Μπορεί στη «μαγάλη μάχη» της Παρασκευή για τη Συμφωνία των Πρεσπών» ο Αλέξης Τσίπρας να βγηκε νικητής όμως ο... πόλεμος είναι τώρα. Αφού από σήμερα μέχρι και το τέλος της θητείας αυτής της κυβέρνησης ο Αλέξης Τσίπρας και η ομάδα του θα κληθούν να εφαρμόσουν (όχι οι ίδιοι, αλλά από την τη δική τους πλευρά και με τις δικές τους ευθύνες) τη πολυσυζητημένη Συμφωνία με τρόπο που να αναδείξει τα λίγα θετικά της σημεία και να παρακάμψει όλα τα αρνητικά και προβληματικά σημεία της που απειλούν να διατηρήσουν ανοικτά ζητήματα με την Ιστορία και μόνιμες εστίες τριβής στις διμερείς σχέσεις.

Ακόμη και την τελευταία στιγμή η κυβέρνηση και ενώ έχει κυρωθεί η Συμφωνία κάνει μια ακόμη ανατροπή της προβλεπόμενης διαδικασίας, προκειμένου να εξυπηρετήσει τον κ. Ζάεφ. Και έτσι ενώ θα έπρεπε ήδη από την Δευτέρα να τεθεί σε ισχύ η Συμφωνία, η Αθήνα επέλεξε να περιμένει να επικυρώσει και το Πρωτόκολλο ένταξής της χώρας στο ΝΑΤΟ και κατόπιν να ενεργοποιήσουν τα Σκόπια τις συνταγματικές τροπολογίες και να τεθεί σε ισχύ η Συμφωνία.

Τυπικά, για να αρχίσουν στα κρατικά έγγραφα και κτίρια της γείτονος να αναγράφεται το όνομα «Βόρεια Μακεδονία», πρέπει να κυρωθεί το πρωτόκολλο ένταξης στο ΝΑΤΟ, όπως προβλέπει η συνθήκη των Πρεσπών. Παρά ταύτα, ένα-ένα τα κράτη αρχίζουν να προσαρμόζονται στα νέα δεδομένα με πρώτο το Ισραήλ.

Μετά την υπερψήφιση της Συμφωνίας των Πρεσπών από το ελληνικό κοινοβούλιο, στον ιστότοπο του υπουργείου Εξωτερικών του Ισραήλ, η ονομασία της πΓΔΜ άρχισε ήδη να αλλάζει από «Macedonia» σε «North Macedonia».

Στη σελίδα όπου παρουσιάζονται τα βιογραφικά του νυν και των πρώην Ισραηλινών πρεσβευτών στα Σκόπια, η ονομασία της χώρας έχει αλλαχθεί σε "North Macedonia" και η χώρα καταχωρήθηκε υπό το γράμμα «N» (=North Macedonia).

Στόλτεμπεργκ: «Σύντομα η Βόρεια Μακεδονία στο ΝΑΤΟ»

Αλλωστε, ο γ.γ του ΝΑΤΟ Γενς Στόλτενμπεργκ, χαιρετίζοντας την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή των Ελλήνων εξέφρασε την πεποίθηση ότι η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας θα ενταχθεί σύντομα στη Συμμαχία.

«Χαιρετίζω την κύρωση της συμφωνίας των Πρεσπών από τη Βουλή των Ελλήνων, κάτι το οποίο συμβάλει σημαντικά στη σταθερότητα και την ευημερία ολόκληρης της περιοχής. Προσβλέπω στο μέλλον η Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας να ενταχθεί στο ΝΑΤΟ», αναφέρει ο Γ. Στόλτεμπεργκ.

Τα βήματα από εδώ και πέρα

Ο οδικός χάρτης που απαιτείται να ακολουθηθεί έχει αρκετά στάδια και δείχνει η Βουλή θα κληθεί να ψηφίσει μέσα στις επόμενες 15 μέρες.

