Δημογραφικό: Έρχεται πακέτο μέτρων για την επίλυσή του - Εντατικές συσκέψεις για το τελικό Εθνικό Σχέδιο Δράσης - Το συνολικό πλάνο της κυβέρνησης
Οι παρεμβάσεις που βρίσκονται στο ''τραπέζι''
Συσκέψεις μεταξύ των υπουργείων Οικογενείας, Οικονομίας, Υγείας, Παιδείας και Επικρατείας για το δημογραφικό
Κωστας Παπαχλιμιντζος
Το Εθνικό Σχέδιο Δράσης για τη Δημογραφία και την Οικογένεια είναι το επόμενο μεγάλο στοίχημα για την κυβέρνηση, που βλέπει πλέον το ζήτημα της υπογεννητικότητας να λαμβάνει ολοένα και πιο ανησυχητικές διαστάσεις. Αντικείμενο του έργου αυτού, πάνω στο οποίο εργάζεται τον τελευταίο χρόνο η αρμόδια υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας, Σοφία Ζαχαράκη, αποτελεί η δημιουργία ενός ενιαίου εθνικού σχεδίου, με τη συμμετοχή όλων των υπουργείων, της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και της Κοινωνίας των Πολιτών, προκειμένου να αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα του Δημογραφικού.
Τα στοιχεία -που αποτέλεσαν και το έναυσμα για την πρωτοβουλία αυτή- μιλούν από μόνα τους: Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας το 2001 ήταν 10.934.097, ενώ το 2021 είχε μειωθεί κατά μισό εκατομμύριο (-4,6%) και είχε φτάσει τα 10.432.481. Ο ετήσιος αριθμός των γεννήσεων το 2001 ήταν 102.282, ενώ το 2021 76.541, μία μείωση της τάξης του 25,2%! Ο μέσος όρος παιδιών στην Ελλάδα είναι 1,4 ανά οικογένεια, όταν απαιτούνται, με βάση τα σχετικά μαθηματικά μοντέλα, τουλάχιστον 2,1 παιδιά ανά οικογένεια, όχι για να αυξηθεί ο πληθυσμός, αλλά για να παραμείνει σταθερός στα σημερινά επίπεδα.
Η Σοφία Ζαχαράκη βρίσκεται το τελευταίο διάστημα σε έναν πυρετό διαβουλεύσεων με άλλα μέλη της κυβέρνησης, καθώς την τελευταία εβδομάδα συναντήθηκε για το ζήτημα αυτό με τον υπουργό Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, και τον υπουργό Επικρατείας Μάκη Βορίδη. Ακολουθεί συνάντηση με τον υπουργό Παιδείας, Κυριάκο Πιερρακάκη, ενώ είναι σε τακτική επικοινωνία με τον υφυπουργό Οικονομικών, Θάνο Πετραλιά, που περνάει από «κόσκινο» τις εξαγγελίες που θα περιέχει το τελικό σχέδιο ως προς τη δημοσιονομική τους επίπτωση. Επικοινωνία έχει μεταξύ άλλων και με τον υπουργό Υγείας, Αδωνι Γεωργιάδη, όπου, μεταξύ άλλων, εξετάζεται κατά πληροφορίες το ενδεχόμενο ένα από τα μέτρα να είναι η κάλυψη όλων των βασικών μαιευτικών εξετάσεων για ασφαλισμένες μέλλουσες μητέρες ή η κάλυψη όλων των παιδιατρικών εξετάσεων για τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 2 ή 3 ετών.
Στο Μέγαρο Μαξίμου επιθυμούν να παρουσιαστεί το σχέδιο στο επόμενο Υπουργικό Συμβούλιο, που πιθανώς θα συνεδριάσει στις 30 Ιουλίου, αν και ακούγεται η ένσταση ότι δεν πρέπει να «καεί» εν μέσω θέρους μια πρωτοβουλία τέτοιου βεληνεκούς, που έχει ως ορίζοντα υλοποίησης την περίοδο 2025-2035.
