Τη διαμόρφωση κοινής και εποικοδομητικής στάσης εν όψει της άτυπης Συνόδου Κορυφής στη Μπρατισλάβα, «όπου θα ξεκινήσει κρίσιμος διάλογος για το μέλλον της Ε.Ε.», έθεσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας ως στόχο της ευρωμεσογειακής Συνόδου, κατά την εισήγησή του προς τους ηγέτες των κρατών – μελών του Νότου.

Ανοίγοντας τις εργασίες της Συνόδου, στο Ζάππειο Μέγαρο, ο κ. Τσίπρας τόνισε ότι οι ευρωπαϊκές μεσογειακές χώρες «τα τελευταία χρόνια έχουν πληγεί δυσανάλογα από την οικονομική κρίση, βρίσκονται στην πρώτη γραμμή του Σένγκεν και βιώνουν την πίεση των προσφυγικών και μεταναστευτικών ροών, καθώς είναι χώρες που συνορεύουν με την αποσταθεροποιημένη ευρύτερη περιοχή της Βόρειας Αφρικής και της Μέσης Ανατολής».

Ωστόσο, πρόσθεσε ότι «η Μεσόγειος δεν είναι μονάχα η κοινή εμπειρία των κρίσεων, είναι η ιστορία και ο πλούτος των πολιτισμών και θρησκειών η κοινή μας πορεία στον χρόνο». 

Σκοπός της Συνόδου είναι να ενισχυθεί ο συντονισμός και η συνεργασία των μεσογειακών κρατών - μελών, εν όψει της άτυπης συνόδου κορυφής, στις 16 Σεπτεμβρίου, προκειμένου να ενταχθεί η μεσογειακή οπτική στην ευρωπαϊκή ατζέντα και στην ανάπτυξη ενός νέου ευρωπαϊκού οράματος για την αντιμετώπιση των κοινών προκλήσεων που αντιμετωπίζει η Ευρωπαϊκή Ένωση στους τομείς της οικονομίας, της μετανάστευσης και της ασφάλειας.

Ο Έλληνας πρωθυπουργός υποδέχτηκε σε φιλικό και θερμό κλίμα τους ηγέτες και τις αντιπροσωπείες των συμμετεχουσών χωρών, που κατέφθασαν διαδοχικά. Κατά την υποδοχή των ηγετών, τον κ. Τσίπρα πλαισίωνε άγημα της Σχολής Ευελπίδων.

Πρώτος έφθασε ο εκπρόσωπος του υπηρεσιακού πρωθυπουργού της Ισπανίας Μαριάνο Ραχόι, Φερνάρντο Εγκιδάθου, αναπληρωτής υπουργός Ε.Ε. της Ισπανίας, ενώ ακολούθησε ο πρωθυπουργός της Μάλτας, Τζόζεφ Μουσκάτ. Στη συνέχεια έφθασαν στο Ζάππειο ο πρωθυπουργός της Πορτογαλίας, Αντόνιο Κόστα και ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης.

Λίγο μετά τις 13.00 έφτασαν ο πρωθυπουργός της Ιταλίας Ματέο Ρέντσι και ο πρόεδρος της Γαλλίας Φρανσουά Ολάντ.

Οι ηγέτες αναμένεται να κάνουν δηλώσεις στα ΜΜΕ στις 17:30. 

Τοποθέτηση Αλέξη Τσίπρα

Κατά την τοποθέτησή του ο Αλέξης Τσίπρας εξέφρασε τη κεντρική θέση ότι η Σύνοδος της Μπρατισλάβας πρέπει να είναι η απάντηση της δημοκρατικής Ευρώπης στον λαϊκισμό, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό.

Σύμφωνα με κυβερνητικές πηγές που επικαλείται το ΑΠΕ-ΜΠΕ, ο πρωθυπουργός τονίζει στη συνεδρίαση ότι η ελληνική πρόθεση είναι να υπάρξει θετικό έδαφος μίας κοινής αντίληψης των συμμετεχόντων για το μέλλον της Ευρώπης, διευκρινίζοντας ότι αυτό δεν είναι ένα αντίβαρο το Νότου προς τον Βορρά ή προς την ομάδα του "Βίζεγκραντ", αλλά μία θετική πρωτοβουλία συμβολής στην ευρωπαϊκή ατζέντα.
 
Οι τρεις βασικοί άξονες της ατζέντας στην εν εξελίξει συνεδρίαση αφορούν την ανάπτυξη, την ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, και το προσφυγικό-μεταναστευτικό.
 
Θέσεις που εκφράζει ο πρωθυπουργός στην τοποθέτησή του στη Σύνοδο, είναι ότι το Brexit έχει ερμηνεία, ότι υπάρχει αυτήν τη στιγμή ευρωσκεπτικισμός και κρίση εμπιστοσύνης στο ευρωπαϊκό πολιτικό σύστημα, ότι η αδυναμία της Ευρώπης στη διαχείριση του προσφυγικού οδηγεί σε εθνικές αναδιπλώσεις και άνοδο της ακροδεξιάς και ότι η σύνοδος στη Μπρατισλάβα πρέπει να είναι η απάντηση της δημοκρατικής Ευρώπης στον λαϊκισμό, την ξενοφοβία και τον ρατσισμό.

