Άκαρπες απεδείχθησαν τελικά οι προσπάθειες του Έλληνα πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα να επιβάλει την ονομασία «Μακεδονία του Ίλιντεν» στους πολιτικούς αρχηγούς των υπολοίπων κομμάτων. Ο πρωθυπουργός δέχθηκε πέντε ξεκάθαρα «όχι» και, δεδομένης της άρνησης των Ανεξαρτήτων Ελλήνων να συμφωνήσουν σε σύνθετη ονομασία, ο πρωθυπουργός έμεινε απελπιστικά μόνος του.

Η ονομασία «Ίλιντεν» άντεξε μόλις δύο ημέρες στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων και, αν και αρχικά φαινόταν πως η Αθήνα «ζύγιζε» αυτή την εκδοχή, το σενάριο για αυτή τη λύση προκάλεσε έντονες αντιδράσεις από τα κόμματα της αντιπολίτευσης και τελικά... κάηκε γρήγορα.

Τα κίνητρα του Ζόραν…

Από τη δική του πλευρά, ο Σκοπιανός πρωθυπουργός Ζόραν Ζάεφ πρότεινε το «Μακεδονία του Ιλιντεν», υπολογίζοντας ότι θα πάρει τη συγκατάθεση της αντιπολίτευσης στη χώρα του, κάτι που έγινε γνωστό έπειτα από διαρροές μέσω των σκοπιανών ΜΜΕ, την Παρασκευή.

Ο Ζόραν Ζάεφ ενημέρωσε τους πολιτικούς αρχηγούς και τον πρόεδρο της ΠΓΔΜ για τις τελευταίες εξελίξεις, έπειτα από τη συνάντησή του με τον Αλέξη Τσίπρα, στη Σόφια. Ο Σκοπιανός πρωθυπουργός έστειλε μήνυμα αναφέροντας ότι το «Ίλιντεν» είναι μια λύση για την οποία είναι έτοιμος να προχωρήσει και ότι αποτελεί «το λαμπρό μας μέλλον» αλλά και πιθανό συμβιβασμό. Η Αθήνα, όμως, είχε ήδη αρχίσει να αλλάζει ρότα λόγω των συγκυριών.

…και οι σφαλιάρες του Αλέξη

«Όχι» επί πέντε άκουσε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας στον κύκλο τηλεφωνικών επαφών που πραγματοποίησε με τους αρχηγούς των κομμάτων για το όνομα «Δημοκρατία της Μακεδονίας του Ίλιντεν».

Ο Έλληνας πρωθυπουργός εξέθεσε στους συνομιλητές τους τις θέσεις της κυβέρνησης αλλά οι συζητήσεις απεδείχθησαν άκαρπες καθώς κανείς τους δεν δέχθηκε να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης ήταν ο πρώτος πολιτικός αρχηγός που έριξε άκυρο στον πρωθυπουργό. Ο πρόεδρος της Νέας Δημοκρατίας τόνισε στον Αλέξη Τσίπρα ότι είναι απαράδεκτη ακόμη και η συζήτηση του ονόματος ενώ κατέστησε σαφές ότι το όνομα συνδέεται ιστορικά με την επιδίωξη δημιουργίας «Μακεδονικού» Έθνους, το οποίο θα περιλαμβάνει τη Θεσσαλονίκη και τμήμα του Αιγαίου.

«Οποιαδήποτε αναφορά του Ίλιντεν στο όνομα της γειτονικής χώρας όχι μόνον δεν θέτει τέλος στον αλυτρωτισμό των Σκοπίων, αλλά αντιθέτως τον επιβεβαιώνει και τον ενισχύει. Γι αυτό είναι απαράδεκτο ακόμη και να τίθεται προς συζήτηση», ήταν η απάντηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στον πρωθυπουργό.

Ηχηρό μήνυμα έστειλε, κατά τη διάρκεια της τηλεφωνικής τους επικοινωνίας, και η επικεφαλής του Κινήματος Αλλαγής, Φώφη Γεννηματά, στον Αλέξη Τσίπρα, αρνούμενη να δεχθεί την ονομασία «Δημοκρατία του Ίλιντεν».

Ο πρωθυπουργός έκανε λόγο για μία συμφωνία με τη μορφή οδικού χάρτη, πρώτα το erga omnes και η αναθεώρηση του Συντάγματος της γειτονικής χώρας και μετά το όνομα

Από την πλευρά της, η Φώφη Γεννηματά χαρακτήρισε επιτομή του αλυτρωτισμού τον προσδιορισμό «Ίλιντεν» και επισήμανε την ανάγκη να υπάρξει ολοκληρωμένη συμφωνία πακέτο.

Ο πρωθυπουργός επικοινώνησε και με τον επικεφαλής του Ποταμιού, Σταύρο Θεοδωράκη, που εξέφρασε και αυτός τις επιφυλάξεις του.

Ο κ. Θεοδωράκης επισήμανε πως η στάση του θα εξαρτηθεί από το πως θα διαμορφωθεί η τελική πρόταση.

Τέλος, αρνητική απάντηση έλαβε για το «Μακεδονία του Ίλιντεν» τόσο από τον γραμματέα του ΚΚΕ, Δημήτρη Κουτσούμπα, όσο και από τον πρόεδρο της Ένωσης Κεντρώων, Βασίλη Λεβέντη. Ο τελευταίος δε, επισήμανε ότι πάγια θέση της Ένωσης Κεντρώων είναι η μη χρήση του όρου «Μακεδονία» για τον προσδιορισμό της γειτονικής χώρας.

Η στροφή του Μαξίμου

Το Μέγαρο Μαξίμου επιβεβαίωσε, με ανακοίνωσή του, το απόγευμα του Σαββάτου τη διάθεση την απόκλισή του από την κατοχύρωση της ονομασίας «Ίλιντεν». Καλωσόρισε μεν την πρόθεση της ΠΓΔΜ για εξεύρεση λύσης στο Σκοπιανό, με ονομασία erga omnes, αλλά κάλεσε τα Σκόπια να συνεχίσουν οι συζητήσεις για λύση με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό.

Αναλυτικά, το Μέγαρο Μαξίμου ανέφερε:

Καλωσορίζουμε την αποδοχή από πλευράς ΠΓΔΜ ότι λύση στο ονοματολογικό δε μπορεί να υπάρξει χωρίς την υιοθέτηση ονομασίας erga omnes, δηλαδή για όλες τις χρήσεις έναντι όλων.

Ωστόσο, ενθαρρύνουμε τους γείτονές μας να συνεχίσουμε από κοινού να εργαζόμαστε για εξεύρεση κοινά αποδεκτής ονομασίας με γεωγραφικό ή χρονικό προσδιορισμό, όπως ακριβώς προβλέπει και η δέσμη προτάσεων που έχει κατατεθεί από τον ειδικό απεσταλμένο του ΟΗΕ, κ. Μάθιου Νίμιτς.

Τέλος επισημαίνουμε ξανά ότι η λύση αυτή καθώς και οι προβλέψεις κατά του αλυτρωτισμού πρέπει να κατοχυρωθούν με Συνταγματική Αναθεώρηση.

Οι πιέσεις των ΗΠΑ

Στο προσκήνιο ήρθε, ήδη από χθες το βράδυ, και η παρέμβαση των Ηνωμένων Πολιτειών που καλούν σε λύση τις δύο πλευρές και χαιρετίζουν τις μεταξύ τους συνομιλίες.

Σύμφωνα με την ανακοίνωση που εξέδωσε ο Λευκός Οίκος, ο Αμερικανός αντιπρόεδρος σημείωσε ότι ο παράγοντας του χρόνου πρέπει να ληφθεί υπόψη.

«Ο αντιπρόεδρος Μάικ Πενς μίλησε σήμερα με τον πρωθυπουργό της Ελλάδας Αλέξη Τσίπρα για να εκφράσει την εκτίμησή του για τον ηγετικό ρόλο που έχει διαδραματίσει, μαζί με τον πρωθυπουργό της πΓΔΜ Ζόραν Ζάεφ, στις προσπάθειες επίλυσης της μακρόχρονης διένεξης του ονοματολογικού. Συμφώνησαν ότι οι δύο πλευρές έχουν μια ιστορική ευκαιρία να επιλύσουν αυτό το ζήτημα και ότι ο χρόνος πρέπει ληφθεί υπόψη», αναφέρεται στην ανακοίνωση.

Ο κ. Πενς εξέφρασε την στήριξη του στις προσπάθειες που καταβάλλουν οι δύο χώρες για την εξεύρεση αμοιβαία αποδεκτής ονομασίας, εκφράζοντας την πεποίθηση πως η επίλυση του ονοματολογικού θα συμβάλλει στην ενίσχυση της ειρήνης και της σταθερότητας στην ευρύτερη περιοχή.

«Ο αντιπρόεδρος ενθάρρυνε τον πρωθυπουργό Τσίπρα να συνεχίσει να συνεργάζεται με τον πρωθυπουργό Ζάεφ για μια αμοιβαία αποδεκτή συμφωνία. Η επίλυση αυτού του ζητήματος θα προωθήσει τη σταθερότητα και την ειρήνη στην περιοχή», καταλήγει η ανακοίνωση του Λευκού Οίκου.