Πριν από λίγες μέρες, η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, ανακοίνωσε την επέκταση του επιδόματος μητρότητας με αναδρομική ισχύ, από τον Νοέμβριο του 2022, σε νέες κατηγορίες εργαζόμενων μητέρων. Οπως μάλιστα επεσήμανε, το 2022 η άδεια μητρότητας επεκτάθηκε από τους έξι στους εννέα μήνες, το 2023 διευρύνθηκε η παροχή και συμπεριλήφθηκαν οι αυτοαπασχολούμενες, οι ελεύθερες επαγγελματίες και οι αγρότισσες και τώρα η ρύθμιση επεκτείνεται στις εργαζόμενες μητέρες σε ΔΕΚΟ, τράπεζες και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Κάτι που, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται στο πλαίσιο του εθνικού σχεδίου για το Δημογραφικό είναι μετά την ολοκλήρωση της άδειας η μητέρα να έχει ένα διάστημα ακόμα στο οποίο θα τηλεργάζεται, ώστε να μπορεί και τους μήνες αυτούς να παραμένει εντός της οικίας της.
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτιμά ότι το Δημογραφικό είναι μακροπρόθεσμα το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, παρόλο που είναι κάτι με το οποίο έρχονται αντιμέτωπες ουσιαστικά όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Στις συζητήσεις που γίνονται υπογραμμίζει τις παρεμβάσεις που ήδη έχουν γίνει, όπως το επίδομα γέννας, που στη συνέχεια αυξήθηκε, το επίδομα μητρότητας που προαναφέραμε, η θέσπιση πλαφόν στο περιθώριο κέρδους στο βρεφικό γάλα, τα vouchers για βρεφονηπιακούς σταθμούς ύψους 365 εκατ. ευρώ, οι «Νταντάδες της γειτονιάς», τα προγράμματα στεγαστικής πολιτικής, όπως το «Σπίτι μου», και η θέσπιση κοινωνικού τιμολογίου ρεύματος πολυτέκνων. Αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι πρέπει να γίνουν σημαντικά βήματα ακόμα.
Ένα από αυτά είναι η αύξηση στο επίδομα παιδιού για το δεύτερο και το τρίτο παιδί, που εκτιμά ότι θα είναι ένα ισχυρό κίνητρο για τα ζευγάρια που έχουν ήδη αποφασίσει να τεκνοποιήσουν. «Εγώ θα εστίαζα την προσοχή μου σε οικογένειες που έχουν ήδη παιδιά, που έχουν ένα παιδί και αντιμετωπίζουν δυσκολία να πάνε για δεύτερο παιδί. Αυτό έχω συζητήσει με το αρμόδιο υπουργείο για τις οικογένειες με ένα παιδί που θέλουν να κάνουν δεύτερο, με δύο παιδιά που θέλουν να πάνε για τρίτο», είχε πει πρόσφατα ο πρωθυπουργός, που εξετάζει σοβαρά την πρόταση αυτή για αύξηση του επιδόματος με τον τρόπο αυτό.
Σε σχέση με τους τριτέκνους, η πρόταση για εξίσωση με τους πολυτέκνους που έχει πέσει στο τραπέζι αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες υλοποίησης, καθώς το ετήσιο δημοσιονομικό κόστος θα είναι πολύ υψηλό και δύσκολα διαχειρίσιμο από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό που θα μπορούσε, ωστόσο, να προχωρήσει είναι ένα πάγιο αίτημα των συλλόγων των τριτέκνων, η διά βίου αναγνώριση της τριτεκνικής ιδιότητας, ώστε να εξαλειφθούν τα προβλήματα που προκύπτουν όταν κάποιο από τα τέκνα παύει να είναι προστατευόμενο μέλος. Μια δεύτερη ενίσχυση προς τις οικογένειες με τρία παιδιά που επίσης εξετάζεται σοβαρά είναι η επιπλέον μοριοδότηση για τις μεταθέσεις στον τόπο της κατοικίας τους, κάτι που αφορά εν γένει εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους στο Δημόσιο.
