«Ο διάβολος κρύβεται στις λεπτομέρειες», επισημαίνει στα «Π» στέλεχος της κυβέρνησης, καθώς ο Κυριάκος Μητσοτάκης προετοιμάζεται για την τακτική Σύνοδο Κορυφής της Ευρωπαϊκής Ένωσης την προσεχή Πέμπτη και Παρασκευή (20-21 Μαρτίου) και μελετά προσεκτικά πώς θα διαμορφωθούν δύο ευρωπαϊκές αποφάσεις, που είχε εξάλλου προτείνει εδώ και αρκετούς μήνες η ελληνική πλευρά: Η πρώτη αφορά στη δημιουργία ενός νέου ευρωπαϊκού χρηματοδοτικού εργαλείου, που θα μπορεί να χρηματοδοτήσει επενδύσεις στην άμυνα.

*Διαβάστε ακόμα: Σήμερα η επίσκεψη Μητσοτάκη στο υπουργείο Οικονομικών: Εντολή για καλύτερους μισθούς, λιγότερους φόρους, περισσότερες και καλύτερες δουλειές

Η δεύτερη αφορά σε «περισσότερη δημοσιονομική ευελιξία, για να ξοδεύουμε για την άμυνα», όπως επανέλαβε τις προάλλες από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός.

Τη Σύνοδο βέβαια θα την απασχολήσει έντονα και το ζήτημα του πολέμου στην Ουκρανία και οι τελευταίες εξελίξεις.

Η χώρα μας φέρεται διατεθειμένη να συμμετάσχει στην αποστολή στρατευμάτων στην Ουκρανία μετά την εκεχειρία, όπως για παράδειγμα ήδη πράττει εδώ και χρόνια, στο πλαίσιο της επιχείρησης υποστήριξης της ειρήνης στο Κοσσυφοπέδιο (KFOR), αλλά με δύο προϋποθέσεις: η αποστολή να έχει θεσμική ομπρέλα, να γίνεται δηλαδή από την Ευρωπαϊκή Ενωση ή το ΝΑΤΟ ή τον ΟΗΕ, και, δεύτερον, να έχει την αποδοχή της Ρωσίας.

Ενόψει της νέας συνεδρίασης του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, ο πρωθυπουργός θα επιδιώξει η λεγόμενη ρήτρα διαφυγής «να αφορά όλα τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης» και «να ενθαρρύνει αυτούς οι οποίοι ξοδεύουν λίγα να ξοδέψουν περισσότερα, να επιβραβεύσει αυτούς που ήδη ξοδεύουν περισσότερα και ενδεχομένως να τους επιτρέψει να ξοδέψουν ακόμα πιο πολλά για την κοινή ευρωπαϊκή άμυνα», όπως δήλωσε ο ίδιος προ ημερών από τις Βρυξέλλες.

Όπως επισημαίνει το ίδιο κυβερνητικό στέλεχος, η χώρα μας επιθυμεί η αύξηση των αμυντικών δαπανών να μη συνυπολογίζεται στο όριο της αύξησης δαπανών και αυτό να ισχύει οριζόντια στην Ε.Ε.

Έτσι, για παράδειγμα, για το 2026 η Ελλάδα θα αυξήσει τις δαπάνες κατά 3 δισ. ευρώ και εξ αυτών τα 500.000.000 ευρώ θα αφορούν δαπάνες για την άμυνα. Εφόσον αυτές εξαιρεθούν από τον υπολογισμό, τότε θα δημιουργηθεί αυτόματα δημοσιονομικός χώ ρος 500 εκατομμυρίων για να κατευθυνθεί σε κοινωνικές και άλλες δαπάνες για το επόμενο έτος.


Γεωπολιτικές προκλήσεις

Βασικό θέμα των συζητήσεων στο Eurogroup και στο ECOFIN της περασμένης εβδομάδας ήταν η χρηματοδότηση των αυξημένων αναγκών για την άμυνα, υπό το φως των σχετικών αποφάσεων του έκτακτου Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 6ης Μαρτίου για την κινητοποίηση 800 δισ. ευρώ τα επόμενα τέσσερα χρόνια, ώστε να μπορέσει η Ευρώπη να ανταποκριθεί στις αυξανόμενες γεωπολιτικές προκλήσεις.

Ο Κωστής Χατζηδάκης υπογράμμισε ότι η ενεργοποίηση των εθνικών ρητρών δια φυγής θα πρέπει να διασφαλίζει ίση μεταχείριση μεταξύ των κρατών-μελών, προσφέροντας δημοσιονομικά οφέλη και σε εκείνα τα κράτη-μέλη που ήδη καλύπτουν τον στόχο των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ, όπως η Ελλάδα. Παράλληλα, η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, δήλωσε ότι «τίποτα δεν αποκλείεται», απαντώντας σε ερώτηση σχετικά με τον κοινό δανεισμό (όπως με το Ταμείο Ανάκαμψης) για χρηματοδότηση όχι μόνο δανείων, αλλά και επιχορηγήσεων για την άμυνα.

Προς το παρόν, ωστόσο, στο τραπέζι βρίσκεται μόνο το ζήτημα του δανεισμού, από το οποίο η χώρα μας επίσης βγαίνει ωφελημένη: Είτε θα κερδίσει από τη διαφορά επιτοκίου είτε ο δανεισμός θα είναι σε κεντρικό ευρωπαϊκό επίπεδο για τη χρηματοδότηση μεγάλων αμυντικών έργων, όπως η ευρωπαϊκή αντιπυραυλική ασπίδα, μέρος της οποίας θα καλύπτει την Ελλάδα.


Διπλωματικός πυρετός λίγο πριν από την πενταμερή για το Κυπριακό

Τις τελευταίες εβδομάδες τα τηλέφωνα στα υπουργεία Εξωτερικών της Ελλάδος, της Κύπρου και της Τουρκίας χτυπούν ασταμάτητα.

Οι διπλωμάτες προετοιμάζουν πυρετωδώς την άτυπη πενταμερή για το Κυπριακό, υπό την αιγίδα του ΟΗΕ, που θα λάβει χώρα στη Γενεύη στις 17 και 18 Μαρτίου.

Η σύνθεση της συνάντησης θα είναι πιο διευρυμένη από αυτήν του Οκτωβρίου, καθώς, εκτός από τη Λευκωσία και το ψευδοκράτος, θα συμμετάσχουν και οι τρεις εγγυήτριες δυνάμεις: η Ελλάδα, η Τουρκία και το Ηνωμένο Βασίλειο.

Η Αθήνα και η Λευκωσία επιμένουν στην αταλάντευτη θέση τους για μια διζωνική-δικοινοτική ομοσπονδία με βάση τα ψηφίσματα του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, ενώ η τουρκοκυπριακή πλευρά επιμένει στη «λύση» των δύο κρατών.

«Στόχος μας είναι ένας: η επανέναρξη των συνομιλιών από εκεί όπου διακόπηκαν στο Κραν Μοντανά, στη βάση του συμφωνημένου πλαισίου. Δεν συζητούμε άλλη μορφή λύσης ή τις οποιεσδήποτε κινήσεις ή μέτρα που αποσκοπούν σε παγίωση της κατοχής ή κτίσιμο υποδομής για άλλης μορφής λύση του Κυπριακού», δήλωσε προσφάτως ο Κύπριος Πρόεδρος, Νίκος Χριστοδουλίδης.

Αρκετές φωνές μιλούν a priori για «ναυάγιο» των συνομιλιών. Η αλήθεια είναι ότι, δεδομένων των εκ διαμέτρου αντίθετων απόψεων των εμπλεκόμενων πλευρών, οι πιθανότητες να αποφευχθεί το αδιέξοδο δεν είναι πολλές.

Σχεδόν τέσσερα χρόνια έχουν περάσει από την αντίστοιχη πενταμερή. Ήταν Απρίλιος του 2021, όταν ο Νίκος Δένδιας και ο Νίκος Αναστασιάδης άκουγαν τον αυτοαποκαλούμενο «ηγέτη» του ψευδοκράτους, Ερσίν Τατάρ, να εκστομίζει το αφήγημα των δύο κρατών σχεδόν σε κάθε του τοποθέτηση. Φυσικά, εκείνοι τού έκοβαν τη φόρα.

Σημειωτέον, ο Ε. Τατάρ έχει εκλογές μπροστά του, επομένως αναμένεται να τηρήσει εξίσου σκληρή στάση μεθαύριο, προκειμένου να επανεκλεγεί. Κακά τα ψέματα, όμως, είτε με τον Ερσίν Τατάρ είτε με τον εν δυνάμει διάδοχό του, Τουφάν Ερχουρμάν, στο τιμόνι των συζητήσε ων, ο Ταγίπ Ερντογάν είναι εκείνος που δίνει τη γραμμή.

Γι’ αυτό και η πληγή του Κυπριακού θα παραμείνει, όπως φαίνεται ανοιχτή.

*Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα «Παραπολιτικά» στις 15/03/2025