Αποκαλύψεις στο βιβλίο της Μέρκελ: Το σοκ με τον Τσίπρα, τα νεύρα με Παπανδρέου και η αποτυχία Σαμαρά
Όλα όσα έγραψε
Για τους Γιώργο Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά η αποτίµηση της Μέρκελ δεν είναι ιδιαίτερα θετική, αντίθετα από όσα καταγράφει για τη σχέση… «αγάπης» με τον Αλέξη Τσίπρα
Βασιλικη Δελημητρου
Σε κρίσιμα γεγονότα της πολιτικής καριέρας της αναφέρεται η Γερμανίδα πρώην καγκελάριος Άνγκελα Μέρκελ, συμπεριλαμβανομένων των σχέσεών της με τους Έλληνες πρωθυπουργούς Αλέξη Τσίπρα, Γιώργο Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά, στο βιβλίο με τα απομνημονεύματά της, το οποίο κυκλοφόρησε χθες.
Η πάλαι ποτέ «σιδηρά κυρία» της Γερμανίας στο πόνημά της με τίτλο «Ελευθερία» (Freiheit: Erinnerungen 1954-2021) αποκαλύπτει περιστατικά από τις διμερείς συνομιλίες της με τους τρεις Έλληνες πρωθυπουργούς των μνημονίων, περιγράφοντας τις δραματικές στιγμές, τις πολιτικές εντάσεις αλλά και τις διαφορετικές στρατηγικές τους.
Για τους Γ. Παπανδρέου και Αντ. Σαμαρά η αποτίµηση της Μέρκελ δεν είναι ιδιαίτερα θετική. Αντίθετα, δηλαδή, από όσα καταγράφει για τη σχέση… «αγάπης» με τον Αλέξη Τσίπρα, τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, για τον οποίο και η ίδια εμμέσως πλην σαφώς αφήνει να εννοηθεί πως ήταν ο πρωθυπουργός της «κωλοτούμπας», αφού παρά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος το «όχι» το έκανε «ναι» και προχώρησε κανονικά με το συμφωνηθέν οικονομικό πρόγραμμα.
Περιγράφοντας τα όσα συνέβησαν στη Σύνοδο της 26ης Ιουνίου η Μέρκελ αναφέρει ότι ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ήταν σιωπηλός μέχρι εκείνη να αποφασίσει να του δώσει τον λόγο: «“Θα πάρω αμέσως το αεροπλάνο για Αθήνα και θα συσκεφτώ με το υπουργικό μου συμβούλιο”, απάντησε. Έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Έκανα τον γύρο του τραπεζιού και πλησίασα τον Ολάντ. Ήταν κι εκείνος έκπληκτος. Και οι δυο μας, όπως άλλωστε και οι άλλοι, είχαμε αποκομίσει σαφώς την εντύπωση πως ο Τσίπρας είχε αποδεχτεί το αποτέλεσμα των νυχτερινών διαπραγματεύσεων. Επέστρεψα στον Τσίπρα και τον ρώτησα: “Και τι φαντάζεσαι πως θα προκύψει από τις διαβουλεύσεις;”. “Δεν ξέρω”, απάντησε. “Πότε θα ξέρεις;” επέμεινα. “Αυτό θα σου το πω σήμερα, νωρίς το βράδυ”. Ο Ολάντ κι εγώ κανονίσαμε να γίνει μια τριμερής τηλεφωνική επικοινωνία. Ο Τσίπρας μάς είπε, στον Ολάντ και σ’ εμένα, ότι το υπουργικό του συμβούλιο αποφάσισε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το συμφωνηθέν πρόγραμμα. Για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα έπρεπε να αποφασίσει ο λαός. Θα το ανακοίνωνε στους πολίτες του σε τηλεοπτικό διάγγελμα το ίδιο βράδυ. Μέχρι εδώ, όλα καλά, σκέφτηκα. Στη συνέχεια ρώτησα ποια ήταν η σύσταση της κυβέρνησής του προς τον λαό. “Όχι, φυσικά” είπε νέτα σκέτα. Απ’ όλα τα τηλεφωνήματα που έχω κάνει ποτέ στην πολιτική μου ζωή, αυτό εδώ μου επιφύλαξε ίσως τη μεγαλύτερη έκπληξη. Προς στιγμήν ο Ολάντ κι εγώ μείναμε άφωνοι».
Οι αβυσσαλέες διαφορές παρέµεναν. Είχε, όµως, σύµφωνα µε τη Μέρκελ, διαπιστωθεί η κοινή βούληση να αρθεί το αδιέξοδο. Στο γεύμα με τα θαλασσινά στον Πειραιά, ελήφθη η μεγάλη απόφαση. «Ο Τσίπρας μού εξήγησε πως ήταν σημαντικό να δείξει στους πολίτες με έναν πειστικό τρόπο ότι η νέα κυβέρνηση είχε εξαντλήσει κάθε περιθώριο προκειμένου να απαλλαγεί από τη μισητή τρόικα». (…) «Η πλειονότητα των Ελλήνων απέρριψε το πρόγραμμα (ΟΧΙ), ήθελε ωστόσο να παραμείνει η χώρα στο ευρώ», γράφει η Μέρκελ.
Η καθυστέρηση στην παρουσίαση σχεδίου για τη δημοσιονομική σταθεροποίηση επέτεινε την αβεβαιότητα, με την Άνγκελα Μέρκελ να μένει άφωνη, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός ζητούσε… χρόνο. «Δεν πίστευα στ’ αυτιά μου. Εν μέσω αυτής της ασφυκτικής πίεσης ο ίδιος συμπεριφερόταν σαν να έχει όλο τον χρόνο του κόσμου μπροστά του», αναφέρει.
Ιδιαίτερο ενδιαφέρον επίσης προκαλεί η εξαιρετικά φειδωλή περιγραφή της κυβέρνησης του Αντώνη Σαμαρά και με καθόλου κολακευτικά σχόλια. «Η νίκη του (σ.σ.: του Αλ. Τσίπρα) οφείλεται στην οργή πολλών Ελλήνων πολιτών για τα προγράμματα διάσωσης του ευρώ… Ο προκάτοχός του Αντώνης Σαμαράς είχε αποτύχει να εφαρμόσει πλήρως τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν στο δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης», σημειώνει η Άνγκελα Μέρκελ.
Η πάλαι ποτέ «σιδηρά κυρία» της Γερμανίας στο πόνημά της με τίτλο «Ελευθερία» (Freiheit: Erinnerungen 1954-2021) αποκαλύπτει περιστατικά από τις διμερείς συνομιλίες της με τους τρεις Έλληνες πρωθυπουργούς των μνημονίων, περιγράφοντας τις δραματικές στιγμές, τις πολιτικές εντάσεις αλλά και τις διαφορετικές στρατηγικές τους.
Άνγκελα Μέρκελ: Η αρνητική αποτίμηση για Γιώργο Παπανδρέου και Αντώνη Σαμαρά
Για τους Γ. Παπανδρέου και Αντ. Σαμαρά η αποτίµηση της Μέρκελ δεν είναι ιδιαίτερα θετική. Αντίθετα, δηλαδή, από όσα καταγράφει για τη σχέση… «αγάπης» με τον Αλέξη Τσίπρα, τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ, για τον οποίο και η ίδια εμμέσως πλην σαφώς αφήνει να εννοηθεί πως ήταν ο πρωθυπουργός της «κωλοτούμπας», αφού παρά το αποτέλεσμα του δημοψηφίσματος το «όχι» το έκανε «ναι» και προχώρησε κανονικά με το συμφωνηθέν οικονομικό πρόγραμμα.
Η σχέση... αγάπης με τον Αλέξη Τσίπρα
Περιγράφοντας τα όσα συνέβησαν στη Σύνοδο της 26ης Ιουνίου η Μέρκελ αναφέρει ότι ο τότε Έλληνας πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ήταν σιωπηλός μέχρι εκείνη να αποφασίσει να του δώσει τον λόγο: «“Θα πάρω αμέσως το αεροπλάνο για Αθήνα και θα συσκεφτώ με το υπουργικό μου συμβούλιο”, απάντησε. Έμεινα με το στόμα ανοιχτό. Έκανα τον γύρο του τραπεζιού και πλησίασα τον Ολάντ. Ήταν κι εκείνος έκπληκτος. Και οι δυο μας, όπως άλλωστε και οι άλλοι, είχαμε αποκομίσει σαφώς την εντύπωση πως ο Τσίπρας είχε αποδεχτεί το αποτέλεσμα των νυχτερινών διαπραγματεύσεων. Επέστρεψα στον Τσίπρα και τον ρώτησα: “Και τι φαντάζεσαι πως θα προκύψει από τις διαβουλεύσεις;”. “Δεν ξέρω”, απάντησε. “Πότε θα ξέρεις;” επέμεινα. “Αυτό θα σου το πω σήμερα, νωρίς το βράδυ”. Ο Ολάντ κι εγώ κανονίσαμε να γίνει μια τριμερής τηλεφωνική επικοινωνία. Ο Τσίπρας μάς είπε, στον Ολάντ και σ’ εμένα, ότι το υπουργικό του συμβούλιο αποφάσισε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος για το συμφωνηθέν πρόγραμμα. Για ένα τόσο σημαντικό ζήτημα έπρεπε να αποφασίσει ο λαός. Θα το ανακοίνωνε στους πολίτες του σε τηλεοπτικό διάγγελμα το ίδιο βράδυ. Μέχρι εδώ, όλα καλά, σκέφτηκα. Στη συνέχεια ρώτησα ποια ήταν η σύσταση της κυβέρνησής του προς τον λαό. “Όχι, φυσικά” είπε νέτα σκέτα. Απ’ όλα τα τηλεφωνήματα που έχω κάνει ποτέ στην πολιτική μου ζωή, αυτό εδώ μου επιφύλαξε ίσως τη μεγαλύτερη έκπληξη. Προς στιγμήν ο Ολάντ κι εγώ μείναμε άφωνοι».Οι αβυσσαλέες διαφορές παρέµεναν. Είχε, όµως, σύµφωνα µε τη Μέρκελ, διαπιστωθεί η κοινή βούληση να αρθεί το αδιέξοδο. Στο γεύμα με τα θαλασσινά στον Πειραιά, ελήφθη η μεγάλη απόφαση. «Ο Τσίπρας μού εξήγησε πως ήταν σημαντικό να δείξει στους πολίτες με έναν πειστικό τρόπο ότι η νέα κυβέρνηση είχε εξαντλήσει κάθε περιθώριο προκειμένου να απαλλαγεί από τη μισητή τρόικα». (…) «Η πλειονότητα των Ελλήνων απέρριψε το πρόγραμμα (ΟΧΙ), ήθελε ωστόσο να παραμείνει η χώρα στο ευρώ», γράφει η Μέρκελ.
Η έλλειψη συνεννόησης με τον Γιώργο Παπανδρέου
Η πρώην Γερμανίδα καγκελάριος, όπως αποτυπώνεται στις περιγραφές της, δεν μπορούσε να συνεννοηθεί με τον Γιώργο Παπανδρέου και μάλιστα σε βαθμό… εκνευρισμού, γεγονός που δυσκόλεψε τη συνεργασία τους κατά την πρώτη περίοδο της κρίσης. Η Μέρκελ περιγράφει έναν πρωθυπουργό χωρίς ξεκάθαρο σχέδιο δράσης: «Τον ρώτησα ευθέως “εσύ τι θέλεις;” και απάντησε πως δεν ήθελε τίποτα, ενώ η Ελλάδα βρισκόταν σε τραγική κατάσταση».Η καθυστέρηση στην παρουσίαση σχεδίου για τη δημοσιονομική σταθεροποίηση επέτεινε την αβεβαιότητα, με την Άνγκελα Μέρκελ να μένει άφωνη, όταν ο Έλληνας πρωθυπουργός ζητούσε… χρόνο. «Δεν πίστευα στ’ αυτιά μου. Εν μέσω αυτής της ασφυκτικής πίεσης ο ίδιος συμπεριφερόταν σαν να έχει όλο τον χρόνο του κόσμου μπροστά του», αναφέρει.
