Χρονιά µεγάλων ανακατατάξεων και αλλαγών ήταν το 2024 για την ευρύτερη Κεντροαριστερά, απόρροια των εκλογικών διαδικασιών, των διασπάσεων και των εσωκοµµατικών συγκρούσεων.

Το µενού είχε απ’ όλα, άλλωστε τόσο στον ΣΥΡΙΖΑ όσο και στο ΠΑΣΟΚ έγιναν προεδρικές εκλογές, µε την Κουµουνδούρου να χάνει έπειτα από χρόνια τη θέση της αξιωµατικής αντιπολίτευσης και να επιστρέφει σε ποσοστά που θυµίζουν τις άνυδρες περιόδους του κόµµατος. ΣΥΡΙΖΑ και ΠΑΣΟΚ ακολούθησαν αντίστροφη πορεία σε σχέση µε αυτή που µας είχαν συνηθίσει εδώ και πολλά χρόνια. Με αποτέλεσµα το ΠΑΣΟΚ να είναι ο µεγάλος κερδισµένος τη χρονιά που φεύγει και ο Νίκος Ανδρουλάκης το κυρίαρχο πρόσωπο στο γήπεδο των προοδευτικών δυνάµεων.

Ως µεγάλος χαµένος λογίζεται ο Στέφανος Κασσελάκης, ο οποίος ξεκίνησε την πολιτική του διαδροµή ως ένας πολλά υποσχόµενος ηγέτης. Εν τέλει εκδιώχθηκε κακήν κακώς από τον ΣΥΡΙΖΑ και τώρα αναζητά εναγωνίως δέκα βουλευτές, προκειµένου ο νέος φορέας που δηµιούργησε, το Κίνηµα ∆ηµοκρατίας, να αποκτήσει κοινοβουλευτική εκπροσώπηση. Το new entry είναι ο Σωκράτης Φάµελλος, ο οποίος καλείται να ξαναστήσει τον ΣΥΡΙΖΑ στα πόδια του και να αποκαταστήσει την εικόνα του κόµµατος που επλήγη τα µέγιστα από την προεδρική θητεία του κ. Κασσελάκη.

Σήκωσε το γάντι

Επί της ουσίας, καταλυτικό ρόλο στη διαµόρφωση του σηµερινού τοπίου έπαιξαν δύο γεγονότα. Το ένα ήταν η ηγετική κίνηση του κ. Ανδρουλάκη τον περασµένο Ιούνιο να σηκώσει το γάντι στους αµφισβητίες του και να προκαλέσει εσωκοµµατικές εκλογές. Το άλλο ήταν η αλλοπρόσαλλη παρουσία του Στέφανου Κασσελάκη στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ, που συσπείρωσε απέναντί του το σηµαντικότερο τµήµα του στελεχικού δυναµικού του κόµµατος και οδήγησε στην καρατόµησή του. Κάπως έτσι, ο µεν Ανδρουλάκης ισχυροποιήθηκε, ο δε Κασσελάκης έµεινε χωρίς (ισχυρό) κόµµα. Και στα δύο κόµµατα όλα ξεκίνησαν µετά τις ευρωεκλογές. Οι δύο πρόεδροι αµφισβητήθηκαν από στελέχη τους.

Ο κ. Ανδρουλάκης δεν έχασε χρόνο και προκήρυξε αµέσως εσωκοµµατικές εκλογές. Το αποτέλεσµα ήταν συντριπτικά υπέρ του κόντρα σε σηµαντικούς αντιπάλους, όπως ήταν ο Χάρης ∆ούκας, ο Παύλος Γερουλάνος και η Αννα ∆ιαµαντοπούλου. Η νίκη του ήταν εµφατική, µε αποτέλεσµα να λογίζεται πλέον ως ο αδιαµφισβήτητος ηγέτης του ευρύτερου προοδευτικού χώρου. Το προφίλ του ενίσχυσε και η τοποθέτησή του στον ρόλο του αρχηγού της αξιωµατικής αντιπολίτευσης µετά την αποχώρηση εννιά βουλευτών από τον ΣΥΡΙΖΑ. Το ΠΑΣΟΚ βρίσκεται στη θέση αυτή ύστερα από 15 χρόνια και φαντάζει (;) ως ο µόνος αντίπαλος πόλος απέναντι στη Ν.∆.

Ο κ. Ανδρουλάκης έχει χαράξει µια γραµµή από την οποία δεν δείχνει καµία διάθεση να αποκλίνει. Είναι η γραµµή της θεσµικής αντιπολίτευσης, που «βοµβαρδίζει» την κυβέρνηση µε προτάσεις, αλλά δεν διστάζει να συµφωνήσει µε πτυχές της ασκούµενης πολιτικής. Από κάθε άποψη, ήταν σηµαντική η απόφαση του κ. Ανδρουλάκη να συναντηθεί µε τον πρωθυπουργό, στέλνοντας το µήνυµα της υπεύθυνης αντιπολίτευσης. Παρότι δέχτηκε τα πυρά του ΣΥΡΙΖΑ και της Νέας Αριστεράς για συναινετική διάθεση απέναντι στην κυβέρνηση, ο πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αντέκρουσε αυτά τα επιχειρήµατα, αναφέροντας ότι είναι δείγµα κανονικότητας να µπορούν να συναντηθούν και να συζητούν ο πρωθυπουργός µε τον αρχηγό της αξιωµατικής αντιπολίτευσης. Σύµφωνα µε την ανάλυση που κάνει ο Νίκος Ανδρουλάκης, έχει παρέλθει η εποχή της τοξικότητας και οι πολίτες δεν θέλουν αντιπολίτευση κραυγών, αλλά αντιπολίτευση προτάσεων και ρεαλιστικών θέσεων.

Συνεργασίες

Το µεγάλο δίληµµα για τον κ. Ανδρουλάκη είναι αυτό της διεύρυνσης ή των συνεργασιών. Στην παρούσα φάση, οι πληροφορίες εµφανίζουν τον πρόεδρο του ΠΑΣΟΚ έτοιµο να δεχτεί στους κόλπους του κόµµατός του ανεξάρτητους βουλευτές, καθώς και µεσαία στελέχη που είχαν αποχωρήσει από το ΠΑΣΟΚ τα προηγούµενα χρόνια. Οι κεντρικές συµµαχίες δεν δείχνουν να τον απασχολούν, παρότι είναι πιθανό στην αυγή του νέου έτους να υπάρξουν συναντήσεις του κ. Ανδρουλάκη τόσο µε τον κ. Φάµελλο όσο και µε τον κ. Χαρίτση. Την ίδια στιγµή, το αποτέλεσµα των ευρωεκλογών λειτούργησε ακόµα πιο διαλυτικά για τον ΣΥΡΙΖΑ.

Οι τρεις καλοκαιρινοί µήνες ήταν εκφυλιστικοί, µε τον κ. Κασσελάκη να τροφοδοτεί συνεχώς µε αρνητικές ειδήσεις την επικαιρότητα. Οι πολυήµερες διακοπές του στη Μύκονο, το διάτρητο «πόθεν έσχες», η πισίνα του στις Σπέτσες, οι επιθέσεις που έκανε στον κ. Τσίπρα, η µισή διαγραφή Πολάκη, η υπόθεση της Αθηνάς Λινού, το κλείσιµο των κοµµατικών ΜΜΕ είναι µερικά από τα γεγονότα που οδήγησαν στη δηµοσκοπική κατάρρευση του κόµµατος.

Τα προαναφερθέντα, βεβαίως, λειτούργησαν συσπειρωτικά για σειρά στελεχών του κόµµατος και ενίσχυσαν το ένστικτο της αυτοσυντήρησης. Κάπως έτσι ενώθηκαν ετερόκλητες κοµµατικές δυνάµεις και πήραν την απόφαση αρχικώς να οδηγήσουν σε πτώση τον κ. Κασσελάκη από τη θέση του προέδρου και ακολούθως να µην του επιτρέψουν να θέσει υποψηφιότητα για την ηγεσία. Σήµερα ο ΣΥΡΙΖΑ πλέον θεωρεί ότι έχει τελειώσει µε την περίοδο Κασσελάκη και προσπαθεί υπό τη νέα ηγεσία του κ. Φάµελλου να ξανασταθεί στα πόδια του.

Το εγχείρηµα µόνο εύκολο δεν προβλέπεται, πολύ περισσότερο από τη στιγµή που από τη µήτρα του ΣΥΡΙΖΑ έχουν γεννηθεί ουκ ολίγα κόµµατα, ενώ ελλοχεύει ο κίνδυνος να µειωθεί και άλλο η κοινοβουλευτική δύναµη του κόµµατος. Συν τοις άλλοις, το στοίχηµα για τον Σωκράτη Φάµελλο είναι να πείσει ευρύτερα στρώµατα της κοινωνίας ότι µπορεί να αντεπεξέλθει στα καθήκοντά του, δεδοµένου ότι επικρατεί µια διάχυτη αίσθηση πως είναι µεταβατικός πρόεδρος, απόρροια ίσως και των πρωτοβουλιών που έχει αναλάβει ο Αλέξης Τσίπρας. Ο πρώην πρωθυπουργός αντιµετωπίζεται από πολλούς ως ο πραγµατικός ηγέτης του χώρου, που είναι θέµα χρόνου να επιστρέψει στον θρόνο του.

