Timing. Η έκβαση όλων των σηµαντικών κινήσεων και αποφάσεων στη ζωή εξαρτώνται από αυτό. Ειδικά στην πολιτική, η χρονική συγκυρία παίζει καταλυτικό ρόλο.

Ως προς τα Ελληνοτουρκικά, θεωρητικά το timing είναι ιδανικό για να επιχειρηθεί να αγγίξουµε τη δύσκολη συζήτηση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Τούτο διότι αφενός οι προκλήσεις (ρητορικές και επί του πεδίου) έχουν περιοριστεί σηµαντικά και αφετέρου υπάρχει η πολιτική βούληση.

Στην εξίσωση, ωστόσο, πρέπει πάντα να µπαίνουν ακόµα δύο παράγοντες: ο ρεαλισµός και οι εσωτερικές πιέσεις που δέχονται οι δυο ηγέτες από φωνές (αντιπολιτευόµενες ή µη) που εκφράζουν επιφυλάξεις για τυχόν παραχωρήσεις ή υποχωρήσεις, που συνήθως πάνε πακέτο µε µια διαπραγµάτευση.

Tι θα συζητήσουν οι κύριοι Γεραπετρίτης και Φιντάν

Τα «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ» αποκαλύπτουν τι θα συζητήσουν οι κύριοι Γεραπετρίτης και Φιντάν και ποιες είναι οι ρεαλιστικές προσδοκίες από τον επικείµενο διάλογο.

Το πρωί της 8ης Νοεµβρίου, ο Χακάν Φιντάν θα περάσει το κατώφλι του νεοκλασικού της Βασιλίσσης Σοφίας. Ο Γιώργος Γεραπετρίτης θα συζητήσει κατ’ ιδίαν µε τον Τούρκο οµόλογό του για τις τρέχουσες εξελίξεις και τα πολεµικά µέτωπα και, κατόπιν, σύµφωνα µε αποκλειστικές πληροφορίες των «ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΩΝ», θα µπουν στα βαθιά διπλωµατικά νερά. Αναµένεται να γίνει λίγο-πολύ ό,τι συνέβαινε και κατά τους 64 γύρους των διερευνητικών επαφών, που κατέληξαν σε ναυάγιο. Γι’ αυτό κι ανήκουν πλέον στο παρελθόν και δεν επιχειρείται 65ος γύρος. Η συζήτηση θα γίνει σε επίπεδο υπουργών και οι δύο οµόλογοι θα εξηγήσουν ποιες είναι οι θέσεις τους. Ο στόχος είναι κοινός: να αναζητηθεί ένα αµοιβαίως αποδεκτό πλαίσιο, βάσει του οποίου θα µπορούσε να ξεκινήσει επί της ουσίας ο διάλογος. Σε µακροπρόθεσµο και σε πολιτικό, διπλωµατικό, τεχνικό και νοµικό επίπεδο.

Ο κ. Γεραπετρίτης αναµένεται να ξεκαθαρίσει ότι η Ελλάδα προτίθεται να συζητήσει µόνο για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, βάσει του ∆ιεθνούς ∆ικαίου και του ∆ικαίου της Θάλασσας. «Μόνο αν επιλυθεί το ζήτηµα αυτό», εξηγεί ανώτατη διπλωµατική πηγή στην εφηµερίδα µας, «θα µπορέσουµε να εξασφαλίσουµε ειρήνη διαρκείας». Ο Τούρκος υπουργός µάλλον θα έχει διαφορετική προσέγγιση. Πιστεύεται ότι θα επιχειρήσει να ξεδιπλώσει όλη την αναθεωρητική ατζέντα της γείτονος, επιχειρώντας να βάλει στο τραπέζι θέµατα που άπτονται της κυριαρχίας και των κυριαρχικών µας δικαιωµάτων.

Θέµατα που η Ελλάδα έχει ξεκαθαρίσει ότι δεν προτίθεται να συζητήσει. Ούτε την Παρασκευή ούτε στο εγγύς µέλλον ούτε αργότερα. Για παράδειγµα, αν ο κ. Φιντάν προτείνει να συζητήσουµε για µια λύση-πακέτο, θα βρεθούµε προ νέου αδιεξόδου. Οι Τούρκοι αξιωµατούχοι έχουν φροντίσει µέσω διαρροών και συνεντεύξεων να στείλουν το εξής µήνυµα στην Αθήνα: ότι η Αγκυρα επιµένει απολύτως στη συζήτηση όλων των διεκδικήσεών της, ακόµα και των «γκρίζων ζωνών», µαζί µε το θέµα της οριοθέτησης.

Επιµένει, επίσης, στην άρση των επιφυλάξεων που έχει θέσει η Ελλάδα στο ∆ιεθνές ∆ικαστήριο της Χάγης για θέµατα ασφάλειας και κυριαρχίας. «Είναι απολύτως αδύνατο να περιοριστούν οι διαφορές στο Αιγαίο σε ένα µόνο θέµα. Η συντριπτική πλειονότητα των θαλάσσιων και εναέριων ζητηµάτων είναι νοµικά αλληλένδετα. Αποτελεί νοµική επιταγή τα ζητήµατα αυτά να αντιµετωπιστούν από κοινού. Στόχος της Αγκυρας είναι να µην αφήσει άλυτα ζητήµατα που θα µπορούσαν να δηµιουργήσουν ένταση και κρίση και επιθυµεί µια µόνιµη, συνολική και δίκαιη λύση σύµφωνα µε το ∆ιεθνές ∆ίκαιο, σε διαφορές όπως από τα χωρικά ύδατα και τον εναέριο χώρο έως τους γεωγραφικούς σχηµατισµούς ασαφούς ιδιοκτησίας, τον εξοπλισµό νησιών µε µη στρατιωτικό καθεστώς και τη διαχείριση του FIR», έλεγαν τουρκικές διπλωµατικές πηγές προ ηµερών και στη συνέχεια προσέθεταν και ζητήµατα που αφορούν τη µουσουλµανική µειονότητα της Θράκης, που οι γείτονες εξακολουθούν να βαφτίζουν «τουρκική».

Χωρικά Ύδατα

Ποια, όµως, ελληνική κυβέρνηση (και δη κεντροδεξιά) θα µπορούσε να συζητήσει, για παράδειγµα, το θέµα των χωρικών υδάτων µε την Τουρκία; Η επέκταση των χωρικών υδάτων -έως- στα 12 ναυτικά µίλια αποτελεί αναφαίρετο δικαίωµα της Ελλάδας και θα ασκηθεί µονοµερώς. Πότε; «Οταν το κρίνει εκείνη», σύµφωνα µε κυβερνητικά στελέχη.

Η Τουρκία φοβάται ότι η χώρα µας επιδιώκει να την αποκλείσει τρόπον τινά από τη θάλασσα του Αιγαίου. Ωστόσο, δεν υπάρχει τέτοια πρόθεση. Ούτε, όµως, προτίθεται η Ελλάδα να εκχωρήσει κυριαρχικά της δικαιώµατα. Αν δηµιουργηθεί τέτοιο ιστορικό προηγούµενο, τα πράγµατα θα πάρουν την κάτω βόλτα. Ηδη φωνές εκ δεξιών της Νέας ∆ηµοκρατίας, εντός κι εκτός του κυβερνώντος κόµµατος, επικρίνουν την κυβέρνηση και κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου. Ειδικά οι πρώην πρωθυπουργοί Αντώνης Σαµαράς και Κώστας Καραµανλής πιέζουν το Μαξίµου, προειδοποιώντας ότι µια συµφωνία µε την Τουρκία που θα ενέχει υποχωρήσεις / παραχωρήσεις δεν µπορεί να γίνει ανεκτή.

Παρ’ όλες τις πιέσεις και τις αντικειµενικές (και ιστορικές) δυσκολίες, η ελληνική εξωτερική πολιτική παραµένει προσηλωµένη σε µια φιλειρηνική πολιτική. Ο διάλογος, έστω κι αν καταλήγει απλώς στο ότι συµφωνούµε πως διαφωνούµε, αυτή τη στιγµή είναι µονόδροµος. Αυτό λέει η λογική, αυτό λένε και αρµόδιες διπλωµατικές πηγές. Το ίδιο είπε και ο Τούρκος πρέσβης στην Ελλάδα, Τσαγατάι Ερτζιγές, στη δεξίωση για τα 101 χρόνια της Τουρκικής ∆ηµοκρατίας, το βράδυ της Τρίτης. Εξήγησε ότι «τα κοινά µας συµφέροντα απαιτούν συνεργασία», αν και αινιγµατικά αναφέρθηκε σε... «αµοιβαία επωφελή διάλογο στη βάση του ∆ιεθνούς ∆ικαίου». Μένει να φανεί πού θα καταλήξουν οι δύο υπουργοί την ερχόµενη Παρασκευή και πώς θα είναι το κλίµα στο επόµενο Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας, που θα γίνει τον Ιανουάριο, στην Αγκυρα, παρουσία των δύο ηγετών. Σηµειωτέον, οι κύριοι Μητσοτάκης και Ερντογάν έχουν συναντηθεί έξι φορές τους τελευταίους 16 µήνες.

*Δημοσιεύτηκε στα Παραπολιτικά