Ανέκαθεν η διαχείριση των εθνικών θεµάτων απαιτούσε λεπτούς χειρισµούς. Τα δε ελληνοτουρκικά αποτελούσαν τη µεγαλύτερη «καυτή πατάτα» στα χέρια της εκάστοτε κυβέρνησης. Ειδικά σήµερα, που η παρούσα ηγεσία επιχειρεί να αγγίξει τη δύσκολη συζήτηση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, οι ισορροπίες είναι ακόµα πιο δύσκολο να τηρηθούν.

Η κυβέρνηση δέχεται πιέσεις εκ δεξιών της, εντός κι εκτός Νέας ∆ηµοκρατίας, µε αποτέλεσµα να ανοίγουν συζητήσεις γύρω από το αν θα παραµείνει πιστή στην τακτική που χάραξε από τις εθνικές εκλογές του 2023 και µετά. Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» αποκαλύπτει ποιες είναι οι προθέσεις της ελληνικής διπλωµατίας, ενόψει και της έλευσης του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών, Χακάν Φιντάν, στην Αθήνα.



Ελληνοτουρκικά: Ο πόλεµος των NAVTEX

Οταν ανέλαβαν χρέη υπουργού Εξωτερικών οι κ. Γεραπετρίτης και Φιντάν, πήραν εντολή από τους δύο ηγέτες να ρίξουν τους τόνους. Οπερ και εγένετο. Οι µήνες πέρασαν, οι εντάσεις δεν αποφεύχθηκαν, αλλά τουλάχιστον δεν οδήγησαν σε κρίσεις, κι έτσι φτάσαµε στο σήµερα. Οπου ο Κυριάκος Μητσοτάκης και ο Ταγίπ Ερντογάν έχουν αναθέσει στους δύο υπουργούς να διερευνήσουν το αν µπορούν να καταλήξουν σ’ ένα κοινό πλαίσιο, για να ξεκινήσει η συζήτηση για τα δύσκολα. Αυτό θα επιχειρηθεί στις 8 Νοεµβρίου. Η Ελλάδα επιµένει ότι συζητά µόνο για οριοθέτηση θαλάσσιων ζωνών, ενώ η Τουρκία επιδιώκει να ξεδιπλώσει όλη τη βεντάλια των διεκδικήσεών της (αποστρατιωτικοποίηση νησιών, εναέριος χώρος, µουσουλµανική µειονότητα κ.λπ.). Αµφότερες επιδιώκουν τον διάλογο, αλλά λογοδοτούν και στους λαούς τους, που δεν επιτρέπουν υποχωρήσεις/ παραχωρήσεις.

Εποµένως, δύσκολα θα προκύψει κάτι νέο από την επικείµενη συνάντηση. Αξίζει, όµως, η προσπάθεια. ∆ιότι, όπως εξηγούσαν αρµόδιες πηγές στην «Κυριακάτικη Απογευματινή», όσο δεν λύνεται η διαφορά µας, η Τουρκία θα πατά στο ότι δεν έχουν οριοθετηθεί υφαλοκρηπίδα και ΑΟΖ και θα εγείρει αξιώσεις. Τούτο συνέβη αυτήν την εβδοµάδα. Το χρονικό έχει ως εξής: ο Σταθµός της Λήµνου, έχοντας τη σχετική δικαιοδοσία, εξέδωσε στις 18 Οκτωβρίου µια NAVTEX για ερευνητικές εργασίες µεταξύ Χίου και Λέσβου από το ωκεανογραφικό πλοίο O/V AEGAEO, για το διάστηµα 20-25 Οκτωβρίου. Στόχος των ερευνών ήταν η µελλοντική πόντιση καλωδίου για να επιτευχθεί η ψηφιακή διασύνδεση των νησιών. Οι τουρκικές αρχές, χωρίς να πρόκειται για περιοχή δικής τους ευθύνης, εξέδωσαν παράτυπη NAVTEX µε την οποία δήλωσαν ότι ορισµένες περιοχές των ερευνών εµπίπτουν στην «τουρκική υφαλοκρηπίδα, τα όρια της οποίας µένει να καθοριστούν από τα παράκτια κράτη». Κοινώς, η Αγκυρα επανέλαβε τις αξιώσεις που υποστήριξε και για τις έρευνες στην Κάσο. Φυσικά, οι έρευνες ολοκληρώθηκαν από ελληνικής πλευράς, που ταυτόχρονα προχώρησε σε διάβηµα και ύστερα «έτρεξε» και τη δεύτερη φάση των ερευνών στη Σάµο. Αποτέλεσµα να ακολουθήσει νέα ανταλλαγή NAVTEX µε την Τουρκία.



Οι πρώην πρωθυπουργοί

Η ζηµιά έγινε. Τα «ήρεµα νερά» έγιναν φουρτούνα που ταρακούνησε την οµαλή πλεύση της κυβέρνησης. Κόµµατα εκ δεξιών της Νέας ∆ηµοκρατίας καταδίκασαν τη στάση του κυβερνώντος κόµµατος. Αυτή ήταν αναµενόµενη εξέλιξη. Οµως, ανησυχία προκλήθηκε κι εντός της «γαλάζιας» παράταξης. Ο κ. Γεραπετρίτης ενηµέρωσε τους βουλευτές του κόµµατος που συµµετέχουν στην Επιτροπή Εξωτερικών και Αµυνας της Βουλής για τις προθέσεις του και την τακτική του και πέτυχε να κατευνάσει τις ανησυχίες τους. Στον αντίποδα, ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαµαράς παραµένει... ανήσυχος και πιστός στην τακτική περί «σκληρής γραµµής» στα εθνικά θέµατα. Εν αντιθέσει µε τον επίσης πρώην πρωθυπουργό, Γιώργο Παπανδρέου, ο οποίος είπε σε τουρκική εφηµερίδα ότι οι δύο χώρες «θα µπορούσαν να χρησιµοποιήσουν µαζί τον ήλιο και τον άνεµο του Αιγαίου». Στο ερώτηµα αν η κυβέρνηση Μητσοτάκη θα αλλάξει στρατηγική βλέποντας τις παλινωδίες της γείτονος και δεχόµενη κριτική από «γαλάζια» στελέχη, η απάντηση δεν µπορεί να είναι µονολεκτική. Το πιθανότερο είναι ότι θα συνεχιστεί η διαδικασία των διαλόγων. Αν και οι (πολιτικές) συνθήκες δεν είναι όσο ευνοϊκές ήταν πριν από λίγους µήνες.

Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής