Το ΠΑΣΟΚ, ρυθµιστής για συνεργασία: Από τα νούµερα που θα δείξουν οι δηµοσκοπήσεις την άνοιξη εξαρτάται η προοπτική να τα βρουν τα κόµµατα της Κεντροαριστεράς
Έµµεση προσπάθεια νοµιµοποίησης του διαλόγου των προοδευτικών δυνάµεων
Με κάθε ευκαιρία, στελέχη από το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ, τη Νέα Αριστερά αλλά και από τους µαζικούς και κοινωνικούς χώρους κάθονται στο ίδιο τραπέζι και συζητούν
Ανδρεας Παπαδοπουλος
Στις παρουσιάσεις βιβλίων η Κεντροαριστερά αναστενάζει. Με κάθε ευκαιρία, στελέχη από το ΠΑΣΟΚ, τον ΣΥΡΙΖΑ, τη Νέα Αριστερά αλλά και από τους µαζικούς και κοινωνικούς χώρους κάθονται στο ίδιο τραπέζι και συζητούν για την οικονοµία, την ανάπτυξη, τα κοινωνικά ζητήµατα, την εξωτερική πολιτική κ.λπ. Ολο αυτό είναι κατ’ ουσίαν µια έµµεση προσπάθεια νοµιµοποίησης του διαλόγου των προοδευτικών δυνάµεων, προκειµένου να ξεπεραστούν τα προσκόµµατα που µπαίνουν από τις ηγεσίες.
Το ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός πως όταν τα στελέχη των κοµµάτων της προοδευτικής αντιπολίτευσης συνοµιλούν στα πάνελ ή τα φόρα οι διαφορές τους είναι δυσδιάκριτες, ή έστω δεν είναι τόσο µεγάλες που να λειτουργούν αποτρεπτικά για την προοπτική της συνεργασίας. Ταυτόχρονα, όµως, είναι εµφανές ότι οι ηγεσίες των κοµµάτων της ευρύτερης Κεντροαριστεράς αδυνατούν να βρουν πεδίο συνεννόησης, αντιθέτως λειτουργούν ανταγωνιστικά και µε κάθε ευκαιρία ή και πρόσχηµα ανταλλάσσουν δηλητηριώδη βέλη. Το προηγούµενο διάστηµα είδαµε τον ΣΥΡΙΖΑ να επιτίθεται στο ΠΑΣΟΚ και προσωπικά στον κ. Ανδρουλάκη, µε αφορµή τη συνάντηση που έκανε ο τελευταίος µε τον πρωθυπουργό, επίθεση που ανάγκασε τη Χαριλάου Τρικούπη να απαντήσει σε εξίσου υψηλούς τόνους. Την ίδια στιγµή, είδαµε τη Νέα Αριστερά να επιτίθεται στον ΣΥΡΙΖΑ µε αφορµή τη στάση του στο ζήτηµα των αµυντικών δαπανών και την υπερψήφισή τους κατά τη συζήτηση για τον Προϋπολογισµό. Στην Κουµουνδούρου αντιµετώπισαν την κριτική µε αµηχανία, καθώς εκ των πραγµάτων πατούσε σε παραδοσιακές θέσεις του κόµµατος, γι’ αυτό και απέφυγαν να απαντήσουν στους πρώην συντρόφους τους. Και ταυτόχρονα είδαµε τον κ. Χαρίτση να ασκεί κριτική τόσο στον κ. Ανδρουλάκη όσο και στον κ. Φάµελλο για το γεγονός ότι δεν αποδέχθηκαν την πρόταση που έκανε για τον Χρήστο Ράµµο και την Προεδρία της ∆ηµοκρατίας.
Μέσα σε αυτό το αντιφατικό πλαίσιο πρέπει να τονιστεί ότι σταδιακά αναπτύσσονται από «τα κάτω» διάφορες πρωτοβουλίες προσέγγισης των κοµµάτων, ενώ και µεµονωµένες προσωπικότητες λειτουργούν προς αυτή την κατεύθυνση. Καλά πληροφορηµένες πηγές, που έχουν γνώση των διεργασιών που γίνονται, αναφέρουν ότι οι όποιες κινήσεις θα κορυφωθούν προς την άνοιξη. Οι περισσότεροι παίχτες του χώρου προεξοφλούν πως εν πολλοίς τα πάντα θα εξαρτηθούν από τη δηµοσκοπική πορεία του ΠΑΣΟΚ. Εκτιµούν, δηλαδή, πως έως τον Απρίλιο θα έχει αποκρυσταλλωθεί πλήρως το τοπίο, θα έχουν ξεκαθαριστεί οι προθέσεις του πρωθυπουργού µε την επιλογή που θα κάνει για την Προεδρία της ∆ηµοκρατίας και κυρίως θα έχει διαφανεί αν το κόµµα του κ. Ανδρουλάκη µπορεί να αποτελέσει τον αντίπαλο κυβερνητικό πόλο ή αν θα έχει ανακοπεί η άνοδός του και θα κινείται σε ποσοστά κάτω από το 20%.
