O εκσυγχρονισµός του ελληνικού σιδηροδρόµου τίθεται στο επίκεντρο της πολιτικής του υπουργείου Υποδοµών και Μεταφορών, καθώς τα ανησυχητικά δείγµατα του τελευταίου διαστήµατος, ως προς τη λειτουργία των τρένων, καθιστά επιτακτική τη λήψη επιπρόσθετων µέτρων για την ενίσχυση της ασφάλειας των σιδηροδροµικών συγκοινωνιών.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο υπουργός Υποδοµών και Μεταφορών, Χρήστος Σταϊκούρας, προχωρά στην υλοποίηση της µεγάλης Οργανωτικής Μεταρρύθµισης του Σιδηροδροµικού Τοµέα, που περιλαµβάνει το Σχέδιο ∆ράσης για Ενισχυµένη Σιδηροδροµική Ασφάλεια και ∆ιαλειτουργικότητα, το οποίο αναµένεται να έχει ολοκληρωθεί έως τον ∆εκέµβριο το 2025, ενώ παράλληλα έχουν γίνει τα πρώτα βήµατα για το µεγάλο στοίχηµα της αναδιοργάνωσης της διοίκησης του ελληνικού σιδηροδρόµου.

Με τη διαπίστωση ότι µε στόχο την αντιµετώπιση των χρόνιων παθογενειών του σιδηροδροµικού τοµέα στην Ελλάδα, µε επίκεντρο τα κενά και τις επικαλύψεις αρµοδιοτήτων, αλλά και την έλλειψη αποτελεσµατικού συντονισµού, ειδικά στον κρίσιµο τοµέα της ασφάλειας, η κυβέρνηση, σε συνεργασία µε την Ε.Ε., προχωρά σε πλήρη αναδιοργάνωση των εταιρειών. Υπό αυτό το πρίσµα, κρίθηκε αναγκαίος ο άµεσος ριζικός εκσυγχρονισµός για την ανάπτυξη του σιδηροδροµικού τοµέα, υλοποιώντας τις ακόλουθες σηµαντικές αλλαγές στον τρόπο οργάνωσης και λειτουργίας των δηµόσιων πυλώνων του υπάρχοντος συστήµατος (ΟΣΕ, ΕΡΓΟΣΕ, ΓΑΙΑΟΣΕ). Συγκεκριµένα, βάσει του σχεδιασµού του αρµόδιου υπουργείου, δηµιουργείται ένας ισχυρός ∆ιαχειριστής Σιδηροδροµικής Υποδοµής, που µετονοµάζεται σε «Σιδηρόδροµοι Ελλάδος ΜΑΕ».

Ο νέος ∆ιαχειριστής Σιδηροδροµικής Υποδοµής θα προκύψει από τη συγχώνευση µε απορρόφηση από την ΟΣΕ της θυγατρικής της ΕΡΓΟΣΕ, ενώ µεταφέρονται οι αρµοδιότητες διαχείρισης του σιδηροδροµικού τροχαίου υλικού από τη ΓΑΙΑΟΣΕ στην απορροφώσα εταιρεία και θα φέρει τη συνολική ευθύνη µελέτης, ανάπτυξης, συντήρησης και ασφαλούς διαχείρισης των σιδηροδροµικών υποδοµών της χώρας. Πρωταρχικός στόχος του υπουργείου είναι η ενίσχυση της στελέχωσης, µε εξειδικευµένο προσωπικό, καταρτισµένο στις σύγχρονες λειτουργίες ενός ∆ιαχειριστή Σιδηροδροµικής Υποδοµής, ώστε να καλυφθούν τα υφιστάµενα κενά, που προκαλούν πληθώρα προβληµάτων στη λειτουργία του σιδηροδρόµου.

Αξίζει ακόµη να σηµειωθεί ότι ο φορέας διατηρεί τον δηµόσιο χαρακτήρα του, ως Μονοπρόσωπη Ανώνυµη Εταιρεία, µε µοναδικό µέτοχό της το Ελληνικό ∆ηµόσιο και εποπτεύεται από το υπουργείο Υποδοµών και Μεταφορών, ενώ το υφιστάµενο προσωπικό των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ θα µεταφερθεί στο σύνολό του µε πλήρη διατήρηση των µισθολογικών και µη µισθολογικών του απολαβών και τήρηση των υφιστάµενων συλλογικών συµβάσεων εργασίας, µέχρι τη λήξη τους. Στόχος της οργανωτικής µεταρρύθµισης του «νέου ΟΣΕ» είναι η υλοποίηση ενός στρατηγικού προγράµµατος νέων έργων που διασφαλίζει την ταχεία σιδηροδροµική ανάπτυξη, µε προτεραιότητα την εξυπηρέτηση επιβατών και εµπορευµατικών δραστηριοτήτων.

Ειδικός σύμβουλος

Το management του σιδηροδρόµου εξελίχθηκε σε µεγάλη «πληγή» για τον εξορθολογισµό των σιδηροδροµικών µεταφορών, καθώς η µέχρι σήµερα λειτουργία των τριών εταιρειών που εµπλέκονται µε σιδηροδροµικό έργο, µε πολλαπλές κοινές αρµοδιότητες και διεπιφάνειες, παράλληλες, αντικρουόµενες ή/και συµπληρωµατικές αρµοδιότητες, έχει αποτέλεσµα την αδυναµία ενιαίου στρατηγικού σχεδιασµού, συντονισµού και συντήρησης του σιδηροδροµικού δικτύου, µε συνέπειες την καθυστέρηση υλοποίησης έργων και την πιθανότητα απώλειας πολύτιµων πόρων. Επιπλέον, καταγράφεται σηµαντική συνολική επιβάρυνση του κρατικού Προϋπολογισµού από την πολλαπλότητα προσωπικού αντίστοιχων προσόντων και αρµοδιοτήτων για παρόµοιες διαδικασίες εντός των τριών εταιρειών.

