Το 11ο συνέδριο της Νέας Δημοκρατίας αποτελεί σταθμό στην πορεία της παράταξης για μια νέα διακυβέρνηση που έχει ανάγκη ο τόπος. Ήδη από τις προσυνεδριακές διαδικασίες διατυπώνεται ένας ξεκάθαρος πολιτικός λόγος για την Ελλάδα του 21ου αιώνα, σε μια σειρά από θεματικές ενότητες, μεταξύ των οποίων περιλαμβάνεται και ο θεσμός της τοπικής αυτοδιοίκησης.

Σήμερα ο ρόλος της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι σημαντικός όχι μόνο γιατί είναι ένας θεσμός που έρχεται σε άμεση επαφή με τον πολίτη, αλλά και γιατί μπορεί στο μέλλον να παίξει εξίσου σημαντικό ρόλο και για την ανάπτυξη, ειδικά στην Ελληνική περιφέρεια.

Οι προτάσεις που διατυπώθηκαν στο αντίστοιχο προσυνέδριο δίνουν μια νέα διάσταση στον ρόλο της και συγκλίνουν με ανάλογες προτάσεις που διατυπώθηκαν στο συνέδριο της ΚΕΔΕ στα Ιωάννινα. Η σταδιακή παραχώρηση στους ΟΤΑ της διαχείρισης των Κέντρων Υγείας και των πολυϊατρείων των ΙΚΑ θα ενισχύσει όχι μόνο πολλούς Δήμους στο κοινωνικό τους έργο, αλλά θα πρόκειται και για μια πρώτη ουσιαστική εφαρμογή ενός ολοκληρωμένου συστήματος πρωτοβάθμιας περίθαλψης που δεν χάνεται στο δαιδαλώδες κεντρικό σύστημα υγείας.

Εξίσου σημαντικές είναι και οι προτάσεις για την αύξηση των δραστηριοτήτων και των συναλλαγών μέσω των ΚΕΠ, ώστε ο πολίτης να εξυπηρετείται στη περιοχή του, η προώθηση των έργων μέσω των Συμπράξεων Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα στη διαχείριση των απορριμμάτων, του οδοφωτισμού και της αξιοποίησης της ακίνητης περιουσίας των ΟΤΑ.

Εκείνη η πρόταση που θα κάνει πραγματικά την ουσιαστική διαφορά είναι αυτής πραγματικής οικονομικής αυτοτέλειας των Δήμων, μέσω της φορολογικής αποκέντρωσης. Δηλαδή να δοθεί στους οργανισμούς τοπικής αυτοδιοίκησης η δυνατότητα να εισπράττουν φόρους, τους οποίους σήμερα εισπράττει το κεντρικό κράτος. Σύμφωνα με μελέτη του Ινστιτούτου Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε ευρωπαϊκό επίπεδο μια σειρά από σημαντικούς φόρους, όχι μόνο εισπράττονται από την τοπική αυτοδιοίκηση, αλλά σε πολλές περιπτώσεις αυτός καθορίζεται και από την ίδια την δημοτική αρχή, στο πλαίσιο βέβαια μιας γενικότερης φορολογικής πολιτικής. Θα μπορούσαμε να αναφέρουμε, σύμφωνα με τα στοιχεία της μελέτης, την Αυστρία όπου ο φόρος ακίνητης περιουσίας και ο φόρος επιχειρηματικών δραστηριοτήτων αποτελούν τους κύριους δημοτικούς φόρους. Αντίστοιχα στην Φινλανδία ο δημοτικός φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων αντιπροσωπεύει το 95% των δημοτικών φορολογικών εσόδων.

Σε κάθε περίπτωση δεν μιλάω για νέου φόρους, αλλά για μεταφορά εσόδων από το κεντρικό κράτος στην τοπική αυτοδιοίκηση ώστε η τελευταία να είναι πραγματικά οικονομικά αυτοτελής. Οικονομική αυτοτέλεια της τοπικής αυτοδιοίκησης θα σήμαινε καλύτερες και αποτελεσματικότερες υπηρεσίες προς τους πολίτες (όπως η πρωτοβάθμια περίθαλψη που ανέφερα παραπάνω), μακροχρόνιο σχεδιασμό σε αναπτυξιακά έργα, δυνατότητα των δήμων να ασκήσουν ουσιαστική αναπτυξιακή πολιτική μέσω της προσέλκυσης επενδύσεων.

Το μεγάλο όφελος είναι ότι με αυτές τις αλλαγές θα προκύψεις ένας αποτελεσματικότερος και αποκεντρωμένος κρατικός τομέας, αλλά θα έχουμε και ουσιαστικό εκσυγχρονισμό του διοικητικού μας συστήματος.

 *Του Ανδρέα Νικολακόπουλου,

Δικηγόρος στον Άρειο Πάγο, κάτοχος μεταπτυχιακού τίτλου σπουδών και Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Ήλιδας.