Ενστάσεις αντισυνταγματικότητας για τα πρόστιμα του Κ.Ο.Κ

Σαφείς ενστάσεις αντισυνταγματικότητας και κυρίως παραβίασης της αρχής της αναλογικότητας για τις ρυθμίσεις σχετιμά με πρόστιμα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας οι οποίες εμπεριέχονται στο νομοσχέδιο του Υπουργού Μεταφορών Χρήστου Σπίρτζη και εισάγονται προς ψήφιση αύριο στην

Ολομέλεια της Βουλής εκφράζει το επιστημονικό συμβούλιο της Βουλής.

Στην έκθεσή του το επιστημονικό συμβούλιο εκφράζει έντονο προβληματισμό για τη διάταξη με την οποία τα πρόστιμα θα εξειδικεύονται με υπουργική απόφαση. "Ως εκ τούτου, δεν μπορούν, κατά το Σύνταγμα, να αποτελέσουν αντικείμενο κατ’ εξουσιοδότηση εκδιδόμενης υπουργικής απόφασης" αναφέρεται χαρακτηριστικά.

Ενστάσεις αντισυνταγματικότητας εγείρονται όμως και για τη σύνδεση του ύψους των προστίμων με εισοδηματικά κριτήρια. Το επιστημονικό συμβούλιο της Βουλής επισημαίνει ότι η θέσπιση διοικητικών ποινών βάσει εισοδηματικών κριτηρίων δεν έχει εσωτερική συνάφεια με την εκάστοτε τελεσθείσα παράβαση και, συνεπώς, τίθεται ζήτημα τήρησης της αρχής της αναλογικότητας.

Ολόκληρο το συγκεκριμένο απόσπασμα της Έκθεσης:
«3. Με απόφαση του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών κατατάσσο- νται στις κατηγορίες των παραγράφων 1 και 2 οι παραβάσεις του Κώδικα Ο- δικής Κυκλοφορίας και καθορίζονται τα διοικητικά πρόστιμα και κυρώσεις α- νά κατηγορία παράβασης, καθώς και κάθε άλλο σχετικό θέμα. Για κάθε κα- τηγορία παράβασης προβλέπονται τα ίδια διοικητικά πρόστιμα και οι ίδιες δι- οικητικές κυρώσεις. Με την ίδια απόφαση εξειδικεύονται τα διοικητικά πρό- στιμα ανά κατηγορία παράβασης, για τις παραβάσεις χαμηλής επικινδυνότη- τας έως και εκατό (100) ευρώ, για τις παραβάσεις μεσαίας επικινδυνότητας από εκατό ένα (101) έως και τριακόσια (300) ευρώ και για τις παραβάσεις υ- ψηλής επικινδυνότητας από τριακόσια ένα (301) έως και εξακόσια (600) ευ- ρώ.

4. Με κοινή απόφαση των Υπουργών Εσωτερικών, Οικονομικών και Υπο- δομών και Μεταφορών καθορίζεται η διαδικασία βεβαίωσης και επιβολής αυ- τών από τα αρμόδια όργανα και η διαδικασία είσπραξης των βεβαιωμένων διοικητικών προστίμων της παραγράφου 3. Με την ίδια απόφαση επιτρέπε- ται, προκειμένου τα επαπειλούμενα διοικητικά πρόστιμα να επιτελούν απο- τελεσματικά την προληπτική και κυρωτική λειτουργία τους, να θεσπίζονται εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια, με βάση τα οποία μπορεί να αυξάνε- ται το ύψος των διοικητικών προστίμων που προβλέπεται για τις ανωτέρω κατηγορίες παραβάσεων και κατ’ ανώτατο όριο μέχρι το τριπλάσιο του βασι- κού προστίμου. Για την έκδοση της απόφασης αυτής μπορεί να λαμβάνονται υπόψη δεδομένα από την Ελληνική Στατιστική Αρχή και άλλες αρχές και ε- πιστημονικούς ή άλλους φορείς, δημόσιους ή ιδιωτικούς».

Στην παράγραφο 2 του άρθρου 43 του Συντάγματος ορίζονται τα εξής: «Ύστερα από πρόταση του αρμόδιου Yπουργού επιτρέπεται η έκδοση κανο- νιστικών διαταγμάτων, με ειδική εξουσιοδότηση νόμου και μέσα στα όριά της. Eξουσιοδότηση για έκδοση κανονιστικών πράξεων από άλλα όργανα της διοίκησης επιτρέπεται προκειμένου να ρυθμιστούν ειδικότερα θέματα ή 12 θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τεχνικό ή λεπτομερειακό».

Παρατηρείται ότι τα θέματα, τα οποία προτείνεται να καταστούν αντικείμε- νο υπουργικής απόφασης, δηλαδή το ύψος των απειλούμενων διοικητικών ποινών (προστίμων) για παραβάσεις των κανόνων οδικής κυκλοφορίας, δεν είναι ειδικότερα θέματα ή θέματα με τοπικό ενδιαφέρον ή με χαρακτήρα τε- χνικό ή λεπτομερειακό. Άλλωστε, ως αναγκαίο συμπλήρωμα των κανόνων που περιγράφουν τη διοικητική παράβαση, εκφράζουν αξιολογήσεις της έν- νομης τάξης για την ύπαρξη διοικητικού αδίκου σε έναν εξαιρετικά σημαντι- κό τομέα ανθρώπινης δραστηριότητας, όπως η οδική κυκλοφορία. Ως εκ τούτου, δεν μπορούν, κατά το Σύνταγμα, να αποτελέσουν αντικείμενο κατ’ εξουσιοδότηση εκδιδόμενης υπουργικής απόφασης. Σε κάθε δε περίπτωση, η θέσπιση διοικητικών ποινών βάσει εισοδηματικών κριτηρίων δεν έχει εσω- τερική συνάφεια με την εκάστοτε τελεσθείσα παράβαση και, συνεπώς, τίθε- ται ζήτημα τήρησης της αρχής της αναλογικότητας. Αποτελεί, βεβαίως, έτε- ρο ζήτημα η λήψη υπόψη εισοδηματικών κριτηρίων για την επιμέτρηση διοι- κητικής ποινής, εντός των πλαισίων ποινών, τα οποία πάντως τίθενται από τον νόμο.

Επίσης, στο πλαίσιο του άρθρου 43 παρ. 2 εδ. β ́ του Συντάγματος, ως α- νωτέρω, οι όροι εισοδηματικά και περιουσιακά κριτήρια χρήζουν διευκρίνι- σης, όπως επίσης και το είδος των δεδομένων που συλλέγονται από την Ελ- ληνική Στατιστική Αρχή και άλλες αρχές και δημόσιους και ιδιωτικούς φο- ρείς, όπως και ο τρόπος αξιολόγησής τους από τα αρμόδια όργανα.