Αντιφάσεις και αναντιστοιχίες στις καταθέσεις που έδωσαν σε Ελλάδα και ΗΠΑ ανακύπτουν από όσα αποκάλυψαν τα πρόσωπα που εξετάστηκαν µε την ιδιότητα των προστατευόµενων µαρτύρων στις δύο πλευρές του Ατλαντικού. Την ίδια στιγµή το κρίσιµο ζήτηµα της -επίσηµης, µε τη «βούλα» της ∆ικαιοσύνης- αποκάλυψης της ταυτότητας της «Αικατερινης Κελέση» και του «Μάξιµου Σαράφη» έρχεται πάλι στην επικαιρότητα. Οι αποκαλύψεις για τα χρηµατικά ανταλλάγµατα που φέρονται να έλαβαν από τις αµερικανικές Αρχές και ανέρχονται σε δεκάδες εκατοµµύρια ευρώ ζαλίζουν.

Τα κορυφαία πολιτικά πρόσωπα που βρέθηκαν στο «µάτι του κυκλώνα» και κατηγορήθηκαν πως έλαβαν χρηµατικά ανταλλάγµατα από τη Novartis, µε τις κατηγορίες στη συνέχεια να αρχειοθετούνται, το ένα µετά το άλλο ζητούν να βγουν οι «κουκούλες» από τους µάρτυρες «Μάξιµο Σαράφη» και «Αικατερίνη Κελέση». Πρώτος άρχισε τον «χορό» των αιτηµάτων ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαµαράς και ακολούθησαν οι Γιάννης Στουρνάρας, Ανδρέας Λοβέρδος, ενώ και ο Αδωνις Γεωργιάδης ζητά τον αποχαρακτηρισµό τους. Το ζήτηµα θα κριθεί το επόµενο διάστηµα από τον επικεφαλής της Οικονοµικής Εισαγγελίας, Παναγιώτη Καψιµάλη, ο οποίος θα λάβει την τελική απόφαση µετά τις αναφορές που θα του υποβάλουν για το σκέλος των προστατευόµενων µαρτύρων ο επίκουρος οικονοµικός εισαγγελέας Πρωτοδικών και για τους µάρτυρες δηµόσιου συµφέροντος ο οικονοµικός εισαγγελέας Εφετών.


Για τρία χρόνια

Η υπόθεση της Novartis ταλαιπώρησε την πολιτική ζωή της χώρας επί σχεδόν τρία χρόνια. Οι προστατευόµενοι µάρτυρες έπαιξαν καθοριστικό ρόλο στην εµπλοκή των πολιτικών προσώπων, µε τις καταθέσεις τους να µην επιβεβαιώνονται από τα υπόλοιπα στοιχεία. Η αρχειοθέτηση των καταγγελιών στη συνέχεια από τις δικαστικές Αρχές ήταν µονόδροµος. Πλέον, τα πολιτικά πρόσωπα που ταλαιπωρήθηκαν και µπήκαν στο στόχαστρο ζητούν να έχουν το δικαίωµα να κατα θέσουν αγωγές και µηνύσεις και να πάρουν απαντήσεις στο κρίσιµο ερώτηµα γιατί στοχοποιήθηκαν και καταγγέλθηκαν χωρίς κανένα στοιχείο. Σε µια τέτοια περίπτωση, µάλιστα, που οι προστατευόµενοι µάρτυρες βρεθούν χωρίς κουκούλες ενώπιον των δικαστικών Αρχών, πολλοί εκτιµούν πως οι αποκαλύψεις για το τι συνέβη τότε στο παρασκήνιο του σκανδάλου της φαρµακοβιοµηχανίας θα είναι συνταρακτικές. Κι αυτό εάν αναλογιστεί κανείς πως, ενώ η «Αικατερίνη Κελέση» και ο «Μάξιµος Σαράφης» στην Ελλάδα αναφέρονται στις απανωτές καταθέσεις τους σε πολιτικά πρόσωπα, ενώπιον των αµερικανικών Αρχών τα πρόσωπα που κατέθεσαν ως προστατευόµενοι µάρτυρες δεν έκαναν καµία ανάλογη αναφορά. Αλλωστε, αυτό επιβεβαιώθηκε και µε τον πλέον επίσηµο τρόπο όταν έκλεισε η συµφωνία του εξωδικαστικού συµβιβασµού της φαρµακοβιοµηχανίας µε τις αµερικανικές Αρχές.