Τα τυπικά αλλά αναγκαία βήματα που πρέπει να γίνουν από δω και πέρα είναι τα ακόλουθα:

  • Υπογραφή από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και δημοσίευση στην εφημερίδα της κυβερνήσεως
  • Την επόμενη Δευτέρα η Συμφωνία θα δημοσιευθεί στο Φύλλο Εφημερίδας της Κυβερνήσεως και θα γίνει πλέον επίσημα νόμος του κράτους
  • Ανακοίνωση στη Γραμματεία του ΝΑΤΟ ότι κυρώθηκε η Συμφωνία από τη Βουλή
  • Υπογραφή από τους Μόνιμους Αντιπροσώπους των 29 χωρών του ΝΑΤΟ του Πρωτοκόλλου Εισδοχής και αποστολή του στις πρωτεύουσες των κρατών μελών
  • Κύρωση του πρωτοκόλλου εισδοχής από τη βουλή των Ελλήνων
  • Αποστολή της ρηματικής διακοίνωσης στα Σκόπια με την οποία θα ενημερώνουμε ότι ολοκληρώθηκε η κύρωση Συμφωνίας και του Πρωτοκόλλου
  • Αποστολή της ρηματικής διακοίνωσης από τα Σκόπια προς την Ελλάδα και τον ΟΗΕ ότι η Συμφωνία τίθεται σε ισχύ
  • Αποστολή από Σκόπια επιστολής προς τον ΟΗΕ και τους διεθνείς οργανισμούς ότι η χώρα λέγεται πλέον Βόρεια Μακεδονία
  • Υπογραφή του Πρωτοκόλλου Εισδοχής από τον πρόεδρο της Δημοκρατίας και αποστολή του στην Ουάσιγκτον.

Σε επίπεδο κοινοβουλευτικής διαδικασίας από την στιγμή που η κυβέρνηση πέρασε τον σκόπελο της ψήφισης της συμφωνίας τα πράγματα θα είναι πιο απλά.

Το πρωτόκολλο κύρωσης θα χρειαστεί πιθανότητα μια συνεδρίαση στην επιτροπή Εξωτερικών υποθέσεων της Βουλής και μία στην Ολομέλεια ενώ το άθροισμα των τουλάχιστον 153 ψήφων αναμένεται να επαναληφθεί και σε αυτή την ψηφοφορία.

Αλλαγή ονόματος και αμοιβαίο άνοιγμα πρεσβειών

Η χώρα πλέον θα ονομάζεται «Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας» στις διμερείς σχέσεις της και έτσι θα αναγνωρίζεται από χώρες και διεθνείς οργανισμούς. Στη συνέχεια θα αλλάξουν και οι διπλωματικές αποστολές μεταξύ της Ελλάδας και της πΓΔΜ. Στην Αθήνα θα υπάρξει πρεσβεία της Δημοκρατίας της Βόρειας Μακεδονίας και γενικό προξενείο στη Θεσσαλονίκη, ενώ στην πΓΔΜ θα υπάρχει πρεσβεία της Ελλάδας στα Σκόπια και γενικό προξενείο στη Μπίτολα.

Η εφαρμογή της συμφωνίας θα φέρει και αλλαγές σε όλα τα δημόσια έγγραφα της πΓΔΜ. Τα επίσημα έγγραφα για διεθνή χρήση και όσα εσωτερικά έγγραφα προορίζονται για διεθνή χρήση θα πρέπει να αλλάξουν το όνομα σε Δημοκρατία της Βόρειας Μακεδονίας εντός πέντε ετών από την ημέρα έναρξης της Συμφωνίας.

Πότε αλλάζουν τα δημόσια έγγραφα της πΓΔΜ

Με την πλήρη ενεργοποίηση της συμφωνίας εκκινεί και η διαδικασία για την αλλαγή του προσδιορισμού της χώρας στα διπλωματικά, διεθνή αλλά και δημόσια έγγραφα της ΠΓΔΜ.

Για την αλλαγή στα επίσημα έγγραφα για διεθνή χρήση και στα εσωτερικά έγγραφα που μπορούν να έχουν διεθνή χρήση οι γείτονες έχουν προθεσμία 5 ετών η οποία ξεκινά να μετρά από την ημέρα έναρξης ισχύος της Συμφωνίας.

Σε ό,τι αφορά σε όλα τα δημόσια έγγραφα για εσωτερική χρήση, οι προθεσμίες συνδέονται με την ενταξιακή διαδικασία στην Ευρωπαϊκή Ένωση. Κάθε άνοιγμα ενός «διαπραγματευτικού κεφαλαίου» με την ΕΕ θα σημαίνει και την εκκίνηση πενταετίας για την αλλαγή των εσωτερικών δημοσίων εγγράφων στο πεδίο για το οποίο θα ξεκινά η διαπραγμάτευση για την ΕΕ.

Τα αρχαιοελληνικά σύμβολα

Μόλις ξεκινήσει η εφαρμογή της Συμφωνίας τότε θα δοθεί ένα περιθώριο 6 μηνών στην πΓΔΜ να σταματήσει να χρησιμοποιεί σύμβολα της αρχαιοελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς, όπως σύμβολα της αρχαίας Ελλάδας, τον ήλιο της Βεργίνας κλ.π. Παράλληλα θα αποσυρθεί και μία από τις αρχικές σημαίες της πΓΔΜ, η οποία δεν είναι επίσημη αλλά χρησιμοποιείται ακόμη σε διάφορους χώρους, και φέρει τον ήλιο της Βεργίνας.

Για το θέμα των σχολικών βιβλίων έχει ήδη δημιουργηθεί ειδική επιτροπή που θα εξετάσει ποιες είναι οι αλυτρωτικές αναφορές που θα πρέπει να αφαιρεθούν.

Παράλληλα, οι ελληνικές επιχειρήσεις επιδιώκουν να κατοχυρώσουν τα εμπορικά σήματα της Μακεδονίας από ελληνικές επιχειρήσεις. Ήδη η Ελλάδα έχει κατοχυρώσει στην Ε.Ε. Προϊόντα Ονομασίας Προέλευσης (ΠΟΠ) και Προϊόντα Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) με αναφορά στην Μακεδονία. Ωστόσο, θα υπάρξει διαδικασία για την ανάλογη κατοχύρωση των εμπορικών ονομασιών σε εθνικό και διεθνές επίπεδο. Το ίδιο αναμένεται να επιδιώξουν και οι επιχειρήσεις της πΓΔΜ.

Ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας

Στα επόμενα βήματα ,η Αθήνα μόλις ο κ. Παυλόπουλος στις αρχές της εβδομάδας υπογράφει τον κυρωτικό νόμο της Συμφωνίας των Πρεσπών και αυτός δημοσιευθεί στην Εφημερίδα της Κυβέρνησης θα ενημερώσει την Γραμματεία του ΝΑΤΟ ότι η Συμφωνία έχει κυρωθεί. Το Συμβούλιο Μονίμων Αντιπροσώπων θα εγκρίνει το Πρωτόκολλο Ένταξης της «Βόρειας Μακεδονίας» το οποίο και θα σταλεί αμέσως σε όλες τις πρωτεύουσες των κρατών μελών.

Η Αθήνα τότε καθώς δεν έχει κανέναν λόγο να καθυστερεί αναμένεται να κυρώσει αμέσως το πρωτόκολλο ένταξης και αφού ολοκληρωθεί η διαδικασία με Ρηματική Διακοίνωση θα γνωστοποιήσει στα Σκόπια την εξέλιξη αυτή. Με την παραλαβή της Ρηματικής Διακοίνωσης (οπότε και ενεργοποιείται ο συνταγματικός νόμος με τι συνταγματικές τροποποιήσεις ) η Συμφωνία των Πρεσπών τίθεται και τυπικά σε ισχύ.

Ακολούθως ενημερώνεται ο ΓΓ του ΟΗΕ και πρωτοκολλητές η Συμφωνία στην Γραμματεία του ΟΗΕ. Ο πρόεδρος της Δημοκρατίας Π. Παυλόπουλος υπογράφει το Πρωτόκολλο Ένταξης της «Βόρειας Μακεδονίας» στο ΝΑΤΟ και το στέλνει στην Ουάσιγκτον καθώς οι ΗΠΑ είναι οι θεματοφύλακες των Συνθηκών της Συμμαχίας και ολοκληρώνεται έτσι η όλη διαδικασία.

Μόλις τεθεί σε ισχύ η Συμφωνία οι δυο χώρες αρχίζουν να χρησιμοποιούν το νέο όνομα και ορολογία στις μεταξύ τους σχέσεις και τα Σκόπια ζητούν από τον ΟΗΕ, τους Διεθνείς Οργανισμούς και όλες τις χώρες μέλη του ΟΗΕ να υιοθετήσουν την νέα ονομασία για την χώρα.

Οι δυο χώρες θα αναβαθμίσουν τα Γραφεία Συνδέσμου σε Πρεσβείες και από κει και πέρα ξεκινά όλη η περιπέτεια για τις δυο χώρες, καθώς θα πρέπει να προσαρμοσθούν πλέον οι σχέσεις στο νέο συμβατικό πλαίσιο και στο νέο περιβάλλον
Πέραν των πολλών πρακτικών ζητημάτων που θα πρέπει να αντιμετωπισθούν, θα πρέπει να αρχίσει η επίπονη διαδικασία αναζήτησης λύσης στο θέμα της εμπορικής χρήσης του όρου Μακεδονία, με την προθεσμία που έχει ορισθεί να είναι τρία έτη μετά την στιγμή που η Συμφωνία τεθεί σε ισχύ.

Θα συνεχίσουν μέχρι και 5 χρόνια να ισχύουν όλα τα έγγραφα που αναφέρουν «Δημοκρατία της Μακεδονίας» και θα χρησιμοποιούνται επίσημα στο εξωτερικό. Μέσα στο επόμενο εξάμηνο η κυβέρνηση της Βόρειας Μακεδονίας οφείλει να επανεξετάσει το «καθεστώς μνημείων δημοσίων κτιρίων υποδομών» και εάν υπάρχει αναφορά στην αρχαία ελληνική ιστορία και πολιτισμό υποχρεούται να προβεί σε «διορθωτικές ενέργειες» για να διασφαλίσει σεβασμό στην προαναφερόμενη κληρονομιά.

Φυσικά αυτές οι αναφορές κάθε άλλο παρά προβλέπουν την... απομάκρυνση των Μνημείων τα οποία τοποθέτησε παντού στα Σκόπια ο κ. Γκρουέφσκι, αλλά πιθανόν θα υπάρξει τοποθέτηση μικρών πινακίδων που να εξηγούν ότι πρόκειται περί μνημείου συνδεόμενου με την αρχαία ελληνική κληρονομιά.

Η ελληνική κυβέρνηση τις ημέρες αυτές θα συνεχίσει να εισπράττει τα συγχαρητήρια της διεθνούς κοινότητας, που ανακουφισμένη βλέπει ένα διμερές πρόβλημα με σοβαρές περιφερειακές διαστάσεις να οδηγείται σε λύση.

Ο δρόμος για την εφαρμογή της Συμφωνίας ίσως είναι ακόμη πιο δύσκολος από εκείνον που οδήγησε στην υπογραφή της… Και ο δρόμος αυτός είναι μπροστά μας, καθώς η Συμφωνία των Πρεσπών περνά ήδη στην ιστορία...