Στο πρώτο σενάριο, λένε, θα αναµένουν τις κινήσεις διεύρυνσης ή και προσέγγισης από την πλευρά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Αναγνωρίζουν ότι σε αυτή την περίπτωση θα έχει την πρωτοκαθεδρία ο κ. Ανδρουλάκης. Στο δεύτερο σενάριο εκτιµούν ότι θα κορυφωθούν οι πιέσεις στον κ. Ανδρουλάκη προκειµένου να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου µε τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά και πάλι όµως, όπως λένε, µε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να έχει τον πρώτο λόγο. Σηµειώνουν, δε, πως όσο θα αυξάνεται η φθορά της κυβέρνησης και θα δηµιουργείται (;) ένα κλίµα «φύγετε» προς τον κ. Μητσοτάκη, τόσο θα εντατικοποιούνται οι προσπάθειες για τη συγκρότηση ενός µεγάλου αντικυβερνητικού πόλου.
Στη βάση αυτή, όπως προαναφέραµε, προσωπικότητες µε ευρύτερες αναφορές έχουν αναλάβει διάφορες πρωτοβουλίες. Μεταξύ αυτών είναι ο πρώην υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς, ο οποίος προχωρά στη συγκρότηση ενός forum διαλόγου, στο οποίο θα µετέχουν πρόσωπα από διάφορους χώρους. Ο πολύπειρος κ. Κοτζιάς, προκειµένου να ξεπεραστούν οι όποιες αντιδράσεις των ηγεσιών, επισηµαίνει στους συνοµιλητές του ότι στις διεργασίες θα µπορούν να µετέχουν αυτόνοµα όσοι το επιθυµούν, αλλά δεν θα το κάνουν ως εκπρόσωποι κοµµάτων, για να µη δηµιουργούνται έριδες. Ο κ. Κοτζιάς έχει συζητήσει τα προαναφερθέντα µε τον πρόεδρο του ΣΥΡΙΖΑ Σωκράτη Φάµελλο, µε στελέχη της Νέας Αριστεράς, µε την κίνηση που έχουν συγκροτήσει οι κ. Κοκκινοβασίλης και Πιπεργιάς κ.λπ. Το ενδιαφέρον, όµως, ενισχύεται από τις απ’ ευθείας επαφές και συνοµιλίες που έχει κάνει ο πρώην υπουργός Εξωτερικών µε κορυφαία στελέχη του ΠΑΣΟΚ. Μεταξύ αυτών είναι και ο πρώην πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου, µε τον οποίο γνωρίζονται από τα χρόνια που ο κ. Κοτζιάς ήταν σύµβουλος του κ. Παπανδρέου στο υπουργείο Εξωτερικών. Παραλλήλως, έχει συνοµιλήσει µε τον Παύλο Γερουλάνο, µε τον Παύλο Χρηστίδη, µε τον Χάρη Καστανίδη κ.ά.
Σε κάθε περίπτωση, η µπάλα στην παρούσα φάση είναι στο γήπεδο της Χαριλάου Τρικούπη, µε τις πληροφορίες να αναφέρουν πως ο Νίκος Ανδρουλάκης είναι έτοιµος να ανάψει το πρώτο πράσινο φως για την ένταξη στελεχών από όλους τους χώρους στο ΠΑΣΟΚ, όπως και να πει το «ναι» στη συνεργασία µε ανεξάρτητους βουλευτές. Ακολούθως, και ανάλογα µε τη δηµοσκοπική απήχηση που θα έχουν οι πρωτοβουλίες του, θα πάρει και τις αποφάσεις του για τις συνεργασίες µε τα άλλα κόµµατα. Στις αρχές του έτους θα γίνει η συνάντηση που έχει ζητήσει ο κ. Χαρίτσης, ενώ δεν αποκλείεται να δούµε και συνάντηση του Σωκράτη Φάµελλου µε τον Νίκο Ανδρουλάκη.
Το ΠΑΣΟΚ, ρυθµιστής για συνεργασία
Μόνο την τελευταία εβδοµάδα έγιναν δύο παρουσιάσεις βιβλίων, η µία στην Αθήνα και η άλλη στη Θεσσαλονίκη, στις οποίες κάθισαν στο ίδιο τραπέζι ο βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Παύλος Γερουλάνος, η βουλευτής της Νέας Αριστεράς Εφη Αχτσιόγλου, ο πρώην υπουργός στην κυβέρνηση Τσίπρα ∆ηµήτρης Λιάκος, ο πρώην βουλευτής του ΠΑΣΟΚ Χάρης Καστανίδης, η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου, ο πρώην υπουργός του ΣΥΡΙΖΑ Γιάννης Αµανατίδης. Η εκδήλωση στην Αθήνα αφορούσε το βιβλίο «Αναζητώντας τον άλλο δρόµο» των Γιώργου Σταθάκη, Αντώνη Λιάκου και Λόη Λαµπριανίδη. Η εκδήλωση στη Θεσσαλονίκη ήταν για το βιβλίο «Ιστόρηση 50 χρόνων από τα κέντρα λήψης αποφάσεων ΠΑΣΟΚ-ΣΥΡΙΖΑ» των Αντώνη Κοτσακά και Χάρη Τσιόκα.
