Το ΠΑΣΟΚ αύριο Κυριακή θα βρεθεί για άλλη μία φορά σε εσωκομματική εκλογική διαδικασία αναφορικά με την ανάδειξη νέου προέδρου του κόμματος. Σύμφωνα πάντα με τις έρευνες των δημοσκοπικών εταιρειών όλα θα κριθούν στον β΄γύρο και πλέον μένει να φανεί εάν οι ψηφοφόροι θα ανανεώσουν την εμπιστοσύνη τους στον Νίκο Ανδρουλάκη ή θα δώσουν σε κάποιον άλλον την ευκαιρία να ηγηθεί του Κινήματος. Η αλήθεια είναι ότι στην 50χρονη ιστορία του κόμματος αυτή είναι η πρώτη φορά που πρόεδρος το οδηγεί σε εκλογές στο μέσον της θητείας του.

Υπενθυμίζεται ότι ο κ. Ανδρουλάκης μέσα σε 2,5 χρόνια οδήγησε το ΠΑΣΟΚ στην «επιστροφή» του στα πολιτικά πράγματα, ωστόσο η μη κατάληψη της δεύτερης θέσης στις ευρωεκλογές αποτέλεσε γι' αυτόν «πολιτική ήττα». Έτσι αποφάσισε να τεθεί η προεδρία του στην κρίση των πολιτών. Μάλιστα επί προεδρίας Ανδρουλάκη είχαμε και την «επιστροφή» του πράσινου ήλιου καθώς δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το 2021 το ΠΑΣΟΚ ονομαζόταν ΚΙΝΑΛ. 

Το parapolitika.gr με αφορμή τις αυριανές εκλογές κάνει μία αναδρομή στις εσωκομματικές αναμετρήσεις του ΠΑΣΟΚ και στους σημαντικότερους σταθμούς που σφράγισαν την εναλλαγή της ηγεσίας από το 1974 μέχρι και σήμερα.


Ανδρέας Παπανδρέου ο μακροβιότερος πρόεδρος

Η 3η του Σεπτέμβρη αποτελεί την ημέρα που γεννήθηκε ένα κόμμα το οποίο έμελε να πρωταγωνιστήσει στην Ελλάδα τα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Στο τιμόνι βρέθηκε ο Ανδρέας Παπανδρέου ο οποίος οδήγησε το Κίνημα σε μεγάλες εκλογικές νίκες, όπως αυτή του 1981, και έμεινε στην ηγεσία μέχρι τις 23 Ιουνίου 1996, όταν και πέρασε στην αιωνιότητα, σε ηλικία 77 ετών. Κατά τη διάρκεια της 22ετούς θητείας του και ειδικότερα μέχρι τα τέλη της δεκαετίας του '80 ήταν ο αδιαμφισβήτητος ηγέτης.

Ωστόσο τα πρώτα «σύννεφα» εμφανίστηκαν το 1994 όταν συγκροτήθηκε η ομάδα των «4» που αποτελούνταν από τη Βάσω Παπανδρέου, τον Κώστα Σημίτη, τον Θεόδωρο Πάγκαλο και τον Παρασκευά Αυγερινό. Η εσωκομματική σύγκρουση γίνεται πιο σκληρή με πολλά στελέχη να βάζουν στο στόχαστρο τον Ανδρέα Παπανδρέου.

Στην Πανελλαδική Συνδιάσκεψη στο Περιστέρι στις 6 Ιουλίου 1995 ο Ανδρέας στέλνει ένα καθαρό μήνυμα στον Κώστα Σημίτη. «Δεν μπορεί κάποιος να μετέχει στην κυβέρνηση και ταυτόχρονα να την υποσκάπτει». Ο Κώστας Σημίτης σηκώνει το γάντι. «Οι υπουργοί δεν είναι υπάλληλοι. Είμαι συνιδρυτής του ΠΑΣΟΚ».

