Η ισχύς μέσα από τη συνεργασία ήταν το κύριο μήνυμα που εξέπεμψαν στη χθεσινή Τριμερή Σύνοδο Ελλάδα – Κύπρος – Ισραήλ. Η Σύνοδος ήχησε ως επιβεβαίωση της σταθερότητας της συμμαχίας αλλά και της αποφασιστικότητας όλων των εταίρων να προασπίσουν τα κοινά συμφέροντά τους στην Ανατολική Μεσόγειο ενώ είχε και έντονο συμβολισμό λόγω και της συμμετοχής των Η.Π.Α. Η αμερικανική παρουσία ξεκαθάρισε την υποστήριξη των Ηνωμένων Πολιτειών στην Τριμερή αλλά και τη στάση που θα τηρήσουν σε περίπτωση προσπάθειας επιβολής ξένων συμφερόντων στην περιοχή.

Το κοινό ανακοινωθέν που εξέδωσαν οι τρεις χώρες αφήνει, όπως αναμενόταν, αιχμές για απόπειρα ανάμειξης από «εξωτερικές κακόβουλες επιρροές στην Ανατολική Μεσόγειο και την ευρύτερη Μέση Ανατολή» ενώ ξεκαθαρίζει ότι κοινή επιδίωξη όλων των μερών είναι η ενεργειακή ανεξαρτησία και ασφάλεια, η περιφερειακή συνεργασία αλλά και η υπεράσπιση των συμφερόντων τους. Συμπληρώνει δε, πως οι ηγέτες όλων των κρατών «εξέφρασαν την ικανοποίησή τους για το πρόσφατο εύρημα φυσικού αερίου στην Ανατολική Μεσόγειο και τις δυνατότητές του να συμβάλει στην ενεργειακή ασφάλεια και διαφοροποίηση».

Εξάλλου, όλο το προηγούμενο διάστημα, συζητούνταν έντονα πως η δημιουργία του East Μed θα αποτελέσει ισχυρό πλήγμα σε ενδεχόμενη προσπάθεια του Κρεμλίνου για περαιτέρω άσκηση γεωπολιτικής επιρροής στην Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω της παρεχόμενης ενέργειας ενώ θα συμπιέσει την τιμή του αγαθού, εξαιτίας της αύξησης της προσφοράς, δημιουργώντας οικονομική ζημία στη χώρα.

Παράλληλα, η δημιουργία του αγωγού αντίκειται και στις επιδιώξεις του Ταγίπ Ερντογάν με τον τούρκο πρόεδρο να θορυβείται για τις επιπτώσεις της οικονομικής και γεωπολιτικής συμμαχίας που στήνεται στη Νοτιοανατολική Μεσόγειο σε ό,τι αφορά την προώθηση των τουρκικών συμφερόντων στην περιοχή και την πρόσβαση στην ευρωπαϊκή ήπειρο. Σύμφωνα, μάλιστα, με το Ινστιτούτο για την Εθνική Ασφάλεια στο Τελ Αβίβ, οι σχέσεις μεταξύ των τριών χωρών αφορούν και την αντιμετώπιση της τουρκικής επιθετικότητας στην περιοχή ενώ αποτελούν και εχέγγυο για τη μεταξύ τους οικονομική συνεργασία.

ΠΡΟΣΗΛΩΣΗ ΣΤΗ ΣΥΜΜΑΧΙΑ

Τους άρρηκτους δεσμούς μεταξύ των μελών της Συνόδου επιβεβαίωσαν και οι δηλώσεις που ακολούθησαν από όλες τις πλευρές. Ο έλληνας πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, σημείωσε πως το επίκεντρο του ενδιαφέροντος για τις τρεις χώρες βρίσκεται στη διαμόρφωση ενός ασφαλούς δικτύου μεταφοράς των ενεργειακών πόρων από την Ανατολική Μεσόγειο στην Ευρώπη ενώ έσπευσε να χαρακτηρίσει τον αγωγό φυσικού αερίου ως μέσο ενίσχυσης του διαλόγου για την οικονομική ανάπτυξη και την ασφάλεια στην ευρύτερη περιοχή.

