Τη δηµιουργία του νέου σχολείου που προωθεί και τη διεθνοποίηση της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης, που αποτελεί κεντρικό στόχο, µε τρεις άξονες, ώστε η Ελλάδα να εξελιχθεί σε διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο, περιγράφει σε συνέντευξή του στην «Kυριακάτικη Απογευµατινή» ο υπουργός Παιδείας Κυριάκος Πιερρακάκης. Τ

α ∆ηµόσια Ωνάσεια Σχολεία θα είναι νέου τύπου σχολικές µονάδες, που θα προσιδιάζουν στα πρότυπα. Οπως επισηµαίνει χαρακτηριστικά, «επενδύουµε στην πολυτυπία στην εκπαίδευση µε πλουραλισµό και πολλαπλές εκπαιδευτικές ευκαιρίες για τους µαθητές». Μάλιστα, οι καινοτοµίες που εισάγονται, όπως οι διαδραστικοί πίνακες, τα λογοτεχνικά βιβλία, το πολλαπλό βιβλίο, τα εργαστήρια δεξιοτήτων, όπως σηµειώνει, «έχουν ως κοινό παρονοµαστή την αλλαγή της φιλοσοφίας στο µάθηµα. Από την αποστήθιση να περάσουµε στην αφοµοίωση και την κριτική σκέψη».

Εξάλλου, όπως µας ενηµερώνει, το υπουργείο Παιδείας εξετάζει περισσότερες από 100 προτάσεις συνεργασίας που έχουν υποβάλει και τα 24 δηµόσια Πανεπιστήµια από κορυφαία ακαδηµαϊκά ιδρύµατα του εξωτερικού, όπως το Yale, ενώ την άνοιξη θα ανακοινωθούν τα παραρτήµατα ξένων Πανεπιστηµίων που θα ανοίξουν τις πόρτες τους από το νέο ακαδηµαϊκό έτος.

Εχετε µιλήσει για τον στόχο να µετατραπεί η Ελλάδα σε διεθνή κόµβο εκπαίδευσης. Πώς θα το επιτύχετε;

Η διεθνοποίηση της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης αποτελεί κεντρικό µας στόχο. Βλέπουµε παραδείγµατα γειτονικών µας χωρών, όπως η Ιταλία ή η Κύπρος, που έχουν δηµιουργήσει ισχυρά περιφερειακά κέντρα εκπαίδευσης. Αυτό εµείς έως τώρα δεν το έχουµε καταφέρει και ήρθε η ώρα να το κατακτήσουµε, γιατί διαθέτουµε εξαιρετικό ανθρώπινο δυναµικό στα δηµόσια Πανεπιστήµιά µας, αλλά και µια εξαιρετικά δυναµική ακαδηµαϊκή διασπορά. Για να το πετύχουµε κινούµαστε σε τρεις άξονες: Ο ένας είναι η διεθνοποίηση του δηµόσιου συστήµατος Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης, µέσα από τη συνεργασία των ελληνικών δηµόσιων Πανεπιστηµίων µε µεγάλα ξένα Πανεπιστήµια, για τη δηµιουργία κοινών µεταπτυχιακών προγραµµάτων σπουδών που θα πραγµατοποιούνται στην Ελλάδα. Ο δεύτερος είναι τα µη κρατικά, µη κερδοσκοπικά παραρτήµατα ξένων Πανεπιστηµίων. Και ο τρίτος είναι η δυνατότητα ξένων φοιτητών να πραγµατοποιούν σύντοµες περιόδους σπουδών - ενός ή δύο εξαµήνων στην Ελλάδα.

Πότε θα λειτουργήσουν τα πρώτα µη κρατικά Πανεπιστήµια; Υπάρχει αισιοδοξία για την αναθεώρηση του άρθρου 16 του Συντάγµατος;

Ο νόµος που ψηφίσαµε πέρυσι τον Μάρτιο προέβλεπε εξαρχής ότι η λειτουργία των παραρτηµάτων θα δύναται να ξεκινήσει τον Σεπτέµβριο του 2025. Αυτές τις ηµέρες πραγµατοποιείται η υποβολή των σχετικών αιτήσεων και θα ακολουθήσει η αξιολόγησή τους -σύµφωνα µε τα αυστηρά κριτήρια που θέσαµε στον νόµο- από την Εθνική Αρχή Ανώτατης Εκπαίδευσης. Την άνοιξη θα ανακοινώσουµε τα παραρτήµατα που θα ανοίξουν τις πόρτες τους από το νέο ακαδηµαϊκό έτος. Αυτή η µεταρρύθµιση βεβαίως δεν θα κριθεί σε µια χρονιά. Χρειάζεται ένα διάστηµα, ώστε η Ελλάδα να εξελιχθεί σε ένα διεθνές εκπαιδευτικό κέντρο. Η αναθεώρηση του άρθρου 16 παραµένει επιδίωξη της Νέας ∆ηµοκρατίας, ώστε πέρα από την εγκατάσταση παραρτηµάτων να επιτρέπουµε και τη σύσταση νέων Πανεπιστηµίων, όπως ισχύει σε όλες τις υπόλοιπες χώρες της Ευρώπης. Επενδύουµε στο άνοιγµα της Τριτοβάθµιας Εκπαίδευσης γιατί πιστεύουµε ότι µόνο έτσι θα µπορεί η Παιδεία να επιτελεί πλήρως τον ρόλο της ως µοχλός κοινωνικής κινητικότητας. Θα έχουµε όµως τη δυνατότητα να συζητήσουµε σε αυτά, στον προβλεπόµενο από το Σύνταγµα χρόνο.

Ποιες συµπράξεις δηµόσιων Πανεπιστηµίων µε ξένα ιδρύµατα µπορείτε να µας αναγγείλετε; Εχετε συνεργασίες µε άλλες χώρες;

Αυτή τη στιγµή εξετάζονται από τις αρµόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Παιδείας περισσότερες από 100 προτάσεις συνεργασίας που έχουν υποβάλει και τα 24 δηµόσια Πανεπιστήµιά µας. Οι προτάσεις αυτές είναι εξαιρετικά ενδιαφέρουσες στο σύνολό τους, ενώ πολλές περιλαµβάνουν σηµαντικά ακαδηµαϊκά ιδρύµατα του εξωτερικού, όπως το Yale ή το Πανεπιστήµιο της California. Σύντοµα θα έχουµε τις σχετικές ανακοινώσεις και θα επικεντρωθούµε σε αυτά τα προγράµµατα, γιατί αυτή η ώσµωση και η εξωστρέφεια θα λειτουργήσει ευεργετικά για τα δηµόσια ΑΕΙ. Γι’ αυτό, άλλωστε, έχουµε αρχικά κατευθύνει για τη στήριξη αυτών των κοινών προγραµµάτων 62 εκατοµµύρια ευρώ µέσω του Ταµείου Ανάκαµψης και έχουµε δεσµευθεί να στηρίξουµε όσο το δυνατόν περισσότερες προτάσεις.

Με βάση την τετραετή σας θητεία στο υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης, πώς µπορεί η τεχνογνωσία αυτή να µεταφερθεί στην Εκπαίδευση;

Τα δύο υπουργεία έχουν µια θεµελιώδη διαφορά και αυτή είναι ο χρόνος που απαιτείται για την παραγωγή αποτελέσµατος. Ενώ στην ψηφιακή πολιτική µια αλλαγή, µια νέα πλατφόρµα µπορεί να παράγει αποτελέσµατα µέσα σε διάστηµα λίγων ωρών, στην Παιδεία ο σπόρος που φυτεύουµε σήµερα θα χρειαστεί κάποια χρόνια για να γίνει ορατό το αποτύπωµά του στο πεδίο. Ωστόσο, υπάρχει και ένας σηµαντικός κοινός παρονοµαστής µεταξύ των δύο υπουργείων: η ανάγκη για άλµατα, προκειµένου να κλείσουµε τις εκκρεµότητες της χώρας µε το παρελθόν. Η πιο σηµαντική «τεχνογνωσία» που αντλούµε από την εµπειρία στο υπουργείο Ψηφιακής ∆ιακυβέρνησης είναι ότι µπορούµε ως χώρα να πετύχουµε εκεί που υστερούµε, αρκεί να διαθέτουµε σχέδιο, να αξιοποιήσουµε σωστά κάθε διαθέσιµο πόρο και να δείξουµε εµπιστοσύνη στο ανθρώπινο δυναµικό µας.

Πώς σκέπτεστε να επιλύσετε το πρόβληµα των χαµηλών επιδόσεων των Ελλήνων µαθητών στις εξετάσεις PISA;

Ολες οι καινοτοµίες που εισάγουµε στα σχολεία, οι διαδραστικοί πίνακες, τα λογοτεχνικά βιβλία, το πολλαπλό βιβλίο, τα εργαστήρια δεξιοτήτων έχουν κοινό παρονοµαστή την αλλαγή της φιλοσοφίας στο µάθηµα. Από την αποστήθιση να περάσουµε στην αφοµοίωση και την κριτική σκέψη. Ολες µας οι πρωτοβουλίες σε αυτό στοχεύουν και αυτό µετράει ουσιαστικά και ο διαγωνισµός της Pisa: την ικανότητα των µαθητών να ανταποκρίνονται σε σύνθετα προβλήµατα. Ο προηγούµενος διαγωνισµός έγινε σε συνθήκες πανδηµίας και εκεί οφείλεται η συνολική πτώση της απόδοσης των παιδιών, όχι µόνο στη χώρα µας, αλλά σε όλα τα κράτη της Ε.Ε. Αυτό βεβαίως δεν µπορεί να είναι άλλοθι για να µην προσπαθούµε να γίνουµε καλύτεροι. Ο επόµενος διαγωνισµός θα διεξαχθεί τον Μάρτιο και τον Απρίλιο του 2025. Το υπουργείο Παιδείας θα ενισχύσει µε 4.500 φορητούς ηλεκτρονικούς υπολογιστές και 2.500 ενσύρµατα ακουστικά τα σχολεία που θα λάβουν µέρος. Επιπλέον και οι εκπαιδευτικοί, οι οποίοι θα συνδράµουν στη διεξαγωγή της έρευνας, θα λάβουν έξτρα αποζηµίωση. Θέλουµε να ενισχύσουµε και τους µαθητές και τους καθηγητές, να µετρήσουµε τις δυνάµεις µας και τα αποτελέσµατα να γίνουν η πυξίδα µας για περαιτέρω αλλαγές που θα κριθούν αναγκαίες στο εκπαιδευτικό µας σύστηµα.

Θα θέλατε να µας περιγράψετε το σχολείο που οραµατίζεστε; Και πώς σχετίζονται µε αυτό οι επόµενες παρεµβάσεις που έχετε εξαγγείλει, δηλαδή τα Ωνάσεια Σχολεία, το ∆ιεθνές Απολυτήριο και η διεύρυνση των αρµοδιοτήτων των διευθυντών;

Ενα στοιχείο στο οποίο επενδύουµε ιδιαίτερα είναι η πολυτυπία στην εκπαίδευση. Θέλουµε να δηµιουργήσουµε ένα σύστηµα που θα χαρακτηρίζεται από πλουραλισµό, θα συνδυάζει καινοτοµίες και θα δηµιουργεί πολλαπλές εκπαιδευτικές ευκαιρίες για τους µαθητές. Τα Ωνάσεια Σχολεία θα αποτελέσουν νέου τύπου σχολικές µονάδες, που θα προσιδιάζουν αρκετά στα Πρότυπα και τα Πειραµατικά Σχολεία. Πρόκειται για 22 ∆ηµόσια Ωνάσεια Σχολεία (11 Γυµνάσια και 11 Λύκεια) που θα αναπτύξουµε από κοινού µε το Ιδρυµα Ωνάση σε όλη την επικράτεια: στο Λεκανοπέδιο, τη Θεσσαλονίκη και την επαρχία. Το Ιδρυµα Ωνάση θα διαθέσει 1 εκατοµµύριο ευρώ ανά σχολείο για αναβάθµιση των υποδοµών συν µισό εκατοµµύριο κατ’ έτος για τα λειτουργικά έξοδα κάθε σχολείου. Ετσι, τα ∆ηµόσια Ωνάσεια Σχολεία θα διαθέτουν άρτιες υποδοµές, σύγχρονο τεχνολογικό εξοπλισµό, αλλά και εκπαιδευτικούς στους οποίους θα προσφέρονται σηµαντικές ευκαιρίες επαγγελµατικής ανάπτυξης. Το χρονοδιάγραµµα προβλέπει τη λειτουργία των πρώτων Ωνάσειων Σχολείων τον ερχόµενο Σεπτέµβριο και τη λειτουργία του συνόλου τον Σεπτέµβριο του 2026. Κυρίως, όµως, αξίζει να σταθούµε στο γεγονός ότι τα σχολεία αυτά θα δηµιουργηθούν σε περιοχές µε κοινωνικές και οικονοµικές προκλήσεις, αναβαθµίζοντας συνολικά τη λειτουργία τους και εφαρµόζοντας καινοτόµες εκπαιδευτικές πρακτικές. Και αυτό νοµίζω πως αποτυπώνει ξεκάθαρα τις προθέσεις και τις προτεραιότητές µας γύρω από το δηµόσιο σύστηµα Εκπαίδευσης. Το ∆ιεθνές Απολυτήριο είναι ένα πρόγραµµα σπουδών που εστιάζει στην ανάπτυξη της κριτικής σκέψης και των δεξιοτήτων ανάλυσης και επίλυσης προβληµάτων. Στην Ελλάδα ισχύει εδώ και τριάντα χρόνια, καθώς νοµοθετήθηκε ήδη από το 1995, ωστόσο µέχρι στιγµής αξιοποιείται µόνο από ιδιωτικά σχολεία. Εµείς αυτό που ερχόµαστε να κάνουµε είναι να δώσουµε αυτή τη δυνατότητα εντελώς δωρεάν και σε παιδιά που φοιτούν στο δηµόσιο σύστηµα Εκπαίδευσης, ξεκινώντας τον Σεπτέµβριο του 2026 µε Πρότυπα και Πειραµατικά Σχολεία και µε την προοπτική να διευρύνουµε περαιτέρω τη δυνατότητα αυτή σε ολοένα και περισσότερα σχολεία. Τέλος, όσον αφορά τις αρµοδιότητες των διευθυντών, σύµφωνα µε τα στοιχεία του 2018, η Ελλάδα βρίσκεται στην τελευταία θέση µεταξύ των χωρών του ΟΟΣΑ ως προς τον βαθµό ελευθερίας κάθε σχολείου, τόσο στο ωρολόγιο πρόγραµµα όσο και στην «εσωτερική διακυβέρνηση». Η προκάτοχός µου έκανε τα πρώτα βήµατα για τη διεύρυνση της αυτονοµίας των σχολικών µονάδων και εµείς ερχόµαστε, πατώντας πάνω σε αυτά τα βήµατα, να την αυξήσουµε ακόµα περισσότερο δίνοντας περισσότερες δυνατότητες παρέµβασης στο ωρολόγιο πρόγραµµα, στην κατανοµή ωρών στους εκπαιδευτικούς και στην κατά προτεραιότητα αξιολόγηση συγκεκριµένων εκπαιδευτικών στη σχολική του µονάδα.

Δημοσιεύτηκε στην Κυριακάτικη Απογευματινή