Αίσθηση, προβληματισμό και αμηχανία προκαλεί στην κυβέρνηση η ηχηρή παρέμβαση του πρώην πρωθυπουργού Κώστα Καραμανλή στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Ελευθερία». Ο Κώστας Καραμανλής φέρεται να διαμηνύει προς πάσα κατεύθυνση ότι «δεν υπήρξε ποτέ συμφωνία στο Βουκουρέστι διότι η διαπραγμάτευση τότε κατέρρευσε με ευθύνη των Σκοπίων».

Στο αποκαλυπτικό ρεπορτάζ της «Κυριακάτικης Ελευθερίας του Τύπου», που υπογράφει η Χριστίνα Κοραή, καταγράφονται οι θέσεις του πρώην πρωθυπουργού όπως αυτές διατυπώνονται στις συνομιλίες που έχει με βουλευτές που τον επισκέπτονται στο γραφείο του: Αυστηρό μήνυμα ότι μπορεί να υπάρξει συμφωνία για την ονομασία των Σκοπίων μόνο κάτω από αυστηρές και απαράβατες προϋποθέσεις στέλνει ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής, που το όνομά του έχει συνδεθεί με το Βουκουρέστι, το οποίο έχει κάνει σημαία της η κυβέρνηση Τσίπρα. «Δεν υπάρχει συμφωνία στο Βουκουρέστι διότι η διαπραγμάτευση κατέρρευσε με ευθύνη των Σκοπίων» τόνισε μιλώντας σε βουλευτές μαζί με τους οποίους συνομιλεί. Στην ίδια γραμμή κινείται ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας Προκόπης Παυλόπουλος.

Αν η πΓΔΜ δεν κάνει τις απαραίτητες αλλαγές που συνδέονται με τα θέματα ταυτότητας και αλυτρωτισμού, «αυτή θα είναι αποκλειστικώς υπόλογη για τις αντίστοιχες συνέπειες, όχι η Ελλάδα» προειδοποίησε. Ο πρώην πρωθυπουργός Αντώνης Σαμαράς, που έχει κινηθεί στη σκληρή γραμμή της μη χρήσης του όρου «Μακεδονία», με πολύ σοβαρές συνέπειες και για τον ίδιο, έχει επιλέξει προς το παρόν τη σιωπή. Βέβαια, ελάχιστοι πιστεύουν ότι θα υπάρξει συμφωνία μετά τις… συστάσεις Ντιμιτρόφ στην Ελλάδα «να αλλάξει το όνομα της ελληνικής Μακεδονίας για να μη συγχέεται με τη χώρα της Μακεδονίας!».

Αν έρθει τελικά στη Βουλή ένα είδος συμφωνίας, η θετική ή η αρνητική ψήφος των δύο πρώην πρωθυπουργών θα παίξει καθοριστικό ρόλο για τη στάση που θα κρατήσει η ΝΔ. Ο Κυριάκος Μητσοτάκης, που βρίσκεται σε ανοιχτή γραμμή μαζί τους, έχει ανεβάσει τον πήχη για την κυβέρνηση Τσίπρα, επιμένοντας σε λύση-πακέτο, με σύνθετη ονομασία, erga omnes για όλες τις χρήσεις και αποκήρυξη του αλυτρωτισμού. Το γενικό κλίμα που καταγράφεται, πάντως, είναι ότι «μια μη λύση είναι προτιμότερη από μια κακή λύση».  

Αλυτρωτικό κλίμα  

«Υπάρχει μια παρανόηση με το Βουκουρέστι» λέει ο πρώην πρωθυπουργός Κώστας Καραμανλής σε βουλευτές που τον επισκέπτονται στο γραφείο του στην Πλατεία Μαβίλη ή στη Βουλή, όπως συνέβη τη Δευτέρα που ψηφιζόταν το πολυνομοσχέδιο. «Εγώ ποτέ δεν δέχθηκα ονομασία με τον όρο "Μακεδονία"» τονίζει. «Έκανα ένα βήμα πίσω και άφησα ανοιχτό να συζητήσω μια κοινά αποδεκτή σύνθετη ονομασία εφόσον όμως θα λύναμε τα μεγάλα προβλήματα, που ήταν το Σύνταγμα των Σκοπιανών, που συνδέεται με την ταυτότητά τους (σημ.: τώρα εμφανίζονται ως Μακεδόνες) και τον αλυτρωτισμό που έπρεπε να αποκηρύξουν».

Οι Σκοπιανοί, μέσα στο εμπρηστικό αλυτρωτικό κλίμα που καλλιεργούσε εκείνη την εποχή ο Γκρούεφσκι, αρνήθηκαν τα πάντα. Η διαπραγμάτευση κατέρρευσε. «Άρα στην ουσία δεν υπήρξε ποτέ συμφωνία στο Βουκουρέστι» τονίζει ο πρώην πρωθυπουργός. Η στάση του εδράζεται στην αρχή της παγκόσμιας διπλωματίας ότι «όταν δεν έχεις καταλήξει σε συμφωνία, δεν υπάρχει συμφωνία». Κι αυτό έχει καταγραφεί ιστορικά σε πλείστες περιπτώσεις (Παλαιστινιακό, Τουρκία και Ισραήλ, που συχνά σκληραίνουν τη στάση τους κ.λπ.). «Οι διπλωματικές συνθήκες δεν είναι στατικές» εξηγεί.

«Σήμερα είναι διαφορετικές. Η Ελλάδα κάθεται στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων από πολύ καλύτερη θέση. Πρέπει να διεκδικήσει περισσότερα. Τα Σκόπια πρέπει να κάνουν βήματα πίσω, όχι η Ελλάδα» διαμηνύει ο Κώστας Καραμανλής. Επίσης, συνηθίζει να αναρωτιέται «από πού βγαίνει πως εγώ είχα δεσμευτεί ότι θα υπάρχει ο όρος "Μακεδονία" στην ονομασία; Γράφτηκε σε επίσημα έγγραφα; Ειπώθηκε επίσημα από κάποιον; Δεν μπήκαμε σε βάθος για το ονοματολογικό». Διευκρινίζει ότι ο ίδιος έριξε το βάρος του στο erga omnes, δηλαδή να μη χρησιμοποιείται η όποια σύνθετη ονομασία μεταξύ των δύο χωρών, και διεθνώς τα Σκόπια να αποκαλούνται Μacedonia.

Ο τότε υφυπουργός Εξωτερικών του Κώστα Καραμανλή Γιάννης Βαληνάκης προέτασσε στις διαπραγματεύσεις που γίνονταν ότι, αν έφταναν σε σύνθετη ονομασία, θα έπρεπε να χρησιμοποιηθεί το σκοπιανό «Μακεντόνιγια» για διμερή και διεθνή χρήση, που ελάχιστα παραπέμπει στο ελληνικό «Μακεδονία». «Το Μacedonia δεν πρέπει να τους το χαρίσουμε» τονίζουν και σήμερα βουλευτές της ΝΔ.

Πολλοί αφήνουν αιχμές και για το πού βασιζόταν ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς όταν πριν από λίγες ημέρες στη συνέντευξή του στον ΑΝΤ1 έδειχνε πεπεισμένος ότι η κυβέρνηση Τσίπρα θα φέρει συμφωνία για μια ονομασία των Σκοπίων που θα είναι καλύτερη από αυτήν που πολλοί φαντάζονται, όπως υποστήριζε. «Τι θα κερδίσεις όταν πας στις διαπραγματεύσεις ενώ ήδη έχεις κάνει τον μισό δρόμο!» ήταν το σχόλιο του προέδρου της ΝΔ Κυριάκου Μητσοτάκη.  

Δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Κυριακάτικη Ελευθερία του Τύπου», Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2018