Συνομιλήσαμε με τον Σταύρο Παπασταύρου είκοσι ημέρες μετά το πολιτικό comeback του και την ανάληψη της ηγεσίας του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας. «Πατριωτισμός είναι ό,τι κάνει στην πράξη την Ελλάδα πιο δυνατή», είναι το μήνυμα που στέλνει μέσω της συνέντευξής του στα «Παραπολιτικά» ο κ. Παπασταύρου, ο οποίος εξηγεί τι σημαίνει για τη χώρα μας το έμπρακτο ενδιαφέρον του αμερικανικού κολοσσού της Chevron, απαντά για τις τιμές στην ενέργεια και προαναγγέλλει κυβερνητική παρέμβαση για τις Πολεοδομίες.

Συμπληρώσατε τρεις εβδομάδες ως υπουργός. Παρατηρούμε σημαντικές εξελίξεις, ιδίως στο ζήτημα της έρευνας για υδρογονάνθρακες.

Είναι γεγονός ότι οι εξελίξεις ήταν ραγδαίες, ειδικά στον τομέα της ενέργειας, αμέσως μετά τον ανασχηματισμό της 14ης Μαρτίου. Κορυφαίας σημασίας, βέβαια, η ολοκλήρωση των συζητήσεων με τη Chevron και η αποδοχή του ενδιαφέροντος για τα θαλάσσια οικόπεδα Νότια Κρήτη 1 και 2. Είναι μια ψήφος εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα, αλλά και μια επιβεβαίωση ότι βαδίζουμε στον δρόμο της ενεργειακής αυτονομίας της χώρας. Αμέσως μετά την ανάληψη των καθηκόντων μου, είχα την ευκαιρία να εκπροσωπήσω τη χώρα μας στο Συμβούλιο Υπουργών Ενέργειας της Ε.Ε., αλλά και σε διμερείς συνομιλίες με τους υπουργούς Εσωτερικών των ΗΠΑ, Doug Burgum, και Περιφερειακής Συνεργασίας του Ισραήλ, David Amsalem. Είχαμε, όμως, και άλλες θετικές ειδήσεις, όπως η έγκριση 208 εκατ. ευρώ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για 4 επενδυτικές προτάσεις του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, μεταξύ των οποίων και η αντικατάσταση 150 ρυπογόνων λεωφορείων με ηλεκτρικά και υδρογόνου, που αναμένεται να βελτιώσουν ουσιαστικά την καθημερινότητα των πολιτών. Πράγματι, λοιπόν, έγιναν πολλά τις πρώτες τρεις εβδομάδες στο υπουργείο, μέρος των οποίων οφείλεται ασφαλώς και στη δουλειά των προκατόχων μου.

Ησασταν έτοιμος να αναλάβετε αυτό το χαρτοφυλάκιο;

Ποτέ δεν σταμάτησα να ασχολούμαι με τα κοινά, ιδιαίτερα υπό το πρίσμα της υπηρεσίας στην πατρίδα. Υπό αυτή την έννοια, ήμουν και είμαι πάντοτε έτοιμος.

Ψήφος εμπιστοσύνης προς την Ελλάδα οι έρευνες της Chevron

Ειδικά στον τομέα της ενέργειας, υπάρχει περιθώριο να «δυναμώσει στην πράξη» η χώρα μας, όπως έχετε πει, και με ποιον τρόπο;

Υπάρχει ισχυρή, πράγματι, προοπτική να δυναμώσουμε τη χώρα μας στον τομέα της ενέργειας και, κατ’ επέκταση, γεωπολιτικά. Αφ’ ενός αξιοποιώντας τον υποθαλάσσιο πλούτο της χώρας. Αφ’ ετέρου, επενδύοντας σε υποδομές και δίκτυα. Υλοποιούμε, για παράδειγμα, την ηλεκτρική διασύνδεση της Κρήτης και των Κυκλάδων, έχουμε δρομολογήσει τη διασύνδεση Ελλάδας-Κύπρου, ενώ τον Δεκέμβριο του 2024 υπογράψαμε διμερή ενεργειακή συμφωνία με το Ισραήλ. Η ενίσχυση της ενεργειακής στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας-Ισραήλ πολλαπλασιάζει τη διπλωματική και αποτρεπτική ισχύ της χώρας μας. Κίνηση κομβική, ιδιαίτερα αυτή την περίοδο των παγκόσμιων ανακατατάξεων, κατά την οποία παραδοσιακοί αντίπαλοι έρχονται πιο κοντά και ιστορικοί σύμμαχοι επαναπροσδιορίζουν τη σχέση τους.

Ποιους εννοείτε;

Πριν από λίγες ημέρες, Ιαπωνία, Κίνα και Νότια Κορέα κάθισαν γύρω από το ίδιο τραπέζι, προκειμένου να συζητήσουν κοινό τρόπο αντίδρασης απέναντι στους δασμούς που ανακοίνωσε ο πρόεδρος Τραμπ! Χώρες για τις οποίες μέχρι πρότινος κανείς δεν θα μπορούσε να φανταστεί μία τέτοια εξέλιξη. Σε ένα πρωτοφανώς ασταθές διεθνές περιβάλλον, εμείς επιδιώκουμε η χώρα μας να παραμείνει δύναμη σταθερότητας και αξιοπιστίας, ενισχύοντας με αυτοπεποίθηση το γεωπολιτικό της αποτύπωμα.

Θέλω να επιµείνω στη σηµασία της αποδοχής του ενδιαφέροντος της Chevron από το ΥΠΕΝ. Τι µήνυµα εκπέµπει αυτό το γεγονός και η ψήφος εµπιστοσύνης στην Ελλάδα, στην οποία αναφερθήκατε;

Το ενδιαφέρον της Chevron κατ’ αρχάς καταδεικνύει την πεποίθηση του διεθνούς πετρελαϊκού κολοσσού για ύπαρξη υποθαλάσσιου πλούτου στη χώρα µας, καθώς εκδηλώνεται κατόπιν σοβαρών ενδείξεων και αξιολόγησης. Επιπλέον, αναγνωρίζει στην πράξη τα εθνικά κυριαρχικά µας δικαιώµατα, σύµφωνα µε το ∆ιεθνές ∆ίκαιο. Υπενθυµίζεται ότι και η Λιβύη, που πρόσφατα προχώρησε σε δηµοπράτηση θαλάσσιων τεµαχίων, ακολούθησε τη µέση γραµµή µε την Ελλάδα και όχι τα υποτιθέµενα δικαιώµατα που της δίνει ο ισχυρισµός του τουρκολιβυκού µνηµονίου. Αρα, συνδυαστικά, µιλάµε για µια σηµαντική εξέλιξη για την πατρίδα µας.

Μέσω της Chevron έρχονται οι ΗΠΑ πιο κοντά στην Ελλάδα;

Μπορεί η Chevron να µην είναι κρατική, ωστόσο, οι ΗΠΑ, ιδιαίτερα σήµερα, θεωρούν εθνικά συµφέρον ό,τι ωφελεί τις αµερικανικές επιχειρήσεις και την αµερικανική οικονοµία. Οπότε ναι, η εµπλοκή την Chevron στην εκµετάλλευση του υποθαλάσσιου πλούτου µας πράγµατι φέρνει Ελλάδα και ΗΠΑ ακόµα πιο κοντά.

Η ενίσχυση της ενεργειακής στρατηγικής συνεργασίας Ελλάδας - Ισραήλ πολλαπλασιάζει τη διπλωµατική και αποτρεπτική ισχύ της χώρας µας

Οι πολίτες, οι επιχειρήσεις, οι αγρότες, όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στην οικονοµία µας επιζητούν φθηνή ενέργεια. Θα δει ο µέσος καταναλωτής µείωση στις υψηλές σηµερινές τιµές;

Είµαστε εδώ για να υπηρετούµε τους Ελληνες πολίτες. Ολα όσα συζητούµε έχουν νόηµα διότι, σε τελική ανάλυση, στοχεύουν στο να εξασφαλίσουν άφθονη και φθηνή ενέργεια σε όλα τα νοικοκυριά, ιδιαίτερα τα πιο ευάλωτα, και σε όλες τις επιχειρήσεις, προϋπόθεση για την ποιότητα ζωής των πολιτών, καθώς και για την ανταγωνιστικότητα της ευρωπαϊκής βιοµηχανίας. Η ενέργεια λοιπόν είναι γεωστρατηγικό ζήτηµα, αλλά και ζήτηµα ασφάλειας, αυτονοµίας, σταθερότητας, καθηµερινότητας. Πρέπει, ωστόσο, να γίνει κατανοητό ότι η τιµή του ρεύµατος είναι ευθέως ανάλογη µε τις πολιτικές της Ευρώπης, µε τις διακυµάνσεις της χονδρεµπορικής, καθώς και µε τις διεθνείς εξελίξεις στην αγορά ενέργειας. Η αποκλιµάκωση της χονδρικής τιµής του Μαρτίου, για παράδειγµα, αποτυπώνεται και στις τιµές που θα δουν οι Ελληνες πολίτες στους λογαριασµούς ρεύµατος του Απριλίου, αλλά η τιµή του Μαΐου δεν έχει ακόµη καθοριστεί. Οφείλουµε όλοι να εξοικειωθούµε µε τον τρόπο υπολογισµού της τελικής τιµής ανά µήνα και το γεγονός ότι εξωγενείς παράγοντες επηρεάζουν τις τιµές. Στην κυβέρνηση µεριµνούµε ώστε να µειώνεται η όποια πιθανή αρνητική εξωγενής επίδραση, διεκδικώντας από την Ευρώπη πολιτικές που θα οδηγήσουν στην καταπολέµηση των στρεβλώσεων και στη µείωση των τιµών, ενώ ταυτόχρονα εφαρµόζουµε κι εµείς στην πράξη πολιτικές µείωσης κόστους, όπως η πάταξη της ρευµατοκλοπής. Ιδιαίτερα στεκόµαστε δίπλα στα πιο ευάλωτα νοικοκυριά και τις επιχειρήσεις, καθώς έχουµε ακόµα υψηλά ποσοστά ενεργειακής ένδειας και θέλουµε να εξαντλήσουµε τα µέτρα πολιτικής, για να βοηθήσουµε τους συµπολίτες µας που δυσκολεύονται να καλύψουν τις ενεργειακές τους ανάγκες.

Είδαµε φαινόµενα διαφθοράς σε Πολεοδοµίες στην επικράτεια. Επίσης, υπάρχει η εκκρεµότητα του Συµβουλίου της Επικρατείας για τις διατάξεις του Νέου Οικοδοµικού Κανονισµού που κρίθηκαν αντισυνταγµατικές. Τι σκοπεύετε να κάνετε;

Ο νόµος του 2010, που µετέφερε τις Πολεοδοµίες στους δήµους, αντικειµενικά δεν έφερε τα επιδιωκόµενα αποτελέσµατα, ούτε ως προς τη διαφάνεια ούτε ως προς την επικουρικότητα -οι αποφάσεις να λαµβάνονται κοντά στον πολίτη-, ούτε ως προς την αποτελεσµατικότητα. Σχεδιάζουµε, µαζί µε τα συναρµόδια υπουργεία, πρωτοβουλίες που θα ενισχύσουν τη διαφάνεια, θα αποκαταστήσουν την αξιοπιστία της Πολεοδοµίας απέναντι στον πολίτη και θα επιτύχουν την κοινωνική συνοχή. Εξετάζουµε πιθανές λύσεις εξυγίανσης - ήδη η κυβέρνηση παρεµβαίνει µε αυστηρότητα όταν εντοπίζονται θύλακες ανοµίας για την καταστολή τους. Ως προς την απόφαση του ΣτΕ και τα κριτήρια που έκρινε αντισυνταγµατικά, επεξεργαζόµαστε τις σχετικές διατάξεις, που µε ρεαλιστικό τρόπο θα ενσωµατώνουν την πρόσφατη νοµολογία.

Στόχος η άφθονη και φθηνή ενέργεια σε όλα τα νοικοκυριά

Ποια προτεραιότητα έχει πρακτικά το περιβάλλον στην ατζέντα σας; Σχεδιάζετε συγκεκριµένες πρωτοβουλίες;

Το περιβάλλον είναι το σπίτι µας, είναι η εγγύηση ύπαρξης -της δικής µας και των επόµενων γενεών-, είναι ύψιστης σηµασίας και ευαλωτότητας. Γι’ αυτό και προτεραιότητά µας είναι ο σεβασµός και η προστασία του, ταυτόχρονα µε την πρόοδο, την ανάπτυξη και τη διαρκή βελτίωση της ποιότητας ζωής. Ηδη προχθές παρουσιάστηκαν τα αποτελέσµατα του έργου ΒΙΑΣ, που υλοποιούµε µε το υπουργείο Πολιτισµού, τον ΟΦΥΠΕΚΑ και το ΕΚΠΑ για την ανάδειξη και προστασία της βιοποικιλότητας σε 20 εµβληµατικούς αρχαιολογικούς χώρους, που κατέγραψε πάνω από 10.000 είδη, ενώ ολοκληρώθηκε το εµβληµατικό έργο «∆ιαχείριση υδάτων» µέσω χρηµατοδοτικού µηχανισµού του Ευρωπαϊκού Οικονοµικού Χώρου για 12 µεγάλα έργα σε όλη τη χώρα, προχωρούν έργα αντιδιαβρωτικά, αντιπληµµυρικά έργα αποκατάστασης και εργασίες τεχνητής αναδάσωσης ύψους 15 εκατ. ευρώ, µε αναδόχους τη ∆ηµοκρατία της Κύπρου και πάνω από 25 φορείς και εταιρείες του ιδιωτικού και του δηµόσιου τοµέα.

Ποιος είναι ευρύτερα ο στόχος σας δηλαδή;

Σκοπός µας είναι να συνεχίσουµε το πολυδιάστατο έργο της περιβαλλοντικής πολιτικής, µε οδηγό το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίµα, τους στόχους µείωσης των εκποµπών του διοξειδίου του άνθρακα και τις επιµέρους στρατηγικές που προωθούµε για τους φυσικούς πόρους. Εφαρµόζοντας σύγχρονες τεχνολογίες, υιοθετώντας περιβαλλοντικά φιλικές πρακτικές και προωθώντας την κυκλική οικονοµία και την ανανεώσιµη ενέργεια, συµβάλλουµε στη διατήρηση των φυσικών πόρων, διασφαλίζοντας την ευηµερία τόσο των ανθρώπων όσο και του φυσικού περιβάλλοντος.

Ο πρωθυπουργός µίλησε την Τετάρτη στη Βουλή για το «δικό µας πατριωτικό µονοπάτι της ευθύνης». Για εσάς τι είναι πατριωτισµός σήµερα;

Πατριωτισµός είναι ό,τι κάνει στην πράξη την Ελλάδα πιο δυνατή. Η σταθερή επένδυση στην εθνική άµυνα, την οποία ανέπτυξε προ ηµερών στη Βουλή ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης, βάζοντας, όπως είπε χαρακτηριστικά, τη χώρα «στο δικό µας πατριωτικό µονοπάτι της ευθύνης, της αυτοπεποίθησης, της αποφασιστικότητας». Η οικονοµική πρόοδος και το φιλοεπενδυτικό κλίµα, που οδηγούν την Ελλάδα σε υψηλότερο ρυθµό ανάπτυξης από την Ε.Ε. και δηµιουργούν θέσεις εργασίας, φτάνοντας την ανεργία σε χαµηλό ρεκόρ δεκαεπταετίας. Η κατάρτιση µιας στρατηγικής για τα δικαιώµατα των ατόµων µε αναπηρία, που στοχεύει στην εξασφάλιση της ισότητας και της προσβασιµότητας για όλους. Αυτά πάνε τη χώρα µας πιο ψηλά. Ξέρετε, ο πατριωτισµός στα λόγια περισσεύει. Μόνο οι πράξεις και όχι οι λέξεις υπηρετούν την πατρίδα.

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ το Σάββατο 05.04.2025