Δύο μήνες αργότερα ο Ανδρέας Παπανδρέου θα τον αποδοκιμάσει από το βήμα της ΔΕΘ και θα τον οδηγήσει σε παραίτηση από τη θέση του υπουργού Βιομηχανίας. Στις επόμενες συνεδριάσεις της ΚΕ θα καταστήσει σαφές ότι δεν είναι εύκολος αντίπαλος. «Οσοι αναζητούν έναν Ανδρέα Παπανδρέου πρωθυπουργό και πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ υπό περιορισμό, επιτροπεία και κηδεμονία να τον αναζητήσουν αλλού. Εγώ δεν προσφέρομαι».

Σε μία από αυτές τις συνεδριάσεις η Βάσω Παπανδρέου τον προκαλεί διασχίζοντας την αίθουσα για να του δώσει ένα σημείωμα με το οποίο ζητάει τον λόγο. Και ο Δημήτρης Τσοβόλας αποχωρεί για να ιδρύσει δικό του κόμμα, το ΔΗΚΚΙ. Παρόλα αυτά ο Ανδρέας Παπανδρέου αντιστέκεται. Στις 13 Νοεμβρίου 1995 συγκαλεί την ΚΟ. Όμως η κατάσταση της υγείας του έχει επιδεινωθεί με αποτέλεσμα τη διακοπή της συνεδρίασης η οποία είχε οριστεί να συνεχιστεί μία εβδομάδα αργότερα. Ωστόσο δεν πρόλαβε καθώς στις 20 Νοεμβρίου εισήχθη εσπευσμένα στο Ωνάσειο.

Στις 16 Ιανουαρίου 1996 ο Ανδρέας Παπανδρέου υπέβαλε την παραίτησή του από την πρωθυπουργία, την ώρα που ο πόλεμος για τη διαδοχή του είχε φτάσει στο κατακόρυφο.

Η Κ.Ο του Κινήματος συνήλθε στις 18 Ιανουαρίου προκειμένου να αναδειχθεί ο διάδοχός του. Οι περισσότεροι θεωρούσαν ότι οι δύο μονομάχοι θα ήταν ο Κώστας Σημίτης με τον Γεράσιμο Αρσένη. Κατά τη διάρκεια της πρώτης ψηφοφορίας ο Κώστας Σημίτης συγκέντρωσε 53 ψήφους, όσους και ο Άκης Τσοχατζόπουλος.

Ο Γεράσιμος Αρσένης έμεινε εκτός κούρσας καθώς είχε 50 ψήφους. Ακολούθησε και δεύτερη ψηφοφορία όπου ο κ. Σημίτης αναδείχθηκε νικητής καθώς υπερ του τάχθηκαν 86 βουλευτές ενώ τον Άκη Τσοχατζόπουλο στήριξαν 75 βουλευτές. Στην πραγματικότητα ο Κώστας Σημίτης όφειλε την εκλογή του σε μια ομάδα 4-5 βουλευτών που επηρέαζε ο Γιώργος Παπανδρέου.

Όμως η τελική μάχη θα δινόταν στο τέταρτο συνέδριο που θα πραγματοποιούνταν στις 27 Ιουνίου. Στις 23 Ιουνίου ο Ανδρέας Παπανδρέου αφήνει την τελευταία του πνοή και την επόμενη της κηδεία του ξεκινάει το συνέδριο του κόμματος. Ο Κώστας Σημίτης ανέβηκε στο βήμα και έθεσε ωμά ένα δίλημμα: «Αν δεν εκλεγώ πρόεδρος, θα παραιτηθώ και από πρωθυπουργός».

Υστέρα από μια τετραήμερη αναμέτρηση, την Κυριακή 30 Ιουνίου 1996, εξελέγη και πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ με 54%. Για τη νέα ΚΕ πρώτος εξελέγη ο Γιώργος Παπανδρέου. Στήριξε τον Κώστα Σημίτη και αντιτάχθηκε στη διαρχία «πρωθυπουργός ο Σημίτης – πρόεδρος ο Ακης» που προωθούσαν τα περισσότερα στελέχη του ΠΑΣΟΚ.

Το πέμπτο συνέδριο, τον Μάιο του 1999, οργανώθηκε σε περίοδο που ο Κώστας Σημίτης ναι μεν ήταν ισχυρός, αλλά ο Ακης Τσοχατζόπουλος είχε αντέξει στους κραδασμούς. Μάλιστα εκλέχθηκε πρώτος στην ΚΕ και έτρεφε ελπίδες για να πάρει ρεβανς για την ήττα του 1996. Η ευκαιρία που περίμενε δόθηκε χωρίς επιτυχία τον Οκτώβριο του 2001, στο – έκτακτο – έκτο συνέδριο που συγκάλεσε ο Κώστας Σημίτης για να ζητήσει ψήφο εμπιστοσύνης από τη βάση, την οποία πήρε τελικά.

Το «δαχτυλίδι» στον Γιώργο Παπανδρέου

Μετά από 7,5 χρόνια στο «τιμόνι» του Κινήματος ο Κώστας Σημίτης παραιτήθηκε και έτσι κινήθηκε η διαδικασία για τη διαδοχή του ανοίγοντας τον δρόμο για την ανάληψη της αρχηγίας από τον Γιώργο Παπανδρέου. Ο τελευταίος αναδείχθηκε πρόεδρος στις 8 Φεβρουαρίου 2004 μέσα από μία ανοιχτή, μαζική διαδικασία, στην οποία καταγράφηκε ρεκόρ συμμετοχής, πάνω από 1.000.000 πολιτών.

Η τριπλή εκλογική ήττα από τη Ν.Δ. (βουλευτικές εκλογές 7ης Μαρτίου 2004, ευρωεκλογές 13ης Ιουνίου 2004, βουλευτικές εκλογές 16ης Σεπτεμβρίου 2007), που καθήλωσε το ΠΑΣΟΚ στη θέση της αξιωματικής αντιπολίτευσης, ώθησε τον Γιώργο Παπανδρέου να ζητήσει ανανέωση εντολής από τη βάση.

Στις εσωκομματικές εκλογές της 11ης Νοεμβρίου 2007 ο Γιώργος Παπανδρέου επανεκλέχθηκε πρόεδρος με ποσοστό 55,91%, επικρατώντας έναντι του Ευάγγελου Βενιζέλου (38,18%) και του Κώστα Σκανδαλίδη (5,74%). Με ανανεωμένη εντολή, ο Γιώργος Παπανδρέου πετυχαίνει διαδοχικές εκλογικές νίκες, αρχικά στις ευρωεκλογές και ακολούθως στις εθνικές κάλπες του Οκτωβρίου του 2009, οπότε και ανέλαβε την πρωθυπουργία της χώρας.


Η παραίτηση Παπανδρέου και η εκλογή Βενιζέλου

Η Ελλάδα έχει μπει σε τροχιά οικονομικής κρίσης και ο Γιώργος Παπανδρέου υποβάλει την παραίτησή του από την πρωθυπουργία - ενώ έχει λάβει ψήφο εμπιστοσύνης η κυβέρνησή του - και ακολούθως παραιτείται από την προεδρία του ΠΑΣΟΚ. Ο Ευάγγελος Βενιζέλος διεκδικεί και πάλι την ηγεσία - μάλιστα ήταν ο μοναδικός υποψήφιος - και μέσα από ανοιχτή εκλογική διαδικασία στην οποία έλαβαν μέρος  236.151 ψηφοφόροι αναδεικνύεται πρόεδρος. Θα μείνει στο «τιμόνι» μέχρι τον Ιούνιο του 2015, βλέποντας την εκλογική συρρίκνωση του ΠΑΣΟΚ.


Η ώρα της Φώφης Γεννηματά

Στις 14 Ιουνίου 2015 52.388 μέλη και φίλοι του κινήματος προσέρχονται στις νέες εσωκομματικές κάλπες, και τα ηνία του κόμματος που ίδρυσε ο Ανδρέας Παπανδρέου περνούν στα χέρια της Φώφης Γεννηματά. Με 51,7% η Φώφη Γεννηματά επικράτησε έναντι των συνυποψηφίων της Ανδρέα Λοβέρδου και Οδυσσέα Κωνσταντινόπουλου και ανέλαβε τη δύσκολη αποστολή της ανάκαμψης του κόμματος.


Οι εκλογές για τον νέο φορέα της Κεντροαριστεράς

Την επόμενη διετία η Φώφη Γεννηματά καταβάλει προσπάθειες για την ένωση της Κεντροαριστεράς. Σε αυτό το πλαίσιο στις 12 Νοεμβρίου 2017 έπειτα από πρότασή της στο συνέδριο της Δημοκρατικής Συμπαράταξης (ΠΑΣΟΚ - ΔΗΜΑΡ - ΚΙΔΗΣΟ - ΕΔΕΜ - Κινήσεις για τη Σοσιαλδημοκρατία) διεξήχθησαν οι εκλογές για την ανάδειξη ηγεσίας του νέου φορέα. Φώφη Γεννηματά και Νίκος Ανδρρουλάκης ήταν το ζευγάρι του α' γύρου αφήνοντας πίσω τους επτά διεκδικητές (Γιώργος Καμίνης, Σταύρος Θεοδωράκης, Γιάννης Μανιάτης, Γιάννης Ραγκούσης, Κωνσταντίνος Γάτσιος, Απόστολος Πόντας, Δημήτρης Τζιώτης). Στον β΄γύρο η Φώφη Γεννηματά αναδείχθηκε νικήτρια με 56,75%.


Η απώλεια της Φώφης και η νίκη Ανδρουλάκη

Τον Οκτώβριο του 2021 εκκινούν ξανά διαδικασίες για την εκλογή προέδρου πρόεδρου του Κινήματος Αλλαγής. Όμως, η ραγδαία επιδείνωση που παρουσίασε η υγεία της Φώφης Γεννηματά την οδήγησε στην απόσυρσή της από την κούρσα. Μάλιστα λίγες μέρες αργότερα η πρόεδρος του ΚΙΝΑΛ άφησε την τελευταία της πνοή έχοντας νικηθεί από τον καρκίνο.

Δύο μήνες αργότερα διενεργήθηκαν οι εσωκομματικές εκλογές που βρήκαν νικητή τον Νίκο Ανδρουλάκη, ο οποίος βρέθηκε αντιμέτωπος στον β' γύρο με τον Γιώργο Παπανδρέου. σε αυτή την εκλογική διαδικασία εκτός από τους προαναφερθέντες υποψήφιοι ήταν ο Παύλος Γερουλάνος, ο Χάρης Καστανίδης, ο Ανδρέας Λοβέρδος και ο Παύλος Χρηστίδης. Σημειώνεται ότι ο κ. Ανδρουλάκης συγκέντρωσε 67,9% ενώ ο πρώην πρωθυπουργός 32,1%.


Η σημερινή μάχη

Φτάνοντας στο σήμερα ο Νίκος Ανδρουλάκης διεκδικεί την επανεκλογή του έχοντας ως αντιπάλους τον Παύλο Γερουλάνο, τη Νάντια Γιαννακοπούλου, την Άννα Διαμαντοπούλου, τον Χάρη Δούκα και τον Μιχάλη Κατρίνη. Πλέον το μόνο που μένει να φανεί είναι ποιος θα έχει το δικό του ραντεβού με την ιστορία το βράδυ της 13ης Οκτωβρίου μιας και είναι αδύνατον να υπάρξει αρχηγός από αύριο το βράδυ.