Στα τέλη της δεκαετίας του ’50, ο τότε πρωθυπουργός της Αγγλίας, Χάρολντ Μακµίλαν, όταν ρωτήθηκε τι είναι αυτό που φοβάται και τον κρατάει ξύπνιο τις νύχτες, είχε απαντήσει «Τα γεγονότα, αγαπητέ µου, τα γεγονότα» (Εvents, dear boy, events). Εν προκειµένω, τα γεγονότα και µάλιστα µιας γειτονικής χώρας, της Ιταλίας, είναι αυτά που ανησυχούν σφόδρα τον πρωθυπουργό αλλά και το οικονοµικό επιτελείο της κυβέρνησης.

Και αυτό γιατί βλέπουν ότι η κρίση της Ιταλίας αλλάζει άρδην το σκηνικό στην Ευρώπη και επηρεάζει τις επικείµενες κρίσιµες αποφάσεις για την ελληνική οικονοµία. Παραλλήλως, δε, χαλάει το αφήγηµα του κ. Αλέξη Τσίπρα αναφορικά µε τη λεγόµενη «καθαρή έξοδο» από τα Μνηµόνια. Οπως λένε οι γνωρίζοντες, «οι εξελίξεις στην Ιταλία “κλείνουν” τις αγορές», προβλέποντας ότι βρισκόµαστε στην αρχή της κρίσης και πως τα spreads θα αυξηθούν ακόµα περισσότερο, µιας και για τους επόµενους µήνες η Ιταλία θα βρίσκεται σε περιδίνηση.

Ο αέρας της κρίσης εύκολα θα περάσει τα σύνορα, δηµιουργώντας ένα κλίµα αστάθειας, όπως ήδη έχει φανεί από την εκτόξευση των επιτοκίων στα ελληνικά οµόλογα αλλά και τις έντονες διακυµάνσεις στο Xρηµατιστήριο. Η σύνοδος κορυφής της Ε.Ε. στις 21 Ιουνίου, εκεί όπου η κυβέρνηση προσδοκά να λάβει κάτι χειροπιαστό για το χρέος, πιθανότατα θα εξελιχθεί σε µια νέα δοκιµασία για τη χώρα.

Καλά διασταυρωµένες πληροφορίες, που συνεκτιµούν την αλλαγή στάσης του κ. Μακρόν, τα νέα δεδοµένα στο Βερολίνο, αλλά και την κρίση στην Ιταλία, αναφέρουν πως στην καλύτερη περίπτωση ο κ. Τσίπρας θα πάρει µια µικρή επέκταση του χρόνου αποπληρωµής του δανείου και τίποτα περισσότερο.

Επιπροσθέτως, υποστηρίζουν πως θα τεθεί µε νέους όρους η συζήτηση για την πιστοληπτική γραµµή στήριξης, καθώς στην αντίθετη περίπτωση το κόστος δανεισµού µπορεί να φθάσει σε απαγορευτικά ύψη. Κορυφαίος οικονοµικός παράγοντας δηλώνει στα «Π» πως «τα γεγονότα στην Ιταλία µπορεί να αποτελέσουν ένα τέλειο άλλοθι για να πάρει και πολύ περισσότερο να αιτιολογήσει ο κ. Τσίπρας στην κοινή γνώµη την πιστοληπτική γραµµή στήριξης, η οποία πλέον φαντάζει υποχρεωτική».  

OI NEEΣ ΡΑΓΕΣ

Κοινώς, αυτό που ήδη συζητείται στο παρασκήνιο, όπως φάνηκε και από τα όσα είπε ο κ. Τσίπρας στην οµιλία του στην ετήσια Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, είναι πως στο Μαξίµου ψάχνουν τρόπους για να αναπροσαρµόσουν την τακτική τους. Αρχίζουν να συνοµολογούν πως η κρίση στην Ιταλία αδυνατίζει τα περιθώρια διαπραγµάτευσης της κυβέρνησης και οδηγεί τα πράγµατα σε µια κατεύθυνση που δεν σηκώνει πανηγυρισµούς. ∆εδοµένου ότι οι αγορές το προσεχές διάστηµα θα σκληρύνουν τη στάση τους ακόµα περισσότερο, γίνεται αντιληπτό πως οποιαδήποτε κίνηση που θα ανοίγει το πουγκί του πλεονάσµατος και θα µοιράζει χρήµα σε διάφορες κοινωνικές οµάδες µπορεί να αποδειχτεί µοιραία. Ως εκ τούτου και ενόψει των κρίσιµων αποφάσεων, θα πρέπει ο κ. Τσίπρας να σταθµίσει πάνω σε ποιες ράγες θα βαδίσει.

∆ιότι ήταν σαφές πως ο σχεδιασµός του περιελάµβανε αρχικώς µια ρύθµιση για το χρέος, ακολούθως να φτιάξει ένα πανηγυρικό κλίµα για το τέλος του Μνηµονίου, εν συνεχεία να µοιράσει «δώρα» από τα 18-19 δισ. του πλεονάσµατος και στο τέλος εκλογές. Η κρίση στην Ιταλία πετάει στον κάλαθο των αχρήστων τα σχέδια αυτά και εκ των πραγµάτων αναγκάζει τον πρωθυπουργό να κατεβάσει τον πήχη των προσδοκιών.

Πολύ περισσότερο αν εξ ανάγκης οδηγηθεί στην επιλογή της προληπτικής γραµµής στήριξης, µια θέση την οποία θεωρούν µονόδροµο εδώ και καιρό τόσο ο διοικητής της Τραπέζης της Ελλάδος, Γιάννης Στουρνάρας, όσο και ο πρώην πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ Ευάγγελος Βενιζέλος. Συµπερασµατικά, θα λέγαµε πως φεύγουµε από τη φάση της επικοινωνιακής διαχείρισης και περνάµε στην περίοδο που ο Αλέξης Τσίπρας θα πρέπει να λάβει σοβαρές αποφάσεις για την ελληνική οικονοµία. Αποφάσεις που, µε τον έναν ή τον άλλον τρόπο, καταλήγουν σε εκλογές. Απλώς, όχι µε τον τρόπο που τις σχεδίαζε και τις προετοίµαζε ο κ. Τσίπρας.    

Ανοιχτή γραμμή Αθήνας-Βερολίνου

Του Γιώργου Παππού

Ο ΑΛΕΞΗΣ ΤΣΙΠΡΑΣ εµφανίστηκε πιο συγκρατηµένος από ποτέ στη Γενική Συνέλευση του ΣΕΒ, αποφεύγοντας τις µεγαλοστοµίες, τους βερµπαλισµούς και τους πανηγυρισµούς. Ο υπουργός Οικονοµικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, απέχει διακριτικά εδώ και καιρό από οποιαδήποτε εκδήλωση έχει τα χαρακτηριστικά επινικίων για την έξοδο από τα Μνηµόνια, ενώ επιλέγει πολύ προσεκτικά το τι λέει, πώς το λέει και πότε το λέει, έχοντας από πρώτο χέρι ενηµέρωση για το τι σκέπτονται σε Βρυξέλλες, Φρανκφούρτη και Βερολίνο. Αλλά και σε επίπεδο πρωθυπουργού το πώς σκέπτονται στις κεντρικές δοµές του ευρωπαϊκού συστήµατος είναι απολύτως ξεκάθαρο.

Αφού µετά τις εξελίξεις στην Ιταλία και την αναταραχή στα χρηµατιστήρια έχει ήδη εγκαινιασθεί, όπως απολύτως αξιόπιστες πηγές λένε στα «Π», «ανοιχτή γραµµή επικοινωνίας» Αθήνας Βερολίνου στο ανώτατο επίπεδο.

Στη διαδικασία αυτή ήδη ο κ. Τσίπρας έχει αντίληψη ότι η δηµοσιονοµική σταθερότητα της Ελλάδας προφανώς προϋποθέτει την ύπαρξη «πιστοληπτικής γραµµής στήριξης»... διά παν ενδεχόµενον. Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Γιάννης ∆ραγασάκης, άλλωστε, γεµίζοντας το «κενό» δηµόσιων παρεµβάσεων από τον υπουργό Οικονοµικών, έχει βγει µπροστά µε οµιλίες, δηλώσεις και συνεντεύξεις, χωρίς όµως να κουνάει το... λάβαρο της «καθαρής εξόδου» και χωρίς να ίπταται στα σύννεφα, όπως πολλοί ανυποψίαστοι συνάδελφοί του στην κυβέρνηση.

Το χάος στην Ιταλία ήρθε, απλώς, να επιβεβαιώσει αυτό που «σέρνεται» εδώ και µήνες: η Ελλάδα θα υποχρεωθεί µε τον έναν ή τον άλλον τρόπο σε µια ελεγχόµενη έξοδο, σε µια προληπτική γραµµή, η µορφή της οποίας είναι υπό διερεύνηση και σίγουρα πέρα από τις επιθυµίες και τους ευσεβείς πόθους της Αθήνας, βάζοντας στον «πάγο» όλα τα σχέδια για προεκλογικές παροχές και δωράκια.

Οι πληροφορίες από το ευρωπαϊκό στρατόπεδο αναφέρουν ότι πριν καν ξεσπάσει η ιταλική κρίση, στο τραπέζι βρισκόταν ένα υβριδικό µοντέλο (ή µέση λύση) για την Ελλάδα, που αφενός θα µπορούσε να λειτουργήσει ως ασπίδα απέναντι στις αγορές, αφετέρου δεν θα µπορούσε να χαλάσει το αφήγηµα των ίδιων των Ευρωπαίων για επιστροφή της Ελλάδας στην κανονικότητα. Πλέον, µε το ξέσπασµα της κρίσης και τα στενά χρονικά περιθώρια για... τετραγωνισµό του κύκλου, η προοπτική της προληπτικής γραµµής φαντάζει πολύ πιο κοντινή.

Σύµφωνα µε ευρωπαϊκές πηγές, «δεν υπάρχει πια πολιτικό κόστος για τον Α. Τσίπρα», αφού θα πρόκειται για εξέλιξη που θα επιβάλουν οι αγορές. Η πιο προχωρηµένη άποψη, πάλι από ευρωπαϊκές πηγές, είναι ότι µια τέτοια εξέλιξη µπορεί να λειτουργήσει ως άλλοθι για πρόωρες εκλογές. Είναι, όµως, τόσο απλά τα πράγµατα;

Οχι. Αν η κυβέρνηση οδηγηθεί σε προληπτική γραµµή, θα υποχρεωθεί να συµφωνήσει σε ένα νέο Μνηµόνιο (MoU), όπως ορίζει ο Κανονισµός του ESM, δηλαδή θα υποστεί µια δεύτερη οδυνηρή ήττα έπειτα από αυτήν του 2015, ανεξαρτήτως αν αυτό το Μνηµόνιο θα έχει δηµοσιονοµικά µέτρα. Ακόµα κι αν προχωρήσει το σενάριο της υβριδικής ενισχυµένης εποπτείας, δεν θα είναι εύπεπτο πολιτικά για την κυβέρνηση, γιατί, πολύ απλά, οι παροχές θα είναι απαγορευµένη λέξη, όσο η ελάφρυνση του χρέους θα τελεί υπό την αίρεση της πειθαρχίας και του αυτοελέγχου.    

Τι δείχνουν οι κινήσεις Βούτση

Του Γιώργου Λυκουρέντζου

ΤΟΥΣ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΥΣ του Μαξίµου για κυβερνητική φιέστα στη Βουλή στις 20 Αυγούστου, ηµέρα κατά την οποία η χώρα εξέρχεται και τυπικά από το καθεστώς των Μνηµονίων, δείχνει η επιµονή του προέδρου της Βουλής, Νίκου Βούτση, για καλοκαιρινές διακοπές µόλις δύο και όχι τριών εβδοµάδων, όπως πέρυσι. Κατά τη συνεδρίαση της ∆ιάσκεψης των Προέδρων της Βουλής την περασµένη Τρίτη, ο κ. Βούτσης ανακοίνωσε ότι η Βουλή θα σταµατήσει τις εργασίες της στις 5 Αυγούστου.

Κι ενώ όλοι ανέµεναν να ακούσουν ότι οι εργασίες θα άρχιζαν στις 27 Αυγούστου, ο πρόεδρος της Βουλής ανακοίνωσε ως ηµεροµηνία επανέναρξης των εργασιών την 20ή Αυγούστου. Το γεγονός ότι όλως τυχαίως η ηµέρα εκείνη συµπίπτει µε την τυπική λήξη του Προγράµµατος φούντωσε τα σενάρια περί φιέστας στη Βουλή µε κεντρικό πρόσωπο τον Αλέξη Τσίπρα.

Κι αυτό γιατί δεδοµένου του ότι η Βουλή θα βρίσκεται σε διαδικασία θερινών τµηµάτων, χωρίς κάποιο επείγον νοµοσχέδιο, άλλος λόγος πλην της διασφάλισης ότι το Κοινοβούλιο θα είναι διαθέσιµο για τη φιέστα Τσίπρα δεν υπάρχει. Τα σενάρια για το πώς µπορεί να γίνει αυτό είναι πολλά.

Ο Κανονισµός µε το άρθρο 142 δίνει το δικαίωµα στον πρωθυπουργό να ζητήσει, οποτεδήποτε, να κάνει ανακοινώσεις ή δηλώσεις ενώπιόν της για οποιαδήποτε σοβαρή δηµόσια υπόθεση. Σε αυτήν την περίπτωση, ωστόσο, δικαίωµα λόγου θα έχουν και οι πρόεδροι των κοινοβουλευτικών οµάδων.  

Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα ΠΑΡΑΠΟΛΙΤΙΚΑ, Σάββατο 2 Ιουνίου 2018