Σε ευρεία προσφορά εστιών, προκειµένου να στεγαστούν φοιτητές και νέα ζευγάρια στο ξεκίνηµα της ζωής τους, προχωρά η Εκκλησία, έχοντας καταρτίσει λίστα οικοπέδων και ακινήτων την οποία προτίθεται να διαθέσει στο κράτος, όπως συµφωνήθηκε στην τελευταία συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη µε τον Αρχιεπίσκοπο Ιερώνυµο.

Κύριο µέληµα του ιεράρχη είναι να καταστήσει την Εκκλησία τον σηµαντικότερο κοινωνικό εταίρο του κράτους, όπως συµβαίνει στη Γερµανία, την Αυστρία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.

Ετοιµάζονται οµάδες εργασίας για την εκκλησιαστική περιουσία - Τι συµφώνησαν Μητσοτάκης και Ιερώνυµος

Οι εξαιρετικές σχέσεις των δύο πλευρών, διαπνεόµενες από ορθόδοξο χριστιανικό πνεύµα και συναλληλία, αποτελούν τη βάση για την επίλυση πολυετών ζητηµάτων µεταξύ κράτους και Εκκλησίας, ένα εκ των οποίων είναι η µείωση της φορολογίας της εκκλησιαστικής περιουσίας.

Το συγκεκριµένο θέµα βρίσκεται ψηλά στην πρωθυπουργική ατζέντα, αφού τα έσοδα των ιερών ναών και των µο ναστηριών υπολείπονται κατά πολύ του κόστους των φιλανθρωπικών, κοινωνικών και θρησκευτικών δράσεων της Εκκλησίας.



Αξιοποίηση µε συνεργασία

Από το 2023 ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυµος, τοποθετηθείς δηµοσίως, ανέφερε ότι «η εναποµείνασα εκκλησιαστική περιουσία θα πρέπει να αξιοποιηθεί σε συνεργασία µε την ελληνική πολιτεία, καθώς ο βασικός στόχος παραµένει η αφιέρωσή της προς όφελος του λαού µας». Σύµφωνα µε τις εκτιµήσεις της Ιεράς Συνόδου, το σύνολο των γαιών είναι 1.232.300 στρέµµατα. Από αυτά 367.000 είναι δασικές εκτάσεις, τα 745.400 βοσκότοποι και 169.900 καλλιεργήσιµη γη. Το µεγαλύτερο µέρος της ανήκει σε 10.000 νοµικά πρόσωπα (µονές µοναστήρια, ιδρύµατα κ.ά.) και όχι στην Κεντρική ∆ιοίκηση.

Οπως αναφέρουν πηγές του Μεγάρου Μαξίµου, θα συσταθούν οµάδες εργασίας που θα πρέπει να καταγράψουν τα ακίνητα και τις εκτάσεις για τα οποία γίνεται λόγος, να διαπιστώσουν την κατάσταση στην οποία βρίσκονται, αν είναι κατοικήσιµα, το νοµικό καθεστώς τους, αν εκκρεµούν αµφισβητήσεις ή είναι διεκδικήσιµα και το ιδιοκτησιακό καθεστώς δεν είναι ξεκάθαρο.

Προβληµατισµός για το εάν και κατά πόσο είναι ώριµες να προχωρήσουν τώρα συγκεκριµένες δράσεις επικρατεί και σε εκκλησιαστικούς κύκλους, που από την πλευρά τους εκφράζουν ενδοιασµούς για τον χρόνο που θα απαιτηθεί «προκειµένου να φθάσουµε σε στάδιο υλοποίησης συγκεκριµένων κοινών πρωτοβουλιών».

Παλαιότερες καταγραφές του υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης, όπως έχει δηµοσιοποιηθεί, δείχνουν ότι η Εκκλησία διαθέτει παράλληλα νησιά και βραχονησίδες σε νησιωτικά συµπλέγµατα στο Αιγαίο. Επίσης 900 ακίνητα προς αξιοποίηση, εκ των οποίων το 85% είναι διαµερίσµατα, αλλά και γραφεία, καταστήµατα, εµπορικά κέντρα, ξενοδοχεία, ακόµα και πρατήρια υγρών καυσίµων.