Από τη δική του πλευρά, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Αναστασιάδης, έκανε λόγο για την προσήλωση της Κύπρου στην προσπάθεια για συνεργασία και πρόοδο στην περιοχή ενώ εξήρε την παρουσία του Μάικ Πομπέο στη Σύνοδο, σημειώνοντας πως «είμαστε ιδιαίτερα ευτυχείς που οι ΗΠΑ είναι σήμερα εδώ και υποστηρίζουν αυτή την προσπάθεια».

Στο ίδιο μήκος κύματος και ο ισραηλινός πρωθυπουργός, Μπέντζαμιν Νετανιάχου, που τόνισε πως «σχεδιάζουμε να δημιουργήσουμε τον αγωγό EastMed από το Ισραήλ, στην Κύπρο, προς την Ευρώπη, που θα παρέχει σταθερότητα στην περιοχή, ευημερία στους λαούς μας και θα παρέχει εναλλακτικές πηγές ενέργειας στην Ευρώπη» ενώ για την παρουσία Πομπέο ανέφερε ότι «είναι σημαντική και δείχνει το ότι οι ΗΠΑ υποστηρίζουν αυτή την περιφερειακή προσπάθεια».

Τέλος, ο αμερικανός υπουργός Εξωτερικών τόνισε πως οι ΗΠΑ στηρίζουν τον τριμερή μηχανισμό που δημιούργησαν το Ισραήλ, η Ελλάδα και η Κύπρος τονίζοντας τη σημασία της συνεργασίας για όλα τα μέρη ενώ υποστήριξε ότι «οι ΗΠΑ, το Ισραήλ, η Κυπριακή Δημοκρατία και η Ελλάδα είναι σημαντικοί βασικοί εταίροι στην ασφάλεια και την ευημερία».

Ο ΑΓΩΓΟΣ ΣΤΟ ΕΠΙΚΕΝΤΡΟ

Ο υποθαλάσσιος αγωγός East Med, ένα φαραωνικό πρότζεκτ με συνολική έκταση 2.100 χιλιόμετρα που θα συνδέει Ελλάδα, Κύπρο και Ισραήλ επιτρέποντας τη μεταφορά φυσικού αερίου στην Ευρώπη αποτελεί κρίσιμο διακύβευμα για τις χώρες της Ανατολικής Μεσογείου. Το πρότζεκτ, που έχει συνολική αξία 6 δις. ευρώ και θα τεθεί σε ισχύ από το 2025, εγείρει οικονομικά και γεωπολιτικά ζητήματα στην ευρύτερη περιοχή ενώ η ιδιαιτερότητα του αγωγού είναι ότι, χάρη στο μεγάλο βάθος του, δεν θα μπορεί να αποτελέσει αντικείμενο τρομοκρατικής επίθεσης. 

Σε μία πρώτη φάση, ο αγωγός αφορά τις χώρες της Τριμερούς (Ελλάδα – Κύπρο – Ισραήλ) και την Ιταλία ενώ στη συνέχεια θα επεκταθεί στις χώρες του Κόλπου και την Αίγυπτο. Οι πληροφορίες που είδαν, χθες το βράδυ, το φως της δημοσιότητας έκαναν λόγο για συζητήσεις γύρω από τον αγωγό στον απόηχο και της συνάντησης των υπουργών Εξωτερικών στο Χιούστον αλλά και της συμμετοχής της Αιγύπτου, της Παλαιστίνης και της Ιορδανίας στο East Med Gas Forum. 

Η συμβολή του αμερικανικού παράγοντα αναμένεται ραγδαία καθ’ όλη τη διάρκεια της υλοποίησης του πρότζεκτ με τον Μάικ Πομπέο να ξεκαθαρίζει ότι, προκειμένου να διαφυλάξει την ασφάλεια και τη σταθερότητα, θα υποστηρίξει μέσω αμερικανικών κολοσσών την πρωτοβουλία των τριών χωρών. Οι ίδιες πληροφορίες έκαναν λόγο για θεσμοθέτηση της συνεργασίας σε επίπεδο υπουργείων Εξωτερικών ενώ ανέφεραν πως προτεραιότητα για τον ισραηλινό πρωθυπουργό είναι να δεσμευτούν όλες οι πλευρές για την προστασία του αγωγού.

Σημειώνεται ότι ο τελευταίος έλαβε πρόσκληση από τον Λευκό Οίκο να παραστεί στην Ουάσινγκτον στις 25 και 26 Μαρτίου.