Εξωδικαστικός συμβιβασμός

Συγκεκριµένα, µε βάση τις καταθέσεις των προστατευόµενων µαρτύρων στις ΗΠΑ, η υπόθεση έκλεισε από τις αµερικανικές Αρχές µε εξωδικαστικό συµβιβασµό, ύψους 345.000.000 δολαρίων, που πλήρωσε η φαρµακοβιοµηχανία για τις αθέµιτες πρακτικές της, χωρίς αναφορές σε πολιτικά πρόσωπα. Οι προστατευόµενοι µάρτυρες ενώπιον των Αρχών των ΗΠΑ κατέθεσαν για τις παράνοµες πρακτικές που χρησιµοποιούσαν προκειµένου να ασκούν επιρροή στις αποφάσεις κυβερνήσεων, οργανισµών και οργάνων για να βοηθήσουν να κυριαρχήσει στον χώρο του φαρµάκου η Novartis Ελλάς. Οι προστατευόµενοι µάρτυρες αναφέρθηκαν ενώπιον των αµερικανικών Αρχών στο δίκτυο που είχε στήσει η Novartis για χρηµατισµό γιατρών και άλλων προσώπων, ώστε να προωθήσει τα συµφέροντά της. Συγκεκριµένα, από τις καταθέσεις των προστατευόµενων µαρτύρων και των άλλων προσώπων προέκυψε πως η θυγατρική της εταιρείας στην Ελλάδα από το 2012 έως το 2015 συµµετείχε σε σχέδιο διαφθοράς για την παροχή αθέµιτων αµοιβών και πραγµάτων αξίας σε ιατρικό προσωπικό, συµπεριλαµβανοµένων των υπαλλήλων κρατικών και κρατικά ελεγχόµενων νοσοκοµείων και κλινικών, για να αποκτήσει αθέµιτο πλεονέκτηµα και να αυξήσει τις πωλήσεις του Lucentis στην Ελλάδα. Επιπλέον, από τις καταθέσεις τους προέκυψε πως από το 2009 περίπου µέχρι και το 2012 η Novartis Ελλάς πραγµατοποίησε επιδηµιολογικές µελέτες που είχαν σχεδιαστεί κυρίως για την προώθηση των πωλήσεων προϊόντων της στην Ελλάδα.

Ωστόσο, σε κανένα σηµείο των καταθέσεων αυτών δεν έγινε αναφορά σε δωροδοκίες της φαρµακοβιοµηχανίας, µε οποιονδήποτε τρόπο, σε πολιτικά πρόσωπα στην Ελλάδα. Αντίθετα, στις ελληνικές εισαγγελικές Αρχές οι αναφορές τους σε πολιτικούς είναι συνεχείς. Η προστατευόµενη µάρτυρας «Αικατερίνη Κελέση» αναφέρεται σε δωροδοκίες σε πολιτικά πρόσωπα, όπως για παράδειγµα ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαµαράς και ο Αδωνις Γεωργιάδης. Κάτι ωστόσο που δεν καταθέτουν στην Αµερική οι προστατευόµενοι µάρτυρες, γεγονός που προκαλεί εύλογα ερωτήµατα. Αντίστοιχες αναφορές κάνει και ο «Μάξιµος Σαράφης». Και οι δυο τους βάζουν στο στόχαστρο τα δέκα πολιτικά πρόσωπα, που στη συνέχεια ερευνήθηκαν από τη ∆ικαιοσύνη και δεν προέκυψε κανένα στοιχείο σε βάρος τους.

Πρόκειται για κρίσιµο στοιχείο στην υπόθεση, καθώς, αν επιβεβαιωθεί µε την αποκάλυψη της πραγµατικής τους ταυτότητας πως πράγµατι άλλα κατέθεσαν στις ΗΠΑ και άλλα στην Ελλάδα, γεννάται το σοβαρό ερώτηµα τι τους οδήγησε να στοχοποιήσουν τα πολιτικά πρόσωπα ενώπιον των ελληνικών Αρχών και γιατί, από τη µία, στην Ελλάδα κάνουν λόγο για µίζες εκατοµµυρίων σε πολιτικούς και, από την άλλη, στις ΗΠΑ τα πρόσωπα που κατέθεσαν ως προστατευόµενοι µάρτυρες δεν το αναφέρουν καν. Σε αυτό το ερώτηµα ζητούν να λάβουν απάντηση τα πολιτικά πρόσωπα, και µάλιστα επιτακτικά.


∆ε θα αποτελέσει έκπληξη

Η αποκάλυψη της ταυτότητας πάντως της «Αικατερίνης Κελέση» και του «Μάξιµου Σαράφη», εφόσον αποφασιστεί από τις εισαγγελικές Αρχές, δεν θα αποτελέσει έκπληξη, καθώς ήδη ο πρώην προστατευόµενος µάρτυρας στην υπόθεση, καθηγητής Νίκος Μανιαδάκης, σε µήνυση που είχε κατατεθεί στην Εισαγγελία Πληµµελειοδικών της Αθήνας στις 5 Ιουνίου 2019 κατονοµάζει την πρώην γραµµατέα του Κωνσταντίνου Φρουζή, Μαρία Μαραγγέλη, και τον πρώην διευθυντή εµπορικής πολιτικής της φαρµακοβιοµηχανίας στην Ελλάδα, Φιλίστορα ∆εστεµπασίδη, ως τους δύο εναποµείναντες µάρτυρες στην υπόθεση. Ο τελευταίος το είχε διαψεύσει, ωστόσο η µαρτυρία του κ. Μανιαδάκη (ο οποίος δεν έχει καταθέσει στις αµε ρικανικές Αρχές) κρίνεται ιδιαίτερα κρίσιµη για την υπόθεση. Η ταυτότητα του Φιλίστορα ∆εστεµπασίδη, άλλωστε, αποκαλύφθηκε και από έγγραφα των αµερικανικών Αρχών, ενώ και η πρώην εισαγγελέας ∆ιαφθοράς Ελένη Τουλουπάκη είχε επιβεβαιώσει σε «εµπιστευτικό έγγραφό της» πως είχε καταφέρει να ταυτοποιήσει ένα -τουλάχιστον- από τα πρόσωπα που κατέθεσαν στις ΗΠΑ και να το καταστήσει προστατευόµενο µάρτυρα στην Ελλάδα.

Πέραν αυτού, τόσο η πρώην γραµµατέας του Κ. Φρουζή όσο και ο κ. ∆εστεµπασίδης έχουν καταθέσει µε τα πραγµατικά τους στοιχεία ενώπιον της Προανακριτικής Επιτροπής της Βουλής. Και εκεί δεν έκαναν καµία αναφορά σε πολιτικά πρόσωπα, γεγονός που επίσης γεννά σοβαρά ερωτήµατα. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, ο δρόµος για τα αιτήµατα των πολιτικών προσώπων για αποχαρακτηρισµό των προστατευόµενων µαρτύρων άνοιξε µε τον Νόµο 5090/2024, µε τον οποίο έγιναν σαρωτικές αλλαγές στους Ποινικούς Κώδικες. Με αυτή τη διάταξη προβλέφθηκε η δυνατότητα του εισαγγελέα να εξετάζει διαρκώς εάν έχουν διαφοροποιηθεί ή εκλείψει οι λόγοι για τους οποίους κάποιος µάρτυρας µπήκε σε καθεστώς προστασίας. Αλλωστε, η ελληνική νοµοθεσία θεωρεί ρητά απαγορευτική την προσδοκία οικονοµικού οφέλους από τους µάρτυρες, οι οποίοι χαρακτηρίστηκαν και παραµένουν και «δηµοσίου συµφέροντος» µε τη σφραγίδα του Αρείου Πάγου, µετά τη διαβίβαση του σχετικού φακέλου στη Βουλή, τον Φεβρουάριο του 2018.

