Εθισμός στο διαδίκτυο: Η γονική συνεργασία το καλύτερο φίλτρο - Η εθνική στρατηγική και τα καινούργια όπλα
Ειδική πρόβλεψη για ενημέρωση των γονέων
Οι λειτουργίες και οι βασικές προϋποθέσεις για να πετύχει η εθνική στρατηγική προστασία των ανηλίκων από τον εθισμό στο ίντερνετ
Κωστας Παπαχλιμιντζος
Η χρήση του Διαδικτύου και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από τους ανηλίκους είναι ένα ζήτημα που απασχολεί εδώ και πολύ καιρό την κυβέρνηση, που παρακολουθεί με προσοχή τα μέτρα που λαμβάνουν άλλες χώρες. Το Μέγαρο Μαξίμου εξέτασε ακόμα και την πλήρη απαγόρευση της χρήσης των μέσων κοινωνικής δικτύωσης από παιδιά, που θα εφαρμόσει η Αυστραλία, αλλά αποφάσισε να μην κινηθεί σε τόσο αυστηρό και απόλυτο πλαίσιο.
Η Εθνική Στρατηγική Προστασίας των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο παρουσιάστηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους συναρμόδιους υπουργούς, με έμφαση στην ενημέρωση και ενδυνάμωση με διάφορα «εργαλεία» των γονέων, ώστε να έχουν καλύτερο και πιο αποτελεσματικό έλεγχο του περιεχομένου που βλέπουν στα κινητά τους οι μαθητές του Δημοτικού και του Γυμνασίου, αφού το όριο της ψηφιακής ενηλικίωσης τέθηκε στα 15 έτη, όταν δηλαδή ξεκινάνε τα παιδιά να φοιτούν στο Λύκειο.
Ήδη, στα τέλη Σεπτεμβρίου και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο πρωθυπουργός είχε επισημάνει πως «γινόμαστε μάρτυρες των αρνητικών επιπτώσεων της ψηφιακής τεχνολογίας και των αλγορίθμων που καθοδηγούνται από την Tεχνητή Nοημοσύνη στην ψυχική υγεία των παιδιών μας και των εφήβων μας». Είχε προσθέσει, δε, πως «αναρίθμητες μελέτες έχουν δείξει ότι η εκτεταμένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με κατάθλιψη, αισθήματα απομόνωσης, στέρηση ύπνου και εθισμό».
Το πρώτο στοιχείο της εθνικής στρατηγικής είναι η πλατφόρμα parco.gov.gr, που είναι διαθέσιμη από το μεσημέρι της περασμένης Δευτέρας και περιλαμβάνει βασικές οδηγίες για τη ρύθμιση του γονικού ελέγχου στις κινητές συσκευές των παιδιών, είτε τρέχουν σε iOS είτε σε Android.
Το δεύτερο στοιχείο είναι το Kids Wallet, η εφαρμογή που θα τεθεί σε λειτουργία τον Απρίλιο, μέσω της οποίας θα δίνεται η δυνατότητα επιβεβαίωσης της ηλικίας του χρήστη. Στόχος είναι το Kids Wallet να αποτελέσει το μέσο επιβεβαίωσης της ηλικίας σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, θα έχει προεγκατεστημένες λειτουργίες γονικού ελέγχου.
Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προκειμένου η προστασία των ανηλίκων να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει:
Το τέταρτο στοιχείο αφορά το ρυθμιστικό πλαίσιο, που, πέρα από την ψηφιακή ενηλικίωση στα 15, θα προβλέπει την υποχρέωση όλων των κατασκευαστών συσκευών που διατίθενται στην Ελλάδα και συνδέονται στο Διαδίκτυο να προεγκαθιστούν ή να παρέχουν πρόσβαση σε λογισμικό γονικού ελέγχου, το οποίο θα επιτρέπει τη ρύθμιση χρόνου χρήσης και πρόσβασης σε εφαρμογές.
Παράλληλα, θα γίνει σειρά ενεργειών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελλάδα θα παρουσιάσει έως τον Μάρτιο έναν Χάρτη Ψηφιακών Δικαιωμάτων των Παιδιών, όπου μεταξύ άλλων θα αναγνωρίζονται και θα κωδικοποιούνται νέα δικαιώματα για ανήλικους και ενήλικους χρήστες του Διαδικτύου. Τα νέα δικαιώματα θα αποβλέπουν πρωτίστως στην αντιμετώπιση πρακτικών που δίνουν σε παρόχους εφαρμογών τη δυνατότη τα να αναπτύσσουν εξατομικευμένα προφίλ χρηστών, τα οποία καλλιεργούν εθισμό και καθιστούν δύσκολη την απομάκρυνση από την οθόνη.
Η Εθνική Στρατηγική Προστασίας των Ανηλίκων από τον Εθισμό στο Διαδίκτυο παρουσιάστηκε από τον Κυριάκο Μητσοτάκη και τους συναρμόδιους υπουργούς, με έμφαση στην ενημέρωση και ενδυνάμωση με διάφορα «εργαλεία» των γονέων, ώστε να έχουν καλύτερο και πιο αποτελεσματικό έλεγχο του περιεχομένου που βλέπουν στα κινητά τους οι μαθητές του Δημοτικού και του Γυμνασίου, αφού το όριο της ψηφιακής ενηλικίωσης τέθηκε στα 15 έτη, όταν δηλαδή ξεκινάνε τα παιδιά να φοιτούν στο Λύκειο.
Ήδη, στα τέλη Σεπτεμβρίου και στη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ, ο πρωθυπουργός είχε επισημάνει πως «γινόμαστε μάρτυρες των αρνητικών επιπτώσεων της ψηφιακής τεχνολογίας και των αλγορίθμων που καθοδηγούνται από την Tεχνητή Nοημοσύνη στην ψυχική υγεία των παιδιών μας και των εφήβων μας». Είχε προσθέσει, δε, πως «αναρίθμητες μελέτες έχουν δείξει ότι η εκτεταμένη χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με κατάθλιψη, αισθήματα απομόνωσης, στέρηση ύπνου και εθισμό».
Τα καινούργια όπλα
Το πρώτο στοιχείο της εθνικής στρατηγικής είναι η πλατφόρμα parco.gov.gr, που είναι διαθέσιμη από το μεσημέρι της περασμένης Δευτέρας και περιλαμβάνει βασικές οδηγίες για τη ρύθμιση του γονικού ελέγχου στις κινητές συσκευές των παιδιών, είτε τρέχουν σε iOS είτε σε Android. Το δεύτερο στοιχείο είναι το Kids Wallet, η εφαρμογή που θα τεθεί σε λειτουργία τον Απρίλιο, μέσω της οποίας θα δίνεται η δυνατότητα επιβεβαίωσης της ηλικίας του χρήστη. Στόχος είναι το Kids Wallet να αποτελέσει το μέσο επιβεβαίωσης της ηλικίας σε εθνικό επίπεδο. Παράλληλα, θα έχει προεγκατεστημένες λειτουργίες γονικού ελέγχου.
Συγκεκριμένα, όπως επισημαίνει το υπουργείο Ψηφιακής Διακυβέρνησης, προκειμένου η προστασία των ανηλίκων να είναι αποτελεσματική, θα πρέπει:
- Το Kids Wallet να εγκατασταθεί στις συ σκευές που χρησιμοποιούν τα παιδιά.
- Να το ενεργοποιήσουν οι γονείς, χωρίς τη βοήθεια των οποίων κανένα μέτρο δεν μπορεί να επιτύχει.
- Οι πλατφόρμες ψηφιακού περιεχομένου να ενεργοποιήσουν λειτουργίες πιστοποί ησης ηλικίας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ειδική πρόβλεψη για ενημέρωση των γονέων
Ένα τρίτο στοιχείο, πέρα από το νομικό πλαίσιο και την εργαλειοθήκη, είναι μια εξειδικευμένη και, κατά το δυνατόν, εξατομικευμένη γνώση και βοήθεια προς τους γονείς. Αυτό καλείται να υλοποιήσει το υπουργείο Υγείας, με ειδική πρόβλεψη στην ηλεκτρονική βιβλιοθήκη της τηλεφωνικής γραμμής υποστήριξης ψυχικής υγείας 10306 για μια όσο το δυνατόν πιο εύληπτη και ευρεία ενημέρωση των γονέων.Το τέταρτο στοιχείο αφορά το ρυθμιστικό πλαίσιο, που, πέρα από την ψηφιακή ενηλικίωση στα 15, θα προβλέπει την υποχρέωση όλων των κατασκευαστών συσκευών που διατίθενται στην Ελλάδα και συνδέονται στο Διαδίκτυο να προεγκαθιστούν ή να παρέχουν πρόσβαση σε λογισμικό γονικού ελέγχου, το οποίο θα επιτρέπει τη ρύθμιση χρόνου χρήσης και πρόσβασης σε εφαρμογές.
Παράλληλα, θα γίνει σειρά ενεργειών σε ευρωπαϊκό επίπεδο. Η Ελλάδα θα παρουσιάσει έως τον Μάρτιο έναν Χάρτη Ψηφιακών Δικαιωμάτων των Παιδιών, όπου μεταξύ άλλων θα αναγνωρίζονται και θα κωδικοποιούνται νέα δικαιώματα για ανήλικους και ενήλικους χρήστες του Διαδικτύου. Τα νέα δικαιώματα θα αποβλέπουν πρωτίστως στην αντιμετώπιση πρακτικών που δίνουν σε παρόχους εφαρμογών τη δυνατότη τα να αναπτύσσουν εξατομικευμένα προφίλ χρηστών, τα οποία καλλιεργούν εθισμό και καθιστούν δύσκολη την απομάκρυνση από την οθόνη.
