Επειτα από δεκαετίες καθυστερήσεων και µακράς ταλαιπωρίας, ο µητροπολιτικός σιδηρόδροµος της Θεσσαλονίκης ανοίγει επιτέλους τις πύλες του, για να αλλάξει διά παντός το πρόσωπο της πόλης και τη ζωή των κατοίκων και των επισκεπτών της. Το µετρό Θεσσαλονίκης προσφέρει πολύ περισσότερα από τους υπερσύγχρονους συρµούς του και τις θαυµαστές υποδοµές του. Αποτελεί ένα ζωντανό µουσείο, µοναδικό στον κόσµο. Κάθε χρήστης του δεν είναι απλός επιβάτης, αλλά επισκέπτης, έχοντας την ευκαιρία, µαζί µε τη µετακίνηση, να πραγµατοποιεί και «την περιήγηση» του αρχαιολογικού χώρου. Η αποκάλυψη σηµαντικών ευρηµάτων ήταν, ήδη, δεδοµένη από τη χάραξη της γραµµής, που διέρχεται από το ιστορικό κέντρο της πόλης. Η ανασκαφική έρευνα έφερε στο φως πάνω από 300.000 ευρήµατα, αψευδείς µάρτυρες της µακραίωνης ιστορίας της Θεσσαλονίκης από την ίδρυσή της, είκοσι τρεις αιώνες πριν, έως την αυγή του 20ού αιώνα. Πρόκειται για τη µεγαλύτερη ανασκαφική έρευνα που έχει πραγµατοποιηθεί ποτέ στη χώρα, αποκαλύπτοντας τη διαχρονική εξέλιξη του αστικού ιστού, από τον ελληνιστικό δρόµο και την Decumanus Maximus της ρωµαϊκής εποχής και της ύστερης αρχαιότητας µέχρι τη βυζαντινή Μέση Οδό, τη σηµερινή Εγνατία.

Είναι εντυπωσιακό ότι το µετρό, ένα δηµόσιο έργο, δίνει µια συνταρακτική εικόνα του πάλαι ποτέ δηµόσιου χώρου της Θεσσαλονίκης, µε τις βυζαντινές, µαρµαρόστρωτες πλατείες και την αγορά, τα εργαστήρια και τα καταστήµατά της. Η παλιά Θεσσαλονίκη αναδύεται από τα βάθη των αιώνων, αναβιώνοντας µπροστά στα µάτια µας, ιδιαίτερα στον σταθµό Βενιζέλου, ένα πραγµατικό πανόραµα, ευσύνοπτο, αλλά πλήρες, όλων των οικοδοµικών και χρονικών φάσεων της Θεσσαλονίκης. Ολοι αυτοί οι θησαυροί, που συγκροτούν τη ζώσα κιβωτό της πορείας της πόλης, θα ήταν θαµµένοι για πάντα, κυριολεκτικά και µεταφορικά, αν, εντέλει, είχαν επικρατήσει οι ιδεοληψίες, τα στερεότυπα και οι πολιτικές σκοπιµότητες από τους φορείς τους, που εργαλειοποίησαν τις αρχαιότητες. Παρά τις αλλεπάλληλες θετικές γνωµοδοτήσεις του Κεντρικού Αρχαιολογικού Μουσείου, αλλά και τις αποφάσεις του Συµβουλίου της Επικρατείας, η προσωρινή απόσπαση και επανατοποθέτηση των αρχαιοτήτων στον σταθµό Βενιζέλου πολεµήθηκε λυσσαλέα. Ωστόσο, το έργο προχώρησε και ολοκληρώθηκε, χάρη στην επιµονή της κυβέρνησης του Κυριάκου Μητσοτάκη, µε τήρηση µέχρι κεραίας του κειµένου θεσµικού πλαισίου και των αρχαιολογικών προδιαγραφών, προικίζοντας την πόλη µε ένα από τα πιο σύγχρονα δίκτυα µαζικής µετακίνησης στον κόσµο και ταυτόχρονα µε έναν µοναδικό αρχαιολογικό χώρο, ενταγµένο εντός µείζονος τεχνικού έργου.

Το µετρό Θεσσαλονίκης µεταβάλλει δραστικά, προς το καλύτερο, την ποιότητα ζωής των κατοίκων και των επισκεπτών της. ∆ιευκολύνει την καθηµερινότητά τους, σε κάθε της έκφανση. Ταυτόχρονα, είναι ένα µνηµείο µε πολλαπλές συνδηλώσεις: της ιστορίας της πόλης και των πολιτισµών που άφησαν επ’ αυτής ανεξίτηλο το αποτύπωµά τους. Είναι η τρανή απόδειξη τι µπορούµε να καταφέρουµε, όταν δουλεύουµε µε αρχές, σύστηµα και σχέδιο, υπηρετώντας, µε αφοσίωση, το κοινό καλό. Πάνω από όλα, όµως, και εκ του αποτελέσµατος, ο Πολιτισµός, συναντώντας τη βούληση της πολιτικής ηγεσίας και την ευσυνειδησία των δηµόσιων λειτουργών, µπορεί να έχει ένα τεράστιο αναπτυξιακό αποτύπωµα. Το µετρό είναι εδώ. Θα µας ταξιδεύει διασχίζοντας το παρελθόν προς το µέλλον µας.

*Υπουργός Πολιτισμού