Μικρές διαφορές
Το ενδιαφέρον έγκειται στο γεγονός πως όταν τα στελέχη των κοµµάτων της προοδευτικής αντιπολίτευσης συνοµιλούν στα πάνελ ή τα φόρα οι διαφορές τους είναι δυσδιάκριτες, ή έστω δεν είναι τόσο µεγάλες που να λειτουργούν αποτρεπτικά για την προοπτική της συνεργασίας. Ταυτόχρονα, όµως, είναι εµφανές ότι οι ηγεσίες των κοµµάτων της ευρύτερης Κεντροαριστεράς αδυνατούν να βρουν πεδίο συνεννόησης, αντιθέτως λειτουργούν ανταγωνιστικά και µε κάθε ευκαιρία ή και πρόσχηµα ανταλλάσσουν δηλητηριώδη βέλη. Το προηγούµενο διάστηµα είδαµε τον ΣΥΡΙΖΑ να επιτίθεται στο ΠΑΣΟΚ και προσωπικά στον κ. Ανδρουλάκη, µε αφορµή τη συνάντηση που έκανε ο τελευταίος µε τον πρωθυπουργό, επίθεση που ανάγκασε τη Χαριλάου Τρικούπη να απαντήσει σε εξίσου υψηλούς τόνους. Την ίδια στιγµή, είδαµε τη Νέα Αριστερά να επιτίθεται στον ΣΥΡΙΖΑ µε αφορµή τη στάση του στο ζήτηµα των αµυντικών δαπανών και την υπερψήφισή τους κατά τη συζήτηση για τον Προϋπολογισµό. Στην Κουµουνδούρου αντιµετώπισαν την κριτική µε αµηχανία, καθώς εκ των πραγµάτων πατούσε σε παραδοσιακές θέσεις του κόµµατος, γι’ αυτό και απέφυγαν να απαντήσουν στους πρώην συντρόφους τους. Και ταυτόχρονα είδαµε τον κ. Χαρίτση να ασκεί κριτική τόσο στον κ. Ανδρουλάκη όσο και στον κ. Φάµελλο για το γεγονός ότι δεν αποδέχθηκαν την πρόταση που έκανε για τον Χρήστο Ράµµο και την Προεδρία της ∆ηµοκρατίας.
Προσέγγιση
Μέσα σε αυτό το αντιφατικό πλαίσιο πρέπει να τονιστεί ότι σταδιακά αναπτύσσονται από «τα κάτω» διάφορες πρωτοβουλίες προσέγγισης των κοµµάτων, ενώ και µεµονωµένες προσωπικότητες λειτουργούν προς αυτή την κατεύθυνση. Καλά πληροφορηµένες πηγές, που έχουν γνώση των διεργασιών που γίνονται, αναφέρουν ότι οι όποιες κινήσεις θα κορυφωθούν προς την άνοιξη. Οι περισσότεροι παίχτες του χώρου προεξοφλούν πως εν πολλοίς τα πάντα θα εξαρτηθούν από τη δηµοσκοπική πορεία του ΠΑΣΟΚ. Εκτιµούν, δηλαδή, πως έως τον Απρίλιο θα έχει αποκρυσταλλωθεί πλήρως το τοπίο, θα έχουν ξεκαθαριστεί οι προθέσεις του πρωθυπουργού µε την επιλογή που θα κάνει για την Προεδρία της ∆ηµοκρατίας και κυρίως θα έχει διαφανεί αν το κόµµα του κ. Ανδρουλάκη µπορεί να αποτελέσει τον αντίπαλο κυβερνητικό πόλο ή αν θα έχει ανακοπεί η άνοδός του και θα κινείται σε ποσοστά κάτω από το 20%.Στο πρώτο σενάριο, λένε, θα αναµένουν τις κινήσεις διεύρυνσης ή και προσέγγισης από την πλευρά του προέδρου του ΠΑΣΟΚ. Αναγνωρίζουν ότι σε αυτή την περίπτωση θα έχει την πρωτοκαθεδρία ο κ. Ανδρουλάκης. Στο δεύτερο σενάριο εκτιµούν ότι θα κορυφωθούν οι πιέσεις στον κ. Ανδρουλάκη προκειµένου να καθίσει στο τραπέζι του διαλόγου µε τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά και πάλι όµως, όπως λένε, µε τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ να έχει τον πρώτο λόγο. Σηµειώνουν, δε, πως όσο θα αυξάνεται η φθορά της κυβέρνησης και θα δηµιουργείται (;) ένα κλίµα «φύγετε» προς τον κ. Μητσοτάκη, τόσο θα εντατικοποιούνται οι προσπάθειες για τη συγκρότηση ενός µεγάλου αντικυβερνητικού πόλου.
