Πού έχασε η κυβέρνηση στο Eurogroup – Βάζει γραβάτα ο Τσίπρας;
Τι αποφασίστηκε για το χρέος και ποια είναι τα μελανά σημεία της συμφωνίας
Η δήλωση του Αλέξη Τσίπρα για τη γραβάτα και τη ρύθμιση του χρέους επανέρχεται κάθε φορά που τα μέτρα για το ελληνικό χρέος έρχονται στην επιφάνεια, όπως έγινε μετά τη χθεσινή απόφαση του Eurogroup και το ερώτημα είναι τελικά θα βάλει τη γραβάτα ο Έλληνας πρωθυπουργός, με τους καλά γνωρίζοντες να λένε ότι υπό κανονικές συνθήκες δεν μπορεί να γίνει κάτι τέτοιο.
Οι λόγοι είναι τρεις:
1. Εξασφαλίζεται μόνο η μεσοπρόθεσμη βιωσιμότητα του χρέους, κάτι που επιβεβαίωσε τόσο η γενική διευθύντρια του ΔΝΤ, Κριστίν Λαγκάρντ, όσο και ο επικεφαλής της ΕΚΤ, Μάριο Ντράγκι.
2. Η Ελλάδα δεσμεύθηκε για ακόμα μία φορά να διατηρήσει πρωτογενές πλεόνασμα 3,5% του ΑΕΠ ως το 2022 και περίπου 2,2% του ΑΕΠ κατά μέσο όρο την περίοδο από το 2023 ως το 2060.
3. Η εκταμίευση χρημάτων από τα κέρδη των ομολόγων συνδέθηκε με εφαρμογή μεταρρυθμίσεων που εκκρεμούν. Παράλληλα τα μέτρα για το χρέος είναι γνωστά τόσο στην ελληνική κυβέρνηση, όσο στους εταίρους και τις αγορές εδώ και δύο χρόνια και σίγουρα δεν περιλαμβάνουν περικοπή χρέους.
Η δέσμη μέτρων στην οποία κατέληξε το μαραθώνιο Eurogroup δεν είναι τίποτα παραπάνω από την εφαρμογή των μέτρων που είχαν αποφασιστεί από τη συνεδρίαση του Eurogroup τον Μάιο του 2016 και χαρακτηρίζονταν τότε ως «μεσοπρόθεσμα» και προβλεπόταν ότι θα εφαρμοστούν μετά το τέλος του τρέχοντος προγράμματος. Όσο δηλαδή κι αν παρουσιαστεί στο σήμερα σαν μία νίκη, ουσιαστικά είναι τα πανηγύρια για μία απόφαση που πάρθηκε πριν δύο χρόνια, με το ανακοινωθέν εκείνης της συνεδρίασης να αναφέρει με σαφήνεια, ότι αποκλείεται το ονομαστικό «κούρεμα» του χρέους.
Στις επιμέρους λεπτομέρειες της εφαρμογής των μέτρων αυτών κρύβονται ήττες στα σημεία για την ελληνική πλευρά καθώς προστέθηκαν προϋποθέσεις για την εφαρμογή τους. Στο Eurogroup αποφασίστηκε η επιμήκυνση της μέσης ωρίμανσης των δανείων του EFSF κατά 10 χρόνια και την παράταση της περιόδου χάριτος κατά 10 χρόνια.
Το συγκεκριμένο μέτρο περιλαμβανόταν αυτούσιο στην απόφαση του 2016 και αφορά το δάνειο από το δεύτερο Μνημόνιο.
Το δεύτερο σκέλος της απόφασης προβλέπει κατάργηση της προβλεπόμενης αύξησης του επιτοκίου του παραπάνω δανείου του EFSF και τη μετατροπή του σε σταθερό.
Και αυτό το μέτρο περιλαμβάνεται αυτούσιο στην απόφαση του 2016 με τη διαφορά που προκύπτει από την αλλαγή επιτοκίου να καλύπτεται από τα ομόλογα με μία σημαντική διαφορά. Παρόλο που στην απόφαση του 2016 προβλεπόταν η επιστροφή στην Ελλάδα των κερδών από τα ελληνικά ομόλογα που αγόρασαν η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα και οι κεντρικέ τράπεζες το 2010 και το 2012 καθώς η Ελλάδα επωφελήθηκε μέχρι τα κέρδη του 2013, τα οποία κατατέθηκαν το 2014 και από το 2015 και μετά σταμάτησαν να πιστώνονται τα εν λόγω κέρδη καθώς δεν υπήρχε πρόγραμμα και διατηρούνταν σε ειδικό λογαριασμό, στην χθεσινή απόφαση μπαίνει μία παράμετρος.
Η εκταμίευση των εσόδων θα γίνεται σε εξαμηνιαίες δόσεις (Δεκέμβριο και Ιούνιο), αρχής γενομένης από το 2018 έως τον Ιούνιο του 2022, εφόσον υλοποιήσει τις μεταρρυθμίσεις που εκκρεμούν. Τα χρήματα αυτά μάλιστα δεν παρέχουν ρευστότητα αλλά θα χρησιμοποιηθούν για τη μείωση των ακαθάριστων χρηματοδοτικών αναγκών ή για τη χρηματοδότηση άλλων συμφωνημένων επενδύσεων.
Παράλληλα από τα 15 δισ. που εκταμιεύονται για τη χώρα μας, τα 3,3 δισ. ευρώ προορίζονται για την επαναγορά των ομολόγων που κατέχει το ΔΝΤ με αποτέλεσμα να μένει για το «μαξιλάρι» το ποσό των 9,6 δισ.
Εκτός από το γεγονός ότι το ελληνικό χρέος κρίνεται βιώσιμο μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα υπενθυμίστηκε η πρόβλεψη για έναν έκτακτο μηχανισμό για το χρέος που θα μπορούσε να ενεργοποιηθεί σε περίπτωση ενός αναπάντεχα πιο δυσμενούς σεναρίου, υπήρξαν δεσμεύσεις για τη συνέχεια σκληρών μεταρρυθμίσεων, το ΔΝΤ παραμένει στο πρόγραμμα μεταμνημονιακής εποπτείας και δεν έγινε λόγος τα περίπου 21 δισ. ευρώ που έμειναν αχρησιμοποίητα κατά τη διάρκεια της ανακεφαλαιοποίησης των τραπεζών στο τρίτο πρόγραμμα διάσωσης.