Ενδεικτικά παραδείγµατα είναι το κτίριο που στεγάζεται το υπουργείο Εσωτερικών στην πλατεία Κλαυθµώνος, τα νοσοκοµεία «Σωτηρία», «Ασκληπιείο» Βούλας, «Ερυθρός Σταυρός», το παλιό υπουργείο Παιδείας στην οδό Μητροπόλεως (τώρα είναι πολυτελές ξενοδοχείο), η Σχολή της Αστυνοµίας, το Athens Lycabettus (ξενοδοχείο), 250 ακίνητα στην παραλιακή ζώνη (π.χ. 1.200 στρέµµατα µεταξύ λίµνης Βουλιαγµένης και Βάρκιζας). Από τα παραπάνω, τα κτίρια νοσοκοµείων καθώς και της Σχολής της Αστυνοµίας, όπως και άλλα κτίρια όπου στεγάζονται υπηρεσίες του ∆ηµοσίου, αποφέρουν στην Εκκλησία µηδενικό εισόδηµα, αλλά και όπου καταβάλλεται µίσθιο είναι ισχνό έως συµβολικό.

Μετά τη συµφωνία µε την κυβέρνηση για το «Green Σχιστό», ένα σύγχρονο έργο που αφορά την αξιοποίηση έκτασης (ιδιοκτησία Εκκλησίας) 3.000 στρεµµάτων στην περιοχή του Σχιστού-Σκαραµαγκά, η Οικονοµική Υπηρεσία στη Μονή Πετράκη προσανατολίζεται στην αξιοποίηση εκτάσεων-φιλέτων που διαθέτει σε Αττική και Θεσσαλονίκη, ενώ στόχος είναι και η εκµετάλλευση έκτασης στη Βουλιαγµένη. Οπως λέγεται, υπάρχει έντονο ενδιαφέρον από την πλευρά επενδυτών, όσο βέβαια και για επενδύσεις στην πράσινη ενέργεια, σε γη που της ανήκει στην Πεντέλη και στην περιοχή της Φασκοµηλιάς στη Βάρκιζα.


Το πλαίσιο

Οπως επισηµαίνουν οι νοµικοί εκπρόσωποι του Εκκλησιαστικού ∆ικαίου, η εκκλησιαστική περιουσία, κινητή και ακίνητη, ανήκει στα επιµέρους εκκλησιαστικά νοµικά πρόσωπα, ενώ το νοµικό πλαίσιο καθορίζει τα αρµόδια όργανα και τη διαδικασία διακυβέρνησης και αξιοποίησης αυτής της περιουσίας (άρθρα 45-48, ν. 590/1977, Καταστατικός Χάρτης της Εκκλησίας της Ελλάδας).

Η διοίκηση, η διαχείριση και η προστασία της εκκλησιαστικής περιουσίας δεν είναι ενιαία για όλη την ελληνική επικράτεια, διότι η Εκκλησία είναι διαιρεµένη σε πέντε δικαιοταξίες (Αυτοκέφαλη Εκκλησία της Ελλάδος, Μητροπόλεις των Νέων Χωρών, Ηµιαυτόνοµη Εκκλησία της Κρήτης, Αυτοδιοίκητη Μοναστική Πολιτεία του Αγίου Ορους, Εκκλησιαστικές Πολιτείες του Οικουµενικού Πατριαρχείου στα ∆ωδεκάνησα), εποµένως διαφοροποιούνται και τα εκκλησιαστικά περιουσιακά τους δίκαια.

Το γεγονός ότι τα εκκλησιαστικά νοµικά πρόσωπα αναγνωρίζονται ευθέως από τον νόµο ως Νοµικά Πρόσωπα ∆ηµοσίου ∆ικαίου, σε συνδυασµό µε το ότι διαχειρίζονται δηµόσιο χρήµα, τα καθιστά δηµόσια υπόλογα, έχοντας ως συνέπεια η οικονοµική διαχείρισή τους να υπάγεται σε δηµοσιονοµικούς ελέγχους.

Δημοσιεύθηκε στην «Κυριακάτικη Απογευματινή»