Συνάντηση Γεραπετρίτη με Φιντάν: Οι άγνωστοι δάλογοι των δύο υπουργών Εξωτερικών - Το παρασκήνιο, οι σπόντες και η συµφωνία για µηχανισµό αποφυγής εντάσεων
Μία και µόνη διαφορά
Στη συνάντηση Γιώργου Γεραπετρίτη και Χακάν Φιντάν δεν κατέστη εφικτό να προκύψει ένα κοινώς αποδεκτό πλαίσιο βάσει του οποίου θα µπορούσε να ξεκινήσει η δύσκολη συζήτηση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ
Σε δύο παράλληλους µονολόγους εξελίχθηκε η πολυαναµενόµενη συνάντηση του Γιώργου Γεραπετρίτη και του Χακάν Φιντάν στην Αθήνα. Το κλίµα οµολογουµένως ήταν πολύ θετικό καθ’ όλη τη διάρκεια της αυθηµερόν παραµονής του Τούρκου υπουργού Εξωτερικών στην πρωτεύουσα, ωστόσο δεν προέκυψε ταύτιση απόψεων.
Ούτε κατέστη εφικτό να προκύψει ένα κοινώς αποδεκτό πλαίσιο, βάσει του οποίου θα µπορούσε να ξεκινήσει η δύσκολη συζήτηση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Πράγµα το οποίο ήταν λίγο έως πολύ αναµενόµενο. Παρά τις διαφωνίες, όµως, υπήρξαν και συγκλίσεις. Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» αποκαλύπτει πού συµφώνησαν και πού διαφώνησαν οι δύο υπουργοί στην κεκλεισµένη των θυρών συνάντησή τους, το παρασκήνιο αυτής και τα επόµενα βήµατα του ελληνοτουρκικού διαλόγου.
*Διαβάστε ακόμα: Ελληνοτουρκικός διάλογος: "Συνυποσχετικό μόνο με τον όρο της συζήτησης της μίας και μοναδικής διαφοράς, του καθορισμού ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας" - Το εθιμικό δίκαιο που "προστατεύει" την Ελλάδα
Οι δύο υπουργοί συµφώνησαν ότι διαφωνούν και αγκαλιάστηκαν τουλάχιστον δύο φορές ενώπιον των τηλεοπτικών συνεργείων. Σε τέσσερα θέµατα διαφώνησαν: στο εύρος του ελληνοτουρκικού διαλόγου, στο Κυπριακό, στο θέµα της µειονότητας, ενώ υπήρχε και µια κεκαλυµµένη τουρκική αιχµή µε αποδέκτη την Ελλάδα για τους Κούρδους που ζουν στη χώρα µας.
Ξεκινώντας από τα καθ’ ηµάς, θα έλεγε κάποιος ότι ο Χ. Φιντάν ξεδίπλωσε επί ελληνικού εδάφους το σύνολο της αναθεωρητικής ατζέντας της γείτονος. Ενώ ο Γ. Γεραπετρίτης είπε ότι «οι θέσεις µας, όσον αφορά τη συζήτηση, αφίστανται. Με τη θέση µας να αφορά τη µία και µόνη διαφορά», εννοώντας φυσικά την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, ο Τούρκος οµόλογός του επέµεινε στο ότι είναι «πολλά και αλληλένδετα» τα θέµατα στο Αιγαίο και στο ότι χρήζουν µιας καζάν καζάν επίλυσης, επωφελούς δηλαδή για αµφότερες τις πλευρές. «Πρέπει να φερόµαστε ρεαλιστικά. ∆εν µπορούµε να περιορίσουµε αυτά τα προβλήµατα µόνο σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.
Η Τουρκία υπογραµµίζει την αρχή του δίκαιου διαµερισµού στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν κινηθούµε στο πνεύµα της ∆ιακήρυξης των Αθηνών, πιστεύουµε ότι θα ξεπεράσουµε τις διαφορές», υποστήριξε ο κ. Φιντάν. Σηµειωτέον, λίγες ώρες αργότερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε από τις Βρυξέλλες: «Ακόµα και αν δεν µπορούµε να βρούµε ένα πλαίσιο, πρέπει να διαφυλάξουµε τα ήρεµα νερά που αποβαίνουν υπέρ των δύο λαών». Τούτο ήταν και το πνεύµα της αποστροφής του Γ. Γεραπετρίτη όταν µίλησε για «συνείδηση της ιστορικής ευθύνης έναντι των λαών» και του Χ. Φιντάν όταν είπε ότι «πρέπει να αξιοποιήσουµε την ιστορική ευκαιρία, η αιώνια γειτονία µας να µετατραπεί σε αιώνια φιλία».
