Τσίπρας-Ερντογάν με φόντο τους Δύο: Από το «θα δούμε» στην ανταλλαγή
Από το «θα δούμε» στην ωμή ανταλλαγή
Μία ημέρα μετά τις επικρίσεις από το Μαξίμου για την παρουσία της Ντόρας Μπακογιάννη στην ορκωμοσία του Ταγίπ Ερντογάν, ανακοινώθηκε ότι έκλεισε η συνάντηση του Αλέξη Τσίπρα με τον Τούρκο πρόεδρο στο περιθώριο της Συνόδου του ΝΑΤΟ. Η Νέα Δημοκρατία σχολίασε μιλώντας για προφανή υποκρισία, λέγοντας: «Αν ήταν, όπως είπε ο κυβερνητικός διπρόσωπος, 'ακατανόητη και επιζήμια' η παρουσία της Ντόρας Μπακογιάννη στην τελετή ορκωμοσίας του Τούρκου προέδρου, πώς χαρακτηρίζει άραγε τη συνάντηση που θα έχουν τελικά την Πέμπτη οι κ. Τσίπρας και Ερντογάν;»
Όπως ανακοινώθηκε από τον κυβερνητικό εκπρόσωπο, ο πρωθυπουργός θα θέσει στον Ταγίπ Ερντογάν το θέμα των δύο Ελλήνων στρατιωτικών που κρατούνται στην Αδριανούπολη για 132 μέρες. «Το ζήτημα είναι ψηλά στην ατζέντα του πρωθυπουργού» είπε ο κ. Τζανακόπουλος.
Η δυσαρέσκεια της Άγκυρας για το γεγονός ότι η Αθήνα δεν έστειλε εκπρόσωπο στην ορκωμοσία του Ερντογάν, σε συνδυασμό με την υπόθεση των οκτώ Τούρκων αξιωματικών που έχουν πλέον άσυλο (με απόφαση της Δικαιοσύνης) στην Ελλάδα, ήταν ο λόγος για τον οποίο το ραντεβού Τσίπρα-Ερντογάν ήταν μέχρι σχεδόν την τελευταία στιγμή στον «αέρα». Τελικά, θα γίνει στις 14:30 της Πέμπτης.
Πόσες ελπίδες υπάρχουν να αλλάξει γνώμη ο «σουλτάνος» πλέον Ερντογάν στην υπόθεση των δύο Ελλήνων; Η στάση της Άγκυρας στην υπόθεση κλιμακώνεται, πάντοτε προς το χειρότερο για τους Μητρετώδη-Κούκλατζη.
Και αυτό, παρά τις παρεμβάσεις που έγιναν από την Αθήνα, με κορυφαία την (καθυστερημένη) τροπολογία που προβλέπει ότι οι δύο Έλληνες υπηρετούν στην Τουρκία, άρα ζουν εκεί. Αυτό έχει ως στόχο να συγκινηθεί ο Τούρκος δικαστής και να τους αφήσει ελεύθερους με περιοριστικούς όρους. Όλα τα προηγούμενα αιτήματα που κατατέθηκαν στο τουρκικό δικαστήριο απορρίφθηκαν.
Σε πολιτικό επίπεδο, η πίεση στον Ερντογάν είχε ξεκινήσει τον Απρίλιο, στη Σύνοδο ΕΕ-Τουρκίας στη Βάρνα. Τότε, οι Γιούνκερ και Τουσκ έστειλαν «μίνι τελεσίγραφο» στον Τούρκο πρόεδρο. Του θύμισαν το Κράτος Δικαίου, τα κυριαρχικά δικαιώματα χωρών στην ΑΟΖ τους (για την περίπτωση της Κύπρου) και στηλίτευσαν τη στάση της Άγκυρας στο μαρτυρικό Αφρίν της Συρίας.
Για τους δύο Έλληνες στρατιωτικούς, ζήτησαν να αφεθούν ελεύθεροι έως το Πάσχα. Ωστόσο, με το προσφυγικό να αποτελεί μεγάλη απειλή για την ΕΕ, δεδομένου ότι στην Τουρκία βρίσκονται εκατομμύρια πρόσφυγες από τη Συρία και όχι μόνο, κατέστησαν σαφές ότι δεν έχουν στόχο να κλείσουν την πόρτα της συνεννόησης.
Ο Ερντογάν από την πλευρά του θυμήθηκε αυτό που κάποτε αποτελούσε κορυφαία επιλογή του: την ευρωπαϊκή προοπτική της Τουρκίας. Φόρεσε ευρωπαϊκό κοστούμι και εμφανίστηκε υπέρμαχος της ένταξης. Έθεσε όμως και τη δική του ατζέντα, όχι με τον πύρινο λόγο που χρησιμοποιούσε στις τηλεοπτικές εμφανίσεις του.
Όσο για τους Έλληνες στρατιωτικούς, επικαλέστηκε την ανεξαρτησία της τουρκικής Δικαιοσύνης, αλλά άφησε ένα μικρό παράθυρο: Το θέμα «θα εκτιμηθεί στις σωστές του διαστάσεις» είπε. Αρκετά αινιγματική δήλωση, που άφηνε τότε ένα παράθυρο αισιοδοξίας.
Μόλις όμως επέστρεψε στην Τουρκία έπεσε με τα μούτρα στην προεκλογική του (τότε) εκστρατεία και όλα άλλαξαν. Από την Αντιόχεια εξαπέλυσε σφοδρή επίθεση κατά των Ευρωπαίων που στην Βάρνα τον πίεσαν να απελευθερώσει τους δύο Ελληνες στρατιωτικούς.
«Κάρφωσε» μάλιστα τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα: «Κάποιοι προσπάθησαν να με σκοτώσουν και διέφυγαν. Διέφυγαν στην Ελλάδα με ελικόπτερο. Τότε ο Τσίπρας μου είχε πει πει ότι θα κανονίσω την υπόθεση. Πέρασαν μήνες και χρόνια και ακόμη να το κανονίσει. Και τώρα ψάχνουν να τους προστατεύσουν. Πριν από λίγες ημέρες πιάσαμε δύο Ελληνες που παραβίασαν τα σύνορα. Ξεσηκώθηκε όλη η Δύση. Μας είπαν είστε μεγάλο κράτος, δώστε το σε εμάς. Αυτή η υπόθεση είναι στην δικαιοσύνη. Ό,τι αποφασίσει η Δικαιοσύνη. Σταματήστε. Για αυτούς τους τρομοκράτες (σ.σ. Τούρκους αξιωματικούς) δεν κάνατε τίποτα. Για αυτούς δεν είπατε τίποτα στον Τσίπρα».
Η όποια αισιοδοξία διαψεύσθηκε. Και οι μήνες περνούσαν. Και κάθε φορά που η ελληνική δικαιοσύνη έβγαζε μια απόφαση παροχής ασύλου σε έναν από τους οκτώ Τούρκους αξιωματικούς, η Άγκυρα έβγαζε μια πύρινη ανακοίνωση.
Μέχρι που ήρθε η πλέον σοβαρή πρόκληση. Με επιστολή στο Ευρωκοινοβούλιο οι Τούρκοι ζήτησαν επίσημα για πρώτη φορά ανταλλαγή με τους οκτώ Τούρκους. Αποστολέας της επιστολής (με ημερομηνία 31 Μαΐου) ήταν ο πρόεδρος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής της Τουρκίας στο ΝΑΤΟ, Αχμέτ Τζοκάρ. Σε αυτήν ο Τούρκος αξιωματούχος κατηγορούσε τους ευρωπαϊκούς θεσμούς ότι συμπεριφέρονται με δύο μέτρα και δύο σταθμά στις υποθέσεις των Ελλήνων που συνελήφθησαν στον Έβρο με τους οκτώ Τούρκους, τους οποίους αποκαλούσε «δολοφόνους» και «εγκληματίες». Στηλίτευε δε το γεγονός ότι το Ευρωκοινοβούλιο εξέδωσε ψήφισμα για τους Μητρετώδη και Κούκλατζη, αλλά όχι για τους οκτώ.
Η επιστολή κατέληγε ουσιαστικά με τελεσίγραφο: «Οι Αρχές της Τουρκίας και η τουρκική κοινωνία περιμένουν την έκδοση των οκτώ δολοφόνων άμεσα και σας διαβεβαιώνουμε ότι οι δύο κρατούμενοι Έλληνες στρατιώτες θα έχουν μία δίκαιη δίκη στην Τουρκία».
Στο τελευταίο «επεισόδιο» από την Άγκυρα πρωταγωνίστησε ο υπουργός Εξωτερικών, Μ.Τσαβούσογλου, ο οποίος «κάρφωσε» την Αθήνα. Είπε ότι Τσίπρας και Κοτζιάς υποσχέθηκαν στην Άγκυρα ότι θα έστελναν πίσω στην Τουρκία τους αξιωματικούς: «Η απόφαση για το άσυλο είναι πραγματικά περίεργη, διότι η ελληνική κυβέρνηση αρχικά ήθελε να μας τους δώσει... Αργότερα δέχθηκε πιέσεις από τη Δύση» δήλωσε.
Με φόντο αυτή την (αμετακίνητη) στάση, ο Τσίπρας συναντά τον Ταγίπ Ερντογάν στις Βρυξέλλες.