Ανάπτυξη-ενίσχυση κοινωνικής συνοχής-προσέλκυση επενδύσεων

Προτεραιότητες της Ευρώπης -σημειώνει ο πρωθυπουργός προς τους ηγέτες στη συνεδρίαση- πρέπει να είναι η αντιμετώπιση της ανεργίας και της φτώχειας, η δίκαιη ανάπτυξη και αποτελεσματικές λύσεις στο προσφυγικό και την ασφάλεια. Στοιχεία που χρησιμοποιεί ο κ. Τσίπρας και τα οποία συνηγορούν υπέρ της αναγκαιότητας να τεθούν και να υλοποιηθούν αυτές οι προτεραιότητες, καθώς δείχνουν τον κίνδυνο φτώχειας και κοινωνικού αποκλεισμού, που απειλεί όλο και περισσότερους πολίτες, είναι μεταξύ άλλων, η ύπαρξη 22 εκατ. ανέργων στην Ευρώπη, οι μισοί εκ των οποίων είναι μακροχρόνια άνεργοι και η ύπαρξη 7,5 εκατ. νέων χωρίς καμία εκπαίδευση, ούτε εργασία.

Κατά τις ίδιες πηγές, στην τοποθέτησή του, ο πρωθυπουργός υπογραμμίζει ότι το δίλημμα "ανάπτυξη ή λιτότητα" έχει τελειώσει και πως η απάντηση είναι: Ανάπτυξη, με το ζήτημα να είναι τώρα πώς αυτή θα σχεδιαστεί και θα προωθηθεί. Η οπτική της ελληνικής πλευράς είναι δημοσιονομική σταθερότητα με δημοσιονομική ευελιξία ως επενδυτικό κίνητρο. Σε αυτό το πλαίσιο, ο κ. Τσίπρας καταθέτει προτάσεις που αφορούν την προσπάθεια να ενισχυθεί, όχι με αλλαγή των δημοσιονομικών κανόνων, αλλά με τη μέγιστη δημοσιονομική ευελιξία στους υπάρχοντες δημοσιονομικούς κανόνες, να δοθεί μία αναπτυξιακή διάσταση.

Ασφάλεια- εξωτερική πολιτική

Αναφορικά με τη συζήτηση για την ασφάλεια και την εξωτερική πολιτική της ΕΕ, θέση του Έλληνα πρωθυπουργού είναι πως το ζητούμενο αυτήν τη στιγμή είναι η εγγύηση της ασφάλειας των πολιτών στη βάση του Χάρτη του ΟΗΕ και στη βάση του Διεθνούς Δικαίου. Η Ευρώπη φρούριο δεν είναι λύση, επισημαίνει ο πρωθυπουργός και τονίζει ότι λύση είναι η ασφάλεια και η προστασία των συνόρων, στο πλαίσιο μίας ευρύτερης ολοκληρωμένης εξωτερικής πολιτικής και πολιτικής άμυνας και ασφάλειας.

Ο κ. Τσίπρας επαναλαμβάνει στους ηγέτες ότι χρειάζεται ένα νέο όραμα για την ειρήνη, ασφάλεια και σταθερότητα στη Μεσόγειο, με διαφύλαξη του διεθνούς δικαίου.

Αναφορικά με το Κυπριακό, η ελληνική θέση είναι μία δίκαιη, βιώσιμη λύση με βάση τις αποφάσεις του ΟΗΕ, κατάργηση των εγγυήσεων, αποχώρηση των κατοχικών στρατευμάτων.

Ο πρωθυπουργός ζητά στενότερη συνεργασία των χωρών που συμμετέχουν στη Σύνοδο, στο πλαίσιο της κοινής εξωτερικής πολιτικής και της πολιτικής ασφάλειας της Ευρώπης. Υποστηρίζει ότι σε αυτό το πλαίσιο πρέπει να επιδιώξουμε προσπάθειες για ειρηνική επίλυση των διεθνών διαφορών, στενότερη συνεργασία απέναντι στην έξαρση της τρομοκρατίας, προστασία των ευρωπαϊκών συνόρων με τη στελέχωση της Frontex και τη νέα ευρωπαϊκή συνοριακή ακτοφυλακή.

Στις θέσεις που διατυπώνει ο κ. Τσίπρας υπάρχει, επίσης, αναφορά ότι πρέπει να στηριχθεί η ευρωπαϊκή προποτική των χωρών των Δυτικών Βαλκανίων και της Τουρκίας, με βάση τα σχετικά κριτήρια και το διαπραγματευτικό πλαίσιο που υπάρχει για την κάθε ομάδα από αυτές.

Προσφυγικό-Μεταναστευτικό

Οι θέσεις του πρωθυπουργού για το προσφυγικό-μεταναστευτικό συντείνουν στην αναγκαιότητα για κοινή πολιτική. Ο πρωθυπουργός επισημαίνει το δυσανάλογο βάρος που επωμίζονται οι χώρες της Μεσογείου σε σχέση με το προσφυγικό και ότι χρειάζεται κοινή ευρωπαϊκή λύση, με βάση τη συλλογική ευθύνη και την αλληλεγγύη. Επίσης, ο κ. Τσίπρας σημειώνει ότι στόχος πρέπει να είναι η αντικατάσταση των παράνομων οδών διακίνησης με νόμιμες οδούς μετανάστευσης. Αναφέρει ότι η συμφωνία ΕΕ-Τουρκίας είναι αποτελεσματική, εφαρμόζεται επιτυχημένα και πρέπει να δοθεί ιδιαίτερο βάρος στην εφαρμογή της. Επιπλέον, η ελληνική πλευρά τονίζει την αργή πρόοδο της μετεγκατάστασης, που πρέπει να επιταχυνθεί.

Ακόμη, στις θέσεις του πρωθυπουργού για το προσφυγικό-μετανατευτικό περιλαμβάνεται ότι το σύστημα του Δουβλίνου δεν είναι βιώσιμο και χρειάζεται δεσμευτικός μηχανισμός δίκαιου επιμερισμού ανάμεσα στα κράτη-μέλη, στη βάση των δεσμεύσεων που έχουν υπάρξει στην ΕΕ και στη βάση της εφαρμογής της συνθήκες της Γενεύης.