Το άγνωστο παρασκήνιο της 24ωρης κρίσης στο Αιγαίο: Γιατί η Τουρκία αποφάσισε να τορπιλίσει τα “ήρεμα νερά”
Το σκηνικό έντασης στο Αιγαίο
Σε επαγρύπνηση το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών, ενεργοποιήθηκαν άμεσα οι διπλωματικοί δίαυλοι επικοινωνίας σε υψηλό επίπεδο
Το ημερολόγιο δείχνει 22 Ιουλίου όταν η Τουρκία αποφασίζει να τορπιλίσει τα ήρεμα νερά που επικρατούν για μεγάλο χρονικό διάστημα στο Αιγαίο και να στήσει σκηνικό έντασης. Αφορμή, οι έρευνες του ιταλικού πλοίου «Ievoli Relume» με σκοπό την εγκατάσταση υποβρύχιου καλωδίου για την ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης - Κύπρου, για τις οποίες η Αθήνα έχει εκδώσει σχετική NAVTEX.
Το σηµείο στο οποίο προκαλείται η ένταση βρίσκεται ουσιαστικά σε ένα µικρό κενό νότια του στενού Κάσου - Καρπάθου που δεν καλύπτεται από ελληνικά χωρικά ύδατα, τα οποία, όπως είναι γνωστό, έχουν έκταση 6 ναυτικών µιλίων. Λίγες ώρες νωρίτερα, αλλά και κατά τη διάρκεια της παραμονής του ιταλικού πλοίου «Ievoli Relume» ανοιχτά της Κάσου, λίγο έξω από τα ελληνικά χωρικά ύδατα, η Τουρκία πραγματοποιεί υπερπτήσεις πάνω από το Αιγαίο, ενώ μέχρι και εκείνη την ώρα ήταν μηδενικές. Αποφασίζοντας να κλιμακώσει την ένταση στο Αιγαίο, η γείτων στέλνει συνολικά 5 πολεμικά πλοία στα ανοιχτά της Κάσου από τη δύναμη των 50 που είχε αναπτύξει, κάνοντας επίδειξη δύναμης στην Κύπρο με αφορμή τη θλιβερή επέτειο από την εισβολή του «Αττίλα».
Το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο
Η Τουρκία επιδίδεται σε μια προσπάθεια να επιβάλει επί του πεδίου το παράνομο τουρκολυβικό μνημόνιο και να υπενθυμίσει τις παράνομες διεκδικήσεις της επί της ελληνικής υφαλοκρηπίδας. Σε όλους ξυπνούν μνήμες από το καλοκαίρι του 2020, όταν η Αγκυρα με το «Ορούτς Ρέις» στο Αιγαίο ανέβασε το θερμόμετρο της έντασης, οδηγώντας πολύ κοντά στο θερμό επεισόδιο. Το ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό από την πρώτη στιγμή βρίσκεται σε αυξημένη επιφυλακή και παράλληλα η Αθήνα αναζητεί και επιδιώκει μια «διπλωματική» απάντηση, για να αποφευχθούν οι περαιτέρω εντάσεις. Νότια της Κάσου αναπτύσσονται η φρεγάτα «Νικηφόρος Φωκάς» και η κανονιοφόρος «Αήττητος», μαζί με ένα περιπολικό ανοιχτής θαλάσσης του Λιμενικού Σώματος. Η Αθήνα επιλέγει να µη δοθεί σήµα κλιµάκωσης, γι' αυτό και στη συνέχεια απλώς θα καταπλεύσει στην περιοχή ένα περιπολικό ανοιχτής θαλάσσης του Λιµενικού.
«Απέναντι», σε διεθνή ύδατα, βρίσκονται οι τουρκικές φρεγάτες «Gökova» και «Göksu», κλάσης Gabya, η κορβέτα «Beykoz», κλάσης Burak, και ακόμα δύο τουρκικά πολεμικά πλοία, που παρακολουθούν στενά τις έρευνες του ιταλικού πλοίου. Την ίδια ώρα, ο Τούρκος πρόεδρος, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, εμφανίζεται για ακόμα μία φορά προκλητικός και εξαπολύει επίθεση κατά του Ελληνα υπουργού Αμυνας, Νίκου Δένδια.
Οι επιθέσεις κατά Δένδια
Ο «σουλτάνος» καλεί τον Κυριάκο Μητσοτάκη «να βάλει στη θέση του τον Ελληνα υπουργό», καθώς ο ίδιος αποκάλεσε τους Τούρκους κατακτητές της Κύπρου. Οι νέες επιθέσεις στο πρόσωπο του Νίκου Δένδια αποδεικνύουν πως ο Ελληνας υπουργός Αμυνας αποτελεί «αγκάθι» για τον Τούρκο πρόεδρο. Πάντως, το ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών βρισκόταν σε διαρκή επαγρύπνηση και προχώρησε σε όλες τις απαραίτητες ενέργειες για την αποκλιμάκωση της κατάστασης. Αμεσα ενεργοποιήθηκαν οι διπλωματικοί δίαυλοι επικοινωνίας σε υψηλό επίπεδο προκειμένου να μην πάρει διαστάσεις το επεισόδιο και να αποφευχθεί μια κρίση στο πεδίο.
Οι διαβουλεύσεις, σύμφωνα με πληροφορίες, ήταν διαρκείς και τα «κόκκινα» τηλέφωνα χτύπησαν αρκετές φορές και στις δύο πλευρές. «Μέσα σε 24 ώρες υπήρξε απόλυτη αποσυµπίεση. ∆εν υπήρξε σε καµία φάση αυτού του εικοσιτετραώρου οποιαδήποτε περίπτωση δηµιουργίας κρίσης. ∆εν ήρθαν ποτέ κοντά τα πλοία τα οποία επιτηρούσαν. ∆εν υπήρξε κίνδυνος θερµού επεισοδίου. Και στο τέλος της ηµέρας ολοκληρώθηκε η έρευνα», αναφέρεται από την πλευρά του υπουργείου Εξωτερικών.
Έχουν απόσταση να διανύσουν
Το ότι η γραµµή επικοινωνίας που έχει στηθεί µεταξύ των δύο πλευρών του Αιγαίου λειτουργεί αποτελεσµατικά είναι απόδειξη και της επιµονής στην προσπάθεια να διατηρηθούν τα «ήρεµα νερά». Οµως, είναι σαφές ότι οι δύο πλευρές έχουν µεγάλη απόσταση να διανύσουν στον διάλογο που βρίσκεται σε εξέλιξη ώστε να µπουν στον πυρήνα των δύσκολων θεµάτων που τις χωρίζουν. Αρκετές ώρες αργότερα και ενώ είχε ολοκληρώσει τις έρευνες που πραγµατοποιούσε, το υπό ιταλική σηµαία πλοίο «Ievoli Relume» αποχώρησε από τη θαλάσσια περιοχή νοτίως της Κάσου συνοδεία της ελληνικής κανονιοφόρου «Αήττητος».
Με τη σοβαρή κλιµάκωση να έχει πλέον αποφευχθεί, όλοι οι αρµόδιοι παράγοντες στην Αθήνα κινούνται µε βασικό στόχο να µη χαλάσει περαιτέρω η ατµόσφαιρα στα Ελληνοτουρκικά, ενόψει και της συνάντησης των ηγετών στη Νέα Υόρκη τον ερχόµενο Σεπτέµβριο, όπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν αναµένεται να διερευνήσουν σε ποιο σηµείο µπορεί να φτάσει ο διάλογος. Πάντως, από το υπουργείο Εθνικής Αµυνας, που από την πρώτη στιγµή φάνηκε πως ήταν σε ετοιµότητα, αναδεικνύουν την κρισιµότητα της υλοποίησης της Ατζέντας 2030, καθώς η χώρα µας οφείλει πάντοτε να βρίσκεται σε συνεχή επαγρύπνηση και να είναι πλήρως εξοπλισµένη µε συστήµατα τελευταίας τεχνολογίας, έτσι ώστε να µπορεί να αντιµετωπίσει οποιαδήποτε απειλή.
Η θωράκιση με τα F-35
Ενα πολύ σηµαντικό βήµα στην κατεύθυνση αυτή είναι η θωράκιση της Ελλάδας µε το µαχητικό 5ης γενιάς F-35. Την προηγούµενη εβδοµάδα, µάλιστα, απεστάλη υπογεγραµµένη από τη Γενική ∆ιεύθυνση Αµυντικών Εξοπλισµών και Επενδύσεων (Γ∆ΑΕΕ) του υπουργείου Εθνικής Αµυνας, µετά την έγκριση του ΚΥΣΕΑ, η Επιστολή Αποδοχής (LοA) για την έναρξη του προγράµµατος προµήθειας 20 F-35 A Lighting ΙΙ και συναφούς εξοπλισµού, µε δικαίωµα παραγγελίας επιπλέον αριθµού 20 µαχητικών αεροσκαφών. Η παραλαβή των πρώτων µαχητικών 5ης γενιάς υπολογίζεται ότι θα γίνει το 2028.
*Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά