Στο σφυρί επιστολές του Μαρσέλ Προυστ
Επιστολές του Μαρσέλ Προυστ, μεταξύ των οποίων ορισμένες που δείχνουν πώς ο συγγραφέας είχε αποδυθεί σε μια εκστρατεία για να εκδώσει τα βιβλία του και να λάβει το βραβείο Γκονκούρ, θα τεθούν σε δημοπρασία στις 7 Οκτωβρίου στο Παρίσι από τον οίκο δημοπρασιών Christie’s.
Η πώληση αυτή πραγματοποιείται ενώ φέτος είναι η 100ή επέτειος από την απονομή του βραβείου Γκονκούρ στον διάσημο συγγραφέα.
Το ‘κλου’ της πώλησης (που περιλαμβάνει συνολικά σχεδόν 75 κομμάτια εκτιμώμενης συνολικής αξίας περίπου ενός εκατομμυρίου ευρώ), είναι 16 επιστολές που είχε στείλει ο Μαρσέλ Προυστ στον φίλο του Ρενέ Μπλουμ, γενικό γραμματέα τότε στην εφημερίδα Gil Blas, που είχε πολύ καλή πρόσβαση στον εκδοτικό κόσμο.
Γραμμένες από το 1913 έως το 1916, οι επιστολές αυτές (η αξία των οποίων εκτιμάται μεταξύ 200.000 και 300.000 ευρώ) εκτείνονται σε περισσότερες από 90 σελίδες. Στην πρώτη, με ημερομηνία του Φεβρουαρίου 1913, ο Προυστ ζητά από τον φίλο του να υποβάλει το «Από τη μεριά του Σουάν», τον πρώτο τόμο του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», στον εκδότη Μπερνάρ Γκρασέ, προκειμένου να τον εκδώσει για λογαριασμό του συγγραφέα.
Προκειμένου να είναι σίγουρος ότι το βιβλίο θα εκδοθεί όπως αυτός θέλει, ο συγγραφέας προτείνει να πληρώσει ο ίδιος την έκδοση.
«Αν ο κ. Γκρασέ εκδώσει το βιβλίο με δικά του έξοδα, θα το διαβάσει, θα με κάνει να περιμένω, θα μου προτείνει αλλαγές, θα κάνει μικρούς τόμους, κ.λπ.», εξηγεί ο Προυστ προκειμένου να δικαιολογήσει την επιλογή του να κυκλοφορήσει το βιβλίο με δικά του έξοδα και άρα με τους δικούς του όρους.
Τον Φεβρουάριο του 1913, κι ενώ το συμβόλαιο έκδοσης δεν έχει ακόμη ούτε καν υπογραφεί, ο Προυστ σκέπτεται ήδη να υποβάλει το μυθιστόρημά του ως υποψήφιο για λογοτεχνικά βραβεία.
«Αν αυτό θα ευαρεστούσε τον κ. Γκρασέ, θα μπορούσα να το παρουσιάσω για ένα οποιοδήποτε βραβείο Γκονκούρ, το λέω αυτό κάπως στην τύχη επειδή δεν ξέρω πολύ καλά τι είναι το βραβείο Γκονκούρ», γράφει ο Προυστ στον φίλο του.
Διψώντας για αναγνώριση
Ο Ρενέ Μπλουμ θα καταφέρει να πείσει τον Μπερνάρ Γκρασέ να εκδώσει τον πρώτο τόμο του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο». Ο Μαρσέλ Προυστ πολύ υποχρωμένος. «Αγαπητέ Ρενέ Μπλουμ, πρέπει οπωσδήποτε να μου ζητήσετε κάποια εξυπηρέτηση, θα με ευχαριστούσατε πολύ», λέει.
Σε πολλές επιστολές, ο Προυστ δεν διστάζει να παρακαλέσει στενούς φίλους των λογοτεχνικών κύκλων (Ζαν Κοκτό, Λισιέν Ντοντέ, Λουί ντε Ρομπέρ…) να διαφημίσουν το βιβλίο του.
Όταν ο NRF (ο εκδοτικός οίκος του Γκαλιμάρ) δείχνει ενδιαφέρον για να το εκδώσει, ο Προυστ ικετεύει εκ νέου τον Ρενέ Μπλουμ να τον βοηθήσει προκειμένου να αποδεσμευθεί από τις συμβατικές υποχρεώσεις του στον Γκρασέ.
Γνωρίζουμε τη συνέχεια της ιστορίας. Τον Οκτώβριο του 1917, ο Γκαστόν Γκαλιμάρ αγοράζει από τον Γκρασέ τα περίπου 200 αντίτυπα του «Από την μεριά του Σουάν» που δεν είχαν πουληθεί. Τα επικαλύπτει με ένα εξώφυλλο του NRF προτού τα ξαναθέσει προς πώληση.
Οι επανεκδόσεις από τον Γκαλιμάρ του «Από τη μεριά του Σουάν» και του «Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών» θα τεθούν προς πώληση μετά τον πόλεμο τον Ιούνιο του 1919.
Είναι ένα κερδισμένο στοίχημα για τον οίκο Γκαλιμάρ. Στις 10 Δεκεμβρίου 1919, ο Μαρσέλ Προυστ παίρνει το 17ο βραβείο Γκονκούρ για το «Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών», το δεύτερο μέρος του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», απέναντι στο μεγάλο φαβορί Ρολάν Ντορζελέ.
Ένα αρχικό αντίτυπο του «Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών», το οποίο περιλαμβάνει ένα αυτόγραφο και στάλθηκε στον κριτικό και ποιητή Ανρί Γκεόν, θα τεθεί επίσης σε δημοπρασία από τον Christie’s (8.000/12.000 ευρώ).
Ο οίκος θα προτείνει επίσης μια πολυτελή έκδοση του «Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών» (80.000/120.000 ευρώ) που προέρχεται από τη συλλογή του πιανίστα Αλφρέντ Κορτό (1877-1962).
Ανάμεσα σε άλλα κομμάτια που προτείνονται για δημοπρασία με την ευκαιρία αυτής της πώλησης σπάνιων βιβλίων και χειρογράφων, βρίσκεται μια πρωτότυπη έκδοση του “Champfleury” (1529), του θεμέλιου λίθου της ιστορίας της γαλλικής τυπογραφίας και γλώσσας, που εκτιμάται ανάμεσα στα 40.000 και τα 60.000 ευρώ.
Οι συλλέκτες θα διαγκωνιστούν το δίχως άλλο για μια έκδοση του «Άγνωστου αριστουργήματος» του Μπαλζάκ την οποία κοσμούν δώδεκα πρωτότυπες γραμμικές οξυγραφίες του Πικάσο (40.000/60.000 ευρώ).
Η δημοπρασία περιλαμβάνει επίσης ένα σύνολο αυθεντικών σχεδίων του Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί που σχετίζονται με τον «Μικρό πρίγκιπα» (40.000/50.000 ευρώ).
Η πώληση αυτή πραγματοποιείται ενώ φέτος είναι η 100ή επέτειος από την απονομή του βραβείου Γκονκούρ στον διάσημο συγγραφέα.
Το ‘κλου’ της πώλησης (που περιλαμβάνει συνολικά σχεδόν 75 κομμάτια εκτιμώμενης συνολικής αξίας περίπου ενός εκατομμυρίου ευρώ), είναι 16 επιστολές που είχε στείλει ο Μαρσέλ Προυστ στον φίλο του Ρενέ Μπλουμ, γενικό γραμματέα τότε στην εφημερίδα Gil Blas, που είχε πολύ καλή πρόσβαση στον εκδοτικό κόσμο.
Γραμμένες από το 1913 έως το 1916, οι επιστολές αυτές (η αξία των οποίων εκτιμάται μεταξύ 200.000 και 300.000 ευρώ) εκτείνονται σε περισσότερες από 90 σελίδες. Στην πρώτη, με ημερομηνία του Φεβρουαρίου 1913, ο Προυστ ζητά από τον φίλο του να υποβάλει το «Από τη μεριά του Σουάν», τον πρώτο τόμο του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», στον εκδότη Μπερνάρ Γκρασέ, προκειμένου να τον εκδώσει για λογαριασμό του συγγραφέα.
Προκειμένου να είναι σίγουρος ότι το βιβλίο θα εκδοθεί όπως αυτός θέλει, ο συγγραφέας προτείνει να πληρώσει ο ίδιος την έκδοση.
«Αν ο κ. Γκρασέ εκδώσει το βιβλίο με δικά του έξοδα, θα το διαβάσει, θα με κάνει να περιμένω, θα μου προτείνει αλλαγές, θα κάνει μικρούς τόμους, κ.λπ.», εξηγεί ο Προυστ προκειμένου να δικαιολογήσει την επιλογή του να κυκλοφορήσει το βιβλίο με δικά του έξοδα και άρα με τους δικούς του όρους.
Τον Φεβρουάριο του 1913, κι ενώ το συμβόλαιο έκδοσης δεν έχει ακόμη ούτε καν υπογραφεί, ο Προυστ σκέπτεται ήδη να υποβάλει το μυθιστόρημά του ως υποψήφιο για λογοτεχνικά βραβεία.
«Αν αυτό θα ευαρεστούσε τον κ. Γκρασέ, θα μπορούσα να το παρουσιάσω για ένα οποιοδήποτε βραβείο Γκονκούρ, το λέω αυτό κάπως στην τύχη επειδή δεν ξέρω πολύ καλά τι είναι το βραβείο Γκονκούρ», γράφει ο Προυστ στον φίλο του.
Διψώντας για αναγνώριση
Ο Ρενέ Μπλουμ θα καταφέρει να πείσει τον Μπερνάρ Γκρασέ να εκδώσει τον πρώτο τόμο του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο». Ο Μαρσέλ Προυστ πολύ υποχρωμένος. «Αγαπητέ Ρενέ Μπλουμ, πρέπει οπωσδήποτε να μου ζητήσετε κάποια εξυπηρέτηση, θα με ευχαριστούσατε πολύ», λέει.
Σε πολλές επιστολές, ο Προυστ δεν διστάζει να παρακαλέσει στενούς φίλους των λογοτεχνικών κύκλων (Ζαν Κοκτό, Λισιέν Ντοντέ, Λουί ντε Ρομπέρ…) να διαφημίσουν το βιβλίο του.
Όταν ο NRF (ο εκδοτικός οίκος του Γκαλιμάρ) δείχνει ενδιαφέρον για να το εκδώσει, ο Προυστ ικετεύει εκ νέου τον Ρενέ Μπλουμ να τον βοηθήσει προκειμένου να αποδεσμευθεί από τις συμβατικές υποχρεώσεις του στον Γκρασέ.
Γνωρίζουμε τη συνέχεια της ιστορίας. Τον Οκτώβριο του 1917, ο Γκαστόν Γκαλιμάρ αγοράζει από τον Γκρασέ τα περίπου 200 αντίτυπα του «Από την μεριά του Σουάν» που δεν είχαν πουληθεί. Τα επικαλύπτει με ένα εξώφυλλο του NRF προτού τα ξαναθέσει προς πώληση.
Οι επανεκδόσεις από τον Γκαλιμάρ του «Από τη μεριά του Σουάν» και του «Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών» θα τεθούν προς πώληση μετά τον πόλεμο τον Ιούνιο του 1919.
Είναι ένα κερδισμένο στοίχημα για τον οίκο Γκαλιμάρ. Στις 10 Δεκεμβρίου 1919, ο Μαρσέλ Προυστ παίρνει το 17ο βραβείο Γκονκούρ για το «Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών», το δεύτερο μέρος του «Αναζητώντας τον χαμένο χρόνο», απέναντι στο μεγάλο φαβορί Ρολάν Ντορζελέ.
Ένα αρχικό αντίτυπο του «Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών», το οποίο περιλαμβάνει ένα αυτόγραφο και στάλθηκε στον κριτικό και ποιητή Ανρί Γκεόν, θα τεθεί επίσης σε δημοπρασία από τον Christie’s (8.000/12.000 ευρώ).
Ο οίκος θα προτείνει επίσης μια πολυτελή έκδοση του «Στον ίσκιο των ανθισμένων κοριτσιών» (80.000/120.000 ευρώ) που προέρχεται από τη συλλογή του πιανίστα Αλφρέντ Κορτό (1877-1962).
Ανάμεσα σε άλλα κομμάτια που προτείνονται για δημοπρασία με την ευκαιρία αυτής της πώλησης σπάνιων βιβλίων και χειρογράφων, βρίσκεται μια πρωτότυπη έκδοση του “Champfleury” (1529), του θεμέλιου λίθου της ιστορίας της γαλλικής τυπογραφίας και γλώσσας, που εκτιμάται ανάμεσα στα 40.000 και τα 60.000 ευρώ.
Οι συλλέκτες θα διαγκωνιστούν το δίχως άλλο για μια έκδοση του «Άγνωστου αριστουργήματος» του Μπαλζάκ την οποία κοσμούν δώδεκα πρωτότυπες γραμμικές οξυγραφίες του Πικάσο (40.000/60.000 ευρώ).
Η δημοπρασία περιλαμβάνει επίσης ένα σύνολο αυθεντικών σχεδίων του Αντουάν ντε Σεντ-Εξιπερί που σχετίζονται με τον «Μικρό πρίγκιπα» (40.000/50.000 ευρώ).
