Σε έξι μήνες ακριβώς από σήμερα θα ορκιστεί και θα αναλάβει επισήμως καθήκοντα για την τετραετία 2025-2029 ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Τι θα σημάνει για τη χώρα μας και για τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις αν μπροστά στο Καπιτώλιο δίνει τον όρκο εκείνη την ημέρα ο Ντόναλντ Τραμπ, δεδομένης της πολύ καλής συνεργασίας σε πολλά επίπεδα που έχει αναπτυχθεί μεταξύ Ελλάδας και ΗΠΑ την τελευταία τετραετία;

*Διαβάστε εδώ: Είπε "αντίο" ο Μπάιντεν: Υπέκυψε στις πιέσεις και απέσυρε την υποψηφιότητά του - Το "δαχτυλίδι" στην Κάμαλα Χάρις - Όλο το παρασκήνιο

Η στενή σχέση και η αλληλοεκτίμηση που φέρεται να υπάρχουν μεταξύ Τραμπ και Ερντογάν, αλλά και ο απομονωτισμός των ΗΠΑ, που προκρίνει εν γένει ο υποψήφιος των Ρεπουμπλικανών, έχουν θορυβήσει πολλούς στην Αθήνα – όχι όμως και το Μέγαρο Μαξίμου.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, πέραν φυσικά του υπουργού Εξωτερικών, Γιώργου Γεραπετρίτη, συνομιλεί για τα ζητήματα αυτά με τη διευθύντρια του διπλωματικού του γραφείου, Άννα-Μαρία Μπούρα, και την υφυπουργό Εξωτερικών –και πρώην πρέσβη στην Ου άσινγκτον–, Αλεξάνδρα Παπαδοπούλου.

Η προσέγγιση που γίνεται στις αναλύσεις αυτές για τη σχέση με τις ΗΠΑ επί πιθανής νέας προεδρίας Τραμπ είναι νηφάλια και ρεαλιστική.

Πριν φτάσουμε όμως στη σχέση Μαξίμου - Λευκού Οίκου, έχει σημασία να δούμε μια πολιτική που έχει ακολουθήσει σταθερά ο Έλληνας πρωθυπουργός την τελευταία πενταετία σε σχέση με την Ουάσινγκτον και αυτή είναι η επαφή με τον Λόφο του Καπιτωλίου, τους βουλευτές και τους γερουσιαστές Δημοκρατικών και Ρεπουμπλικανών.

Οι επαφές του πρωθυπουργού με γερουσιαστές από τα δύο στρατόπεδα και το πανίσχυρο Κογκρέσο, το οποίο αποτελεί σταθερό σημείο αναφοράς, ανεξαρτήτως ενοίκου στον Λευκό Οίκο

Με αρκετούς εξ αυτών συναντήθηκε εκ νέου την περασμένη εβδομάδα, στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ, όπως και με τον πρόεδρο της Βουλής των Αντιπροσώπων, Ρεπουμπλικανό Μάικ Τζόνσον, επιβεβαιώνοντας τη σταθμισμένη του επιλογή να έχει διαρκώς ανοιχτούς διαύλους επικοινωνίας και να καλλιεργεί σχέσεις εμπιστοσύνης και συνεργασίας με το αμερικανικό Κογκρέσο και τα ηγετικά του στελέχη, και από τα δύο μεγάλα κόμματα.
Αποκορύφωμα της πολιτικής αυτής τα τελευταία χρόνια ήταν η πρόσκληση που δέχθηκε για πρώτη φορά Έλληνας πρωθυπουργός να μιλήσει στην κοινή Σύνοδο της Γερουσίας και της Βουλής των Αντιπροσώπων των ΗΠΑ, τον Μάιο του 2022.


Δεν τρομάζει

Συνεπώς, ένα σταθερό σημείο αναφοράς πλέον για την ελληνική εξωτερική πολιτική, και δη τις ελληνοαμερικανικές σχέσεις, είναι το πανίσχυρο Κογκρέσο, κάτι που δεν αλλάζει αναλόγως του ενοίκου του Λευκού Οίκου.