Άδωνις Γεωργιάδης, Υπουργός Υγείας: «Γιατί οι κουκούλες πρέπει να πέσουν τώρα»

Οι πρόσφατες αποκαλύψεις ότι οι µάρτυρες δηµοσίου συµφέροντος για τη Novartis έλαβαν 56 εκατοµµύρια δο λάρια ανοίγουν ένα νέο κεφάλαιο στην πολύκροτη αυτή υπόθεση. Το γεγονός ότι, πέρα από τα πολιτικά κίνητρα για την εξόντωση δέκα πολιτικών προσώπων, υπήρξαν και ισχυρά οικονοµικά κίνητρα περιπλέκει τα πράγµατα και δηµιουργεί νέα δεδοµένα, που χρήζουν διερευνήσεως.

Πρώτον, οι προστατευόµενοι µάρτυρες που δήθεν µίλησαν από την ανάγκη τους για να αποδοθεί δικαιοσύνη τελικά αποδείχθηκε ότι µοιράστηκαν 56 εκατοµµύρια. Μόνο που στην Ελλάδα δεν επιτρέπεται να έχεις ίδιον όφελος για να είσαι προστατευόµενος µάρτυρας. Εποµένως, δεν µπορούν να παραµένουν σε καθεστώς προστασίας.

∆εύτερον, ο νόµος λέει ότι, αν οι προστατευόµενοι µάρτυρες δεν έχουν εισφέρει κάτι ουσιαστικό στη δικαστική έρευνα, αυτοµάτως αίρεται η προστασία τους. Κατηγόρησαν 10 πολιτικά πρόσωπα και τα 10 αθωώθηκαν. Αρα, βάσει του νόµου, δεν εισέφεραν τίποτα στην έρευνα και πρέπει να φύγουν οι κουκούλες.

Τρίτον, το επιχείρηµα ότι κάποιοι εισαγγελείς δεν θέλουν να βγάλουν τις κουκούλες για να µην πλήξουν τον θεσµό του προ στατευόµενου µάρτυρα είναι τελείως σαθρό. Οταν η κυρία Τουλουπάκη ήρε την προστασία από τον κύριο Νίκο Μανιαδάκη, που είχε καταθέσει στην αρχή ως προστατευόµενος µάρτυρας µε το ψευδώνυµο Γιάννης Αναστασίου, και του άσκησε δίωξη, για την οποία τελικά αθωώθηκε, είπε κανείς τότε στην κυρία Τουλουπάκη ότι το να βγάζει την κουκούλα από τον Νίκο Μανιαδάκη πλήττει τον µάρτυρα δηµοσίου συµφέροντος; Οχι, βέβαια.

Εν κατακλείδι, η ∆ικαιοσύνη δεν µπορεί πλέον να µην αξιολογήσει αυτά τα δεδοµένα. Αν δεν πέσουν τώρα οι κουκούλες, τα ψεύδη που είπαν εναντίον µας σε έναν χρόνο από σήµερα θα παραγραφούν και οι άνθρωποι αυτοί θα τη γλυτώσουν. ∆εν θα µπορέσουµε ποτέ να τους φέρουµε ενώπιον του δικαστηρίου και να τους ρωτήσουµε γιατί κατέθεσαν άλλα στην Αµερική και άλλα στην Ελλάδα. Ποιοι και γιατί τους έβαλαν να προβούν σε αυτές τις ψευδείς καταγγελίες. Τι συµφέροντα εξυπηρετούν.

Είµαι βέβαιος ότι η ώρα να βγουν οι κουκούλες έφθασε και η αλήθεια που τόσα χρόνια καρτερικά περιµένουµε θα έρθει στο φως. Ευελπιστώ ότι η ελληνική ∆ικαιοσύνη θα επιτελέσει εις το ακέραιον το έργο της για ακόµα µία φορά.


Ανδρέας Θ. Λυκουρέντζος, πρώην υπουργός Υγείας: «Η σκευωρία έχει πλήρως καταρρεύσει»

Η σκευωρία της υπόθεσης Novartis σε βάρος δέκα πολιτικών από καιρού έχει πλήρως καταρρεύσει, αλλά και οριστικώς µετά τις πρόσφατες εξελίξεις. Καταθέσεις άνευ αποδεικτικών στοιχείων, µε γενικού χαρακτήρα κατηγορίες, οι οποίες στηρίζονται στο «υποθέτω ότι…», απεδείχθησαν παντελώς αναξιόπιστες και φυσικά δεν εξυπηρέτησαν το δηµόσιο συµφέρον. Αποσκοπούσαν µόνον και µόνον στη σπίλωση και στον διασυρµό των αναφερόµενων πολιτικών προσώπων.

