εθνικούς προϋπολογισμούς», δήλωσε από τις Βρυξέλλες μετά τη Σύνοδο Κορυφής ο πρωθυπουργός.

Ενδιαφέρον υπάρχει και για τη θέση του επιτρόπου με αρμοδιότητα τη διεύρυνση, που θα δώσει ένα επιπλέον θεσμικό και επίσημο εργαλείο -έστω και εμμέσως στην Ελλάδα στις διαπραγματεύσεις με τις έξι χώρες των Δυτικών Βαλκανίων, ιδίως, δε, με την Αλβανία και τη Βόρεια Μακεδονία, στον μακρύ δρόμο που έχουν για την ένταξή τους στην Ευρωπαϊκή Ενωση. Ο κ. Μητσοτάκης κατά την παρέμβασή του στη Σύνοδο, όπως αποκάλυψε ο ίδιος, κατέστησε σαφές ότι, «εάν τα Σκόπια επιμείνουν σε αυτή τη γραμμή, θα καταστήσουν ουσιαστικά εξαιρετικά δύσκολη -αν όχι θα ακυρώσουν στην πράξη- οποιαδήποτε διαδικασία άμεσης σύγκλισης με την ευρωπαϊκή οικογένεια». Σημαντικά για την Ελλάδα χαρτοφυλάκια είναι και αυτά της γεωργίας και της ενέργειας.

*Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»