Ως προς το Κυπριακό, ο Ελληνας υπουργός επανέλαβε την πάγια θέση της Αθήνας και της Λευκωσίας, σύµφωνα µε την οποία η µόνη βιώσιµη λύση ακούει στον όρο διζωνική δικοινοτική οµοσπονδία. Στον αντίποδα, ο κ. Φιντάν απέρριψε αυτό το σενάριο, λέγοντας ότι «θα συζητάµε µε βάση την πραγµατικότητα στο έδαφος. Το µοντέλο της οµοσπονδίας δεν ισχύει πια στο νησί». Το έτερο «αγκάθι» είχε να κάνει µε τη µειονότητα. Μολονότι ο κ. Φιντάν δεν µίλησε για «τουρκική µειονότητα», όπως συνηθίζει, αποκάλεσε «οµογενείς» του τους µουσουλµάνους που ζουν στη χώρα µας. Μάλιστα, το απόγευµα εκείνης της ηµέρας συναντήθηκε στην τουρκική πρεσβεία µε µέλη της αυτοαποκαλούµενης «Συµβουλευτικής Επιτροπής Τουρκικής Μειονότητας». Η τελευταία αιχµή που φάνηκε να αφήνει ο κ. Φιντάν είχε να κάνει µε τους Κούρδους. Ζήτησε από την Ελλάδα «πιο αποτελεσµατική συνεργασία στον αγώνα κατά των τροµοκρατικών οργανώσεων FΕΤΟ και ΡΚΚ».
Εκεί που υπήρξε απόλυτη ταύτιση απόψεων, ήταν στη βούληση να συνεχιστεί το άτυπο µορατόριουµ και να έρθουν κοντά οι λαοί µας. Αυτήν την εντολή έχουν λάβει από τους δύο ηγέτες οι υπουργοί, αυτό συζήτησαν τόσο στο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας όσο και στο δίωρο γεύµα εργασίας που ακολούθησε σε γνωστό εστιατόριο της Αθήνας, µε θέα την Ακρόπολη. Στο πλαίσιο αυτό, σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες της «Κυριακάτικης Απογευµατινής», οι Γεραπετρίτης και Φιντάν συµφώνησαν στην καθιέρωση µηχανισµών για πρόληψη εντάσεων. Κοινώς, στο να υπάρχουν απ’ ευθείας δίαυλοι επικοινωνίας, σε ανώτερο διπλωµατικό και στρατιωτικό επίπεδο, ώστε να αποφεύγονται οι κρίσεις όταν προκύπτει ένταση. Ατύπως αυτό ήδη συµβαίνει.
Για παράδειγµα, το καλοκαιρινό επεισόδιο στην Κάσο δεν εξελίχθηκε σε κρίση, χάρη στην «πυροσβεστική» επικοινωνία σε ανώτατο επίπεδο. Προφανώς, εκεί αναφερόταν ο κ. Γεραπετρίτης όταν έλεγε την Παρασκευή ενώπιον ηµών των δηµοσιογράφων ότι «δεν λύθηκαν τα προβλήµατα. Υπήρξαν δύσκολες στιγµές την περασµένη χρονιά. Σε όλες τις περιπτώσεις υπήρξε άµεσος δίαυλος που απέτρεψε την κλιµάκωση». Την Παρασκευή «κλείδωσαν» και οι επόµενες ελληνοτουρκικές επαφές. Η αρχή θα γίνει στις 2 και 3 ∆εκεµβρίου. Τότε θα πραγµατοποιηθεί στην Αθήνα ο επόµενος γύρος του πολιτικού διαλόγου και της θετικής ατζέντας. Στις 5 και 6 ∆εκεµβρίου, οι δύο οµόλογοι αναµένεται να συνυπάρξουν στην υπουργική σύνοδο του ΟΑΣΕ που θα γίνει στη Μάλτα. Τέλος, επίκειται και το Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) που θα γίνει εντός του πρώτου τριµήνου του 2025 στην Αγκυρα, παρουσία των Μητσοτάκη και Ερντογάν.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής
Ούτε κατέστη εφικτό να προκύψει ένα κοινώς αποδεκτό πλαίσιο, βάσει του οποίου θα µπορούσε να ξεκινήσει η δύσκολη συζήτηση για την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ. Πράγµα το οποίο ήταν λίγο έως πολύ αναµενόµενο. Παρά τις διαφωνίες, όµως, υπήρξαν και συγκλίσεις. Η «Κυριακάτικη Απογευµατινή» αποκαλύπτει πού συµφώνησαν και πού διαφώνησαν οι δύο υπουργοί στην κεκλεισµένη των θυρών συνάντησή τους, το παρασκήνιο αυτής και τα επόµενα βήµατα του ελληνοτουρκικού διαλόγου.
*Διαβάστε ακόμα: Ελληνοτουρκικός διάλογος: "Συνυποσχετικό μόνο με τον όρο της συζήτησης της μίας και μοναδικής διαφοράς, του καθορισμού ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδας" - Το εθιμικό δίκαιο που "προστατεύει" την Ελλάδα
Συνάντηση Γεραπετρίτη - Φινταν: Μία και µόνη διαφορά
Οι δύο υπουργοί συµφώνησαν ότι διαφωνούν και αγκαλιάστηκαν τουλάχιστον δύο φορές ενώπιον των τηλεοπτικών συνεργείων. Σε τέσσερα θέµατα διαφώνησαν: στο εύρος του ελληνοτουρκικού διαλόγου, στο Κυπριακό, στο θέµα της µειονότητας, ενώ υπήρχε και µια κεκαλυµµένη τουρκική αιχµή µε αποδέκτη την Ελλάδα για τους Κούρδους που ζουν στη χώρα µας. Ξεκινώντας από τα καθ’ ηµάς, θα έλεγε κάποιος ότι ο Χ. Φιντάν ξεδίπλωσε επί ελληνικού εδάφους το σύνολο της αναθεωρητικής ατζέντας της γείτονος. Ενώ ο Γ. Γεραπετρίτης είπε ότι «οι θέσεις µας, όσον αφορά τη συζήτηση, αφίστανται. Με τη θέση µας να αφορά τη µία και µόνη διαφορά», εννοώντας φυσικά την οριοθέτηση υφαλοκρηπίδας και ΑΟΖ, ο Τούρκος οµόλογός του επέµεινε στο ότι είναι «πολλά και αλληλένδετα» τα θέµατα στο Αιγαίο και στο ότι χρήζουν µιας καζάν καζάν επίλυσης, επωφελούς δηλαδή για αµφότερες τις πλευρές. «Πρέπει να φερόµαστε ρεαλιστικά. ∆εν µπορούµε να περιορίσουµε αυτά τα προβλήµατα µόνο σε ΑΟΖ και υφαλοκρηπίδα.
Η Τουρκία υπογραµµίζει την αρχή του δίκαιου διαµερισµού στην Ανατολική Μεσόγειο. Αν κινηθούµε στο πνεύµα της ∆ιακήρυξης των Αθηνών, πιστεύουµε ότι θα ξεπεράσουµε τις διαφορές», υποστήριξε ο κ. Φιντάν. Σηµειωτέον, λίγες ώρες αργότερα, ο Κυριάκος Μητσοτάκης δήλωνε από τις Βρυξέλλες: «Ακόµα και αν δεν µπορούµε να βρούµε ένα πλαίσιο, πρέπει να διαφυλάξουµε τα ήρεµα νερά που αποβαίνουν υπέρ των δύο λαών». Τούτο ήταν και το πνεύµα της αποστροφής του Γ. Γεραπετρίτη όταν µίλησε για «συνείδηση της ιστορικής ευθύνης έναντι των λαών» και του Χ. Φιντάν όταν είπε ότι «πρέπει να αξιοποιήσουµε την ιστορική ευκαιρία, η αιώνια γειτονία µας να µετατραπεί σε αιώνια φιλία».