Αλλη μία πρόταση που έχει διατυπωθεί και αξιολογείται θετικά αφορά τις πολύτεκνες οικογένειες και τη μερική «απελευθέρωση» των μετεγγραφών στα πανεπιστήμια για τα τέκνα τους. Να μην ισχύουν, δηλαδή, πλήρως τα αυστηρότερα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί τα τελευταία χρόνια για τη μετεγγραφή ενός φοιτητή από ένα ΑΕΙ σε άλλο. Ωστόσο, μια δικλίδα που ενδέχεται να μπει είναι η απελευθέρωση αυτή να αφορά μόνο φοιτητές που μένουν στην επαρχία και θέλουν να είναι κοντά στον τόπο διαμονής τους, συνεπώς να επιτρέπει τη μετακίνηση μεταξύ πανεπιστημίων της Περιφέρειας και από τα πανεπιστήμια της Αττικής προς εκείνα της υπόλοιπης Ελλάδας και όχι το αντίστροφο.
Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»
Τα στοιχεία -που αποτέλεσαν και το έναυσμα για την πρωτοβουλία αυτή- μιλούν από μόνα τους: Ο συνολικός πληθυσμός της χώρας το 2001 ήταν 10.934.097, ενώ το 2021 είχε μειωθεί κατά μισό εκατομμύριο (-4,6%) και είχε φτάσει τα 10.432.481. Ο ετήσιος αριθμός των γεννήσεων το 2001 ήταν 102.282, ενώ το 2021 76.541, μία μείωση της τάξης του 25,2%! Ο μέσος όρος παιδιών στην Ελλάδα είναι 1,4 ανά οικογένεια, όταν απαιτούνται, με βάση τα σχετικά μαθηματικά μοντέλα, τουλάχιστον 2,1 παιδιά ανά οικογένεια, όχι για να αυξηθεί ο πληθυσμός, αλλά για να παραμείνει σταθερός στα σημερινά επίπεδα.
Η Σοφία Ζαχαράκη βρίσκεται το τελευταίο διάστημα σε έναν πυρετό διαβουλεύσεων με άλλα μέλη της κυβέρνησης, καθώς την τελευταία εβδομάδα συναντήθηκε για το ζήτημα αυτό με τον υπουργό Οικονομικών, Κωστή Χατζηδάκη, και τον υπουργό Επικρατείας Μάκη Βορίδη. Ακολουθεί συνάντηση με τον υπουργό Παιδείας, Κυριάκο Πιερρακάκη, ενώ είναι σε τακτική επικοινωνία με τον υφυπουργό Οικονομικών, Θάνο Πετραλιά, που περνάει από «κόσκινο» τις εξαγγελίες που θα περιέχει το τελικό σχέδιο ως προς τη δημοσιονομική τους επίπτωση. Επικοινωνία έχει μεταξύ άλλων και με τον υπουργό Υγείας, Αδωνι Γεωργιάδη, όπου, μεταξύ άλλων, εξετάζεται κατά πληροφορίες το ενδεχόμενο ένα από τα μέτρα να είναι η κάλυψη όλων των βασικών μαιευτικών εξετάσεων για ασφαλισμένες μέλλουσες μητέρες ή η κάλυψη όλων των παιδιατρικών εξετάσεων για τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 2 ή 3 ετών.
Στο Μέγαρο Μαξίμου επιθυμούν να παρουσιαστεί το σχέδιο στο επόμενο Υπουργικό Συμβούλιο, που πιθανώς θα συνεδριάσει στις 30 Ιουλίου, αν και ακούγεται η ένσταση ότι δεν πρέπει να «καεί» εν μέσω θέρους μια πρωτοβουλία τέτοιου βεληνεκούς, που έχει ως ορίζοντα υλοποίησης την περίοδο 2025-2035.
Διαβάστε ακόμα: "Ανάβει" το πράσινο φως ο Μητσοτάκης για τον ανασχηματισμό των γενικών γραμματέων - Στο "κάδρο" για το ΥΠΕΣ ο Κάρναβος
Πριν από λίγες μέρες, η υπουργός Εργασίας, Νίκη Κεραμέως, ανακοίνωσε την επέκταση του επιδόματος μητρότητας με αναδρομική ισχύ, από τον Νοέμβριο του 2022, σε νέες κατηγορίες εργαζόμενων μητέρων. Οπως μάλιστα επεσήμανε, το 2022 η άδεια μητρότητας επεκτάθηκε από τους έξι στους εννέα μήνες, το 2023 διευρύνθηκε η παροχή και συμπεριλήφθηκαν οι αυτοαπασχολούμενες, οι ελεύθερες επαγγελματίες και οι αγρότισσες και τώρα η ρύθμιση επεκτείνεται στις εργαζόμενες μητέρες σε ΔΕΚΟ, τράπεζες και Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης. Κάτι που, σύμφωνα με πληροφορίες, εξετάζεται στο πλαίσιο του εθνικού σχεδίου για το Δημογραφικό είναι μετά την ολοκλήρωση της άδειας η μητέρα να έχει ένα διάστημα ακόμα στο οποίο θα τηλεργάζεται, ώστε να μπορεί και τους μήνες αυτούς να παραμένει εντός της οικίας της.
Τα επιδόματα που θα βοηθήσουν στην επίλυση του δημογραφικού
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης εκτιμά ότι το Δημογραφικό είναι μακροπρόθεσμα το μεγαλύτερο πρόβλημα που αντιμετωπίζει η Ελλάδα, παρόλο που είναι κάτι με το οποίο έρχονται αντιμέτωπες ουσιαστικά όλες οι ευρωπαϊκές χώρες. Στις συζητήσεις που γίνονται υπογραμμίζει τις παρεμβάσεις που ήδη έχουν γίνει, όπως το επίδομα γέννας, που στη συνέχεια αυξήθηκε, το επίδομα μητρότητας που προαναφέραμε, η θέσπιση πλαφόν στο περιθώριο κέρδους στο βρεφικό γάλα, τα vouchers για βρεφονηπιακούς σταθμούς ύψους 365 εκατ. ευρώ, οι «Νταντάδες της γειτονιάς», τα προγράμματα στεγαστικής πολιτικής, όπως το «Σπίτι μου», και η θέσπιση κοινωνικού τιμολογίου ρεύματος πολυτέκνων. Αναγνωρίζει, ωστόσο, ότι πρέπει να γίνουν σημαντικά βήματα ακόμα. Ένα από αυτά είναι η αύξηση στο επίδομα παιδιού για το δεύτερο και το τρίτο παιδί, που εκτιμά ότι θα είναι ένα ισχυρό κίνητρο για τα ζευγάρια που έχουν ήδη αποφασίσει να τεκνοποιήσουν. «Εγώ θα εστίαζα την προσοχή μου σε οικογένειες που έχουν ήδη παιδιά, που έχουν ένα παιδί και αντιμετωπίζουν δυσκολία να πάνε για δεύτερο παιδί. Αυτό έχω συζητήσει με το αρμόδιο υπουργείο για τις οικογένειες με ένα παιδί που θέλουν να κάνουν δεύτερο, με δύο παιδιά που θέλουν να πάνε για τρίτο», είχε πει πρόσφατα ο πρωθυπουργός, που εξετάζει σοβαρά την πρόταση αυτή για αύξηση του επιδόματος με τον τρόπο αυτό.
Σε σχέση με τους τριτέκνους, η πρόταση για εξίσωση με τους πολυτέκνους που έχει πέσει στο τραπέζι αντιμετωπίζει μεγάλες δυσκολίες υλοποίησης, καθώς το ετήσιο δημοσιονομικό κόστος θα είναι πολύ υψηλό και δύσκολα διαχειρίσιμο από τον κρατικό προϋπολογισμό. Αυτό που θα μπορούσε, ωστόσο, να προχωρήσει είναι ένα πάγιο αίτημα των συλλόγων των τριτέκνων, η διά βίου αναγνώριση της τριτεκνικής ιδιότητας, ώστε να εξαλειφθούν τα προβλήματα που προκύπτουν όταν κάποιο από τα τέκνα παύει να είναι προστατευόμενο μέλος. Μια δεύτερη ενίσχυση προς τις οικογένειες με τρία παιδιά που επίσης εξετάζεται σοβαρά είναι η επιπλέον μοριοδότηση για τις μεταθέσεις στον τόπο της κατοικίας τους, κάτι που αφορά εν γένει εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους στο Δημόσιο.
Αλλη μία πρόταση που έχει διατυπωθεί και αξιολογείται θετικά αφορά τις πολύτεκνες οικογένειες και τη μερική «απελευθέρωση» των μετεγγραφών στα πανεπιστήμια για τα τέκνα τους. Να μην ισχύουν, δηλαδή, πλήρως τα αυστηρότερα κριτήρια που έχουν θεσπιστεί τα τελευταία χρόνια για τη μετεγγραφή ενός φοιτητή από ένα ΑΕΙ σε άλλο. Ωστόσο, μια δικλίδα που ενδέχεται να μπει είναι η απελευθέρωση αυτή να αφορά μόνο φοιτητές που μένουν στην επαρχία και θέλουν να είναι κοντά στον τόπο διαμονής τους, συνεπώς να επιτρέπει τη μετακίνηση μεταξύ πανεπιστημίων της Περιφέρειας και από τα πανεπιστήμια της Αττικής προς εκείνα της υπόλοιπης Ελλάδας και όχι το αντίστροφο.
Νέα μέτρα στήριξης για το δημογραφικό
- Κάλυψη όλων των βασικών μαιευτικών εξετάσεων για ασφαλισμένες μέλλουσες μητέρες
- Κάλυψη όλων των παιδιατρικών εξετάσεων για τα παιδιά μέχρι την ηλικία των 2 ή 3 ετών
- Νέα επέκταση του επιδόματος μητρότητας με αναδρομική ισχύ, από τον Νοέμβριο του 2022, και σε νέες κατηγορίες εργαζόμενων μητέρων
- Μετά την ολοκλήρωση της άδειας, η νέα μητέρα να έχει ένα διάστημα ακόμα στο οποίο θα μπορεί να τηλεργάζεται
- Αύξηση στο επίδομα παιδιού για το δεύτερο και το τρίτο παιδί
- Διά βίου αναγνώριση της τριτεκνικής ιδιότητας, ώστε να εξαλειφθούν τα προβλήματα που προκύπτουν όταν κάποιο από τα τέκνα παύει να είναι προστατευόμενο μέλος
- Επιπλέον μοριοδότηση στους τριτέκνους για τις μεταθέσεις στον τόπο της κατοικίας τους, κάτι που αφορά εν γένει εκατοντάδες χιλιάδες εργαζομένους στο Δημόσιο
- Μερική «απελευθέρωση» των μετεγγραφών στα πανεπιστήμια για τα τέκνα πολυτέκνων
- 20.000 επιπλέον δικαιούχοι εντάσσονται στο πρόγραμμα «Σπίτι μου 2»
- Ενίσχυση απασχόλησης νέων κάτω των 30 ετών, απασχόλησης γυναικών και ενθάρρυνσης της απασχόλησης των άνω των 55 ετών
- Επέκταση του πιλοτικού προγράμματος του Προσωπικού Βοηθού
Δημοσιεύθηκε στα «Παραπολιτικά»
