Κέρδισε ο Τραμπ ή έχασε η Χάρις; Η εύκολη απάντηση είναι «και τα δύο». Τι όμως μέτρησε περισσότερο; Παρότι οι περισσότεροι εστιάζουν στη νίκη του Τραμπ, θεωρώ ότι είναι η Χάρις που έχασε περισσότερο. Ο Τραμπ πρόταξε την εμπειρία του ως πρόεδρος και έθεσε στις προτεραιότητές του την ανάπτυξη της οικονομίας, την πάταξη της εγκληματικότητας (στη λογική του «νόμος και τάξη»), τον έλεγχο του Μεταναστευτικού και με το αντισυστημικό του προφίλ είχε συνεχώς φανατικούς οπαδούς που τον στήριζαν. Αλλά μέχρι εκεί.

Γιατί είχε επίσης και πολέμιους, κάποιους εξίσου φανατικούς, ακόμα και μέσα στο ίδιο το Ρεπουμπλικανικό Κόμμα, που προσπάθησαν να τον αποδομήσουν, να τον λοιδορήσουν, να πουν πως είναι επικίνδυνος. Και, από την άλλη, πολυάριθμες προσωπικότητες -κυρίως από τον καλλιτεχνικό χώρο- στήριξαν δυναμικά την Κάμαλα Χάρις. Με τέτοια δεδομένα, πώς κατάφερε και έχασε η Κάμαλα;

Σε κάθε εκλογή το διακύβευμα είναι οι αναποφάσιστοι, και αυτούς έχασε η Χάρις. Θυμίζω ότι μετά το «μούδιασμα» της αλλαγής από τον Μπάιντεν κέρδισε το λεγόμενο μομέντουμ και ήταν μπροστά στις δημοσκοπήσεις μέχρι και τον Αύγουστο. Και κάπου εκεί πέρασε μπροστά ο Τραμπ, έστω και με αυτή την ισχνή διαφορά. Και παρότι πολλοί ανέφεραν ότι οι εταιρείες ερευνών υποτίμησαν και πάλι τη δυναμική του Τραμπ, όπως το 2016 και το 2020 (ενώ στις ενδιάμεσες εκλογές του 2022 την υπερεκτίμησαν), νομίζω ότι απλώς δεν «διάβασαν» σωστά τις ανησυχίες των αναποφάσιστων, που, όταν έφθασε η ώρα της κάλπης, το ’ριξαν στους Ρεπουμπλικανούς. Οταν ο μέσος Αμερικανός «στενάζει» από τις τιμές των προϊόντων, που έχουν ξεφύγει, δεν ενδιαφέρεται (λυπάμαι που το λέω) για την κοινωνική δικαιοσύνη που πρόταξε η Κάμαλα Χάρις. Δεν ενδιαφέρεται τι θα του πουν ο George Clooney, η Taylor Swift, η Jennifer Aniston. O Τραμπ διαμόρφωσε μια αντίληψη στους αναποφάσιστους ψηφοφόρους ότι θα προσφέρει οικονομική σταθερότητα και ανάπτυξη. Μίλησε στην τσέπη και καθόλου στην καρδιά των αναποφάσιστων, που πολλοί τον ψήφισαν με αυτήν ακριβώς την καρδιά βαριά, γιατί δεν τους έπεισε η Χάρις. Καταλήγοντας, μπορεί η νίκη του Ντόναλντ Τραμπ να αντικατοπτρίζει τις προτιμήσεις συγκεκριμένων ψηφοφόρων- οπαδών, αλλά και τις ανησυχίες των αναποφάσιστων και μετριοπαθών ψηφοφόρων που έχασε η Χάρις, καθώς δεν μπόρεσε να τους πείσει επαρκώς για όσα τους απασχολούσαν. Πρωτίστως για την οικονομία, αλλά και για τη μετανάστευση και την εγκληματικότητα, θέματα για τα οποία είχε χλιαρές προσεγγίσεις. Οι αναποφάσιστοι έβλεπαν πιο θετικά τη Χάρις 2,5 μήνες πριν. Πιστεύω ότι θα μπορούσε να τους κρατήσει αν είχε ασχοληθεί με πιο δυναμικό τρόπο -που θα ταίριαζε βεβαίως στην προσωπικότητά της και στην ιστορία του Δημοκρατικού Κόμματος- με τα θέματα που τους έκαιγαν. Εύκολο; Όχι. Ήταν όμως κρίσιμο.

*Επικοινωνιολόγος, συγγραφέας, γεν. διευθυντής Reputation Unique