Ετσι, η αναδιοργάνωση του ΟΣΕ, που χρηµατοδοτείται από το Ταµείο Ανάκαµψης και Ανθεκτικότητας και θα υλοποιηθεί πλήρως µέχρι το τέλος του 2025, µε ενδιάµεσα ορόσηµα, προχωρά µε την άµεση πρόσληψη Συµβούλου Μεταρρύθµισης (Reform Consulting) που αναλαµβάνει τη ριζική αναδιοργάνωση και τον εκσυγχρονισµό του λειτουργικού µοντέλου της «Σιδηρόδροµοι Ελλάδος ΜΑΕ», ώστε να µεταµορφωθεί σε σύγχρονο φορέα ευρωπαϊκών προδιαγραφών.

Την ίδια ώρα, σε εξέλιξη είναι σχετικός διαγωνισµός µε προβλεπόµενη έναρξη εργασιών στις αρχές του 2025. Επίσης, προετοιµάζεται διαγωνισµός για την πρόσληψη διεθνώς καταξιωµένου οικονοµικού φορέα στον ρόλο του Technical Manager που θα υποστηρίξει, για µια 5ετία, κρίσιµες λειτουργίες της εταιρείας (ρύθµιση κυκλοφορίας, συντήρηση υποδοµών, διαχείριση νέων έργων). Επίσης συµµετοχή έµπειρων στελεχών του Technical Manager σε κρίσιµες διοικητικές θέσεις, µε ανάληψη ευθύνης.

Μεταβατική διοίκηση

Με στόχο την άµεση έναρξη λειτουργίας της «Σιδηρόδροµοι Ελλάδος ΜΑΕ», το αµέσως επόµενο διάστηµα υλοποιείται µε ΚΥΑ η µετάθεση της δραστηριότητας διαχείρισης του δηµόσιου σιδηροδροµικού τροχαίου υλικού από τη ΓΑΙΑΟΣΕ στη νέα εταιρεία, διασφαλίζεται και η διακριτή λογιστική παρακολούθηση της δραστηριότητας, ενώ προβλέπεται µεταβατική διοίκηση, η οποία θα επιλεγεί από τη Γενική Συνέλευση της νέας εταιρείας, διασφαλίζοντας την επιχειρησιακή συνέχεια από το προηγούµενο σχήµα. Αναφορικά µε την πρόοδο που έχει σηµειωθεί για την αναβάθµιση του Ελληνικού Σιδηροδρόµου, από το υπουργείο Μεταφορών σηµειώνουν ότι παραδόθηκε, Σεπτέµβριο του 2023, η Σύµβαση 717, για την ανάταξη της σηµατοδότησης και της τηλεδιοίκησης στον άξονα Αθήνα - Θεσσαλονίκη – Προµαχώνας.

Επίσης, τον Νοέµβριο του 2023 παραδόθηκε η Σύµβαση για την εγκατάσταση συστήµατος αυτόµατης προστασίας συρµών (ETCS - Level 1), επί της γραµµής. Επιπλέον, τον Μάρτιο 2024 υπεγράφη η Σύµβαση για την επαναφορά σε λειτουργία του ETCS επί συρµών και έχει ολοκληρωθεί σε 59 µονάδες, ενώ βρίσκεται σε φάση δηµοπράτησης, µε ανοιχτό µειοδοτικό διαγωνισµό, από τον Ιούλιο 2024 η κατασκευή Νέας Σιδηροδροµικής Γραµµής στο Τµήµα Ν. Καρβάλη - Τοξότες.

Τέλος, ενισχύθηκε η ετήσια χρηµατοδότηση του ΟΣΕ, από τα 45 εκατ. στα 75 εκατ. ευρώ, µε σκοπό την κάλυψη των λειτουργικών αναγκών και έργων συντήρησης, ενώ διεκόπη η δικαστική διαδικασία που είχε ξεκινήσει από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά της χώρας, σε συνέχεια παραβίασης του 2017, για την έλλειψη σύµβασης Ελληνικού ∆ηµοσίου - ∆ιαχειριστή Σιδηροδροµικής Υποδοµής (ΟΣΕ).

Εξαιρετικής σηµασίας είναι η εξασφάλιση κοινοτικών πόρων, ύψους 520 εκατ. €, για τη συγχρηµατοδότηση σιδηροδροµικών έργων, που θα υλοποιηθούν στην επόµενη τετραετία, και προέρχονται από τον «Μηχανισµό Συνδέοντας την Ευρώπη» (CEF II).

Πρόκειται για τα έργα:

1. Αναβάθµιση της σιδηροδροµικής γραµµής Θεσσαλονίκη - Προµαχώνας, στο τµήµα Μουριές - Προµαχώνας.
2. Αναβάθµιση της σιδηροδροµικής γραµµής Σιδηροδροµικό Κέντρο Αχαρνών (ΣΚΑ) - Οινόη.
3. Αναβάθµιση της σιδηροδροµικής γραµµής Πύθιο - Ορµένιο.
4. Νέο σύστηµα σηµατοδότησης και τηλεδιοίκησης (ETCS L1) στο τµήµα ΣΚΑ - Κιάτο.
5. Η γραµµή στο τµήµα Καρβάλη - Τοξότες, για διασύνδεση του εµπορευµατικού λιµένα Καβάλας µε το σιδηροδροµικό δίκτυο.

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή