Από το 2020, όταν έπειτα από πολύμηνες διαπραγματεύσεις οι ηγέτες των κρατών-μελών της Ευρωπαϊκής Ενωσης και η Κομισιόν συμφώνησαν στη δημιουργία του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι. Το Εθνικό Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας «Ελλάδα 2.0», που υλοποιείται με τις επιχορηγήσεις και τα δάνεια του Ταμείου Ανάκαμψης, εγκρίθηκε το καλοκαίρι του 2021 από το ECOFIN και πολύ σύντομα μπήκε σε τροχιά υλοποίησης.

Σήμερα, πλέον, βρίσκεται στην τελική ευθεία για τα έργα και τις μεταρρυθμίσεις που θα γίνουν με τα συγκεκριμένα ευρωπαϊκά χρήματα, καθώς ο χρόνος μετράει αντίστροφα: Ολα πρέπει να έχουν εκταμιευθεί υποχρεωτικά το αργότερο μέχρι τον Αύγουστο του 2026.

Σχεδιασμός απορρόφησης 21.4 δισ. ευρώ από το Ταμείο Ανάκαμψης - Ποιους τομείς αφορά

Η Ελλάδα έχει εξασφαλίσει από το Ταμείο Ανάκαμψης συνολικά 36 δισ. ευρώ (18,22 δισ. ευρώ επιχορηγήσεις και 17,72 δισ. δανειακή στήριξη). Εχει ήδη λάβει αθροιστικά 18,2 δισ. ευρώ, δηλαδή πάνω από το 50% των διαθέσιμων πόρων, μέσα από τέσσερα επιτυχημένα αιτήματα πληρωμής, καθώς έχει ολοκληρώσει 107 ορόσημα και στόχους του προγράμματος. Πού θα πάνε λοιπόν τα χρήματα αυτά από εδώ και στο εξής; Από το Ταμείο Ανάκαμψης στην οικονομία της χώρας έχουν διοχετευτεί 14,6 δισ. ευρώ, απομένουν συνεπώς άλλα 21,4 δισ. ευρώ.

Υγεία

Στη δημόσια Υγεία, σχεδόν μισό δισ. ευρώ (450.000.000) θα δοθεί για υποδομές και εξοπλισμό δημόσιων νοσοκομείων και Κέντρων Υγείας. Το ποσό αυτό αφορά έργα εκσυγχρονισμού και ανακαινίσεων σε 80 δημόσια νοσηλευτικά ιδρύματα και σε 156 Κέντρα Υγείας και Πολυδύναμα Περιφερειακά Ιατρεία, για την αναβάθμιση των υποδομών τους.

Αλλα 296.000.000 ευρώ θα δοθούν στο Εθνικό Πρόγραμμα Προσυμπτωματικού Ελέγχου «Προλαμβάνω», με προληπτικές εξετάσεις για όλη την οικογένεια: Μαστογραφία, τεστ ΠΑΠ, εξέταση παχέος εντέρου, καρδιαγγειακές παθήσεις, dentist pass για παιδιά 6-12 ετών.

Στο κομμάτι της Υγείας, τέλος, 370.000.000 ευρώ έχουν προϋπολογιστεί για τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Με τους πόρους αυτούς θα υλοποιηθούν έργα όπως ο Ηλεκτρονικός Εθνικός Φάκελος Υγείας για κάθε ασθενή, η αναβάθμιση των υποδομών του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης, με στόχο την αποτελεσματικότερη εξυπηρέτηση των χρηστών, και η επέκταση και βελτίωση του Εθνικού Δικτύου Τηλεϊατρικής.


Παιδεία

Στην Παιδεία, ο ψηφιακός μετασχηματισμός έχει προβλεπόμενη δαπάνη 424.000.000 ευρώ και έχει ήδη ολοκληρωθεί η προμήθεια 36.264 διαδραστικών πινάκων και συστημάτων, στα Γυμνάσια και στα Λύκεια, καθώς και σε όλα τα τμήματα Ε’ και ΣΤ’ Δημοτικού. Το ίδιο πρόγραμμα περιλαμβάνει επίσης το Ψηφιακό Σχολείο (digitalschool.gov.gr), το δωρεάν Ψηφιακό Φροντιστήριο για τους μαθητές της Γ’ Λυκείου, που ξεκίνησε να υλοποιείται από τον περασμένο Σεπτέμβριο και συνεχίζεται με ζωντανά μαθήματα για όλα τα πανελλαδικώς εξεταζόμενα μαθήματα, 177.000 σετ ρομποτικής και STEM και, τέλος, το Ψηφιακό Σχολείο με βιντεοσκοπημένα μαθήματα για τους μαθητές όλων των τάξεων.