Ως προς το Κυπριακό, ο Ελληνας υπουργός επανέλαβε την πάγια θέση της Αθήνας και της Λευκωσίας, σύµφωνα µε την οποία η µόνη βιώσιµη λύση ακούει στον όρο διζωνική δικοινοτική οµοσπονδία. Στον αντίποδα, ο κ. Φιντάν απέρριψε αυτό το σενάριο, λέγοντας ότι «θα συζητάµε µε βάση την πραγµατικότητα στο έδαφος. Το µοντέλο της οµοσπονδίας δεν ισχύει πια στο νησί». Το έτερο «αγκάθι» είχε να κάνει µε τη µειονότητα. Μολονότι ο κ. Φιντάν δεν µίλησε για «τουρκική µειονότητα», όπως συνηθίζει, αποκάλεσε «οµογενείς» του τους µουσουλµάνους που ζουν στη χώρα µας. Μάλιστα, το απόγευµα εκείνης της ηµέρας συναντήθηκε στην τουρκική πρεσβεία µε µέλη της αυτοαποκαλούµενης «Συµβουλευτικής Επιτροπής Τουρκικής Μειονότητας». Η τελευταία αιχµή που φάνηκε να αφήνει ο κ. Φιντάν είχε να κάνει µε τους Κούρδους. Ζήτησε από την Ελλάδα «πιο αποτελεσµατική συνεργασία στον αγώνα κατά των τροµοκρατικών οργανώσεων FΕΤΟ και ΡΚΚ».
Πού συµφώνησαν οι δύο υπουργοί Εξωτερικών
Εκεί που υπήρξε απόλυτη ταύτιση απόψεων, ήταν στη βούληση να συνεχιστεί το άτυπο µορατόριουµ και να έρθουν κοντά οι λαοί µας. Αυτήν την εντολή έχουν λάβει από τους δύο ηγέτες οι υπουργοί, αυτό συζήτησαν τόσο στο νεοκλασικό της Βασιλίσσης Σοφίας όσο και στο δίωρο γεύµα εργασίας που ακολούθησε σε γνωστό εστιατόριο της Αθήνας, µε θέα την Ακρόπολη. Στο πλαίσιο αυτό, σύµφωνα µε ασφαλείς πληροφορίες της «Κυριακάτικης Απογευµατινής», οι Γεραπετρίτης και Φιντάν συµφώνησαν στην καθιέρωση µηχανισµών για πρόληψη εντάσεων. Κοινώς, στο να υπάρχουν απ’ ευθείας δίαυλοι επικοινωνίας, σε ανώτερο διπλωµατικό και στρατιωτικό επίπεδο, ώστε να αποφεύγονται οι κρίσεις όταν προκύπτει ένταση. Ατύπως αυτό ήδη συµβαίνει.Για παράδειγµα, το καλοκαιρινό επεισόδιο στην Κάσο δεν εξελίχθηκε σε κρίση, χάρη στην «πυροσβεστική» επικοινωνία σε ανώτατο επίπεδο. Προφανώς, εκεί αναφερόταν ο κ. Γεραπετρίτης όταν έλεγε την Παρασκευή ενώπιον ηµών των δηµοσιογράφων ότι «δεν λύθηκαν τα προβλήµατα. Υπήρξαν δύσκολες στιγµές την περασµένη χρονιά. Σε όλες τις περιπτώσεις υπήρξε άµεσος δίαυλος που απέτρεψε την κλιµάκωση». Την Παρασκευή «κλείδωσαν» και οι επόµενες ελληνοτουρκικές επαφές. Η αρχή θα γίνει στις 2 και 3 ∆εκεµβρίου. Τότε θα πραγµατοποιηθεί στην Αθήνα ο επόµενος γύρος του πολιτικού διαλόγου και της θετικής ατζέντας. Στις 5 και 6 ∆εκεµβρίου, οι δύο οµόλογοι αναµένεται να συνυπάρξουν στην υπουργική σύνοδο του ΟΑΣΕ που θα γίνει στη Μάλτα. Τέλος, επίκειται και το Ανώτατο Συµβούλιο Συνεργασίας (ΑΣΣ) που θα γίνει εντός του πρώτου τριµήνου του 2025 στην Αγκυρα, παρουσία των Μητσοτάκη και Ερντογάν.
Δημοσιεύθηκε στην Απογευματινή της Κυριακής