Πέραν τούτου, ωστόσο, η ενδεχόμενη επάνοδος των Ρεπουμπλικανών και του Ντόναλντ Τραμπ κάθε άλλο παρά τρομάζει την ελληνική κυβέρνηση.

«Σας θυμίζω ότι η νέα σελίδα στις ελληνοαμερικανικές σχέσεις γράφτηκε επί προεδρίας Τραμπ», επισημαίνει κυβερνητική πηγή με την οποία συνομιλήσαμε σχετικά. Η αναφορά αυτή σχετίζεται με τη συμφωνία MDCA. Τον Οκτώβριο του 2019, οι τότε υπουργοί Εξωτερικών των δύο κρατών, Νίκος Δένδιας και Μάικ Πομπέο, υπέγραψαν την Τροποποίηση του Παραρτήματος της Συμφωνίας –που είχε συναφθεί πρώτη φορά το 1990 μεταξύ Κωνσταντίνου Μητσοτάκη και του επίσης Ρεπουμπλικανού Τζορτζ Μπους–, με στόχο την επικαιροποίηση και την αναγκαία προσαρμογή της Συμφωνίας στις τρέχουσες γεωπολιτικές συνθήκες στην ευρύτερη περιοχή, αναβαθμίζοντας σημαντικά τη στρατηγική σημασία της Ελλάδας.

Μεταξύ άλλων, διευρύνθηκε μέσω της Τροποποίησης το αποτύπωμα της παρουσίας των ΗΠΑ στην Ελλάδα, μέσω της φιλοξενίας αμερικανικών δυνάμεων σε στρατιωτικές εγκαταστάσεις, των οποίων η διοίκηση και ο έλεγχος παραμένουν στην ελληνική πλευρά. Οι εγκαταστάσεις αυτές είναι στην περιοχή της Σούδας (Μαράθι), στην αεροπορική βάση της Λάρισας, στο Στεφανοβίκειο Μαγνησίας και στο λιμάνι της Αλεξανδρούπολης. Την περίοδο εκείνη, οι ΗΠΑ επέλεξαν την Ελλάδα ως μία από τις ελάχιστες ευρωπαϊκές χώρες στις οποί ες επένδυαν για το μέλλον, ενισχύοντας το γεωπολιτικό και στρατηγικό τους αποτύπωμα.


Δεν αμφισβητείται

Η γεωστρατηγική σημασία της Ελλάδας όχι απλώς δεν αμφισβητείται από καμία αμερικανική κυβέρνηση, αλλά ο πόλεμος στην Ουκρανία ήρθε να αναδείξει την Αλεξανδρούπολη ως δεύτερο σημείο-κλειδί, μετά τη Σούδα στην Κρήτη.

Όπως έχει τονίσει σε ανύποπτο χρόνο, σε off the record συζήτηση, ανώτατος παράγοντας του Στέιτ Ντιπάρτμεντ, «μεταξύ του Νόρφολκ (σ.σ.: η μεγαλύτερη ναυτική βάση του κόσμου, στη Βιρτζίνια) και του Περσικού Κόλπου δεν υπάρχει άλλη βάση ελλιμενισμού αεροπλανοφόρου με στρατιωτικό αεροδρόμιο δίπλα».

Όσο για τις καλές σχέσεις που έχουν οι Ντόναλντ Τραμπ και Ταγίπ Ερντογάν, η ίδια κυβερνητική πηγή αναγνωρίζει την πραγματικότητα αυτή, επισημαίνει όμως ότι σε κάθε περίπτωση η ελληνική εξωτερική πολιτική δεν ετεροκαθορίζεται και υπενθυμίζει παράλληλα ότι ο τότε πρόεδρος των ΗΠΑ δεν δίστασε να χρησιμοποιήσει ανά διαστήματα πολύ σκληρή ρη τορική, απειλώντας με «βαριές κυρώσεις» την Τουρκία αν δεν απελευθέρωνε «αμέσως» τον Αμερικανό πάστορα Άντριου Μπράνσον (κάτι που έκανε η Άγκυρα τελικά), αλλά και αργότερα την ανάρτηση Τραμπ πως οι ΗΠΑ θα «καταστρέψουν την Τουρκία οικονομικά, αν επιτεθεί στους Κούρδους» στη Συρία.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 20/07/2024