Αυτοκινητόδρομοι, σιδηρόδρομοι, λεωφορεία

Στο κομμάτι των μεταφορών, δύο είναι τα μεγάλα χρηματοδοτούμενα από το Ταμείο Ανάκαμψης έργα που τρέχουν μέσα στο 2025: Το βόρειο τμήμα του Ε-65 Τρίκαλα-Εγνατία Οδός, μήκους 70 χιλιομέ τρων και προϋπολογισμού 480.000.000 ευρώ, και η αναβάθμιση του προαστιακού σιδηροδρόμου Δυτικής Αττικής με την κατασκευή νέας γραμμής, μήκους 36 χλμ., στα δυτικά της Αθήνας, από τα Ανω Λιόσια μέχρι τον Σιδηροδρομικό Σταθμό Μεγάρων, που θα κοστίσει 135.000.000 ευρώ. Ηδη, δε, 250 καινούργια ηλεκτρικά λεωφορεία βρίσκονται στους δρόμους της Αθήνας και της Θεσσαλονίκης, εξυπηρετώντας το επιβατικό κοινό.


Οδική ασφάλεια και ανάπλαση πόλεων

Η αναβάθμιση της ποιότητας ζωής στις πόλεις είναι ακόμα ένας στόχος του «Ελλάδα 2.0», με περισσότερα από 320 έργα οδικής ασφάλειας, αστικών αναπλάσεων, ύδρευσης και επεξεργασίας λυμάτων στους δήμους και στις περιφέρειες της χώρας. Ειδικότερα, μέχρι τον Αύγουστο της επόμενης χρονιάς σχεδιάζεται να έχουν ολοκληρωθεί τα ακόλουθα:

  • 165 έργα οδικής ασφάλειας, συνολικού προϋπολογισμού 462,6 εκατ. ευρώ, σε περιφέρειες και δήμους της χώρας, για περισσότερα από 7.000 επικίνδυνα σημεία έκτασης 2.500 χλμ. του δικτύου.
  • 70 έργα αστικών αναπλάσεων, συνολι κού προϋπολογισμού που ξεπερνά τα 500 εκατ. Συμπεριλαμβάνονται τόσο οι μεγάλες στρατηγικές αναπλάσεις, όπως αυτές στον Βοτανικό και στο παραλιακό μέτωπο της Αττικής, όσο και μικρότερης έκτασης αναπλάσεις σε δήμους όλης της χώρας.
  • Περισσότερα από 80 έργα ύδρευσης, συνολικού προϋπολογισμού 133,3 εκατ. ευρώ, σε δήμους της επικράτειας. Πρόκειται για έργα παροχής και εξοικονόμησης νερού (υποδομές, τηλεμετρία, ψηφιακοί μετρητές, μονάδες αφαλάτωσης).
  • Συστήματα και εφαρμογές για έξυπνες πόλεις στους 17 μεγαλύτερους δήμους της χώρας.

Ενέργεια - Στεγαστική πολιτική

Στη στεγαστική πολιτική που υλοποιεί η κυβέρνηση, το Ταμείο Ανάκαμψης είναι ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία, καθώς χρηματοδοτεί δύο δανειακά προγράμματα, με φορέα υλοποίησης την Ελληνική Αναπτυξιακή Τράπεζα, συνολικού προϋπολογισμού 2,4 δισεκατομμυρίων ευρώ:

  • Το «Σπίτι μου 2», ένα πρόγραμμα χαμηλότοκων στεγαστικών δανείων για αγορά πρώτης κατοικίας
  • Το «Αναβαθμίζω το σπίτι μου», που αφορά σε δάνεια έως 25.000 ευρώ για την ανακαίνιση και ενεργειακή αναβάθμιση παλαιών διαμερισμάτων.

Συναφή είναι και τα επτά νέα προγράμματα, συνολικού προϋπολογισμού 910.000.000 ευρώ, που στοχεύουν στην εξοικονόμηση ενέργειας και την ενεργειακή αναβάθμιση κτιριακών υποδομών και εξοπλισμού σε νοικοκυριά, επιχειρήσεις, σχολεία και δημοτικές υποδομές, όπως το «Εξοικονομώ 2025» και το «Αλλάζω Σύστημα Θέρμανσης και Θερμοσίφωνα».


Ενίσχυση μικρομεσαίων επιχειρήσεων

Αξίζει, τέλος, να σημειωθεί πως δύο είναι οι τρόποι άμεσης ενίσχυσης των μικρομεσαίων επιχειρήσεων από το Ταμείο Ανάκαμψης: μέσω επιδοτήσεων και μέσω χα μηλότοκων δανείων και εγγυήσεων.