Οι µετρήσεις

Με άλλα λόγια, αυτή τη στιγµή υπάρχουν στο γήπεδο της Κεντροαριστεράς:

  • Ενα ΠΑΣΟΚ που προσεγγίζει το 20%.
  • Ενας ΣΥΡΙΖΑ που κινείται σε µονοψήφια ποσοστά, αλλά έχει σταµατήσει η κατρακύλα.
  • Το νέο κόµµα του κ. Κασσελάκη, που φαίνεται να είναι λίγο πάνω από το όριο της κοινοβουλευτικής εκπροσώπησης, χωρίς, όµως, δυναµική ανόδου.
  • Η Νέα Αριστερά, που είναι σε πολύ χαµηλά δηµοσκοπικά νούµερα, ως συνέχεια του αρνητικού αποτελέσµατος των ευρωεκλογών. Εχει όµως σηµαντικό στελεχικό δυναµικό, απολύτως χρήσιµο στις διεργασίες για την ανασυγκρότηση της Κεντροαριστεράς.
  • Η Πλεύση Ελευθερίας, που έχει καταφέρει, λόγω της ισχυρής παρουσίας της Ζωής Κωνσταντοπούλου, να εδραιωθεί στο πολιτικό σκηνικό.
  • Το κόµµα του Γιάνη Βαρουφάκη, που συγκεντρώνει ριζοσπαστικές δυνάµεις και στις επόµενες εκλογές θα παλέψει για την κοινοβουλευτική εκπροσώπηση, έχοντας συµµαχήσει µε τη Λαϊκή Ενότητα-Ανυπότακτη Αριστερά του ∆ηµήτρη Στρατούλη.
  • Η κίνηση Κόσµος του Πέτρου Κόκκαλη, που είναι πολύφερνος νύφη για όλα τα κόµµατα της Κεντροαριστεράς, δεδοµένου ότι είναι το µόνο οικολογικό σχήµα στον πολιτικό χάρτη.
  • Και βεβαίως η πιο ισχυρή και αυτόνοµη νησίδα της Αριστεράς, το ΚΚΕ. Ο Περισσός κινείται σε διψήφια ποσοστά, µε ισχυρή παρουσία στη νεολαία και στο εργατικό κίνηµα, και περιορισµένα ανοίγµατα σε δυνάµεις της εξωκοινοβουλευτικής Αριστεράς. Ταυτόχρονα, δεν έχει καµία διάθεση να εµπλακεί σε συζητήσεις µε άλλες δυνάµεις, ενώ απορρίπτει κατηγορηµατικά οποιαδήποτε προοπτική κυβερνητικών συµµαχιών.

Μετά τον χειµώνα…

Σύµφωνα µε τα προαναφερθέντα, το κρίσιµο ερώτηµα, στο τέλος της ηµέρας, είναι αν λόγω της πολυδιάσπασης µπορεί στην πράξη να απειληθεί η κυριαρχία της Ν.∆. Πολιτικοί αναλυτές αλλά και έµπειρα κοµµατικά στελέχη εκτιµούν ότι είναι κάπως πρόωρο να απαντηθεί το ερώτηµα. Θεωρούν ότι το πολιτικό τοπίο στην Κεντροαριστερά θα έχει αποσαφηνιστεί την άνοιξη, όταν θα έχει διαφανεί οριστικά η δυναµική του ΠΑΣΟΚ, θα έχει καταγραφεί η παρουσία του κ. Φάµελλου στην ηγεσία του ΣΥΡΙΖΑ και θα έχουν αποτυπωθεί τα όρια της επιρροής του κ. Κασσελάκη.

Στην άνοιξη τοποθετούνται χρονικά και οι πρωτοβουλίες που, σύµφωνα µε καλά διασταυρωµένες πληροφορίες, θα αναλάβει ο κ. Τσίπρας. Στο διά ταύτα, πάντως, οι περισσότεροι συνηγορούν ότι τα πάντα θα εξαρτηθούν από την πορεία του ΠΑΣΟΚ. Αν δηλαδή θα καταφέρει µόνο του να αποτελέσει τον άλλο πόλο στη Ν.∆. ή αν θα αναγκαστεί-πιεστεί να προχωρήσει ακόµα και σε προεκλογικές συµµαχίες µε τον ΣΥΡΙΖΑ και τη Νέα Αριστερά ως µονόδροµο για να διεκδικήσει πολιτική αλλαγή.'

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή