Τραγωδία στα Τέμπη: Τα αλλάζει όλα ο Μητσοτάκης - Το "σπάσιμο" του υπουργείου Μεταφορών και ο υπ’ ατμόν Σταϊκούρας
Σαφείς κατευθύνσεις εντός κι εκτός του κόμματός του
Ακολουθώντας εκ διαμέτρου αντίθετη πορεία ακόμα και από τις εισηγήσεις στενών συνεργατών του, ο πρωθυπουργός πήρε το ρίσκο να αναγάγει σε προσωπικό ζήτημα και στοίχημα τις απαντήσεις που έπρεπε να δοθούν
Θανασης Φουσκιδης
Χαρακτηριστική των προθέσεών του να αφουγκραστεί το μήνυμα της κοινωνίας και να βγει μπροστά σε ό,τι αφορά το θέμα των Τεμπών ήταν η απόφαση του Κυριάκου Μητσοτάκη να παραχωρήσει συνέντευξη στο κεντρικό δελτίο ειδήσεων του Alpha και τον Aντώνη Σρόιτερ, τη στιγμή που οι εικόνες των τεράστιων συγκεντρώσεων σε όλη τη χώρα ήταν νωπές και οι αποκαλύψεις για τα όσα ακολούθησαν τον τραγικό θάνατο των 57 ανθρώπων που επέβαιναν στη μοιραία αμαξοστοιχία έρχονταν με καταιγιστικό ρυθμό.
Ακολουθώντας εκ διαμέτρου αντίθετη πορεία ακόμα και από τις εισηγήσεις στενών συνεργατών του, που του έλεγαν να απευθυνθεί στους πολίτες όταν πια θα είχε καταλαγιάσει η ένταση των ημερών και θα ήταν πιο πρόσφορο το έδαφος προκειμένου να εκθέσει την επιχειρηματολογία του στους πολίτες, ο πρωθυπουργός πήρε το ρίσκο να αναγάγει σε προσωπικό ζήτημα και στοίχημα τις απαντήσεις που έπρεπε να δοθούν σε αυτή τη συγκυρία για όλες τις πτυχές μιας υπόθεσης που έχει πληγώσει το σύνολο των Ελλήνων.
Αρχικώς, σε μια κάθε άλλο παρά συνηθισμένη για τα εγχώρια πολιτικά δεδομένα κίνηση, επί της ουσίας είπε το δικό του «mea culpa» σχετικά με την αρχική του τοποθέτηση για την ύπαρξη ή μη ύποπτου φορτίου εκείνο το βράδυ, υπενθύμισε πως τα νέα στοιχεία που έρχονται στο φως είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι η έρευνα της Δικαιοσύνης προχωρά, παρά τις περί του αντιθέτου αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, ενώ ο ίδιος ξεκαθάρισε πως το εμφατικό εκλογικό αποτέλεσμα που εξασφάλισε η Ν.Δ. λίγους μήνες μετά την τραγωδία σε καμία περίπτωση δεν συνιστά πολιτική κολυμβήθρα του Σιλωάμ.
Παράλληλα, δίνοντας σαφείς κατευθύνσεις εντός κι εκτός του κόμματός του, εξαίρεσε πλήρως από το πεδίο της αντιπαράθεσης τους συγγενείς των θυμάτων, παίρνοντας αποστάσεις από σχετικές, πολυσυζητημένες απόψεις που είχαν εκφραστεί από στελέχη της κυβέρνησης. Από κει και πέρα, πέραν του κάδρου των εξηγήσεων τις οποίες παρείχε, ο πρωθυπουργός προχωρά το αμέσως επόμενο διάστημα σε μια σειρά πρωτοβουλιών, για τη βελτίωση όχι μόνο του θεσμικού πλαισίου και της λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου, αλλά εν γένει των συγκοινωνιών.
Η πρώτη και πλέον κομβική πρωτοβουλία, από πρακτικής και σημειολογικής πλευράς, θα είναι η διάσπαση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τη δημιουργία ξεχωριστού υπουργείου, που θα ασχοληθεί με την αναβάθμιση των υπηρεσιών μεταφορών (σε επιβάτες και εμπορεύματα) στην Ελλάδα, καθώς και η σύσταση ενιαίου φορέα για τα μέσα σταθερής τροχιάς. Οι αλλαγές θεωρούνται απαραίτητες όχι μόνο για να μην επαναληφθούν δυστυχήματα όπως αυτό που συνέβη στα Τέμπη πριν από περίπου δύο χρόνια, αλλά και για να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στο σχέδιο ανάπτυξης του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο σχεδιασμός του Μεγάρου Μαξίμου για το ξεχωριστό υπουργείο Μεταφορών βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και φαίνεται πως είναι ζήτημα εβδομάδων η οριστικοποίησή του.
Δεν είναι, όμως, αντίστοιχα εύκολη υπόθεση η ενοποίηση των οργανισμών που διαχειρίζονται και λειτουργούν τα μέσα σταθερής τροχιάς, δηλαδή του ΟΣΕ με τη Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε. (ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε.). Και αυτό γιατί, με βάση τη συμφωνία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (το 2015) με τους δανειστές, η ΣΤΑ. ΣΥ., όπως και οι άλλοι οργανισμοί συγκοινωνιών της Αθήνας έχουν περάσει στον έλεγχο του Υπερταμείου. Και, όπως έδειξε η πρόσφατη εμπειρία με τις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, ό,τι μπαίνει στο Υπερταμείο δύσκολα βγαίνει! Στο Υπερταμείο έχει δεσμευτεί δημόσια περιουσία για 100 χρόνια ως αντάλλαγμα για τη διάσωση της Ελλάδας το 2015.
Στην περίπτωση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, για τις οποίες υπήρξε απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) ώστε να επιστρέψουν στο Δημόσιο, το Υπερταμείο έλαβε αντάλλαγμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για να εγκριθεί η συναλλαγή. Τις επόμενες ημέρες συνεδριάζουν, πάντως, τα Διοικητικά Συμβούλια του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, ώστε να προχωρήσει η συγχώνευση των δύο εταιρειών στον νέο φορέα, «Σιδηρόδρομοι Ελλάδας», που θα απορροφήσει και τον κλάδο τροχαίου υλικού της ΓΑΙΑΟΣΕ. Ετσι, κατά τον κυβερνητικό σχεδιασμό, θα υπάρχει ένας φορέας που θα ασχολείται με την υποδομή, την επιδομή και το τροχαίο υλικό (τα βαγόνια) του ελληνικού σιδηροδρόμου. Με το σημερινό καθεστώς, ο ένας υπεύθυνος κρύβεται πίσω από τον άλλον και τα προβλήματα διαιωνίζονται. Μεγάλο ζητούμενο παραμένει η σχέση με τη Hellenic Train, που λειτουργεί το σιδηροδρομικό δίκτυο χωρίς μέχρι σήμερα να έχει καταφέρει να συμπορευτεί ομαλά με τον ΟΣΕ και τους άλλους οργανισμούς. Η τύχη της σύμβασης με τη θυγατρική της ιταλικής FSA θα κριθεί, όπως φαίνεται, και από τα πορίσματα για το τι συνέβη στα Τέμπη.
Υπό αυτό το πρίσμα, της γενικότερης αξιολόγησης της κατάστασης, δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί από το κάδρο και το ίδιο το πρόσωπο του αρμόδιου υπουργού, Χρήστου Σταϊκούρα, για τον οποίο στο Μέγαρο Μαξίμου υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι έλαμψε διά της απουσίας του από την κρίσιμη διαχείριση αυτής της εβδομάδας. Αναλόγως εμφανής -πολλώ δε μάλλον αν συγκριθεί με τον τρόπο με τον οποίο επέλεξε να κινηθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης- ήταν και η απουσία άλλων κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης, κάποια από τα οποία επέλεξαν να μιλήσουν δημόσια όταν ήδη ο πρωθυπουργός είχε απορροφήσει τους κραδασμούς.
Φυσικά, στην περίπτωση του εκ Φθιώτιδος ορμώμενου υπουργού το πράγμα έχει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος να τοποθετηθεί δημόσια για τις κυβερνητικές ενέργειες αναφορικά με τη βελτίωση του σιδηροδρομικού δικτύου και των υπόλοιπων μετώπων των αρμοδιοτήτων του. Βλέπετε, όπως έλεγαν συνομιλητές του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, «την ώρα που ο Μητσοτάκης παρουσίαζε στη συνέντευξή του τα βήματα που έχουν γίνει σε κάθε τομέα των συγκοινωνιών, ο υπουργός σιωπούσε». Εκτός από τα παραπάνω, στον Χρήστο Σταϊκούρα αποδίδονται από την ηγεσία της κυβέρνησης αστοχίες και κωλυσιεργίες σε ό,τι αφορά τη δρομολόγηση και την υλοποίηση συγκεκριμένου σχεδίου παρεμβάσεων στον τομέα των συγκοινωνιών σε μια σειρά από κρίσιμες παραμέτρους, στοιχείο που, όπως και να έχει, θα παίξει καταλυτικό ρόλο ενόψει των σχεδιασμών για την πλήρη αναδιάρθρωση του χαρτοφυλακίου το αμέσως επόμενο διάστημα και την προσπάθεια για τη ζωτικής πλέον σημασίας επιτάχυνση της παραγωγής έργου στο κομμάτι των μεταφορών.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά
Ακολουθώντας εκ διαμέτρου αντίθετη πορεία ακόμα και από τις εισηγήσεις στενών συνεργατών του, που του έλεγαν να απευθυνθεί στους πολίτες όταν πια θα είχε καταλαγιάσει η ένταση των ημερών και θα ήταν πιο πρόσφορο το έδαφος προκειμένου να εκθέσει την επιχειρηματολογία του στους πολίτες, ο πρωθυπουργός πήρε το ρίσκο να αναγάγει σε προσωπικό ζήτημα και στοίχημα τις απαντήσεις που έπρεπε να δοθούν σε αυτή τη συγκυρία για όλες τις πτυχές μιας υπόθεσης που έχει πληγώσει το σύνολο των Ελλήνων.
Τραγωδία στα Τέμπη: Τα αλλάζει όλα ο Μητσοτάκης - Το "σπάσιμο" του υπουργείου Μεταφορών και ο υπ’ ατμόν Σταϊκούρας
Αρχικώς, σε μια κάθε άλλο παρά συνηθισμένη για τα εγχώρια πολιτικά δεδομένα κίνηση, επί της ουσίας είπε το δικό του «mea culpa» σχετικά με την αρχική του τοποθέτηση για την ύπαρξη ή μη ύποπτου φορτίου εκείνο το βράδυ, υπενθύμισε πως τα νέα στοιχεία που έρχονται στο φως είναι μια ισχυρή ένδειξη ότι η έρευνα της Δικαιοσύνης προχωρά, παρά τις περί του αντιθέτου αιτιάσεις της αντιπολίτευσης, ενώ ο ίδιος ξεκαθάρισε πως το εμφατικό εκλογικό αποτέλεσμα που εξασφάλισε η Ν.Δ. λίγους μήνες μετά την τραγωδία σε καμία περίπτωση δεν συνιστά πολιτική κολυμβήθρα του Σιλωάμ.Παράλληλα, δίνοντας σαφείς κατευθύνσεις εντός κι εκτός του κόμματός του, εξαίρεσε πλήρως από το πεδίο της αντιπαράθεσης τους συγγενείς των θυμάτων, παίρνοντας αποστάσεις από σχετικές, πολυσυζητημένες απόψεις που είχαν εκφραστεί από στελέχη της κυβέρνησης. Από κει και πέρα, πέραν του κάδρου των εξηγήσεων τις οποίες παρείχε, ο πρωθυπουργός προχωρά το αμέσως επόμενο διάστημα σε μια σειρά πρωτοβουλιών, για τη βελτίωση όχι μόνο του θεσμικού πλαισίου και της λειτουργίας του σιδηροδρομικού δικτύου, αλλά εν γένει των συγκοινωνιών.
Η πρώτη και πλέον κομβική πρωτοβουλία, από πρακτικής και σημειολογικής πλευράς, θα είναι η διάσπαση του υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, με τη δημιουργία ξεχωριστού υπουργείου, που θα ασχοληθεί με την αναβάθμιση των υπηρεσιών μεταφορών (σε επιβάτες και εμπορεύματα) στην Ελλάδα, καθώς και η σύσταση ενιαίου φορέα για τα μέσα σταθερής τροχιάς. Οι αλλαγές θεωρούνται απαραίτητες όχι μόνο για να μην επαναληφθούν δυστυχήματα όπως αυτό που συνέβη στα Τέμπη πριν από περίπου δύο χρόνια, αλλά και για να υπάρξει ουσιαστική πρόοδος στο σχέδιο ανάπτυξης του σιδηροδρόμου στην Ελλάδα. Σύμφωνα με πληροφορίες, ο σχεδιασμός του Μεγάρου Μαξίμου για το ξεχωριστό υπουργείο Μεταφορών βρίσκεται σε προχωρημένο στάδιο και φαίνεται πως είναι ζήτημα εβδομάδων η οριστικοποίησή του.
Δεν είναι, όμως, αντίστοιχα εύκολη υπόθεση η ενοποίηση των οργανισμών που διαχειρίζονται και λειτουργούν τα μέσα σταθερής τροχιάς, δηλαδή του ΟΣΕ με τη Σταθερές Συγκοινωνίες Α.Ε. (ΣΤΑ.ΣΥ. Α.Ε.). Και αυτό γιατί, με βάση τη συμφωνία της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ (το 2015) με τους δανειστές, η ΣΤΑ. ΣΥ., όπως και οι άλλοι οργανισμοί συγκοινωνιών της Αθήνας έχουν περάσει στον έλεγχο του Υπερταμείου. Και, όπως έδειξε η πρόσφατη εμπειρία με τις ΕΥΔΑΠ και ΕΥΑΘ, ό,τι μπαίνει στο Υπερταμείο δύσκολα βγαίνει! Στο Υπερταμείο έχει δεσμευτεί δημόσια περιουσία για 100 χρόνια ως αντάλλαγμα για τη διάσωση της Ελλάδας το 2015.