Εχω απόλυτη εµπιστοσύνη στην ελληνική ∆ικαιοσύνη, η οποία καλείται, ως ανεξάρτητη, αδέκαστη και αδέσµευτη, όπως ορίζεται η λειτουργία της εκ του Συντάγµατος, να εξετάσει την άρση της προστασίας εκείνων οι οποίοι απεδείχθησαν µη άξιοι αυτής της νοµικής πρόνοιας.

Υπενθυµίζω ότι αµέσως ζήτησα την εξάντληση όλων των προσφερόµενων δυνατοτή των, όπως η εφαρµογή του Αρθρου 86 παράγραφος 5 του Συντάγµατος, για την απόλυτη διαλεύκανση της υπόθεσης σε ό,τι µε αφορούσε.

∆υστυχώς, δεν έτυχα οποιασδήποτε απαντήσεως από τον τότε πρόεδρο της Βουλής. Ελπίζω τώρα οι αιτούµενες απαντήσεις να παρασχεθούν από τους δικαστικούς θεσµούς και να κλείσει η τραγική αυτή περιπέτεια για τους θιγόµενους πολιτικούς αλλά και για τη ∆ηµοκρατία µας, µε την απονοµή δικαιοσύνης προς κάθε κατεύθυνση και, κυρίως, προς τους συκοφάντες και τους καθοδηγητές τους. Εξακολουθεί να ισχύει η προγενέστερη δήλωσή µου ότι θα ασκήσω όλα τα νόµιµα δικαιώµατά µου


Ανδρέας Λοβέρδος, πρόεδρος του κόμματος των Δημοκρατών: «Είναι αναγκαίο να µάθουµε ποιοι ψευδοµαρτύρησαν»

Εχω δηλώσει από την πρώτη στιγµή που ενηµερωθήκαµε κατάπληκτοι για τη σκευωρία Novartis ότι αυτή η υπόθεση θα πάει µέχρι τέλους. Τις ανατριχιαστικές λεπτοµέρειες αυτής της περίπτωσης τις µάθαµε όλοι προϊόντος του χρόνου. Μία µόνο παράµετρος, απολύτως ωστόσο κοµβική, µένει να αποκαλυφθεί για να κλείσει για την πατρίδα µας το µαύρο κεφάλαιο Novartis, µε την ελπίδα ότι δεν θα επαναληφθεί ποτέ ξανά.

Τι γνωρίζουµε, λοιπόν, και τι µένει ακόµη στο σκοτάδι;

Γνωρίζουµε όλοι ότι κατηγορήθηκαν αδίκως δέκα πολιτικά πρόσωπα, γνωρίζουµε όλοι ότι για τα εννέα από αυτά τα πρόσωπα οι κατηγορίες αρχειοθετήθηκαν και, σε ό,τι µε αφορά, απαλλάχθηκαµε οµόφωνο, αµετάκλητο βούλευµα ∆ικαστικού Συµβουλίου. Γνωρίζουµε, επίσης, ότι ολόκληρη αυτή η βδελυρή υπόθεση βασίστηκε αποκλειστικά στις ψευδοµαρτυρίες τριών κουκουλοφόρων µαρτύρων, που η επίσηµη ονοµασία τους είναι µάρτυρες δηµοσίου συµφέροντος. Κι εδώ εντοπίζεται εκείνο που ακόµη δεν γνωρίζουµε. Απίστευτο, και όµως αληθινό! Κατηγορήθηκαν δέκα αθώοι άνθρωποι. Επιχειρήθηκε να θιγεί ανεπανόρθωτα η προσωπική τους τιµή και η πολιτική τους υπόληψη. Αποδείχτηκε περίτρανα η αθωότητά τους, και όµως εκείνοι που ψευδοµαρτύρησαν, και µάλιστα έχοντας πάρει αµοιβή, όπως συναφώς προκύπτει από τις τελευταίες αποκαλύψεις τόσο στη Βουλή όσο και από τον Τύπο, παρα µένουν ακόµη -άκουσον, άκουσον- µάρτυρες δηµοσίου συµφέροντος. Σύµφωνα µε ρεπορτάζ, ο δικηγόρος της υπόθεσης και οι µάρτυρες έλαβαν το ιλιγγιώδες ποσό των 56 εκατοµµυρίων ευρώ. Ποιο ακριβώς, λοιπόν, συµφέρον, και µάλιστα δηµόσιο, προστατεύουν; Αυτό δεν προσκρούει απλώς στην έννοια της κοινής λογικής, προσκρούει πρώτον και κύριον στην έννοια του κράτους ∆ικαίου. Αυτό δεν είναι αστείο, ούτε αµελητέο. Είναι το άπαν για µια αστική ∆ηµοκρατία. Αλίµονο εάν η χώρα µας γυρίσει πίσω σε µελανές εποχές! Είναι απολύτως αναγκαίο να µάθουµε ποιοι ψευδοµαρτύρησαν, αλλά και ποιοι τους ώθησαν να το κάνουν. Εάν αυτό δεν αποκαλυφθεί, η σκευωρία Novartis δεν κλείνει.