Στην περίπτωση της ΕΥΔΑΠ και της ΕΥΑΘ, για τις οποίες υπήρξε απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ) ώστε να επιστρέψουν στο Δημόσιο, το Υπερταμείο έλαβε αντάλλαγμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ για να εγκριθεί η συναλλαγή. Τις επόμενες ημέρες συνεδριάζουν, πάντως, τα Διοικητικά Συμβούλια του ΟΣΕ και της ΕΡΓΟΣΕ, ώστε να προχωρήσει η συγχώνευση των δύο εταιρειών στον νέο φορέα, «Σιδηρόδρομοι Ελλάδας», που θα απορροφήσει και τον κλάδο τροχαίου υλικού της ΓΑΙΑΟΣΕ. Ετσι, κατά τον κυβερνητικό σχεδιασμό, θα υπάρχει ένας φορέας που θα ασχολείται με την υποδομή, την επιδομή και το τροχαίο υλικό (τα βαγόνια) του ελληνικού σιδηροδρόμου. Με το σημερινό καθεστώς, ο ένας υπεύθυνος κρύβεται πίσω από τον άλλον και τα προβλήματα διαιωνίζονται. Μεγάλο ζητούμενο παραμένει η σχέση με τη Hellenic Train, που λειτουργεί το σιδηροδρομικό δίκτυο χωρίς μέχρι σήμερα να έχει καταφέρει να συμπορευτεί ομαλά με τον ΟΣΕ και τους άλλους οργανισμούς. Η τύχη της σύμβασης με τη θυγατρική της ιταλικής FSA θα κριθεί, όπως φαίνεται, και από τα πορίσματα για το τι συνέβη στα Τέμπη.
Υπό αυτό το πρίσμα, της γενικότερης αξιολόγησης της κατάστασης, δεν θα μπορούσε να εξαιρεθεί από το κάδρο και το ίδιο το πρόσωπο του αρμόδιου υπουργού, Χρήστου Σταϊκούρα, για τον οποίο στο Μέγαρο Μαξίμου υπάρχει έντονη δυσαρέσκεια για το γεγονός ότι έλαμψε διά της απουσίας του από την κρίσιμη διαχείριση αυτής της εβδομάδας. Αναλόγως εμφανής -πολλώ δε μάλλον αν συγκριθεί με τον τρόπο με τον οποίο επέλεξε να κινηθεί ο Κυριάκος Μητσοτάκης- ήταν και η απουσία άλλων κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης, κάποια από τα οποία επέλεξαν να μιλήσουν δημόσια όταν ήδη ο πρωθυπουργός είχε απορροφήσει τους κραδασμούς.
Φυσικά, στην περίπτωση του εκ Φθιώτιδος ορμώμενου υπουργού το πράγμα έχει πολύ μεγαλύτερες διαστάσεις, καθώς είναι ο καθ’ ύλην αρμόδιος να τοποθετηθεί δημόσια για τις κυβερνητικές ενέργειες αναφορικά με τη βελτίωση του σιδηροδρομικού δικτύου και των υπόλοιπων μετώπων των αρμοδιοτήτων του. Βλέπετε, όπως έλεγαν συνομιλητές του πρωθυπουργικού περιβάλλοντος, «την ώρα που ο Μητσοτάκης παρουσίαζε στη συνέντευξή του τα βήματα που έχουν γίνει σε κάθε τομέα των συγκοινωνιών, ο υπουργός σιωπούσε». Εκτός από τα παραπάνω, στον Χρήστο Σταϊκούρα αποδίδονται από την ηγεσία της κυβέρνησης αστοχίες και κωλυσιεργίες σε ό,τι αφορά τη δρομολόγηση και την υλοποίηση συγκεκριμένου σχεδίου παρεμβάσεων στον τομέα των συγκοινωνιών σε μια σειρά από κρίσιμες παραμέτρους, στοιχείο που, όπως και να έχει, θα παίξει καταλυτικό ρόλο ενόψει των σχεδιασμών για την πλήρη αναδιάρθρωση του χαρτοφυλακίου το αμέσως επόμενο διάστημα και την προσπάθεια για τη ζωτικής πλέον σημασίας επιτάχυνση της παραγωγής έργου στο κομμάτι των μεταφορών.
Δημοσιεύθηκε στα Παραπολιτικά