Γι’ αυτόν ακριβώς τον λόγο ούτε πρέπει ούτε έχουµε δικαίωµα να αφήσουµε αυτή την παράµετρο σε εκκρεµότητα, γιατί δεν αφορά µόνο πρόσωπα. Αποτέλεσε από την αρχή και παραµένει ζήτηµα ∆ηµοκρατίας. Για όλους αυτούς τους λόγους κατέθεσα αίτηση προς τον εισαγγελέα Οικονοµικού Εγκλήµατος, την οποία κοινοποίησα και στην πρόεδρο και την εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, ώστε να αρθεί η προστασία, να αποκαλυφθεί η ταυτότητα εκείνων που έδωσαν πρόδηλα και αποδεδειγµένα ψεύτικες καταθέσεις και, επιτέλους, να συντελεστεί η τελική κάθαρση της σκευωρίας Novartis.

Μέχρι να γίνει αυτό, ο καθένας από τη θέση που έχει οφείλει να αγωνίζεται για να αποκαλυφθεί η αλήθεια. Και µέχρι να αποκαλυφθεί η αλήθεια θα µετρηθούµε. Ποιοι πραγµατικά νοιαζόµαστε, αγωνιούµε, αγωνιζόµαστε και τελικά µε πράξεις και µε λόγια υπερασπιζόµαστε το κράτος ∆ικαίου στην Ελλάδα και ποιοι απλώς σηκώνουν σκόνη στη θεωρία, αλλά στην πράξη µένουν άλαλοι και άπραγοι, αφήνοντας εγκλήµατα εναντίον αθώων και εναντίον της ∆ηµοκρατίας ατιµώρητα. Προσωπικά θα πάω µέχρι τέλους. Είναι για µένα ζήτηµα ακριβής τιµής.


Γιάννης Στουρνάρας, διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος: «Πρέπει να αποκαλυφθεί η ταυτότητά τους»

Η αίτηση που έκανα στον αρµόδιο εισαγγελέα για αποκάλυψη της ταυτότητας των προστατευόµενων µαρτύρων εδράζεται σε απολύτως ισχυρά νοµικά και δικαιοπολιτικά επιχειρήµατα.

Οι άνθρωποι αυτοί ψευδοµαρτύρησαν, µας συκοφάντησαν, εποµένως πρέπει τώρα να αποκαλυφθεί η ταυτότητά τους, προκειµένου αφενός να αντιµετωπίσουν τον φυσικό τους δικαστή, αφετέρου να εξηγήσουν τα κίνητρα πίσω από την ψευδοµαρτυρία τους.

Θέλω να θυµίσω ότι και οι δέκα πολιτικοί που κατηγορήθηκαν µε βάση την ψευδοµαρτυρία των ανθρώπων αυτών για τη σκευωρία της Novartis, είτε η υπόθεσή τους αρχειοθετήθηκε, διότι ουδέν ευρέθη, είτε αθωώθηκαν. Αρα, είναι θέµα και ∆ικαιοσύνης και ∆ηµοκρατίας η αποκάλυψη της ταυτότητάς τους.


Δημοσιεύθηκε στα "ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ"